Σημειώσεις για τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μια σειρά σημειώσεων καταγραφής εμπειριών και γεγονότων κατά τις καταστροφικές πλημμύρες στον θεσσαλικό κάμπο με την έλευση των φαινομένων “Daniel” και “Elias” το φθινόπωρο που μας πέρασε. Για την ερμηνεία αυτής της συνθήκης γίνεται μια προσπάθεια να συνδυαστούν εδώ, τα διάφορα βιώματα με τα οποία ήρθαμε αντιμέτωπα ως κάτοικοι της περιοχής και ως μέλη του κινήματος. Στόχος η ανάδειξη των δράσεων που έγιναν καθώς και των ποικίλων ζητημάτων που προέκυψαν και παραμένουν ακόμα ανοιχτά στο τραπέζι.

Δεν θα βουλιάξουμε στην απελπισία

«Εμείς οι πλημμυροπαθείς, οι πληγέντες των Τεμπών (που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του πανεθσσαλικού συντονισμού) και όλοι όσοι επιλέγουμε το δρόμο του αγώνα και της αλληλεγγύης, θα συνεχίζουμε να βροντοφωνάζουμε ότι είναι ένα ακόμα κρατικό καπιταλιστικό έγκλημα, συνέπεια της αδιαφορίας αλλά και των διαχρονικών επιλογών κράτους και κεφαλαίου. Θα συνεχίσουμε να λέμε ότι εδώ και χρόνια ο κάμπος, τα χωριά μας, οι πόλεις μας έχουν μείνει αθωράκιστα χωρίς αντιπλημμυρικά έργα, την ώρα που ένα τεράστιο φαγοπότι συντελείται από εργολάβους και τα αρπακτικά. Δεν θα αφήσουμε να συγκεντρωθεί η γη της Θεσσαλίας σε χέρια λίγων νεοτσιφλικάδων, και ο υπόλοιπος κάμπος να μετατραπεί σε μια απέραντη μπαταρία της ντόπιας και ξένης ολιγαρχίας».

(απόσπασμα από την ανακοίνωση του Δικτύου Αγώνα και Αλληλεγγύης Λάρισας μετά από πορεία στο κέντρο της πόλης που επιχειρήθηκε για άλλη μια φορά να κατασταλεί χωρίς επιτυχία)

Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασαν τα έντονα καιρικά φαινόμενα, ξεκίνησε η επικοινωνία με ένα δίκτυο ατόμων, πολιτικών ομάδων-συλλογικοτήτων και αλληλέγγυου κόσμου από τις πληγείσες πόλεις και από όλη την ελλάδα, με στόχο την καλύτερη δυνατή οργάνωση για την αντιμετώπιση της κρίσιμης κατάστασης. Έχοντας στις πλάτες μας το έγκλημα στα Τέμπη, έναν σεισμό και τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή, τα αντανακλαστικά ήταν οξυμένα και ο κόμπος στο χτένι.

Κάθε μέρα τα δεδομένα, οι πληροφορίες και οι ανάγκες διαμορφώνονταν ή άλλαζαν ανά ώρα. Βρισκόμενα όλα μας σε συνεχή επιφυλακή, δημιουργήσαμε ομάδες εργασίας για επικοινωνία, συλλογή και διανομή ειδών πρώτης ανάγκης, σχεδιασμό/συντονισμό δράσεων πολιτικού περιεχομένου και παραγωγής πολιτικού λόγου και οργάνωσης στο πεδίο (αποστράγγιση υδάτων από σπίτια, απομάκρυνση λάσπης, μεταφορά σακιών με άμμο και χαλίκι, καθάρισμα σπιτιών από μπάζα, αναζήτηση/παροχή βοήθειας για απεγκλωβισμούς ανθρώπων και ζώων).

Κάθε μέρα βιώναμε σοκαριστικά τραγικές καταστάσεις είτε για εμάς τους ίδιους, είτε για κάποιο φίλο, συγγενή, γείτονα. Αυτή τη στιγμή που γράφεται το άρθρο, τα διάφορα δίκτυα που στήθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν συνεχίζουν τις δράσεις τους, με διανομές, συλλογικές κουζίνες, πολιτικές εκδηλώσεις, συμμετοχή/στήριξη σε αγώνες και διεκδικήσεις αγροτών, κτηνοτρόφων, συλλόγων και διάφορων επιτροπών κατοίκων σε πληγείσες περιοχές, όπως και έμπρακτη στήριξη δράσεων υγειονομικής περίθαλψης του Ιατρείου Αλληλεγγύης της ΕΙΝΚΥΝΚ και της ΟΕΓΝΕ, μαζί με τους εργαζομένους του Κέντρου Υγείας Παλαμά. Χέρια που ήρθαν να βοηθήσουν, οικονομικές ενισχύσεις, συναυλίες και μπαρ, τεράστιος όγκος ειδών ανάγκης και εξοπλισμού μέχρι και πρόσφατη απαλλοτρίωση σούπερ μάρκετ στον Βύρωνα, όλες οι δράσεις από τον κόσμο του κινήματος πανελλαδικά ήταν και είναι πολύμορφες και αδιάκοπες.

Από την πρώτη στιγμή της καταστροφής μέχρι και τώρα είμαστε επιπλέον αντιμέτωπα, σε ένα δυστοπικά διαμορφωμένο τοπίο, με την κρατική καταστολή σε πολλά επίπεδα που παρακάτω θα αναφερθούν περαιτέρω. Από την πρώτη στιγμή και κάθε μέρα αντιλαμβανόμαστε ότι ξεκινάμε έναν αγώνα που έχει πολύ δρόμο μπροστά του.

Λάσπη, σκατά, βρώμα και θάνατος

Σε πόλεις και χωριά αυτή ήταν η εικόνα. Σπίτια, πράγματα, εργοστασιακές μονάδες, περιουσίες, υποδομές, γεφύρια, δρόμοι, σχολεία, γυμναστήρια, διαλυμένα οδικά δίκτυα και συστήματα υδροδότησης, όλα γεμάτα λάσπη, φερτά υλικά, χημικά και πετρέλαιο, ξεχειλισμένοι βόθροι, ξεχειλισμένα νεκροταφεία, ζώα σε σήψη παντού… Κάτω από όλη αυτή τη λάσπη και το νερό και πίσω από όλη αυτή την εικόνα, μια ολοκληρωτική καταστροφή επισιτιστική, οικονομική, στεγαστική, υγειονομική και οικολογική. Η ενδεχόμενη ερημοποίηση των χωριών, η εξαφάνιση τεράστιου μέρους της πρωτογενούς παραγωγής, η μόλυνση των υδάτων και του υπόγειου υδροφορέα συνθέτουν ένα μόνο μέρος των δυσοίωνων σεναρίων για το μέλλον του τόπου και των ζωών μας. Ο θάνατος δεν ήταν για εμάς μια εικόνα στις ειδήσεις, όπου έδιναν ελλιπείς αναφορές για 15 νεκρούς και δύο μόνο αγνούμενους, σε ένα διαχύτο κλίμα δυσπιστίας. Η αναζήτηση γερόντων, αδύναμων, φτωχών και όλων αυτών των μεταναστών εργατών γης χωρίς όνομα, ενδυνάμωσαν το ήδη διάχυτο κλίμα δυσπιστίας, τη θλίψη και την οργή.

Θράσος, θεάματα και παχουλές κοιλιές

Την ίδια στιγμή, τα τσιπουράδικα στο κέντρο της Λάρισας σφύζουν από ζωή και μεράκλωμα. Οι διάλογοι περιστρέφονται γύρω από νέες επιχειρηματικές ιδέες που θα γεμίσουν τις τσέπες, όπως νέα φυτώρια, καθάρισμα υπογείων κ.λπ. Στα σούπερ μάρκετ παίζει ξύλο για τα νερά και τα ράφια αδειάζουν. Το κεφάλαιο ενώ φαίνεται ότι για λίγο παγώνει, βρίσκει πάντα τρόπους να θριαμβεύσει.

Το διαδίκτυο από τη άλλη, ενώ ξεχειλίζει με τη σειρά του με βίντεο που αναδεικνύουν την εγκληματική κρατική διαχείριση με το ένα φιάσκο να διαδέχεται το άλλο σαν κακή φάρσα, δεν πτόησε κανένα τσιράκι, κανένα κομματόσκυλο και κανέναν πολιτικό. Δημοτικοί σύμβουλοι που κοιτούσαν από απόσταση τον κόσμο να παλεύει με τα νερά μοστράρανε στα κανάλια σαν θλιμμένοι ή αγανακτισμένοι ήρωες, ρίχνοντας ο ένας το φταίξιμο στον άλλο, ευλογώντας ο καθείς τα γένια του. Ο Μπέος στον Βόλο μοίραζε νερά και κρουασάν σε άδειους δρόμους και τραμπούκιζε μαφιόζικα τους πολίτες, ο Αγοραστός δήλωνε ότι η περιφέρεια υπό τη διοίκησή του έφερε τη Θεσσαλία πρώτη στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η κυβέρνηση ότι δεν είναι ώρα για ευθύνες, και τα παπαγαλάκια των «ειδικών» ότι το φαινόμενο εμφανίζεται μια φορά στα πόσα χιλιάδες χρόνια, και ότι φταίμε εμείς που χτίσαμε και ζούμε σε έναν τόπο που κάποτε ήταν λίμνη. Συγνώμη δηλαδή που δεν χτίσαμε στην Εκάλη. Πόσο ανεύθυνοι είμαστε…

Ελικόπτερα, κάλπες και άγιος ο θεός

Και πετούσε ο πρωθυπουργός με τα ελικόπτερα πάνω από τα κεφάλια μας και ανέμιζαν τα προεκλογικά σημαιάκια, και δώσ’ του να περιφέρονται οι εικόνες των αγίων για να φύγει από πάνω μας η κατάρα της κλιματικής αλλαγής. Ο δήμαρχος Φαρκαδώνας, Σπύρος Αγναντής, διεκδικώντας αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης των πλημμυροπαθών, μετά την εκκένωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης μεταναστών στο Κουτσόχερο για την εγκατάσταση των δεύτερων, δήλωσε ότι οι άνθρωποι δεν είναι εμπορεύματα cargo για να στοιβάζονται σε conteiner (εκτός αν δεν είναι έλληνες χριστιανοί δηλαδή). Από τις τρύπες τους μέσα στο όλο πολεμικό, πατριωτικό και ορθόδοξο κλίμα ξεμύτισαν και οι φασίστες, οι οποίοι καλούσαν σε αυτοοργάνωση στη γη του Μαρίνου Αντύπα(!) «κλέβοντας» τα προτάγματά μας και καταλήγοντας σε μια γραφική συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία της Λάρισας, φωνάζοντας ορθοδοξία και τραγουδώντας το υπερμάχω.

«…Δεν έλλειψαν βέβαια οι υποκλίσεις από ξεπουλημένα τσιράκια που έσπευσαν να πλαισιώσουν την προεκλογική φιέστα, οι οποίοι προκάλεσαν τον συγκεντρωμένο κόσμο με θράσος και ξιπασμένα γέλια. Είναι δεδομένη η συνενοχή τους στην καταστροφή του κάμπου, αφού όπως και στον Ιανό γυρεύουν αντίδωρα εις βάρος χιλιάδων συμπολιτών μας, προσπαθώντας να καλύψουν τους εαυτούς τους. Χαρακτηριστικό δείγμα όλου αυτού του συρφετού είναι οι προσκυνημένοι και εξαγορασμένοι “συνδικαλιστές” που δεν διστάζουν μα διατυμπανίζουν γενικότητες και αοριστίες στην πλατεία του Παλαμά, την ίδια ώρα που χειροφιλούν αυτούς που μας έπνιξαν. Πού ήταν οι φορείς που καλούσαν λίγες ώρες πριν σε κλιμάκωση του αγώνα και την ίδια στιγμή άφηναν ανενόχλητους τους εγκληματίες της Θεσσαλίας;…».

(ανακοίνωση από το Δίκτυο Αλληλεγγύης και Αγώνα Καρδίτσας – Για υγεία, ζωή και ελευθερία, για τη συγκέντρωση με ένταση και σύγκρουση σώμα με σώμα με αστυνομία ενάντια στην παρουσία του περιφερειάρχη Αγοραστού).

Σε όλα τα παραπάνω συνοψίζεται με όσο σαρκασμό μάς έχει απομείνει η διαχείριση μιας κατάστασης που φαίνεται να θεωρούμε δεδομένη. Μίζες, εκφασισμός, ανάθεση και προσευχή.

Πνίξατε τον κάμπο. Θα σας πνίξει η οργή μας

«Η κυβέρνηση είναι σε πλήρη ετοιμότητα και στην πρώτη γραμμή για την προστασία των πολιτών. Καταλαβαίνει την οργή αλλά δικαιολογεί τη χρήση βίας και χημικών κατά των πλημμυροπαθών γιατί η στοχοποίηση της αστυνομίας δεν βγάζει πουθενά».

~Μαρινάκης, από Μαξίμου.

Αν έχεις πει λοιπόν κάτι παρόμοιο κοιτώντας τις ειδήσεις καλύτερα να το ξανασκεφτείς.

Μπατσοκρατία, χρήση χημικών, κρότου λάμψης, ρίψεις στο ψαχνό, βία, μαζικές συλλήψεις είναι βασικές τακτικές. Άλλες πρακτικές είναι οι εξαντλητικές δικαστικές διώξεις αγωνιστών όπως στην Καρδίτσα για τα αιολικά, στην Χαλκιδική για την Eldorado Gold, στον Βόλο για την ΑΓΕΤ και τα νερά του Πηλίου. Η λογοκρισία, η φίμωση και ο εκφοβισμός αποτελούν αγαπημένες μεθόδους της εξουσίας. Σύμφωνα με καταγγελίες κατοίκων του Κεραμυδίου και της Φαρκαδώνας επιστρατεύθηκαν τα λεγόμενα SLAPPs (στρατηγικές αγωγές και μηνύσεις κατά της δημόσιας συμμετοχής), κατά δημοσιογράφων που εξέθεταν αρμόδιους για την κατάσταση με τις πλημμύρες στα χωριά, ώστε να σταματήσουν την έρευνα.

Καταστολή και βία αποτελεί επίσης ο εξαναγκασμός σε παραίτηση, αφού όπως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι του σωματείου εργαζομένων ΕΟΔΥ, έλαβαν κλήση για μετακίνηση πλημμυροπαθών συναδέλφων τους για εργασία στη δομή στις Θερμοπύλες, σε απόσταση δυόμιση ωρών δρόμου από τον τόπο διαμονής τους. Καταστολή είναι η ποινικοποίηση της αλληλεγγύης: «Εάν ήμασταν Αθήνα και αντιδρούσατε έτσι, θα έπεφταν σφαίρες» ήταν η απάντηση αστυνομικών της ΟΠΚΕ σε εθελοντές που μετάφεραν τρόφιμα στον Παλαμά, μετά από ερώτησή τους για τον λόγο ελέγχου του οχήματός τους.

Καταστολή είναι οι αλλεπάλληλες κλήσεις για «εξηγήσεις» από την εισαγγελία, υπό τις οδηγίες του υπουργού πολιτικής προστασίας, Χρυσοχοϊδη, σε νοσοκομειακούς γιατρούς και διαχειριστές της σελίδας στο facebook «Δίκτυο Αγώνα και Αλληλεγγύης Καρδίτσας» επειδή αναφέρουν τη φράση «να τιμήσουμε την επέτειο του Πολυτεχνείου», και δηλώνουν τη συμπαράστασή τους στους γιατρούς. Χαρακτηριστικά αναφέρουν: Αντί, οι αρμόδιοι ν’ αναζητούν τους υπαίτιους για την απαξίωση και διάλυση του συστήματος υγείας που καταγγέλλεται απ’ όλη την ιατρική και υγειονομική κοινότητα, όσους ευθύνονται για τον χαμό ανθρώπων και την καταστροφή χιλιάδων άλλων από την πλημμύρα του Νομού Καρδίτσας, παρακολουθούν και καταγράφουν ολημερίς κι ολονυχτίς τις αναρτήσεις των πολιτών στο διαδίκτυο, και ποινικοποιούν ακόμη και τις αναφορές τους…

Όλες οι πορείες και οι συγκεντρώσεις όμως που οργανώθηκαν την περίοδο των καταστροφικών πλημμυρών ήταν δυναμικές και ανυποχώρητες παρά τις αστυνομικές δυνάμεις. Μάχες σώμα με σώμα, εξαγριωμένα πλήθη να κρατάνε για ώρες τους αστυνομικούς κλοιούς, συνεχή παρουσία στον δρόμο ήταν κάποιες από τις απαντήσεις μας. Λιντσάρισμα και ξύλο, διαπόμπευση, καταγγελίες περίμεναν επίσης αρκετούς από αυτούς. Οι πολιτικοί, τα λαμόγια και τα τσιράκια τους πήραν πίσω ένα μόνο μέρος της βίας που μας ασκούν, μα τους υποσχόμαστε ότι θα μας βρίσκουν πάντα μπροστά τους. Όσο παντοδύναμοι και αν φαίνονται, δεν μπορούν να πάνε πουθενά χωρίς τους μπράβους τους, και αυτό ας μην το ξεχνάμε.

Εμείς και ο Κόσμος

Υπερκατανάλωση, μη συμβατικές καλλιέργειες, δηλητήρια και φυτοφάρμακα, μεταλλαγμένα, τα αναγκαία κακά με αντάλλαγμα τη βολική άνεση και τα ατελείωτα προϊόντα που χαρίζει ο καπιταλισμός. Οι μεγάλοι εργολάβοι και οι ειδικοί επιστήμονες έχουν τις λύσεις και καραδοκούν, με την καραμέλα των εναλλακτικών/ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δισεκατομμύρια ευρώ επενδύονται σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, που θα δώσουν τη θέση τους στα χωράφια μας, στα δάση μας, στις πηγές μας. Ξέρουμε πολύ καλά όμως και αυτούς και τη δουλειά τους.

Τα δύσκολα ερωτήματα άρα εδώ, δεν αφορούν αυτούς. Το θέμα είναι εμείς: Όλος αυτός ο κόσμος, που βίωσε στο πετσί του την πλήρη αδιαφορία και κοροϊδία από το κράτος και τους φορείς του, που είδε την πλήρη ανοργανωσιά, που έμεινε με το απόλυτο τίποτα και ξεσπιτώθηκε άραγε τι συνειδητοποιεί; Όταν μας έβλεπε να βουτάμε στις λάσπες μαζί του, όταν εξηγούσαμε ότι δεν είμαστε εθελοντές, έπρεπε να γίνει όλο αυτό το κακό για να νιώσουν τη σημασία της αλληλεγγύης; Όλοι αυτοί που έγιναν πρόσφυγες σε μια νύχτα θα πάψουν να ξερνάνε μίσος για τους «άλλους» πρόσφυγες που δεν θέλανε να ζουν κοντά τους; Εμείς, θα καταφέρουμε να πάμε ένα βήμα παρακάτω από την άμεση και έμπρακτη αλληλεγγύη, να ενδυναμώσουμε τις δομές μας και να πάρουμε τις ζωές στα χέρια μας; Θα μπορέσουμε να σκεφτούμε ως εργάτες και όχι ως καταναλωτές και ως πελάτες; Θα καταφέρουμε να ικανοποιηθούν τα αιτήματα των πλημμυροπαθών, και παράλληλα να δημιουργήσουμε μαζί σωματεία βάσης και μαχητικούς συλλόγους; Θα σταματήσουμε να αναθέτουμε τις ζωές μας σε σωτήρες και ειδικούς; Πώς θα αυτοδιαχειριστούμε τα μέσα παραγωγής, τις υπάρχουσες δομές και εξοπλισμό για την καθημερινή μας ζωή, αλλά και για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών;

Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν σταματάμε να αναζητούμε τρόπους και πρακτικές και δεν επαναπαυόμαστε. Εμείς, ούτε βήμα πίσω, αγωνιζόμαστε κάθε μέρα για ένα κόσμο χωρίς κράτη και αφεντικά, με σεβασμό το ένα στο άλλο και στη φύση που μας δίνει ζωή.

ManoRoco