Το Συντονιστικό Πολιτών Αγώνας για τη Στέγη γεννήθηκε στη Ρώμη το 1988 -οι σύντροφοι που το δημιούργησαν προέρχονταν από την Autonomia Operaia (Εργατική Αυτονομία), εξωκοινοβουλευτική οργάνωση μαρξιστικής προέλευσης η οποία δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ‘70- με την κατάληψη στην περιφερειακή συνοικία του San Basilio, η οποία σηματοδοτεί την επιστροφή του αγώνα για την αυτοοργανωμένη στέγη στη Ρώμη. Η μάχη για την κατοικία είναι μια ιστορική μάχη των εκμεταλλευόμενων της πόλης οι οποίοι κατά τη διάρκεια του Φασισμού εκτοπίστηκαν σε λαϊκές συνοικίες στα όρια της πόλης (οικισμοί κατασκευασμένοι πολύ μακριά από το κέντρο στους οποίους εκτοπίζονταν οι φτωχές οικογένειες κι όποιος θεωρούνταν άχρηστος αν όχι επιζήμιος για το καθεστώς) και κατόπιν, από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, μαζί με πολλούς μετανάστες που κατέφθασαν από τις αγροτικές περιοχές, εξαναγκάστηκαν να ζουν σε παραπήγματα και πρόχειρους καταυλισμούς.
Αυτή η «οικιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης», όπως ονομάστηκε από τα όργανα της εξουσίας, δεν βρήκε ποτέ μια λύση επειδή ενσαρκώνει την αντίφαση και την ίδια την ουσία του καπιταλισμού στην πόλη του Πάπα, όπου η οικοδομή είναι η κυριότερη βιομηχανία και οι κάτοχοι κατασκευαστικών εταιριών, οι οποίοι κατέχουν εφημερίδες, τράπεζες, ασφάλειες, είναι οι πιο πλούσιοι και με περισσότερο κύρος βιομήχανοι. Η καθοριστική ενέργεια των κατασκευαστών στη διαχείριση της Ρώμης είναι η διατήρηση των τιμών των σπιτιών και των ενοικίων σε υψηλά επίπεδα, συνήθως αφήνονται άδεια χιλιάδες διαμερίσματα για να παραμείνει ανέπαφη η σχέση προσφοράς/ζήτησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα από 150.000 άδεια διαμερίσματα, η μέση τιμή ενοικίασης ξεπερνάει τα 800 ευρώ και για την αγορά ενός ακινήτου χρειάζονται κατά μέσο όρο 300.000 ευρώ.
Στο πέρασμα του χρόνου ο αγώνας για τη στέγη υιοθετήθηκε κι από άλλα κινήματα κι έζησε διάφορες φάσεις. Οι δύο πιο σημαντικές αλλαγές τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι η άφιξη των μεταναστών που προέρχονται από χώρες εκτός ευρωπαϊκής ένωσης, και η κατάληψη σχολείων, στρατοπέδων, γραφείων και άλλων εγκαταλελειμμένων κτιρίων αλλά όχι ακριβώς σπιτιών. Αν ο πρώτος από τους δύο αυτούς παράγοντες προκάλεσε αλλαγές στη σύνθεση, που σημαίνει αλλαγές στις εσωτερικές δυναμικές των καταλήψεων σχετικά με τα ζητήματα της συμβίωσης και της οργάνωσης, και τις εξωτερικές που οφείλονται σε μια διαφορετική «υπηκοότητα» (άδειες διαμονής, κέντρα κράτησης μεταναστών, απειλή της απέλασης) ο δεύτερος μεταμόρφωσε ριζικά τον αγώνα. Από την εποχή των καταλήψεων διαμερισμάτων, αγώνας σημαίνει κυρίως αντίσταση στην εκκένωση, και από εκεί το ξεκίνημα μιας διαδρομής βασισμένης σε σχέσεις ισχύος (αυτό σε ό,τι αφορά το Συντονιστικό, δεν έλειψαν ποτέ κινήματα που επιδίωκαν ένα διάλογο αν όχι ένα στήριγμα από τους θεσμούς) με στόχο την κατοχύρωση του κτιρίου. Η κατάληψη όμως εγκαταλελειμμένων κτιρίων εξαναγκάζει στην επινόηση του τρόπου συγκατοίκησης, του πώς να διευθετήσεις τους χώρους, να βρεις νερό, σωλήνες ύδρευσης, φως για όλους, συνήθως κατασκευάζοντας τις εγκαταστάσεις από την αρχή, κάτι που σημαίνει περισσότερη συλλογική ζωή, αλλά κυρίως διαφορετικός αγώνας, πάντα στοχεύοντας στην κατοχύρωση ενός σπιτιού εκ μέρους των θεσμών, ξεκινώντας από το γεγονός ότι δεν υπάρχει σπίτι, συνεπώς πρέπει να βγεις στην επίθεση για να το αποκτήσεις.
Σαφώς αυτό το είδος καταλήψεων περιέχει ένα μεγαλύτερο αριθμό ατόμων (μέχρι και 400-500) και θέτει μεγάλα οργανωτικά προβλήματα σε εκείνους όπως το Συντονιστικό, οι οποίοι αρνούνται τη μορφή του κόμματος ή του συνδικάτου, είναι αντίθετοι στην αντιπροσώπευση και στοχεύουν στην οριζοντιότητα. Η σημερινή μορφή του κινήματος ξεκινάει από τα γραφεία πληροφοριών για οικογένειες και άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από άποψη στέγης. Τα γραφεία είναι ανοικτά μία φορά την εβδομάδα συνήθως σε διάφορες καταλήψεις και περιοχές της πόλης, οι σύντροφοι εξηγούν τι είναι και τι κάνει το Συντονιστικό, τονίζουν ότι η πρακτική είναι παράνομη, ότι δεν γίνονται διακρίσεις σε σχέση με τη φυλή, το φύλο, τη θρησκεία κ.τ.λ., και ότι είναι κυρίως μια πορεία αγώνα κι όχι ελεημοσύνης. Στους ενδιαφερόμενους ζητείται μια διεύθυνση ώστε να ειδοποιηθούν για τη συμμετοχή τους σε συνελεύσεις που θα προετοιμάζουν καταλήψεις, στις οποίες ξεκινάνε να γνωρίζονται και να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους (είναι ανώφελο να μακρυγορήσουμε για το πόσο δύσκολο είναι να μυήσεις σε μια συνελευσιακή μέθοδο ανθρώπους που έχουν συνηθίσει να ζουν στην υποταγή και τους τυποποιημένους ρόλους). Αφού πραγματοποιηθεί η κατάληψη κι αφού περάσει μια πρώτη περίοδος κατά την οποία κύρια μέριμνα είναι η υπεράσπιση του κτιρίου, με την υποστήριξη επίσης όλων των συντρόφων από τις υπόλοιπες καταλήψεις του Συντονιστικού, διαμορφώνεται ο χώρος και σχηματίζεται, πάνω σε εθελοντική βάση και χωρίς περιορισμούς στον αριθμό ή την περιοδικότητα των ατόμων, μια επιτροπή της κατάληψης, η οποία διαχειρίζεται το κοινό ταμείο, τις σχέσεις με το υπόλοιπο κίνημα και προσπαθεί να κάνει να λειτουργήσει η αυτοδιαχείριση. Όλες οι επιτροπές από τις καταλήψεις συναντιούνται σε συνέλευση μία φορά την εβδομάδα (βέβαια η συνέλευση είναι ανοικτή σε όλους τους καταληψίες, δεν υπάρχουν κλειστές συναντήσεις).
Η πορεία του αγώνα είναι αρκετά μακροχρόνια, κατά μέσο όρο η διαμονή στις καταλήψεις ξεπερνάει τα δέκα χρόνια και αρθρώνεται με άπειρες εκδηλώσεις μέσα και έξω από τους θεσμούς που είναι επιφορτισμένοι να δώσουν λύση στο οικιστικό πρόβλημα, και ό,τι συνεπάγεται όλο αυτό για την επίλυση μικρών συνήθως προβλημάτων που βαραίνουν την καθημερινότητα των ατόμων. Ένα παράδειγμα είναι το να καταφέρεις να θεωρείται η κατάληψη τόπος κατοικίας, τίποτα το σπουδαίο με όρους χειραφέτησης και απελευθέρωσης, αλλά βασικό ώστε να έχεις έναν γιατρό, σχολείο για τα παιδιά κ.α Τα αποτελέσματα των διαμαρτυριών στην ανταγωνιστική μορφή που ακολουθεί το Συντονιστικό, εξαρτώνται αποκλειστικά από τη σχέση ισχύος που κάθε φορά εγκαθιδρύεται.
Τον τελευταίο χρόνο τα πράγματα άλλαξαν κι άλλο, τα «κινήματα για το δικαίωμα στη στέγη», ονομασία που περικλείει τις διάφορες οργανώσεις που ασχολούνται με τις οικογένειες, συντονίστηκαν μεταξύ τους καταλαμβάνοντας συγχρόνως διαφορετικά κτίρια μέσα στην ίδια μέρα, αυτές οι κοινές ενέργειες ονομάστηκαν “Tsunami tour”. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών, στις 6 Δεκεμβρίου, μετά στις 6 Απριλίου, στις 28 Ιουνίου, τις 12 Οκτωβρίου, απελευθερώθηκαν περισσότεροι από είκοσι χώροι, για κατοικία ή όχι, από οικογένειες, μαθητές, αυτοοργανωμένες συλλογικότητες, πρόσφυγες. Η ταυτόχρονη κατάληψη από διαφορετικά κινήματα, πέρα από το να δημιουργεί μεγάλα προβλήματα διαχείρισης στην αστυνομία και την κυβέρνηση, ενισχύει τη δυσφορία, τον πόνο και την οργή που ο ανασχηματισμός του καπιταλισμού τον οποίο τα αφεντικά ονομάζουν κρίση, διοχετεύει στους εκμεταλλευόμενους.
Το Tsunami της Ρώμης ενθάρρυνε κι άλλους ενδιάμεσους αγώνες (ενάντια στη μόλυνση και την καταστροφή του εδάφους, τη συστηματική λεηλασία των δημόσιων χρημάτων, για τις συνθήκες των εργαζόμενων) και επιδίωξε -το αντιθεσμικό του τμήμα (το οποίο είναι εδώ και πολύ καιρό πλειοψηφικό)- και υλοποίησε σχέσεις με τον αγώνα ενάντια στο TAV στην κοιλάδα Σούζα. Η αρχική σκέψη είναι η πρακτική της επανοικειοποίησης που αφορά το σπίτι, ή τον τόπο που ζεις ή το πανεπιστήμιο, και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε η λέξη «εισόδημα», με την έννοια της επιστροφής των κλεμμένων παρά σαν αίτημα ενός ελάχιστου κοινωνικού μισθού (δεν λείπουν δυστυχώς διάφοροι που ματαιοδοξούν γύρω από την υπόθεση μιας, διαχειριζόμενης από τους θεσμούς, αναδιανομής του πλούτου). Η εδραίωση αυτών των σχέσεων οδήγησε στην πορεία που έγινε στη Ρώμη στις 19 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή περισσότερων από 70.000 ατόμων προερχόμενων από όλη την Ιταλία, χωρίς κόμματα και μεγάλα συνδικάτα αλλά μόνο κινήματα ή αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι μαζί με χιλιάδες οργισμένους και χωρίς αυταπάτες – αν και όχι πάντα συνειδητοποιημένους για την επαναστατική αναγκαιότητα.
Οι δυναμικές που ξεπροβάλλουν νομίζω ότι είναι σαφείς σε όλους τους συντρόφους που ονειρεύονται μια εξεγερσιακή διέξοδο, αλλά άλλο τόσο σαφή είναι τα όρια και οι κίνδυνοι σε σχέση με τη φύση του ανταγωνισμού και της αντεξουσίας. Ενδεικτικό παράδειγμα το πανό στη μεγάλη πορεία στις 19 Οκτωβρίου, «μόνο ένα μεγάλο έργο: σπίτι και εισόδημα για όλους», το οποίο εμπεριέχει μια πιθανή λύση (αν είχαμε όλοι σπίτι κι αν το TAV ματαιωνόταν θα ήμασταν όλοι ευτυχισμένοι;), και ιδίως ενώ τίθεται ως αντεξουσία, νομιμοποιεί τους θεσμούς και τον ρόλο τους. Αυτοί πράγματι έτρεξαν να μπαλώσουν κάπως τα πράγματα προσφέροντας μια συνάντηση στην οποία παραμύθιασαν για λύσεις και κονδύλια σχετικά με την οικιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ανάμεσα στους κινδύνους, όπως συμβαίνει συνήθως όταν στη μέση είναι και ο μαρξιστικός-λενινιστικός κομμουνισμός, βρίσκεται το γεγονός ότι η εμμονή με την ηγεμονία (για άλλους αναμφίβολα με την αντιπροσώπευση, όμως αρκετά τμήματα όπως το Συντονιστικό απέδειξαν αρκετές φορές την απέχθειά τους για εκείνους που επιλέγουν την εκλογική οδό) θα βλάψει ένα κίνημα το οποίο είναι ελευθεριακό εκ φύσεως αλλά και εκ προθέσεως, ή επίσης ότι «η αρρώστια της πολιτικής» θα το σκοτώσει με γραφειοκρατία και «εξειδίκευση».
Η συζήτηση είναι μεγάλη, σε βάθος αλλά και σε έκταση, κυρίως όμως πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν οι δυναμικές των μικτών κοινοτήτων, που προχωρούν σε καταλήψεις με αφορμή το πρόβλημα της στέγης, και να αποκαλυφθούν οι αντιφάσεις ολόκληρου του καπιταλιστικού συστήματος, ξεκινώντας όμως από έναν ενδιάμεσο και επικίνδυνα αφομοιώσιμο από το ίδιο το Κράτος αγώνα.
Full(ba), Ρώμη Νοέμβριος 2013
Μετάφραση: Νίκος Χριστόπουλος
Τρέχουσες εξελίξεις:
17 ακτιβιστές αναζητήθηκαν και συνελήφθησαν την Πέμπτη 27/2 το πρωί στην ιταλική πρωτεύουσα. Τα άτομα αυτά κατηγορούνται για σύγκρουση με την αστυνομία σε μια διαδήλωση για τα δικαιώματα των κατοικιών τον Οκτώβριο. Οι ισχυρισμοί εναντίον τους είναι «ταραχώδης συνέλευση», υλικές ζημίες, «σοβαρή σωματική βλάβη σε βάρος των δημοσίων υπαλλήλων» (γιατί οι ακτιβιστές έπρεπε να πιαστούν τυφλά από τις ασπίδες των αστυνομικών καθώς ξυλοκοπούνταν ανελέητα), και ληστεία. Υπήρξαν διαδηλώσεις σε τουλάχιστον τρεις πόλεις απαιτώντας την απελευθέρωση των κρατουμένων. Επί του παρόντος, 7 από τα εν λόγω άτομα βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό, αφού εξαναγκάστηκαν να υπογράψουν έγγραφα που δήλωναν πως πήραν μέρος στη διαμαρτυρία του Οκτωβρίου.
Πηγή: http://www.demotix.com/news/4044623/housing-rights-activists-protest-continues-rome#media-4044304
Η επιχείρηση αυτή της αστυνομίας έρχεται για να αποτρέψει εν τη γενέσει της κάθε απόπειρα για ριζοσπαστικοποίηση, χτυπώντας αρχικά τους πιο δραστήριους ώστε να σπείρει τον φόβο σε όλους τους καταληψίες, καθώς και να κάνει ξεκάθαρο ότι οποιαδήποτε ενέργεια του κινήματος ξεπερνάει τα όρια της διαμαρτυρίας και γίνεται πιο επιθετική προς την εξουσία, δεν θα γίνεται ανεκτή και θα καταστέλλεται εξ αρχής. Ευθύνη φέρουν και οι πιο έμπειροι συμμετέχοντες στο κίνημα, διότι σε ένα κράτος σαν την Ιταλία, από άποψης καταστολής, δεν τηρήθηκαν οι στοιχειώδεις κανόνες ασφαλείας. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη μη κάλυψη των χαρακτηριστικών του προσώπου κατά την διάρκεια των συγκρούσεων με τους μπάτσους σε μια ολοκληρωτικά βίντεο-ελεγχόμενη Ρώμη, και τη διαρροή των ειπωθέντων της προπαρασκευαστικής συνέλευσης για μια πορεία στο κοντινό στην πόλη CIE, στην οποία το κίνημα για τα σπίτια πρότεινε την επίθεση και καταστροφή του τοίχου. Μετά την πρόταση αυτή και πριν τη διεξαγωγή της πορείας έγιναν και οι παραπάνω συλλήψεις…
