Νέα πατριαρχικής πραγματικότητας #48

Τουρκία: Αποφυλακίστηκε μετά από 4 μήνες φυλάκισης η Μελέκ Ιπέκ, η γυναίκα που είχε αμυνθεί απέναντι στον βασανιστή σύζυγό της πυροβολώντας τον. Σε μια σπάνια απόφαση το αρμόδιο δικαστήριο αναγνώρισε την αυτοάμυνά της. Στον αντίποδα, μόλις έναν μήνα πριν, το τουρκικό κράτος είχε αποχωρήσει από τη «Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης», αφήνοντας θεσμικά ακάλυπτες τις γυναίκες και τα υποκείμενα που υφίστανται έμφυλη και οικογενειακή βία. Μια κίνηση γεμάτη από πατριαρχικό συμβολισμό, παρόμοια με το «σκάνδαλο του καναπέ» στη συνάντηση Ερντογάν- Ε.Ε. Η Σύμβαση, που αφορά την «καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και την ισότητα των φύλων», στοχοποιείται από τους συντηρητικούς κύκλους ως υποβιβαστική των αξιών της οικογένειας και του γάμου. Οι πατριαρχικοί κύκλοι είναι παντού ίδιοι: στο ίδιο πνεύμα κινούνται και οι εγχώριοι υποστηρικτές του νομοσχέδιου Τσιάρα για την «υποχρεωτική συνεπιμέλεια», που έμμεσα παραβιάζει την εν λόγω συνθήκη, καθώς αναγνωρίστηκε και από τον Ο.Η.Ε. ως επιβαρυντικό στην αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, και ουσιαστικά εκθέτει σε κίνδυνο επιζώσες συζύγους και τέκνα.

O ΕΟΔΥ πιστός στην παράδοση του ΚΕΕΛΠΝΟ για τις οροθετικές στις 31/03 ανακάλεσε τον αποσπασμένο γυναικολόγο της «Μονάδας ειδικών λοιμώξεων κύησης» του νοσοκομείου «Ε. Βενιζέλου» στα κεντρικά του, στο τηλεφωνικό του κέντρο. Με αυτή την κίνηση κλείνει τη μοναδική νοσοκομειακή μονάδα στη χώρα που μπορεί να παρέχει εξειδικευμένη φροντίδα σε έγκυες οροθετικές, και συνεργάζεται με τις «Μονάδες λοιμώξεων» των γενικών νοσοκομείων.

Η πατριαρχία ασκεί βία και υποτιμά τις ζωές των τρανς ατόμων: Στα μέσα Απρίλη μια τρανς γυναίκα βρέθηκε απαγχονισμένη σε οικοδομή στους Αμπελόκηπους. Η κοπέλα, που φέρεται να αυτοκτόνησε, είχε κακοποιηθεί και τραυματιστεί από τον σύντροφό της λίγες μέρες νωρίτερα. Στα μέσα Μαΐου το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) δημοσίευσε ένα περιστατικό τρανσφοβίας, όπου άλλη τρανς γυναίκα δέχτηκε λεκτική επίθεση με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς από μαθητές γυμνασίου στον Πειραιά, την ώρα λειτουργίας του σχολείου, ενώ, κατόπιν, καθηγητής του σχολείου υποβαθμίζοντας το περιστατικό της απευθύνθηκε σε λάθος γένος. Η ίδια γυναίκα, σύμφωνα με πληροφορίες, δέχεται επιθέσεις από ανήλικους με νεράτζια και πέτρες στο σπίτι της λόγω της ταυτότητας φύλου της.

Στη φλεγόμενη από κινητοποιήσεις Κολομβία η 17χρονη Άλισον αυτοκτόνησε ύστερα από τον βιασμό και βασανισμό της από 4 μπάτσους των ESMAD (ΜΑΤ) κατά τη βίαιη προσαγωγή της στην εισαγγελία. Η κοπέλα είχε προσαχθεί κατά τη βίαιη διάλυση διαμαρτυρίας στην πόλη Ποπαγιάν. Σε άμεση απάντηση οι συγκρούσεις στους δρόμους αναζωπυρώθηκαν, και το κτίριο της εισαγγελίας που βασανίστηκε η Άλισον πυρπολήθηκε από διαδηλωτ(ρι)ες.

*Η κουλτούρα της πατριαρχίας στην ελληνική κοινωνία μέσα από τέσσερεις φράσεις:

«Έχω ένα βίτσιο, όταν βρω κάτι ωραίο θέλω να το ακολουθήσω», φέρεται να είπε ο επίδοξος βιαστής. Μια αυθόρμητη ομολογία που συμπυκνώνει την κουλτούρα του βιασμού. Εκεί το γυναικείο σώμα υπάρχει μόνο προς ικανοποίηση της ανδρικής επιθυμίας, ως αντικείμενο αυτής, και οι γυναίκες δεν είναι ποτέ υποκείμενα ή φορείς των δικών τους επιθυμιών και αναγκών. Υπό την οπτική αυτή, οι γυναίκες «χρωστάνε» αποδοχή στο παραβιαστικό βλέμμα/ «φλερτ»/ συμπεριφορά.

«Το παιδί είναι τέλειο» είπε ο πατέρας. Καθώς η κουλτούρα του βιασμού είναι κανονικοποιημένη μέσα στην κοινωνία και μέσα στην οικογένεια, η σεξιστική συμπεριφορά ή όσα υποδεικνύει η παραπάνω φράση του ίδιου δεν αναγνωρίζονται ως μεμπτά ή αποκλίνοντα. Ο μύθος του «καλού παιδιού» αναπαράγεται –μεταξύ άλλων– μέσα από αυτή την κανονικοποίηση.

«Το παιδί μου είναι εξαιρετικό […] Δεσμεύομαι να είμαι συνέχεια μαζί του, θα το στείλω και σε ψυχολόγο», είπε η μητέρα. Στην πατριαρχική ελληνική οικογένεια η μητέρα υπευθυνοποιείται από τον έμφυλο ρόλο της για οτιδήποτε κάνει «το παιδί». Η παραβιαστική συμπεριφορά μετασχηματίζεται σε ευθύνη είτε της «προκλητικής» επιζώσας είτε της μητέρας που «καλείται» να επιτελέσει τον ρόλο της. Έτσι ο μόνος υπεύθυνος της συμπεριφοράς, ο φορέας της, απαλλάσσεται από την ευθύνη. Η ψυχολογικοποίηση του σεξισμού αποτελεί μια συμπληρωματική οδό ξεπλύματος – που συχνά συνοδεύεται και από επίκληση στα παραμελημένα μητρικά καθήκοντα.

«[…] έχει ένα όνομα δεν είναι κανένας αλήτης», είπε η γιαγιά, επικαλούμενη το ρατσιστικό μύθο που στοχοποιεί τις περιθωριοποιήμενες ομάδες της κοινωνίας για σεξουαλικές επιθέσεις και σεξισμό. Οι βιαστές δεν είναι ράτσα ειδική, αλλά άνδρες καθημερινοί – κι έχουν και ονόματα.

*Πρόκειται για την υπόθεση σεξουαλικών επιθέσεων και βιασμών από τον 22χρονο στη Ν. Σμύρνη και αλλού, ο οποίος έχει ήδη αναγνωριστεί από τουλάχιστον 5 γυναίκες. Οι φράσεις αλιεύτηκαν σε σχετικά δημοσιεύματα.

Shosanna