Οι «εθνικοί ευεργέτες» είναι άνθρωποι που τους ευνόησε η μοίρα. Αυτοδημιούργητοι ή γόνοι τζακιών, μορφώθηκαν και πλούτισαν –συχνά βοηθούμενοι από εγχώριους και μη μονάρχες και ηγέτες– και θέλησαν να μοιραστούν την καλοτυχία τους με τον φτωχό λαό, παρέχοντάς του ό,τι δεν μπορούσε το πάντα αδύναμο και εξαρτημένο ελληνικό κράτος: νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, σχολεία, βιβλιοθήκες κ.α. Συνήθως οι ευεργέτες αναλάμβαναν δράση σε ιστορικά δύσκολες περιόδους για τον τόπο, και φρόντιζαν να μας υπενθυμίζουν καθημερινά την ευγνωμοσύνη που τους χρωστάμε, δίνοντας τα ονόματά τους στις χορηγίες τους: Ι. Βαρβάκης, Θ. Αρεταίος, Ε. Ευγενίδης, Πρ. Μποδοσάκης Αθανασιάδης (γνωστός εργοδότης στη Χαλκιδική των μεταλλείων και του καρκίνου), Ι. Παπάφης, Εμ. Μπενάκης, Μαριάννα Βαρδινογιάννη-Mega κ.α.
Οι σύγχρονοι ευεργέτες αποδεικνύονται πολύ πιο γαλαντόμοι: χτίζουν ένα ολόκληρο πάρκο έκτασης 170 στρεμμάτων, δωρίζουν 566 εκατομμύρια ευρώ, για να τα επιστρέψουν όλα στο ελληνικό «Δημόσιο»! Δίνουν υπέρογκα ποσά για την καταπολέμηση της ανεργίας και τη σίτιση απόρων μαθητών.
Μιλάμε για το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (http://www.snfcc.org) και το νέο πάρκο του στο Δέλτα Φαλήρου (http://www.snfcc.org/?lang=el), στο οποίο θα μεταστεγαστούν η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Λυρική Σκηνή (παρά τις διαφωνίες μας με ό,τι «εθνικό», οι εν λόγω πολιτιστικές δομές δημιουργήθηκαν και συντηρήθηκαν με χρήματα των φορολογουμένων, του λαού δηλαδή, και σ’ αυτόν πρέπει να απευθύνονται).
Στην παρούσα οικονομική «κρίση» το ΙΣΝ διατείνεται ότι θα προάγει την παιδεία και τον πολιτισμό, που «αποτελούν τη ραχοκοκαλιά κάθε προηγμένης κοινωνίας». Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του, Ανδρέα Δρακόπουλου, το Ίδρυμα δεσμεύεται να παραδώσει το έργο εξολοκλήρου στο δημόσιο (τέλος 2015), το οποίο θα πρέπει, βάσει του κυρωμένου με νόμο συμβολαίου δωρεάς που έχουν κάνει, να «τηρήσει όσα θα έχουμε ήδη συμφωνήσει», τα οποία, φυσικά, δεν αναφέρονται ρητά. Προτάσσει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αλλά παραλείπει να αναφέρει ότι μόνο το ΙΣΝ θα έχει δικαίωμα στελέχωσης του έργου, άρα οι εργαζόμενοι σε ένα δημόσιο φορέα θα είναι επιλογές ενός ιδιώτη. Σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη εργάζονται πυρετωδώς για τη μεταφορά της στο Πάρκο του ΙΣΝ δημόσιοι υπάλληλοι, ως επί το πλείστον αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί και ελάχιστο μόνιμο προσωπικό, που πληρώνει το ελληνικό δημόσιο, και όχι ο ιδιώτης. Φυσικά δεν πληρώνονται για τις υπερωρίες που κάνουν για το «μεγάλο έργο» της καταγραφής και μεταφοράς του υλικού της.
Για την ιστορία, σύμφωνα με τον ιστότοπό της, η ΕΒΕ «διαθέτει μια συλλογή από 4.500 περίπου χειρόγραφους κώδικες, […] που χρονολογούνται από τον 9ο έως τον 19ο αι., […] καθώς και ξενόγλωσσους χειρόγραφους κώδικες (λατινικούς, ιταλικούς, γαλλικούς, αραβικούς, κ.λ.π.)», ότι «στις συλλογές της ΕΒΕ ανήκουν επίσης ποικίλες κατηγορίες ιστορικών εγγράφων […] δικαιοπρακτικά έγγραφα της εποχής της Τουρκοκρατίας, το Αρχείο των Αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αποτελούμενο από 25.000 φακέλους και 100.000 έγγραφα, διάφορα αρχεία προσωπικοτήτων […], αρχεία κοινοτήτων του εξωτερικού καθώς και το αρχείο του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου», και υπογραμμίζεται ότι «Τα ανωτέρω αποτελούν μοναδικά τεκμήρια του ελληνικού πολιτισμού». Τι θα γίνουν όλα αυτά αν τελικά το Δημόσιο δεν καταφέρει να τηρήσει τα «συμφωνηθέντα» με το ΙΣΝ;
Για τη Λυρική Σκηνή η μεταστέγαση αναμένεται να γίνει στο τέλος του 2015. Ήταν Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου από το 1944 έως το 1994, και άλλαξε σε Ν. Π. Ιδιωτικού Δικαίου, υπό την εποπτεία του Υπ. Πολιτισμού. Οι πάλαι ποτέ «εξεγερμένες πιρουέτες» της κατάληψης του 2008-09 θα γίνουν ακόμα πιο «υποταγμένες πιρουέτες», με τις ευλογίες του κεφαλαίου.
Παράλληλα ο κ. Δρακόπουλος ανακοινώνει, ενώπιον των Μπιλ Κλίντον και Αντώνη Σαμαρά (που επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις μαζί με τους πρωτοκλασάτους υπουργούς του, οποία έκπληξις!), δωρεά 100 εκατομμυρίων για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων στην Ελλάδα, για να μην φεύγουν οι νέοι επιστήμονες στο εξωτερικό και άλλα ωραία, χωρίς (πάλι) να αποσαφηνίζει το πώς θα δαπανηθούν αυτά τα χρήματα. Το καθεστωτικό μέσο που προβάλλει την είδηση κλείνει μιλώντας για ένα συνέδριο στις αρχές του 2014 στη Νέα Υόρκη, με καλεσμένους προσωπικότητες, φορείς, ΜΚΟ κ.α. οπότε μάλλον εκεί θα δαπανηθεί το ανωτέρω ποσό.
Επιστρέφοντας στο διαβόητο Πάρκο, την αρχιτεκτονική επιμέλεια έχει αναλάβει ο Ιταλός Renzo Piano, μετά από κλειστό διαγωνισμό. Το έργο σχετίζεται με την ανάπλαση του παραλιακόυ μετώπου, στα πλαίσια του οράματος η Αθήνα να γίνει Βαρκελώνη (!), και το ΙΣΝ «βοήθησε» να ανατεθούν οι μελέτες στον Πιάνο, απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη του έργου στο (λατρεμένο παιδί των κυβερνήσεων) ΕΣΠΑ.
Στις εγκαταστάσεις βρέθηκε αρχαϊκό νεκροταφείο (σκελετοί, ταφικά αγγεία), στο οποίο, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ήταν ενταφιασμένοι σκλάβοι, πιθανόν και από την Αφρική. Τα ευρήματα θα εκτίθενται μέσα στο χώρο του Κέντρου, δηλαδή θα έχει και Μουσείο. Οι σκλάβοι του σήμερα θα μπορούν να βλέπουν τους σκλάβους του χθες.
Σεμινάριο σχετικά με τα ευρήματα έγινε από το British School of Athens (Βρετανική Σχολή Αθηνών) επειδή, ως γνωστόν, δεν υπάρχουν τοπικοί αρχαιολογικοί φορείς για να οργανώσουν ένα σχετικό σεμινάριο.
Σε κάθε ευκαιρία οι ιθύνοντες του ΙΣΝ δηλώνουν ότι δεν τους ενδιαφέρει το χρήμα αλλά η συμμετοχή του κόσμου. «Δεν θέλουμε επισκέπτες, θέλουμε πολίτες που θα συμμετέχουν» λέει ο Γιάννης Τροχόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος και Γ.Δ. του ΙΣΝ. Τόσο αλτρουισμό είχαμε να δούμε από… πάντα! «Τη σημασία της φιλανθρωπίας σε μια στιγμή που το κράτος πρόνοιας καταρρέει και τον ρόλο που πρέπει να αναλάβει η κοινωνία πρόνοιας» τονίζει ο πρόεδρος Ανδρέας Δρακόπουλος, και ο νοών νοείτω..
Και το κερασάκι έρχεται από τα παιδιά: 10 εκατ. ευρώ για τη σίτιση 50.000 μαθητών ευπαθών ομάδων σε 300 σχολεία, δηλάδη των παιδιών που οι γονείς τους έχασαν δικαιώματα, εργασία, αξιοπρέπεια. Μια απλή διαίρεση των αριθμών δείχνει ότι για κάθε παιδί δαπανάται το ποσό των 200 ευρώ, ελάχιστο μπροστά σε όσα «χάθηκαν» από την «κρίση».
Το μέσο (καθεστωτικό πάλι) εκθειάζει την ευαισθησία του ΙΣΝ, όχι μόνο για τη δωρεά, αλλά και για το ότι φροντίζει τα γεύματα να είναι υγιεινά! Σε λίστα αναμονής άλλα 774 σχολεία. Χωρίς σχόλια.
Ξέρουμε πολύ καλά ότι ζούμε σε καθεστώς άγριου καπιταλισμού, αλλά τουλάχιστον, ας ανοίξουμε τα μάτια μας, ας δούμε τα μεγέθη. Και μετά, ας οργανωθούμε, μήπως και πάρουμε τις ζωές μας στα δικά μας χέρια, χωρίς ιδρύματα, πάρκα, φιλανθρωπίες και ευεργέτες.
ο Κανένας
