Το σχολείο στα χρόνια της καπιταλιστικής αποκτήνωσης

Το χθες

Η σχολική χρονιά ξεκίνησε με αυξημένα προβλήματα σε σχέση με το πώς τέλειωσε η περσινή: Καταργήσεις ολόκληρων κλάδων σε ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, διαθεσιμότητες που τελικά έγιναν απολύσεις, κενά εκπαιδευτικών στα σχολεία, καθυστερημένες προσλήψεις αναπληρωτών. Ήταν ζήτημα τιμής η ΟΛΜΕ να απαντήσει με απεργία, ειδικά μετά το φιάσκο του περσινού Μαΐου, που η απεργία στις Πανελλαδικές χαντακώθηκε από όρους, προϋποθέσεις και λοιπές υπεκφυγές.

Για δύο εβδομάδες οι καθηγητές, και για τέσσερις μέρες οι δάσκαλοι κατέβηκαν στους δρόμους ενάντια στις διαθεσιμότητες των συναδέλφων τους, τις υποχρεωτικές μετατάξεις από τη δευτεροβάθμια στην πρωτοβάθμια, την αξιολόγηση, την αύξηση ωραρίου. Όχι όλοι, φυσικά: η απεργία ξεκίνησε με εντυπωσιακά ποσοστά για να φυλλορροήσει τελικά μέσα στην πρώτη εβδομάδα…

Παράλληλα, στα Πανεπιστήμια όλης της επικράτειας οι διοικητικοί υπάλληλοι, απειλούμενοι κι αυτοί από τη διαθεσιμότητα -σε ποσοστό έως και 60% σε κάποια τμήματα- κατεβαίνουν σε απεργία διάρκειας δώδεκα εβδομάδων, με αιχμή του δόρατος τα Καποδιστριακό και Πολυτεχνείο, απ’ όπου «αλιεύονται» τα 2/3 των υπό διωγμό διοικητικών. Το έργο συνεχίζεται με την παραπομπή σε πειθαρχικό του Πρύτανη ΕΚΠΑ Θεοδόση Πελεγρίνη, τις απειλές Αρβανιτόπουλου για επιστράτευση των απεργών, τα υστερικά παραληρήματα και τη σχετική μιντιακή προπαγάνδα για το χαμένο εξάμηνο, τη στιγμή που ουσιαστικά αυτό που χάνεται είναι το μέλλον των φοιτητών. Η απεργία λήγει τον Δεκέμβρη με την υπόσχεση του Αρβανιτόπουλου ότι οι διοικητικοί θα απορροφηθούν σε άλλες θέσεις, με παρασκηνιακές διεργασίες συνδικαλιστών, με την κούραση ενός κλάδου που έδωσε μοναχικό αγώνα, και την οριστική απαρχή του ξεπουλήματος του δημόσιου πανεπιστημίου.

Οι μόνοι που επιμένουν είναι οι νέοι, οι μαθητές και οι φοιτητές, με καταλήψεις, κινητοποιήσεις, ξύλο από τα ΜΑΤ, απειλές για αναπληρώσεις μαθημάτων, επέκταση σχολικού έτους, χαμένα εξάμηνα. Σιγά σιγά όμως επιστρέφουν κι αυτοί στα θρανία και στη «νομιμότητα».

Το σήμερα

Η χρονιά κυλάει δύσκολα: πάμπολλα κενά εκπαιδευτικών, χαμένες διδακτικές ώρες, καθυστέρηση στις προσλήψεις αναπληρωτών (που σημαίνει μη δικαίωμα για αίτηση επιδόματος ανεργίας το καλοκαίρι), στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δόθηκαν ελάχιστες μεταθέσεις και αποσπάσεις, με αποτέλεσμα πολλοί να πρέπει να αφήσουν πίσω τα σπίτια, τις οικογένειες, τις ζωές τους, προκειμένου υπηρετήσουν το παράλογο ελληνικό κράτος και να μην χάσουν τις δουλειές τους! Πέρα από τον οικονομικό πόλεμο, υπάρχει και ο ηθικός: να συνηθίζουν σιγά σιγά στην υποταγή…

Στα πλαίσια της κινητικότητας, πολλοί εκπαιδευτικοί αναγκάζονται να μετακινούνται καθημερινά διανύοντας μεγάλες αποστάσεις, ενώ είχαμε και νεκρούς από τροχαία (κατά τη γνώμη μας εργατικά) ατυχήματα με νεκρούς (π.χ. το Νοέμβριο στη Φθιώτιδα)!

Οι μαθητές διώκονται επίσης σε κάθε ευκαιρία, ειδικά οι μεγαλύτεροι: στήνονται μαθητικοδικεία-εξπρές για τους μαθητές του 1ου ΕΠΑΛ Λαμίας και μαθητές καταδικάζονται σε φυλάκιση, γίνεται εισβολή σε τρία λύκεια της Καστοριάς από τις Ομάδες Πρόληψης και Καταστολής Εγκλήματος (ΟΠΚΕ), οι διευθυντές των σχολείων λαμβάνουν έγγραφο που τους υποχρεώνει να «συνεργαστούν» με τις αστυνομικές αρχές για την καταπολέμηση της «απειθαρχίας» των μαθητών. Πολλοί συνεργάζονται, καμία έκπληξη.

Ανακοινώνεται η εφαρμογή του προγράμματος μαθητείας του ΟΑΕΔ για 12.000 μαθητές, που προβλέπει εργασία των μαθητών για το κράτος, δήμους ή ιδιώτες με ημερήσια αποζημίωση 11 ευρώ για 6 ώρες ημερησίως, που θα καταβάλλονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς των μαθητών. (Πανταχού παρούσες οι τράπεζες…) Οι μαθητές αυτοί πολύ απλά ΔΕΝ θα πηγαίνουν στο σχολείο, θα θυσιάζουν τη μόρφωση για ένα λειψό μεροκάματο, που στη σημερινή, γονατισμένη πια, οικογένεια θα φαίνονται σα μάννα εξ ουρανού!

Σε κάθε βαθμίδα μαθητές και διδάσκοντες φακελώνονται από το MySchool, μια πλατφόρμα που τα σχολεία υποχρεούνται να ενημερώνουν καθημερινά με δεδομένα όπως προσωπικά στοιχεία εκπαιδευτικών (σε κάποιες περιπτώσεις ζητήθηκε να προσκομίσουν ξανά ακόμα και τα πτυχία τους!), προσωπικά στοιχεία μαθητών (ζητάνε μέχρι καταγωγή και μορφωτικό επίπεδο των γονιών), απουσίες μαθητών, άδειες εκπαιδευτικών, και ό,τι άλλο χρειάζεται για τον ολοκληρωτικό έλεγχο: ο Μεγάλος Αδερφός είναι πανταχού παρών!

Η αξιολόγηση έρχεται αργά και σταθερά: αρχικά ήταν στα χέρια των συλλόγων διδασκόντων -του βασικού οργάνου λήψης αποφάσεων σε κάθε σχολείο- η αποδοχή ή όχι της αυτοαξιολόγησης. Το συντριπτικό 93% απάντησε αρνητικά. Στη συνέχεια, εντελώς αιφνιδιαστικά, το υπουργείο παραπαιδείας πετάει το μπαλάκι στους διευθυντές, παρακάμπτοντας κάθε νομιμότητα, επιβάλλοντάς τους να αναθέσουν υποχρεωτικά στους συναδέλφους τους να συμμετάσχουν σε ομάδες αυτοαξιολόγησης, παρά την αρχική άρνησή τους. Για άλλη μια φορά οι διευθυντές συνεργάζονται, λίγοι, ελάχιστοι παραιτούνται ηρωικά. Οι συνδικαλιστές δεν αφήνουν ούτε στιγμή την καυτή πατάτα στα χέρια των δ/ντων, αλλά την πετάνε στη βάση: προτείνουν στάσεις εργασίας τις ώρες που καλούνται να συσκεφθούν οι ομάδες, χωρίς καμία απαίτηση για αντίσταση από τους δ/ντες, ουσιαστικά ανοίγοντας τον δρόμο για την ατομική αξιολόγηση.

Το αύριο

Οι καταργημένες ειδικότητες των ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, που επιλέγονταν σαν επαγγελματική διέξοδος από τους ασθενέστερους οικονομικά μαθητές, δόθηκαν την επόμενη μέρα κιόλας δωράκι στο ιδιωτικό ΙΕΚ «Ακμή». Ακόμα και για να μάθει ένας μαθητής μια τέχνη, θα πρέπει να πληρώσει αδρά στον ιδιώτη Ροδόπουλο. Ταξικός διαχωρισμός #1.

Για τους μαθητές που θα επιλέξουν το Γενικό Λύκειο έρχονται συνεχείς εξετάσεις. Η ενδεχόμενη επιτυχία στις Πανελλαδικές -για την είσοδο σε ένα χρεοκοπημένο και ιδιωτικοποιημένο Πανεπιστήμιο- περνάει μέσα από πανελλαδικές εξετάσεις σε κάθε τάξη του Λυκείου, άρα και από φροντιστήρια, ιδιαίτερα, έξοδα όχι μόνο στη Γ’ Λυκείου, όπως μέχρι τώρα, αλλά για τρία χρόνια! Τα θέματα των εξετάσεων πλέον θα μπαίνουν κατά 50% από βάση δεδομένων του υπουργείου (και κατά 50% από τους καθηγητές), αποκλείοντας έτσι τα παιδιά των δυσπρόσιτων επαρχιακών περιοχών ή τα παιδιά από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα. Ταξικός διαχωρισμός #2. (Δε θα αναφερθούμε καν στη χαμένη εφηβεία των παιδιών για ένα αβέβαιο έως και ζοφερό μέλλον. Πρέπει κανείς να μαθαίνει από μικρός στην υποδούλωση κάθε μορφής…)

Η εφαρμογή της μαθητείας θα εξασφαλίσει για κράτος και εργοδότες πάμφτηνα εργατικά χέρια και λειψές γνώσεις για τους μαθητές. Απορίας άξιο είναι το πώς σε ένα σύστημα που γίνεται ολοένα και πιο απολυταρχικά κεντρικοποιημένο, αφού η παρέμβαση του κράτους (βλ. υπουργείο) είναι παντού, αφήνεται στους εργοδότες η «μόρφωση» των μαθητευόμενων εργατών, χωρίς κανένα παιδαγωγικό κριτήριο, καμία επίσημη βεβαίωση ότι στους μαθητές-δούλους θα παρέχεται κάποια πιστοποιημένη γνώση. Δεν θα απορήσουμε αν δούμε τους εργοδότες να βαθμολογούν τα παιδιά για τις εργατικές επιδόσεις τους! Ταξικός διαχωρισμός #3.

Σε επίπεδο σχολικής μονάδας, η αυτοαξιολόγηση που «πέρασε» τόσο ανώδυνα και αναίμακτα θα γίνει πια κανονική αξιολόγηση από το υπουργείο. Τα σχολεία -όσα απομείνουν από καταργήσεις και συγχωνεύσεις- θα χωριστούν σε «καλά» και «κακά», με τα δεύτερα να υποχρηματοδοτούνται, καταφεύγοντας έτσι στη λύση της αναζήτησης χορηγών, οι οποίοι θα καλύπτουν βασικές ανάγκες τους με το αζημίωτο πάντα! Ο καπιταλισμός στο φόρτε του, ή ταξικός διαχωρισμός #4.

Η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδετικών θα γίνεται από τον διευθυντή του σχολείου και τον αρμόδιο σύμβουλο (βλ. επιθεωρητή της παλιάς εποχής). Η κακή αξιολόγηση θα σημαίνει μισθολογική στατικότητα ή υποβάθμιση, υποχρεωτικές δυσμενείς μεταθέσεις, απολύσεις, φυσικά δεν θα εκλείψουν τα κομματικά κριτήρια για την ανέλιξη των πιο φιλόδοξων, ενώ στο παιχνίδι μπαίνουν σιγά σιγά κι οι γονείς: κανένας γονιός δεν θα αξιολογήσει θετικά ένα δάσκαλο που απεργεί και του «φορτώνει» το παιδί στο σπίτι. Η απεργία περνάει στην παρανομία, όχι ευθέως -μη μας πιάσουν οι ευρωπαίοι εταίροι στο στόμα τους και για καταστρατήγηση βασικών κεκτημένων!- αλλά με όπλο τον κοινωνικό αυτοματισμό.

Οι επιδόσεις των μαθητών θα συνυπολογίζονται για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, αλλά και για την παραμονή τους στο σχολείο. Έτσι, οι «κακοί» μαθητές θα στιγματίζονται από τους καθηγητές ως θύτες για τις επαγγελματικές τους κακουχίες, σε ένα φαύλο κύκλο αλληλοφαγώματος μεταξύ των αδυνάτων, που θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη μαθητική διαρροή. (Μεταξύ 2002-07 διέκοψαν τη φοίτησή τους πάνω από 100.000 μαθητές σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, 101.744 μαθητές της τεχνικής εκπαίδευσης, ενώ μεταξύ 2008-13 οι αριθμοί έχουν εκτοξευτεί στα ύψη.) Ταξικός διαχωρισμός #5.

Στο εξής το σχολείο θα γίνει ένας χώρος καπιταλιστικής εκμετάλλευσης στα πρότυπα των εταιρειών. Στατιστικές, μετρήσεις, επιδόσεις, κέρδος, υποταγή, γλείψιμο, θα αποτελέσουν το νέο λεξιλόγιο της εκπαίδευσης. Λέξεις και έννοιες όπως συνεργασία, παιχνίδι, μάθηση, συναδελφική αλληλεγγύη, δημιουργία, θα περάσουν στην Ιστορία. Θα μείνουν μόνο «αι εθνικαί εορταί», να θυμίζουν περασμένα μεγαλεία, διαποτισμένες πάντα με το εθνικιστικό και θρησκολάγνο δηλητήριο μιας σειράς καπιταλιστικών-φασιστικών κυβερνήσεων και ενός λαού υποταγμένου μέσα στη μακαριότητα και την ελαφρότητά του.

Η απάντηση μπορεί να είναι μόνο μία: απεργίες, καταλήψεις, συνεχής αγώνας. Οτιδήποτε άλλο είναι ημίμετρο και είναι σίγουρο ότι θα φέρει την ιδιωτικοποίηση, την ταξικότητα, την ήττα.

The Edukator