Ο Ελληνικός Ισπανικός Εμφύλιος το Φθινόπωρο του 2011

Σημειώσεις σχετικά με το σημαντικότατο ιστορικό γεγονός της μάχης των εξεγερσιακών διαδηλωτών με το ΠΑΜΕ

Το ζήτημα της σύγκρουσης ΚΝΑΤ-διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της γενικής απεργίας-πορείας της 19-20 Οκτώβρη αποτελεί ιστορικό γεγονός, ακριβώς γιατί αυτή είναι η πρώτη φορά που ένα μαζικό κόμμα αποφασίζει να υπερασπιστεί το καθεστώς (και να ρισκάρει να έχει ακόμα και νεκρούς), δημιουργώντας αναγκαστικά συνθήκες ξεκάθαρης κοινωνικής πόλωσης στις οποίες όλοι πλέον καλούνται να πάρουν θέση. Το ερώτημα για το ποιος πλέον είναι με την επανάσταση και την κοινωνική απελευθέρωση, ποιος είναι εναντίον της, και ποιος είναι στους δρόμους για κομματικές σκοπιμότητες, αποκτά δραματικές διαστάσεις. Αυτό που ζούμε είναι αυτό που κάποια στιγμή θα γίνονταν: Η κάθοδος των αριστερών εφεδρειών του καθεστώτος στην προσπάθειά του κρατηθεί στη ζωή – μπορεί δε να ονομαστεί και ως ο αποκρυσταλλωμένος ταξικός πόλεμος στα καλύτερά του.

Καταρχάς, κάποια βασικά πράγματα:

  • Το ΚΚΕ ήταν σε συνεργασία με το κράτος και τους μπάτσους.
  • Το ΚΚΕ δεν διαδήλωνε αλλά περιφρουρούσε τη βουλή.
  • Το ΚΚΕ ήταν πανέτοιμο για μάχη, και την επιζητούσε.

1. Το καθεστώς και η στρατηγική του

Εάν πάρουμε ως βάση τα παραπάνω τρία πράγματα, μπορούμε να αναλύσουμε την κατάσταση. Όπως σε κάθε πανεργατική την οποία το ίδιο το κράτος έχει κηρύξει, μέσω της ΓΣΕΕ, έτσι και σ’ αυτήν ο μηχανισμός καταστολής και αποκατάστασης της Τάξης ήταν πανέτοιμος. Οι πανεργατικές είναι τρόπος εκτόνωσης της κοινωνικής οργής, και τα γρανάζια της καπιταλιστικής μηχανής είναι προσαρμοσμένα στο ν’ απορροφούν την έκρηξη, έτσι ώστε αμέσως μετά η μηχανή να επανατίθεται σε λειτουργία. Για κάποιους λόγους, σ’ αυτή την απεργία ο μηχανισμός καταστολής δεν ήταν οι μπάτσοι αλλά το ΠΑΜΕ. Οι λόγοι μπορεί να είναι είτε ότι το ΚΚΕ ήθελε να ξαναπάρει βίαια τα ηνία του κινήματος (σχετικά απίθανο), είτε να πριμοδοτηθεί ο εμφύλιος εντός των διαδηλωτών (που, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, μοιάζει το πιθανότερο) είτε η απομόνωση των βίαιων εξεγερτικών πρακτικών (που συνδυάζεται με το προηγούμενο) είτε –το λιγότερο πιθανό– ότι το καθεστώς δεν νοιώθει συνολικά καθόλου σίγουρο για τον εαυτό του, και αποφάσισε να κατεβάσει τις αριστερές του εφεδρείες. Όλες οι εκτιμήσεις όμως συγκλίνουν σε κάτι: Το ΚΚΕ την απόφαση δεν την πήρε μόνο του. Την πήρε από κοινού με το καθεστώς, και εναντίον των απεργών και των διαδηλωτών.

2. Οι σταλινικοί

Το ΠΑΜΕ ήταν εχθρικό και ξεκάθαρα επιθετικό όχι μόνο απέναντι στους αναρχικούς, αλλά και απέναντι σε όλους τους απεργούς και διαδηλωτές, δηλαδή απέναντι σε όλους όσους έχουν στοχοποιήσει τη βουλή, και είτε τη βρίζουν, είτε τη μουτζώνουν, είτε συγκρούονται με τους μπάτσους μπροστά απ’ αυτήν. Αν οι αντεγκλήσεις των ΚΝΑΤ με την ΠΟΕ-ΟΤΑ κατέληγαν σε μάχη, τώρα θα είχαμε μια εντελώς άλλη κατάσταση.

3. Οι εξεγερσιακοί

Η μερίδα του κόσμου που επιτέθηκε στο ΠΑΜΕ δεν ήταν καθόλου μα καθόλου μικρή. Όλος ο δρόμος μπροστά από τη Μεγάλη Βρετανία, μέχρι και πολύ μετά τη Σταδίου ήταν γεμάτος από κόσμο, που είτε συγκρούονταν με το ΠΑΜΕ, είτε υποστήριζε αυτή την σύγκρουση. Από μόνο του αυτό το πλήθος, υπό άλλες συνθήκες για την Αριστερά, θα αποτελούσε μεγαλειώδη μαχητική διαδήλωση. Μπορεί οι αναρχικοί να είναι μεγάλο κομμάτι του, αλλά σίγουρα το πλήθος αυτό ήταν και τώρα ετερόκλητο, όπως είναι σε κάθε σύγκρουση που γίνεται τον τελευταίο χρόνο. Είναι το πλήθος που δρα και θα συνεχίσει να δρα εξεγερσιακά, που αυτή τη στιγμή αποτελεί τον κυριότερο εσωτερικό εχθρό για το καθεστώς, και που αν οργανωθεί σε πρακτικό επίπεδο έστω και ελάχιστα, μπορεί να κάνει τα πάντα.

4. Ο νεκρός

Δεν θα σταθούμε στο εάν αυτός ο άνθρωπος πέθανε από χημικά ή από καρδιά. Θα σταθούμε στον χορό που έστησαν οι λύκοι γύρω από το πτώμα του. Το ότι το ΚΚΕ και το καθεστώς είχε προβλέψει το ενδεχόμενο να πεθάνει κάποιος από το μπλοκ του, ή κάποιος γενικά που δεν ανήκε στο εξεγερσιακό κομμάτι, φάνηκε από την αστραπιαία αντίδραση των καναλιών και των αστικών κομμάτων. Πριν βγουν τα ιατρικά ανακοινωθέντα, ο νεκρός είχε πεθάνει από πέτρα κουκουλοφόρου και ζούσαμε μια νέα Μαρφίν. Μετά η σούπα χάλασε, αφού οι γιατροί είπαν ότι ο άνθρωπος μάλλον από χημικά πέθανε, οπότε αρχικά επικράτησε αμηχανία, και κατόπιν οι γελοιότητες για τα «αδιέξοδα της βίας, που προκαλούν νεκρούς» (τους οποίους στην προκειμένη περίπτωση σκοτώνουν οι μπάτσοι, αυτό όμως δεν το λέμε). Τελικά, το ΚΚΕ βρήκε καινούργιο σενάριο: ότι πέθανε από χημικά που πετούσαν προβοκάτορες. Αριστούργημα! Το ΝΑΡ συμφώνησε με επίσημη ανακοίνωσή του…

5. Η αντικαπιταλιστική αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ

Είτε για λόγους πολιτικού κόστους, είτε για να επιτεθεί στις βίαιες τακτικές, είτε για λόγους γλειψίματος του ΚΚΕ μπροστά στο ενδεχόμενο πολιτικής συνεργασίας, η υπόλοιπη αριστερά (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων) τάχθηκε με την πλευρά του ΠΑΜΕ, και υιοθέτησε τα επιχειρήματά του. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις έκανε και κάποια κριτική, στο σύνολό της εντάχθηκε και αποτελεί μέρος της καθεστωτικής επίθεσης απέναντι στο συγκρουσιακό κομμάτι των πορειών. Είναι αυτοί οι καραγκιόζηδες που χρόνια μιλάνε για επανάσταση, «ανατροπή και ρήξη», και τώρα σκύβουν το κεφάλι και βγάζουν δηλώσεις νομιμοφροσύνης. Ταυτόχρονα δείχνουν με δυο χέρια το αναρχικό κίνημα, ως υπεύθυνο για τα πάντα. Το αίσχος τους, να βαφτίζουν «παρακρατικούς» ένα πολύμορφο κομμάτι κόσμου που είναι πολλαπλάσιο όλων των μικροκομματικών μπλοκ, ένα κομμάτι κόσμου πάνω στο οποίο πατούσαν τόσα χρόνια για να βγάζουν επαναστατικές αφίσες, βαρύγδουπες ανακοινώσεις και να λένε αγωνιστικές παπαριές, θα το πληρώσουν. Χωρίς τον κόσμο που μάχεται και συγκρούεται για να τους δίνει πολιτική υπόσταση, με το να λένε ότι ήταν και αυτοί εκεί, δεν μένει τίποτα απ’ αυτούς που να αξίζει τον κόπο. Μπορούνε πλέον άνετα να επανενταχθούν στο ΚΚΕ. Όταν οι σταλινικοί θα τους σφάζουν και θα τους βγάζουν τα μάτια, θα μπορούν πλέον να κάνουν την αυτοκριτική τους.

6. Οι εκλογές

Ενώ είναι σίγουρο ότι οι εκλογές πλέον δεν αργούν, η αριστερά στο σύνολό της προσπαθεί να δείξει σοβαροφάνεια και υπευθυνότητα. Το ΚΚΕ, ψαρεύοντας στην τεράστια δεξαμενή με τους εκπεσόντες μικροαστούς, προσπαθεί να αναδειχθεί ως το κόμμα-προστάτης της Τάξης και της κοινωνικής ηρεμίας. Στοχεύει να πάρει αυτές τις ψήφους από το ΛΑΟΣ, που ανεβαίνει ακριβώς γι’ αυτόν του το ρόλο. Για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τον ΣΥΡΙΖΑ η καταδίκη των εξεγερσιακών πρακτικών είναι απαραίτητη όσο ελπίζουν και στις ψήφους των μικροαστών, που επιζητούν ησυχία τάξη και ασφάλεια.

7. Η σύγκρουση στη βουλή

Δεν έχει κάποιο νόημα ένας διάλογος για το εάν ο λαός ήθελε να συγκρουστεί στη βουλή ή όχι – έτσι κι αλλιώς οι απόψεις για αυτό το ζήτημα μόνο υποκειμενικές μπορούν να είναι. Το ζήτημα είναι ότι το ΠΑΜΕ αποφάσισε να απαγορεύσει αυτή την επιλογή. Από εκεί και πέρα ο τσαμπουκάς του έπρεπε να σπάσει, και όντως έσπασε. Το μοναδικό που χρειάζονταν ήταν μια αφορμή. Αυτή δόθηκε με την επίθεση στο «ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ». Το εάν ήταν στρατηγικά λάθος περνάει σε δεύτερη μοίρα, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας τεράστιας ψυχολογικής ήττας, που θα είχε επιφέρει η επικράτηση του ΠΑΜΕ ως εγγυήτριας δύναμης της Τάξης, πάνω σε πολύ μεγαλύτερα κοινωνικά κομμάτια από τους αναρχικούς.

8. Ο δημόσιος χώρος

Το ποιος κάνει κουμάντο στον δημόσιο χώρο, ειδικά σ’ αυτόν ακριβώς μπροστά από τη βουλή, σίγουρα αποτελεί ένα πεδίο μάχης. Αποτέλεσε σημείο αντιπαράθεσης ανάμεσα στην αριστερή και την πατριωτική πλατεία την εποχή των «αγανακτισμένων», αποτέλεσε σημείο όπου το κράτος έχει επιβάλει απαγόρευση συγκεντρώσεων, αποτελεί τόπο όπου καταλήγουν όλες οι εργατικές και μη κινητοποιήσεις, και σε κάποιες περιπτώσεις χώρο ριζοσπαστικοποίησης και ζύμωσης κοινωνικών ομάδων με εντελώς διαφορετικές αφετηρίες. Αποτελεί τον χώρο όπου κορυφώνονται όλες οι συγκρούσεις ανάμεσα στο καθεστώς και την κοινωνία από καταβολής του ελληνικού κράτους. Το ΚΚΕ, εν μέσω τεράστιου κοινωνικού αναβρασμού, αποφάσισε ότι όλα αυτά είμαι ψιλοπράγματα, και ότι το μόνο που χρειάζεται είναι μια καλή περιφρούρηση.

9. Οι αναρχικοί

Ο χώρος, και σε αυτή την πορεία, δεν κατέβηκε συγκροτημένα, και δεν είχε κανένα απολύτως σχέδιο. Αν είχε σχεδιασμό, θα έπρεπε να είχε κάνει άλλα πράγματα από την πρώτη μέρα της απεργίας ή και πιο πριν απ’ αυτή. Κατέβηκε ως κομμάτι του κόσμου που συγκρούεται, και έπραξε ανάλογα. Το ζήτημα εάν οι μολότοφ ήταν φονικές ή όχι δεν μπορεί να απαντηθεί ως προσωπική επιλογή. Οι Παμίτες έδρασαν δολοφονικά, είχαν ρόπαλα, κράνη και μάρμαρα, και τη βοήθεια των Ματατζήδων που πέταγαν δακρυγόνα από πάνω τους (ελάχιστα πάντως), ενώ η άλλη πλευρά είχε εξοπλισμό για να αντιμετωπίσει τους Ματατζήδες, δηλαδή πέτρες, μάσκες και ελάχιστες μολότοφ. Το ότι αντί για τα ΜΑΤ ήρθαν τα ΚΝΑΤ είναι θέμα του ΚΚΕ και των επιλογών του. Εάν θέλουν να παίξουν ξανά αυτόν τον ρόλο πρέπει να εξοπλιστούν κατάλληλα.

Ένα είναι δεδομένο: Όταν οι μέρες αγριεύουν τόσο πολύ, γίνεται σοβαρότατο εσωτερικό ζήτημα το ότι ο αναρχικός χώρος δεν μπορεί να σηκώσει πολιτικά καταστάσεις στις οποίες πρωταγωνιστεί. Πάντως είναι σίγουρα περίεργο να φοβάσαι περισσότερο μήπως σκοτωθεί κάποιος από τους αντιπάλους σου, από το ενδεχόμενο να σκοτωθεί κάποιος δικός σου.

10. Το ρήγμα στο κίνημα

Εδώ δεν εννοούμε το ρήγμα ανάμεσα στο ΚΚΕ και στους εξεγερσιακούς, αλλά ανάμεσα σε κομμάτια του κινήματος που φαινομενικά μέχρι τώρα είχαν παρεμφερή προσανατολισμό. Εδώ υπάρχουν τεράστιες ευθύνες από το παρελθόν. Με δεδομένο ότι εδώ και δεκαετίες το ΚΚΕ είναι ξεκάθαρα με την πλευρά του καθεστώτος, είναι τεράστια ευθύνη αυτών που έτρεφαν αυταπάτες, και κάθε φορά έπεφταν από τα σύννεφα. Κάθε φορά που το ΚΚΕ υπερασπίζονταν την Τάξη και τη νομιμότητα σε εργασιακούς χώρους, σχολεία και πανεπιστήμια, πάντα υπήρχαν φωνές «για την ηγεσία του που είναι αντιδραστική, αλλά η βάση είναι εργάτες» και άλλα τέτοια. Οι σταλινικοί μπράβοι ποτέ δεν αντιμετωπίστηκαν ως τέτοιοι, αλλά ως παραστρατημένοι αριστεροί, που μπορεί δυνητικά να είναι μαζί μας. Τώρα απλά έπεσαν οι μάσκες. Τώρα πρέπει να επιλέξει ο καθένας με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει.

Βαγιάν

ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ