Ο 36χρονος Αντώνης Καργιώτης δολοφονήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου του 2023 στο λιμάνι του Πειραιά. Μέλη του πληρώματος του Blue Horizon τον έσπρωξαν από τον καταπέλτη του πλοίου και τον άφησαν να πνιγεί, αναχωρώντας για το προκαθορισμένο δρομολόγιο της γραμμής. Η απαξίωσή του συνεχίστηκε και μετά τον θάνατό του, καθώς το σώμα του έμεινε να επιπλέει, με τον καπετάνιο να μην βρίσκει κάποιο λόγο να σταματήσει την πορεία του πλοίου.
Τα μισαναπηρικά εγκλήματα1 στον ελλαδικό χώρο δεν είναι τωρινά, αλλά έχουν μια μακρά ιστορία που περιλαμβάνει τις σεξουαλικές κακοποιήσεις ανάπηρων, γυναικών, παιδιών και lgbtqi+ ατόμων, την οικονομική και συναισθηματική εκμετάλλευση από οικείους, φροντιστές και λοιπούς, τις δολοφονίες, τους ξυλοδαρμούς, τον κοινωνικό εξευτελισμό, τον εγκλεισμό σε ιδρύματα, τα μισαναπηρικά αστειάκια που αναπαράγονται από τα media. Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα. Πριν δύο χρόνια, ο 25χρονος Πάρης που «φιλοξενούνταν» στο ίδρυμα Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία «Ο Άγιος Δημήτριος», στην Πυλαία Θεσσαλονίκης, δολοφονήθηκε από υπάλληλο του ιδρύματος2. Θυμόμαστε ακόμη τον βιασμό μιας νοητικά ανάπηρης κοπέλας στην Ελευσίνα από υπάλληλο του δήμου τον περασμένο Ιούνιο, καθώς και τον ομαδικό βιασμό και λιθοβολισμό μιας κωφής κοπέλας από τον Ασπρόπυργο το 2015.
Η αναπηρία είναι το συγκεκριμένο αποτέλεσμα των υλικών, οικονομικών, πολιτισμικών και αποικιοκρατικών σχέσεων εξουσίας που παράγονται στην κοινωνία μας. Τα ανάπηρα σώματα είτε βρίσκονται στα ακραία όρια της ανθρωπινότητας, είτε δεν συμπεριλαμβάνονται καν σε αυτή. Ο ελληνικός οίκτος, δομημένος μέσα από φιλανθρωπικά ιδρύματα χριστιανικού χαρακτήρα, έχει διαμορφώσει στον κοινωνικό ιστό τη μισαναπηρική ηθική και τις πειθαρχικές πρακτικές που προωθούν την εξάρτηση, αντί της ριζοσπαστικής φροντίδας και του νοιαξίματος στο πλαίσιο της αλληλεγγύης. Ο υποχρεωτικός αλτρουισμός της χριστιανικής ηθικής, όχι μόνο αποστερεί από τα ανάπηρα άτομα την επιλογή του τρόπου με τον οποίο θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, αλλά στηρίζει και το αφήγημα της «προσωπικής τραγωδίας», ιατρικοποιώντας και εξατομικεύοντας τις εμπειρίες των ανάπηρων. Επιπλέον, ο κρατικός μηχανισμός, προωθώντας ένα τιμωρητικό κράτος πρόνοιας, μειώνει αναπηρικά επιδόματα και συντάξεις, εντείνοντας τη φτωχοποίηση και την ταξική βία, ενώ η δικαιοσύνη σφυρίζει αδιάφορα, συγκαλύπτοντας τη μισαναπηρική βία, και τις θεσμικές και μη διακρίσεις που έχουν επισημανθεί από τα αναπηρικά κινήματα.
Η υποτίμηση και ο εξευτελισμός των ανάπηρων ανθρώπων εδράζεται στην απέχθεια για το μη κανονικό σώμα, σύμφωνα με τους κανόνες της ευρωστίας, της αρτιμέλειας και της λευκότητας. Η ορατή υπενθύμιση της ανθρώπινης φθαρτότητας αντιστέκεται στο υποχρεωτικά υγιές, υποχρεωτικά ευτυχές, και ανταγωνιστικά παραγωγικό σώμα που καταναλώνει και καταναλώνεται. Το ανάπηρο σώμα που διαρρηγνύει την ομοιογένεια αυτή έχει λειτουργήσει ως μια συλλογική αποθήκη απέχθειας, και μέσα σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνει χώρα και η δολοφονία και εγκατάλειψη του νεκρού σώματος του Αντώνη. Παλαβός ήταν, είπαν.
Στον αντίποδα αυτής της λογικής, η κινητοποίηση του αγωνιζόμενου αναπηρικού πληθυσμού εστιάζει στα εμπόδια που η ίδια η κοινωνία έχει δημιουργήσει (έλλειψη προσβασιμότητας, διαχωριστικές πρακτικές, μισαναπηρική ρητορική κ.λπ.), συλλογικοποιώντας τις εμπειρίες τους. Οι αγώνες των ανάπηρων ανθρώπων διεκδικούν την αξιοπρέπεια που τους έχουν στερήσει, δημιουργούν χρόνους και χώρους για να πουν τις δικές τους αφηγήσεις, και μάχονται με κάθε τρόπο ενάντια στην επιβολή της αφάνειας και του μισαναπηρισμού. Καταδεικνύουν τα αναπηροποιητικά εμπόδια του κόσμου αυτού, και δημιουργούν δίκτυα υποστήριξης, αλληλεγγύης και τρυφερότητας, γράφοντας την άλλη πλευρά της ιστορίας.
Τόσος μπλε ορίζοντας δεν χώρεσε τον Αντώνη
Ο μισαναπηρισμός ριζώνει και σκοτώνει
/ σημειώσεις
Ο όρος μισαναπηρισμός (disablism) χρησιμοποιήθηκε στα βρετανικά και αμερικάνικα κινήματα αναπήρων από τη δεκαετία του 1960 για να περιγράψει τις καταπιεστικές πρακτικές, τη ρητορική, τα στερεότυπα, τις θεσμικές διακρίσεις, τη βία και, εν γένει, το σύνολο των σχέσεων εξουσίας που προωθούν την καταπίεση των ανάπηρων ανθρώπων.
Περισσότερα εδώ: shorturl.at/cNS15
/ προτεινόμενα βιβλία
- Οι σπουδές για την αναπηρία σήμερα. Barnes Colin, Oliver Michael, Barton Len (επιμέλεια Γ. Καραγιάννη): shorturl.at/twDOW
- Αναπηρία και Πολιτική. M. Oliver (επιμέλεια Γ. Καραγιάννη): shorturl.at/ruwzT
Η ομάδα πύραυλος
για το φεμινιστικό και queer κίνημα
