Ex Libris #29

Απρίλιος 1896. Πάτρα. Εκδίδεται, για πρώτη φορά με αναρχικό χαρακτήρα, η εφημερίδα “Επί τα Πρόσω” που μόλις έχει αγοραστεί από τον Γιάννη Μαγκαναρά. Τα μέλη της “Επί τα Πρόσω” αποτελούν την πρώτη ξεκάθαρα αναρχική κομμουνιστική ομάδα σε όλο τον ελλαδικό χώρο και την ταραγμένη περίοδο 1893-1905 -που χαρακτηρίστηκε από συχνές εξεγέρσεις, στάσεις και ένοπλα συλλαλητήρια- παρενέβαιναν συστηματικά σε πόλεις και χωριά, βρίσκονταν στο επίκεντρο των κοινωνικών συγκρούσεων και προπαγάνδιζαν τις αναρχικές ιδέες.

7 Απριλίου 1836. Λονδίνο. Πεθαίνει ο άγγλος συγγραφέας, δημοσιογράφος, εκδότης και βιβλιοπώλης Ουίλλιαμ Γκόντγουιν. Το δίτομο κοινωνικο-φιλοσοφικό έργο του “Έρευνα περί της Πολιτικής Δικαιοσύνης”, επηρέασε καθοριστικά μεταγενέστερους αναρχικούς και φιλελεύθερους συγγραφείς, όπως οι Κροπότκιν, Προυντόν και Στιούαρτ Μιλλ. Στο βιβλίο αυτό κυριότερα εμπόδια στην ανθρώπινη ευτυχία ορίζονται η ατομική ιδιοκτησία, η κρατική εξουσία -η οποία χαρακτηρίζεται σαν “μία εκ φύσεως κτηνώδης μηχανή που πρέπει να εκμηδενιστεί πλήρως”- και η οικογένεια, που αναπαράγει τις κρατούσες δομές.

9 Απριλίου 1950. Παρίσι. Ένας καλόγερος ανεβαίνει στον άμβωνα της Παναγίας των Παρισίων, μπροστά σε δέκα χιλιάδες χριστιανούς και κηρύττει μεταξύ άλλων “…κατηγορώ την οικουμενική Καθολική Εκκλησία για θανάσιμο σφετερισμό των ζωντανών μας δυνάμεων προς όφελος ενός άδειου ουρανού. Κατηγορώ την Καθολική Εκκλησία για απάτη. Κατηγορώ την Καθολική Εκκλησία ότι μιαίνει τον κόσμο με τη νεκρώσιμη ηθική της, ότι είναι η πληγή μιας Δύσης σε αποσύνθεση. Αληθινά σας λέω: ο Θεός είναι νεκρός (…) (…) Σήμερα, ημέρα του Πάσχα, έτος Ιωβηλαίου, διακηρύσσουμε τον θάνατο του Ιησού-Θεού για να ζήσει επιτέλους ο Άνθρωπος”. Ο ψευδο-καλόγερος, που μαζί με άλλους τρεις συντρόφους του θα γλιτώσουν το λιντσάρισμα λόγω σύλληψης, ονομάζεται Μισέλ Μουρ, είναι 21 ετών και ανήκει στο κίνημα των λεττριστών. Από τους ελάχιστους που τους στηρίζουν, ο σουρεαλιστής Αντρέ Μπρετόν θα δηλώσει προς υποστήριξή τους: “Εκεί, στην καρδιά του χταποδιού που πνίγει ακόμα την οικουμένη, έπρεπε να δοθεί το χτύπημα”.

15 Απριλίου 2013. Βοστόνη. Δύο βόμβες εκρήγνυνται κατά τη διάρκεια του Μαραθώνιου της Βοστόνης σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους και τραυματίζοντας διακόσια και πλέον άτομα. Τις επόμενες μέρες, και μέχρι την εκτέλεση του ενός και τη σύλληψη του δεύτερου βομβιστή, θα πραγματοποιηθεί στη Βοστόνη ένα ιδιότυπο δυστοπικό κοινωνικό πείραμα: στρατιωτικά ελικόπτερα πετούν σε χαμηλό ύψος πάνω από κατοικημένες περιοχές, ολοκληρωτική απαγόρευση κυκλοφορίας επιβάλλεται για κάποιες μέρες και τεθωρακισμένα οχήματα περιπολούν στους έρημους κεντρικούς δρόμους μιας πόλης τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα αστυνομικοί μαζί με στρατιώτες εισβάλουν σε ύποπτα σπίτια, ύποπτοι εκτελούνται από πράκτορες του FBI στη διάρκεια της ανάκρισης και τα μέσα ενημέρωσης σε παγκόσμιο επίπεδο παρουσιάζουν τον πληθυσμό να διαδηλώνει υπέρ της αστυνομίας.

25 Απριλίου 1792. Παρίσι. Ο ληστής Νικολά Ζακ Πελετιέρ ακουμπάει το κεφάλι του στην ξύλινη υποδοχή της γκιλοτίνας. Θα είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα αποκεφαλιστεί από τη νέα αυτή εφεύρεση, η χρήση της οποία αποτελούσε ανθρωπιστικό μέτρο στο πνεύμα της Γαλλικής Επανάστασης καθώς οι εκτελεσθέντες πέθαιναν ακαριαία και ανώδυνα. Εννιά μήνες μετά, η γκιλοτίνα ή λαιμητόμος ή καρμανιόλα θα φιλοξενήσει τον Λουδοβίκο τον 16ο, καταδικασμένο με συνοπτικές διαδικασίες από τα επαναστατικά δικαστήρια με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.

10 Μαΐου 1859. Αθήνα. Συγκρούσεις σημειώνονται στο Πεδίο του Άρεως ανάμεσα σε αντι-οθωνικούς φοιτητές και μπάτσους. Αφορμή ο χλευασμός των φοιτητών σχετικά με τις ενδυματολογικές τους προτιμήσεις από μπράβους εταιριών που εισάγουν καπέλα. Οι συγκρούσεις μεταφέρονται στα Εξάρχεια, όπου, μετά από συγκέντρωση αλληλεγγύης στους συλληφθέντες, λαμβάνει χώρα η πρώτη κατάληψη πανεπιστημίου στα Προπύλαια. Η κατάληψη θα σπάσει από την αστυνομία μετά από μάχη σώμα με σώμα με τους φοιτητές. Τα επεισόδια, που θα μείνουν στην ιστορία σαν “Σκιαδικά”, λόγω των καπέλων που φοράνε οι φοιτητές, θα γενικευτούν την επόμενη μέρα και θα λήξουν μόνο με την παραίτηση του αρχηγού της αστυνομίας, την απελευθέρωση των πρώτων συλληφθέντων, την παραπομπή άλλων τριάντα φοιτητών σε δίκη και την κατάληψη του πανεπιστημίου από στρατιωτική φρουρά για πέντε ακόμα μέρες.

18 Μαΐου 1781. Κούσκο, Περού. Ο Ινδιάνος Τουπάκ Αμάρου ο 2ος, επικεφαλής ενός στρατού δέκα χιλιάδων εξεγερμένων ιθαγενών, αναγκάζεται από τους Ισπανούς αποικιοκράτες να παρακολουθήσει τη δημόσια εκτέλεση των μελών της οικογένειάς του στην κεντρική πλατεία του Κούσκο. Στη συνέχεια βασανίζεται και ο ίδιος και αποκεφαλίζεται.

23 Μαΐου 1984. Αθήνα. Οι Τσακαλωτός και Βαφειάδης, ηγέτες του Εθνικού και του Δημοκρατικού στρατού αντίστοιχα δίνουν τα χέρια και συμφιλιώνονται συνυπογράφοντας, 35 χρόνια μετά τον εμφύλιο, την επίπλαστη εθνική συμφιλίωση των ζοφερών χρόνων της “σοσιαλιστικής” διακυβέρνησης. Χαρακτηριστικό του ευκαιριακού χαρακτήρα της πολυδιαφημισμένης αυτής κίνησης είναι ότι τη στιγμή που αγκαλιάζονται οι δύο άλλοτε εχθροί είναι αμφότεροι πλέον υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ.

25 Μαΐου 1942. Σπερχειάδα. Ο Θανάσης Κλάρας αλλάζει το όνομά του σε Άρης Βελουχιώτης και με εντολή του ΚΚΕ βγαίνει στο βουνό. Εκεί, με δεκαπέντε μόλις άντρες, συγκροτεί την πρώτη ένοπλη ομάδα του ΕΑΜ. Έως το Σεπτέμβριο του 1944 η δύναμη του ΕΛΑΣ ξεπερνάει τους 50.000 μαχητές.