Το ζήτημα των λεγόμενων υποκλοπών είναι αναμφισβήτητα ένα ζήτημα που απασχολεί. Ποιο είναι όμως ακριβώς το ζήτημα των υποκλοπών, γιατί είναι σημαντικό, τι προεκτάσεις έχει, γιατί –δυνητικά– λειτουργεί εις βάρος των από τα κάτω;
Το «σκάνδαλο των υποκλοπών» αφορά την αποκάλυψη ότι ο κρατικός μηχανισμός, μέσω κρατικών και ιδιωτικών εταιριών, παρακολουθούσε πολιτικά πρόσωπα, αντιπάλους στον κοινοβουλευτικό στίβο, συμμάχους στα υπουργικά συμβούλια, και πιθανά άγνωστα ακόμη πρόσωπα-περσόνες, που θα ηχούσαν ισχυρά εάν αποκαλύπτονταν. Αν και μπορούμε να καταλάβουμε τη σημασία τού να παρακολουθεί ένα τέτοιο σύστημα και ένας μηχανισμός τα «δικά του παιδιά», δεν είναι αυτό το κύριο μέλημα εδώ.
Πηγαίνοντας ένα βήμα πίσω στην ιστορία των παρακολουθήσεων, δεν μπορούμε να μην ασχοληθούμε με τη γενικότερη ψηφιοποίηση της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων, και μάλιστα σε πλανητική κλίμακα. Αν και η «δύση» διαφέρει σε πολλά από την «ανατολή», στο κομμάτι της ψηφιακής μετατροπής της ζωής φαίνεται να υπάρχει όχι απλή σύμπνοια, αλλά ακραίος ανταγωνισμός.
Η ψηφιοποίηση της ζωής έρχεται πατώντας σε δύο βάρκες. Από τη μία γίνεται υποχρεωτική με μία πληθώρα καταναγκασμών ή «διευκολύνσεων», και από την άλλη έρχεται ως μία αφελής δήλωση ότι «δεν έχουμε κάτι να κρύψουμε». Στο πρώτο σκέλος υπάρχει πληθώρα παραδειγμάτων, που ειδικότερα στις συνθήκες της covid-19 αναδείχθηκαν και χρησιμοποιηθήκαν στο έπακρο. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ψηφιοποίηση κρατικών υπηρεσιών (αν και παραμένουν γραφειοκρατικές), κοινωνικών παροχών ενημέρωσης (π.χ. ΚΑΦΚΑ, ΕΡΓΑΝΗ, ακόμη και το TAXISNET), τα κάθε είδους πιστοποιητικά και τους υποχρεωτικούς ελέγχους που απλώθηκαν και στη βάση με αλληλοέλεγχο, το κουρέλιασμα των προσωπικών δεδομένων ή του ιατρικού απόρρητου, που είναι κάποια πρόσφατα, αλλά σημαντικά παραδείγματα. Επιπλέον, με την όλο και περισσότερη ψηφιοποίηση των πάντων, περιορίζεται ταυτόχρονα και η δυνατότητα διά ζώσης επίλυσης ζητημάτων. Έτσι, υποχρεούσαι να κάνεις χρήση των «νέων τεχνολογιών», καθώς διαφορετικά κινδυνεύεις να μείνεις εκτός ενός απαραίτητου για διεκπεραίωση βασικών υποχρεώσεων πλαισίου.
Εδώ έρχεται το δεύτερο σκέλος, το οποίο μάλιστα δεν έρχεται και ως επιβολή. Στα ίδια πλαίσια του να μην μείνεις εκτός από μία κοινωνική διεργασία, είναι δεδομένο ότι η ψηφιοποίηση της ζωής περνάει πια όλο και περισσότερο από τους εκάστοτε servers, κρατικούς ή ιδιωτικούς. Έτσι, η εναρμόνιση της ζωής μας με τα ψηφιακά μέσα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας (ακόμη και όταν κοιμόμαστε), είναι ένα βασικό σκέλος της απομάκρυνσης του ανθρώπου από την κοινωνία. Η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, έξυπνου κινητού, έξυπνων ρολογιών οξύνει σε ακραίο βαθμό την άντληση δεδομένων χρήσιμων για εταιρίες και κράτος, στον βαθμό που μας φαίνεται ασήμαντο. Είναι λογικό εν μέρει, αλλά η υπερσυσσώρευση των δεδομένων δισεκατομμυρίων χρηστών και χρηστριών φαίνεται να ανεβάζει τον πήχη. Από τις προσωποποιημένες διαφημίσεις, έως τα σύγχρονα point system, μέχρι και τα πιο δυστοπικά σενάρια προληπτικής καταστολής πιθανών μη ανεκτών συμπεριφορών, συνηγορείται ότι όσο κι αν «δεν έχουμε κάτι να κρύψουμε», η σύνδεση 24/7 της ζωής μας με τα ψηφιακά μέσα, λειτουργεί μόνο εναντίον μας.
Έτσι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ναι μεν το ζήτημα των υποκλοπών αποτελεί ένα σκάνδαλο για το πολιτικό σκηνικό της χώρας, αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι έρχεται να κρύψει τον πραγματικό κίνδυνο για το κοινωνικό σύνολο. Έρχεται να επισκιάσει αυτό που, είτε ηθελημένα το κράτος (αλήθεια έχει ενδιαφέρον το πόσες χιλιάδες «πολίτες» παρακολουθούνται τον χρόνο επίσημα από τις κρατικές δομές), είτε εθελοντικά το κοινωνικό σύνολο, δίνει βορά στο κράτος και τα αφεντικά. Η ψηφιακή μετατροπή της ζωής μάς απομακρύνει από τους ανθρώπους. Σπάει τους διά ζώσης δεσμούς, σταματάει την πραγματική επικοινωνία, διαλύει το κοινωνικό σύνολο.
Στον αντίποδα όλων αυτών θα πρέπει να σπάσει αυτό το μονοπώλιο. Είναι σημαντικό να γυρίσουμε σε τρόπους και μεθόδους επικοινωνίας που εμπεριέχουν τα στοιχεία της παιδικότητας μας: φωνές, αγγίγματα, αγκαλιές, σιγανόφωνες ομιλίες… Έτσι, να ανακτήσουμε τον χαμένο χρόνο και χώρο που μας έχουνε πάρει οι μηχανές.
ΥΓ: αν και υστερόγραφο, δεν είναι μικρής σημασίας. Ως κόσμος του αγώνα, αναγνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει παρακολούθηση. Φυσικά, για τις χιλιάδες –και τυπικά– παράνομες επισυνδέσεις τηλεφώνων, υπολογιστών κ.ο.κ. αναρχικών αγωνιστών δεν υπήρξε κάποια ιδιαίτερη αντίδραση από τους τωρινούς υποστηρικτές των προσωπικών δεδομένων. Λογικό, καθώς αποτελούν τις διάφορες μορφές του κράτους, και αναγνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι να παρακολουθείς τον εχθρό σου. Το κράτος έχει συνέχεια και είναι κάτι που το γνωρίζουν καλά όλοι οι επίδοξοι μνηστήρες τους. Όμως, η πρακτική αυτή εναντίον των αναρχικών είναι που έχει λοιδορήσει, φορτώσει κατηγορίες, εμπλέξει σε δικογραφίες ή έχει στείλει αγωνιστές και αγωνίστριες για χρόνια στη φυλακή.
καρόσι
