Από το Μάρτιο του ’12, με τη βίαιη εισβολή της Ελληνικός Χρυσός και των μισθοφόρων της στο όρος Κάκκαβος, όπου πρόκειται να αναπτυχθούν οι εξορυκτικές δραστηριότητες της εταιρίας, και σχεδόν για έναν χρόνο, η σιωπή των καθεστωτικών ΜΜΕ ακόμα και σε περιπτώσεις πρωτοφανών μεγεθών κρατικής βίας για την καταστολή κινητοποιήσεων, διασφάλιζε τη φίμωση ενός μαζικότατου αγώνα που συντελούταν στην περιοχή. Ταυτόχρονα, παρείχε στο κράτος άπλετο χώρο για να τρομοκρατήσει και να καταπνίξει παρασκηνιακά ένα ολόκληρο κίνημα, εφαρμόζοντας το δόγμα της μηδενικής ανοχής σε δεκάδες προσαγωγές και συλλήψεις διαδηλωτών, με κατηγορία ακόμα και την ίδια τη συμμετοχή τους σε κινητοποίηση.
Η κρατική καταστολή αναβαθμίστηκε κατά τους τελευταίους μήνες, με την υιοθέτηση μεθόδων για τη συστηματική ανάπτυξη μιας βιομηχανίας διώξεων και την «ανακάλυψη» δύο εγκληματικών οργανώσεων που υποτίθεται ότι έχουν δράσει στην περιοχή. Η πρώτη σχετίζεται με την καταστροφή του εργοταξίου της ελληνικός χρυσός στις Σκουριές στις 17 Φεβρουαρίου 2013, και η δεύτερη -κυρίως- με τις κινητοποιήσεις στην περιοχή «Λάκκος Καρατζά» στις 12 Μαΐου 2013.
Καταστροφή εργοταξίου της Ελληνικός Χρυσός (Σκουριές)
Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής εξέτασης που διατάχθηκε μετά την καταστροφή του εργοταξίου, επικράτησε κλίμα τρομοκρατίας, τόσο στη Μεγάλη Παναγία όσο και στην Ιερισσό, όπου καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας κυκλοφορούσαν κουκουλοφόροι της αντιτρομοκρατικής και πραγματοποιούνταν δεκάδες προσαγωγές κατοίκων, βάσει υποδείξεων της εταιρείας. Οι προσαχθέντες, υπό την απειλή ότι θα κατηγορηθούν για απείθεια, εξαναγκάζονταν στο να δώσουν DNA, χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, «εξαφανίζονταν» για ώρες, χωρίς την παρουσία δικηγόρων και ενίοτε «απάγονταν», χωρίς η αστυνομία να επιβεβαιώνει την προσαγωγή τους.
Ένα μήνα περίπου αργότερα, 20 κάτοικοι της Ιερισσού και της Μεγάλης Παναγιάς έλαβαν κλήσεις για να απολογηθούν για την υπόθεση της εμπρηστικής επίθεσης. Το κατηγορητήριο περιλάμβανε 7 κακουργήματα και 11 πλημμελήματα. Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με την επίθεση. Η εμπλοκή τους στην υπόθεση βασίστηκε σε μαρτυρίες εργαζομένων της εταιρείας καθώς και στην καταγραφή τηλεφωνικών κλήσεων, χωρίς όμως να υπάρχουν απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες.
Τα ξημερώματα της Τετάρτης 10/4, βαριά οπλισμένοι ΕΚΑΜίτες και κουκουλοφόροι της Αντιτρομοκρατικής εισέβαλλαν στα σπίτια δύο κατοίκων της Ιερισσού, τους συνέλαβαν για την υπόθεση του εμπρησμού, μπροστά στα μάτια των ανήλικων παιδιών τους, και τους μετέφεραν στην ΓΑΔΘ. Σε βάρος τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες που βασίστηκαν στην ταυτοποίηση DNA από σκούφο που βρέθηκε σε χιλιομετρική απόσταση από το εργοτάξιο στις Σκουριές, με το γενετικό υλικό του ενός εκ των συλληφθέντων, και στη σύνδεση κυνηγετικής καραμπίνας που βρέθηκε στο σπίτι του δεύτερου ατόμου, με κάλυκες που συλλέχθηκαν στο βουνό. Οι 2 διωκόμενοι προφυλακίστηκαν με σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και ανακριτή στις 14/4 και, αφού εξάντλησαν το 6μηνο της προφυλάκισης, αφέθηκαν ελεύθεροι αυτεπάγγελτα στις 14 Οκτωβρίου του 2013. Στις 27 Μαΐου ασκήθηκε ποινική δίωξη σε 3 ακόμη άτομα από την ίδια δικογραφία, τα οποία αφέθηκαν ελεύθερα με περιοριστικούς όρους και χρηματική εγγύηση. Τέλος, στις 10 Ιουνίου, 2 ακόμη από τους 20 της δικογραφίας κρίθηκαν προφυλακιστέοι, παρά το γεγονός ότι επιβεβαιώθηκαν από μάρτυρες τα άλλοθί τους. Ως ένδειξη ενοχής του ενός θεωρήθηκε το γεγονός ότι το πρωί της Κυριακής 17/2 είχε 10 αναπάντητες κλήσεις στο κινητό του. Στις 6 Νοεμβρίου, μετά από τρίμηνη κράτηση, έγινε δεκτή η αίτηση αποφυλάκισής τους.
Κινητοποίηση στον «Λάκκο Καρατζά»
Στις 12 Μαΐου 2013, πραγματοποιήθηκαν δύο παράλληλες κινητοποιήσεις. Η πρώτη ήταν μια πορεία 60 γυναικών προς τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στις Σκουριές, κατά τη διάρκεια της οποίας οι δυνάμεις καταστολής, που δεν χρησιμοποίησαν χημικά αλλά σωματική βία, τραυμάτισαν ένα άτομο και συνέλαβαν άλλα 3, τα οποία καταδικάστηκαν στις 27 Μαΐου σε φυλάκιση 7 μηνών με τριετή αναστολή. Η δεύτερη κινητοποίηση, που είναι και αυτή που σχετίζεται με τη 2η δικογραφία με την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, περιλάμβανε συγκέντρωση στην τοποθεσία «Λάκκος Καρατζά» του όρους Κάκαβος (όπου η εταιρεία σκοπεύει να κατασκευάσει φράγμα εναπόθεσης τελμάτων), προκειμένου να επιχειρηθεί η παύση των εργασιών. Η κινητοποίηση εξελίχθηκε σε σύγκρουση, όταν οι δυνάμεις καταστολής πλαγιοκόπησαν τους διαδηλωτές, κάνοντας χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης. Οι αρχές ανέφεραν τον υποτιθέμενο τραυματισμό αστυνομικού από αγνώστου τύπου θραύσματα, ο οποίος, ενώ οι γιατροί δήλωναν πως είναι καλά, νοσηλεύτηκε στην Εντατική, παρεμποδίζοντας έτσι τους δημοσιογράφους να έρθουν σε επαφή μαζί του και να διαπιστώσουν την κατάστασή του.
Τον Ιούνιο του 2013, η Διεύθυνση Ασφάλειας Θεσσαλονίκης (στην οποία ανατέθηκε το προανακριτικό έργο για τα γεγονότα στον Λάκκο-Καρατζά) ξεκίνησε να στέλνει κλήσεις για λήψη DNA και δαχτυλικών αποτυπωμάτων, στο πλαίσιο προανάκρισης. Στις 10/6 κλήθηκαν 16 κάτοικοι Ιερισσού, στις 19/6 απήγαγαν από αστικό λεωφορείο αλληλέγγυο από Θεσσαλονίκη, τον οποίο υποχρέωσαν σε λήψη γενετικού υλικού δια της βίας, για τις 25/6 κλήθηκε δεύτερος αλληλέγγυος από Θεσσαλονίκη, ενώ για τις 6/7 κλήθηκαν ακόμη 10 κάτοικοι Χαλκιδικής. Από όλους τους τελευταίους το γενετικό υλικό λήφθηκε παρά τη θέλησή τους.
Στις 24 Σεπτέμβρη, 29 αγωνιζόμενοι (κάτοικοι της Χαλκιδικής και αλληλέγγυοι από τη Θεσσαλονίκη) κλήθηκαν σε προανακριτική εξέταση, για μια σειρά αδικημάτων, που αφορούσαν στον υποτιθέμενο τραυματισμό αστυνομικών κατά την κινητοποίηση στην περιοχή Λάκκος Καρατζά, καθώς και σε διακεκριμένες περιπτώσεις φθοράς που έλαβαν χώρα από τις αρχές Μαΐου μέχρι και τις 25 Αυγούστου 2013, στην περιοχή της Ιερισσού, σε βάρος οχημάτων και πλωτών μέσων εργαζομένων της Ελληνικός Χρυσός. Στην ογκωδέστατη δικογραφία –3.500 σελίδες– περιλαμβάνονται συνομιλίες των εμπλεκόμενων προσώπων που καταγράφηκαν ύστερα από άρση του τηλεφωνικού απορρήτου. Τους αποδίδονται κατηγορίες για: συγκρότηση πολυάριθμης εγκληματικής οργάνωσης με διαρκή δράση, εσωτερική διάρθρωση και ιεραρχική δομή, με την επιβαρυντική περίσταση της κατασκευής-προμήθειας και κατοχής όπλων, απόπειρα επικίνδυνης και βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης κατά συρροή, έκρηξη, κατασκευή-προμήθεια και κατοχή εκρηκτικών υλών κατά συρροή, διακεκριμένη φθορά ξένης ιδιοκτησίας, διατάραξη κοινής ειρήνης από άτομα που ενήργησαν με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά των προσώπων τους, παράνομη οπλοφορία και οπλοχρησία, κ.α.
Ο φρονηματικός χαρακτήρας της δίωξης αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο κατηγορητήριο, σύμφωνα με το οποίο η εν λόγω «εγκληματική οργάνωση» είχε ως σκοπό «με έκνομες ενέργειες: α) να ματαιώσει ή να αναστείλει έστω και προσωρινά: (i) την οποιαδήποτε μεταλλευτική ή άλλη δραστηριότητα της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. στα εργοτάξια αυτής, που βρίσκονται στις ορεινές θέσεις Σκουριές και Λάκκος Καρατζά του όρους Κάκαβος, με δυνατότητα βλάβης συγχρόνως από τις προερχόμενες εκ των εκνόμων ενεργειών συνέπειες του διαμορφούμενου για τη χώρα επενδυτικού και τουριστικού περιβάλλοντος και (ii) τις προληπτικού και κατασταλτικού χαρακτήρα ενέργειες των αστυνομικών δυνάμεων όπου αυτό από τις κείμενες διατάξεις προβλέπεται και από τις περιστάσεις επιβάλλεται και β) να δημιουργήσει φοβικό κλίμα σε βάρος ιδιωτών κατοίκων της ευρύτερης περιοχής της Ιερισσού Χαλκιδικής που είτε εργάζονται στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., είτε δεν αντιτίθενται στις δραστηριότητες αυτής οι οποίες (έκνομες ενέργειες) λόγω του τρόπου, της έκτασης και των συνθηκών τέλεσής τους διαμόρφωσαν αυτό».
Και τα 29 άτομα αρνήθηκαν όλες τις κατηγορίες, με γραπτά υπομνήματα, στα οποία υποστήριξαν ότι επιχειρείται η ποινικοποίηση της αντίδρασής τους απέναντι στα μεταλλεία χρυσού στις Σκουριές.
Το στήσιμο της βιομηχανίας διώξεων: για κάθε ενέργεια και κάθε αντίδραση στην εξόρυξη χρυσού, η αστυνομία ανοίγει πλέον και μια δικογραφία
Συνολικά, από το Μάρτιο του ’12 μέχρι σήμερα, έχουν σχηματισθεί 20 δικογραφίες για τον αγώνα ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική, οι περισσότερες από τις οποίες κατά τη διάρκεια των πρόσφατων μηνών. Σε αυτές, περίπου 300 άτομα κατηγορούνται ή φέρονται ως ύποπτα, 49 από τα οποία για βαριά κακουργήματα και σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, 4 κάτοικοι έχουν προφυλακισθεί με βαρύτατες κατηγορίες, έχουν γίνει προσαγωγές και παράνομη λήψη DNA (με εξευτελιστικές διαδικασίες σε πολλές περιπτώσεις και με χρήση βίας) από περισσότερους από 200 ανθρώπους, ενώ εξακολουθούν καθημερινά να μοιράζονται κλήσεις.
Η στοχοποίηση του κοινωνικού κινήματος της Χαλκιδικής φανερώνει την προσπάθεια του κράτους να εμφανιστεί ως ο απόλυτος διαχειριστής της κοινωνικής σφαίρας, και να φανεί αποτελεσματικό στην πάταξη της «ανομίας». Κράτος και κεφάλαιο ορίζουν την κανιβαλική συνθήκη της κερδοφορίας των εγχώριων και πολυεθνικών ελίτ ως «ανάπτυξη». Η απόπειρά τους να χειραγωγήσουν τις κοινωνικές συνειδήσεις και να κάνουν συλλογικά αποδεκτό το πρόταγμα της «εθνικής σωτηρίας» βρίσκει σθεναρή αντίσταση στους αγωνιζόμενους κατοίκους και αλληλέγγυους, τους οποίους και ορίζουν ως βασικούς υπεύθυνους για τη παρεμπόδιση της «εθνικής οικονομικής ανάκαμψης». Ταυτόχρονα επιδιώκεται η απογύμνωση του αγώνα από τις κοινωνικές διεκδικήσεις που θέτει, και αποσιωπάται ολοκληρωτικά η εκτεταμένη χρήση βίας από πλευράς της εξουσίας.
Την ίδια στιγμή, τα έργα επιταχύνονται και οι καταστροφές θα είναι πια μόνιμες, με μη αντιστρέψιμες βλάβες, καθώς η καταστροφή του βουνού έχει ξεκινήσει, με την αποψίλωση εκατοντάδων στρεμμάτων δάσους και τη διάνοιξη νέων δρόμων για τη διέλευση οχημάτων και μηχανημάτων της εταιρείας, η οποία έχει αλλοιώσει σημαντικά το τοπίο.
Η απάντησή μας στην ολοένα εντεινόμενη επίθεση της κυριαρχίας, που επιστρατεύει όλη τη γκάμα των μέσων της εξουσίας προκειμένου να διασφαλίσει την καταστολή του αγώνα, θα πρέπει να δοθεί με τα μέσα που χαρακτηρίζουν όλους εμάς που αγωνιζόμαστε για το δίκιο και την ελευθερία, την αλληλεγγύη, την αξιοπρέπεια, την αντίσταση. Την αλληλεγγύη σε όσους τους έχει επιβληθεί το καθεστώς τρόμου, την αξιοπρέπεια ενάντια σε όσους ζητάνε πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης, και την αντίσταση, τόσο στον απροκάλυπτο εκβιασμό που ασκείται με πρόφαση την κρίση, όσο και στην πραγματική τρομοκρατία, που δεν είναι άλλη από αυτή που επιβάλλεται από το κράτος και τις εταιρείες.
Ανοιχτό συντονιστικό Θεσσαλονίκης ενάντια στα μεταλλεία χρυσού
