το χρονικό της ανακατάληψης της κατάληψης Rosa Nera
Αν θέλει κάποιο να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο επιτεύχθηκε η απελευθέρωση του λόφου Καστέλι, θα πρέπει αναμφίβολα να ξεκινήσει από τα ξημερώματα της 5ης Σεπτέμβρη, ημέρα της εκκένωσης της κατάληψης Rosa Nera. Γιατί η εκκένωση του, επί 16 χρόνια κατειλημμένου, κτηρίου της Μεραρχίας, ήταν η αφορμή που «άνοιξε η πόλη».
Από τις πρώτες ώρες που ακολούθησαν την εκκένωση, η αντίδραση του κόσμου ήταν μεγάλη, και κατά τη διάρκεια της μέρας γινόταν όλο και περισσότερος. Ανεξάρτητα με τις συμφωνίες ή διαφωνίες που μπορεί να υπήρχαν ανά τα χρόνια με την πολιτική συνέλευση της κατάληψης, όλος ο κόσμος ήταν εκεί για να στηρίξει ένα αίτημα: «Rosa Nera κατάληψη για πάντα».
Το ενδιαφέρον σε όλη αυτή την ιστορία, και πιθανότατα αυτό που μας έχει φέρει μέχρι εδώ, ήταν η πολιτική απόφαση (και ανάγκη) να συσταθεί μία νέα συνέλευση, η συνέλευση αλληλεγγύης στην κατάληψη Rosa Nera. Η συνέλευση αυτή ξεκίνησε με μία εντυπωσιακή συμμετοχή 500+ ανθρώπων, που άνηκαν σε συλλογικότητες ή και όχι, που στήριζαν την πολιτική συνέλευση της Ρόζας ή και όχι, που μέχρι τότε είχαν κινηματική δράση ή και όχι. Με λίγα λόγια, ένας ετερόκλιτος κόσμος που, αρχικά τουλάχιστον, είχε ως μόνο σκοπό την ανακατάληψη του κτηρίου Rosa Nera.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο χρόνος και η δυστοπία της πανδημίας περιόρισαν τον αριθμό των ατόμων που παρακολουθούσαν τη συνέλευση, παρ’ όλο που υπήρχε πολύ μεγάλη συμμετοχή στις δράσεις και τις κινητοποιήσεις. Αυτό ωστόσο που κράτησε ενεργή τη συνέλευση αλληλεγγύης, παρά τις συνθήκες, ήταν η πολιτική της επιλογή να ζυμωθεί και να προωθήσει και άλλα ζητήματα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όπως εργασιακά, αποδυνάμωση δημόσιας υγείας και εκπαίδευσης, επαναπροωθήσεις μεταναστριών και μεταναστών, απεργία πείνας Δ. Κουφοντίνα κ.λπ.
Κατά τη διάρκεια αυτών των εννέα μηνών, και ενώ το αίτημα για τη μη ξενοδοχοποίηση του λόφου Καστέλι κέρδιζε τη συντριπτική πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας, η εταιρία Belvedere συνέχιζε τα σχέδιά της. Ταυτόχρονα, αστυνομικές δυνάμεις, εκτελώντας χρέη σεκιούριτι για λογαριασμό της εταιρίας, φυλούσαν ανελλιπώς το κλειδαμπαρωμένο κτηριακό συγκρότημα. Η κατάσταση ήταν τόσο απελπιστική ακόμα και για τους ίδιους, εκφράζοντας δημοσίως την επιθυμία τους να φύγουν από αυτή τη θέση.
Την ημέρα που έκλεισαν 9 μήνες από την ημέρα της εκκένωσης, περίπου 150 άτομα, μέρα μεσημέρι, με πολύ αποφασιστική πορεία βρέθηκαν απέναντι από τους μπατσους-σεκιούριτι, και απαίτησαν από αυτούς να φύγουν. Οι λεπτομέρειες για το πώς υλοποιήθηκαν πρακτικά το άνοιγμα της αυλής, η ανακατάληψη του κτηρίου της Rosa Nera και η κατάληψη του κτηρίου της πρώην Πρυτανείας, δεν έχουν σημασία.
Σημασία έχει αυτό που προηγήθηκε, αυτό που συμβαίνει τώρα και αυτό που θα ακολουθήσει.
Η ημέρα της ανακατάληψης εξελίχθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, σε μία μικρή γιορτή. Καταλήψεις, συλλογικότητες, ατομικότητες από πολλές γωνιές του κόσμου έστελναν μηνύματα αλληλεγγύης. Από την πρώτη κιόλας ανοιχτή συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στον λόφο, με συμμετοχή μεγαλύτερη από 300 άτομα, έγινε μία έκρηξη δημιουργικότητας και αγώνων. Προτάθηκαν πάρα πολλές προτάσεις για εργαστήρια, εκδηλώσεις, συζητήσεις, απεργίες και αγώνες με τα περισσότερα να έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται.
Ταυτόχρονα ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης της αυλής και του κτηρίου της Rosa Nera, καθώς η ερμητικά κλειστή πόρτα του συγκροτήματος είχε επιφέρει αρκετές φθορές. Αρχικά, βρήκαμε καρφωμένες λαμαρίνες στην πέτρα του κτηρίου. Και φυσικά, αυτό που μας ήταν ήδη γνωστό, η τσιμεντωμένη αποχέτευση του κτηρίου. Ειδικά για το τελευταίο προτείνουμε να διαβάσετε το κείμενο των υδραυλικών που δουλεύουν εδώ και περισσότερες από 15 μέρες για την αποκατάστασή των υδραυλικών εγκαταστάσεων (1).
Στο μεταξύ, τα τοπικά ΜΜΕ, με μοναδική εξαίρεση τον «Αγώνα της Κρήτης», ανέλαβαν να κάνουν όλη τη βρώμικη δουλεία, προσπαθώντας να απομονώσουν πολιτικά και κοινωνικά το εγχείρημα. Ξεκινώντας ήδη από τη στιγμή της ανακατάληψης άρχισαν να αναπαράγουν ψευδώς ότι οι αστυνομικές δυνάμεις έφυγαν με εντολή της εταιρίας Belvedere, και όχι μετά από την διεκδίκηση της πορείας. Η κατάσταση ήταν για γέλια και για κλάματα όταν λίγες ώρες μετά την ανακατάληψη, η ανοιχτή συνέλευση ανέβασε το βίντεο από τη στιγμή της «διαπραγμάτευσης» της πορείας με τους μπάτσους. (2) Παρ’ όλες τις κρούσεις που γίνονται σε εβδομαδιαία βάση από το δίκτυο επικοινωνίας της ανοιχτής συνέλευσης, τα τοπικά Μ.Μ.Ε έχουν επιβάλει εμπάργκο στα δελτία τύπου, τα κείμενα θέσης και τις ανακοινώσεις δράσεων της συνέλευσης. Με τον ίδιο τρόπο βέβαια αντιμετωπίζονται κείμενα που τοποθετούνται υπέρ της κατάληψης, ή έστω δεν την καταδικάζουν.
Παρ’ όλο που η τοπική κοινωνία έχει υποστηρίξει το αίτημα για μη ξενοδοχοποίηση, η διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης (Π.Κ.) επιμένει να επισημαίνει ότι το Π.Κ. είναι ο μόνος νόμιμος ιδιοκτήτης του κτηριακού συγκροτήματος, και επομένως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει με αυτό. Αυτό είναι και το μοναδικό επιχείρημα που της έχει απομείνει για να συνεχίσει την επιχειρηματική της δραστηριότητα. Βέβαια, εδώ και χρόνια συνηθίζει να επικαλείται την ετοιμορροπία του κτηρίου της Μεραρχίας αλλά και της πρώην πρυτανείας. Και αναρωτιόμαστε, είναι δυνατόν ένα κτήριο το οποίο χρησιμοποιούνταν μέχρι το 2014 ως Πρυτανεία, να είναι ετοιμόρροπο; Η «επίσημη» απάντηση σχετικά με την ετοιμορροπία του κτηρίου δόθηκε από την ίδια την υπηρεσία νεωτέρων μνημείων, η οποία τον Οκτώβρη του 2020, ένα μήνα μετά την εκκένωση, κάνοντας αυτοψία στο κτήριο της Μεραρχίας, ανακοίνωσε ότι το κτήριο φυσικά και δεν είναι ετοιμόρροπο. (3)
Από την άλλη, ο δήμαρχος Χανίων, Π. Σημανδηράκης, απέφυγε για μέρες, μετά την εκκένωση της Rosa Nera, να πάρει θέση για το μέλλον του λόφου. Τοποθετήθηκε για το θέμα μόνο μετά τη συμβολική κατάληψη του δημαρχείου από τη συνέλευση αλληλεγγύης. Προσπαθώντας προφανώς να αφουγκραστεί και να υιοθετήσει την γνώμη των κατοίκων για μη ξενοδοχοποίηση του λόφου, παρουσίασε τη –δήθεν– λύση για δημοτική βιβλιοθήκη στον λόφο Καστέλι. Για καιρό ο δήμαρχος επέμεινε σε αυτή τη λύση, «ξεχνώντας» ότι από το 2015 έχουν δεσμευτεί 500.000€ από το Πράσινο Ταμείο για την αγορά ενός –πραγματικά– ετοιμόρροπου κτηρίου στο κέντρο της πόλης, με στόχο την αποκατάστασή του και τη στέγαση της Δημοτικής βιβλιοθήκης εκεί. (4) Όπως περιμέναμε, ο δήμαρχος δεν έκανε καμία κίνηση για να προωθήσει το σχέδιό του για βιβλιοθήκη κατά τη διάρκεια των μηνών που ο χώρος παρέμενε σφραγισμένος. Μετά την ανακατάληψη, έσπευσε να αγορεύσει στο δημοτικό συμβούλιο ότι και καταδικάζει την κατάληψη του χώρου, και αναγνωρίζει το δικαίωμα του Π.Κ. να αυτοορίζει την περιουσία του.
Θα πρέπει λοιπόν να γίνει ξεκάθαρο ότι υπάρχει ένα δημόσιο κτίριο, ο «ιδιοκτήτης» του οποίου θέλει να το μετατρέψει σε boutique hotel, τη στιγμή που, στην πραγματικότητα, κανένας άλλος δημόσιος φορέας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη του. Έτσι, οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στο δίλημμα κατάληψη ή ξενοδοχείο, δίλημμα το οποίο μας καλεί να πάρουμε θέση ανάμεσα με την αυτοοργάνωση ή την εμπορευματοποίηση.
Η απελευθέρωση του λόφου Καστέλι αναζωπύρωσε το τοπικό αγωνιστικό κίνημα. Πλέον συζητάμε για ένα εγχείρημα μεγαλύτερο και ευρύτερο από την πολιτική συνέλευση της Rosa Nera. Πλήθος ανθρώπων και συλλογικοτήτων μεταφέρουν τις δραστηριότητές και τη δράση τους στον λόφο, εμπλουτίζοντας την ανοιχτή συνέλευση με νέες ιδέες, αγώνες και αντιστάσεις.
Από τις πρώτες συνελεύσεις συζητήθηκαν οι αξίες πάνω στις οποίες θα βασιστεί αυτό το εγχείρημα. Αντιιεραρχικός, αντισεξιστικός, αντιεμπορευτικός και αντιρατσιστικός λόφος Καστέλι. Φυσικά αυτά δεν αποκτιούνται από τη μία μέρα στην άλλη, τοιχοκολλώντας κάποιο «μανιφέστο» στην είσοδο της αυλής. Θέλει ζύμωση των ανθρώπων που συμμετέχουν και θα συμμετέχουν στο εγχείρημα, χρόνο, υπομονή και επιμονή.
* Ο χρόνος είναι τώρα και ο τόπος είναι εδώ. *
συντακτική ομάδα Χανίων
Προτεινόμενα Κείμενα ανοιχτής συνέλευσης ή μελών της:
– Μια οφειλόμενη απάντηση στις παραγγελίες εκκένωσης του ανακατειλημμένου λόφου Καστέλι: https://bit.ly/3hgaZmq
– Ενάντια στην υποτίμηση της ζωής και της εργασίας μας: https://bit.ly/3gymhdl
– Σινιάλο αλληλεγγύης και δημιουργίας: https://bit.ly/35vn9mi
– Ανοιχτό κάλεσμα: https://bit.ly/3jjhE27
Αναφορές στο κείμενο:
