Έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αερίο
ή αλλιώς εξωτερική πολιτική,
πάνω στα θαλάσσια θηλαστικά και τις θαλάσσιες χελώνες
O Guardian αναρωτιόταν σε άρθρο του για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, «γιατί να αντικατασταθούν τα δελφίνια με πετρελαϊκές γεωτρήσεις;». Για να απαντήσει κάνεις σε αυτήν την ερώτηση θα πρέπει να ανατρέξει στην ιστορία των εξορύξεων του πετρελαίου, ή μάλλον στην ιστορία των εξαγγελιών για τις εξορύξεις των υδρογονανθράκων. Ο πρώτος σταθμός, λοιπόν, σε αυτή την ιστορία είναι τα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου που υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ή μήπως δεν υπάρχουν. Η δήλωση του διευθυντή ερευνών της Exon Mobil είναι κατατοπιστικότατη: «Τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου είναι μικρά και βρίσκονται σε μεγάλα βάθη, συνεπώς οι επιχειρήσεις των πετρελαϊκών έχουν μεγάλο κόστος, οπότε θα απαιτηθεί κρατική στήριξη». Αυτό βεβαία είναι κατί που θεωρείται γεγονός για τους τεχνοκράτες των φυσικών πόρων, που επισημαίνουν εδώ και χρόνια ότι τα κοιτάσματα είναι αμφίβολα ως προς την ποσότητά τους, και σε πολύ μεγάλα βάθη, έτσι που καθίσταται ασύμφορο να τα εξορύξεις.
Οπότε γεννάται το εύλογο ερώτημα, γιατί η συζήτηση διαχρονικά περιστρέφεται γύρω από τις εξορύξεις, σε σημείο μάλιστα να εχούν αποκτήσει μυθικές διαστάσεις. Η απάντηση που μπορεί να περίμενε ο guardian από το υπουργείο περιβάλλοντος και ενεργείας, τελικά φαίνεται να δίνεται από ένα διαφορετικό υπουργείο, αυτό των εξωτερικών. Καθώς πάντα η συζήτηση για τις εξορύξεις συνοδεύεται από τη συζήτηση για τις Α.Ο.Ζ. αλλά και την ελληνική κυριαρχία επί της μεσογείου· καθώς η ερεύνα για το πετρέλαιο, οι συμβάσεις παραχώρησης για τα οικόπεδα κ.λπ. δημιουργούν de facto την κυριαρχία επί των Α.Ο.Ζ. Παράλληλα, υπάρχει και ένας ακομή λόγος, που βρίσκεται ακριβώς στον πυρήνα της συζήτησης, και δεν είναι άλλος από τις μυθικές διαστάσεις που εχούν αποκτήσει οι εξορύξεις, καθ’ ότι τα μ.μ.ε. διαφημίζουν ότι μέσω αυτών θα φτάσουμε λίγο κοντύτερα στα πετρελαιοπαραγωγά κράτη του κόλπου, και θα κολυμπάμε στα πετροδόλαρα, αυτή η φαντασίωση ευνοεί τη φαντασίωση της δομής του κράτους, στο οποίο όλοι εχούν κοινά συμφέροντα και όλοι απολαμβάνουν τους καρπούς της προόδου, της παραγωγής και της συσσώρευσης. Με αυτό τον τρόπο «χρυσώνεται και το χάπι των Α.Ο.Ζ.», που φαντάζουν λιγό πιο θελκτικές στα μάτια των τηλεθεατών.
Αλλά είναι ικανή η φαντασίωση της κυριαρχίας στην μεσόγειο, και η έξαψη της φαντασίας για τα πετροδόλαρα, ώστε να φτάσουν μέχρι το σημείο να ξεκινήσουν τις –καταστροφικές για το περιβάλλον– έρευνες για πετρέλαιο στη μεσόγειο, τη στιγμή που είναι ασύμφορο να το εξορύξουν. Δυστυχώς αυτό ακριβώς φαίνεται να συμβαίνει τώρα με την έναρξή σεισμικών ερευνών στην Κρήτη. Αδιαφορούν εντελώς για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και για την εξάλειψη θαλάσσιων ειδών οπώς τα δελφίνια, οι χελώνες, οι φώκιες και οι φάλαινες από τις ελληνικές θάλασσες, ζώα στα οποία προκαλούνται σοβαρά ακουστικά τραύματα, που μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στον θάνατο, κατά τη διάρκεια των σεισμικών ερευνών που πραγματοποιούνται με την «χρήση σεισμικών αεροβόλων (seismic airguns) για την πρόκληση ισχυρών ακουστικών “εκρήξεων”, που ξεπερνούν τα 250dB και πραγματοποιούνται κάθε 10-15 δευτερόλεπτα, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα επί εβδομάδες ή και μήνες». (από αρθρό του Δημήτρη Ιμπραήμ, W.W.F.)
Από τα Άγραφα μέχρι την Εύβοια – Ελεύθερα βουνά χωρίς αιολικά
Την Κυριακή στις 13/11 πραγματοποιήθηκε μεγάλη πορεία στη Χαλκίδα, ενάντια στις καταστροφικές συνέπειες των αιολικών επενδύσεων σε Εύβοια και Σκύρο. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από την Επιτροπή Αγώνα Σκύρου, τον Ορειβατικό Σύλλογο και τη στήριξη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας. Στη διαδήλωση συμμετείχε πλήθος από φορείς και συλλογικότητες από όλη την Εύβοια και την υπόλοιπη χώρα, ανάμεσά τους και κόσμος του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου, και συνελεύσεις όπως η Αυτόνομη Συλλογικότητας Εύβοιας και η Συνέλευση για την υπεράσπιση των βουνών.
Η διαδήλωση εστίασε στην αναγκαιότητα να μην επικρατήσει ο μαρασμός της κεντρικής Εύβοιας. Το μεγαλύτερο κομμάτι της βόρειας Εύβοιας έχει καταστραφεί από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, και στο νότιο κομμάτι έχουν εγκατασταθεί ήδη αιολικά με 714 ανεμογεννήτριες. Μαζί με τη Σκύρο, κάτοικοι-σύλλογοι και οργανώσεις δήλωσαν ότι δεν θέλουν να αφήσουν τον τόπο τους έρμαιο στις ορέξεις των «πράσινων» επενδύσεων, προς όφελος του κεφαλαίου και των εταιρειών, που δεν αντιστοιχεί στις τοπικές κοινωνικές ανάγκες, και αφήνει πίσω τους σκουπιδότοπους. Μέρος της Εύβοιας αποτελεί περιοχή Natura, ενώ πέρα από τη Σκύρο και την κεντρική Εύβοια είναι σημαντικό να διασωθεί η βόρεια Δίρφη και η Καρυστία.
Αντίδραση περιβαλλοντικών οργανώσεων στην μείωση των προστίμων
Για υποβάθμιση των περιβαλλοντικών νόμων προστασίας περιοχών μεγάλης οικολογικής αξίας έκαναν λόγο οικολογικές οργανώσεις όπως η WWF και η MEDASSET. Πιο συγκεκριμένα, οι οργανώσεις αντέδρασαν στην απόφαση του αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Ενέργειας της Περιφέρειας Ιόνιων Νήσων να μειώσει πρόστιμο ιδιώτη από 200.000 ευρώ σε 10.000. Πρόκειται για μια υπόθεση που αφορούσε παράνομη αποψίλωση και χωματουργικές δουλειές μέσα στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου, περιοχή προστατευόμενη (Natura) όπου προστατεύεται η θαλάσσια χελώνα Caretta-Caretta.
Το κράτος και οι εκάστοτε εξουσίες του, με τέτοιες μεθοδεύσεις, ανοίγουν τον δρόμο για την εκμετάλλευση του φυσικού τοπίου από ιδιωτικά συμφέροντα. Το επίδικο σε ανάλογες ιστορίες δεν είναι η χρήση προστίμων ούτε η επίκληση σε αυστηροποίηση των μέτρων. Αυτή η είδηση μάς δείχνει απλά ότι τέτοιες λογικές των εκάστοτε τοπικών αρχών ίσως προμηνύουν την παραπάνω διευκόλυνση κράτους και κεφαλαίου να κλείσουν το μάτι σε επιχειρηματικές δραστηριότητες ή αυθαίρετες κατασκευές που είναι επιβλαβείς για τη φύση.
