Συζήτηση με συντρόφισσα που βρισκόταν στις ΗΠΑ στο ξεκίνημα της πανδημίας του covid-19 και της εξέγερσης που ακολούθησε μετά την δολοφονία του George Floyd απο μπάτσους.
…Η επαφή και συζήτηση με την συντρόφισσα ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2020. Ωστόσο διάφορες δυσκολίες και ελλείψεις σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο καθυστέρησαν την δημοσιοποίηση της δουλειάς που έγινε. Στο μεταξύ είχαμε την εκλογή του Biden στον προεδρικό θώκο των Ηνωμένων Πολιτειών και την απόπειρα πραξικοπήματος απο υποστηρικτές του Τραμπ με τα γνωστά σε όλους γεγονότα στο Καπιτώλειο. Η συζήτηση μας ολοκληρώνεται με τις επερχόμενες (τότε) αμερικανικές εκλογές και τα σημαινόμενα αυτής της θεσμικής διαδικασίας αναφορικά με την κοινωνική πραγματικότητα και το κίνημα.
Κρίνουμε αυτή την ετεροχρονισμένη ,αναφορικά με τα γεγονότα, δημοσίευση ως προωθητική για την κατανόηση των διάφορων εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στις ΗΠΑ. Εξάλου
στεκόμαστε εχθρικά στην κυρίαρχη πλέον νόρμα που μας θέλει να καταναλώνουμε εξελίξεις οι οποίες έχουν κιόλας ‘μπαγιατέψει’ την επόμενη βδομάδα. Πρόκειται ,κατά την γνώμη μας, για μια πραγματικότητα που είναι έτσι δομημένη ώστε κάποιοι μηχανισμοί/οργανισμοί ως πομποί
να αποφασίζουν για το μέγεθος,την διάρκεια,την ένταση και εν τέλη την σημαντικότητα του εκάστοτε γεγονότος και εμείς οι υπόλοιποι ως δέκτες να το αφομοιώνουμε και να μας διαμορφώνει.Καλή ανάγνωση…
Γειά σου Α.
Ήρθαμε σε επαφή μετά απο συζήτηση που είχαμε στην συντακτική ομάδα
(Ηρακλείου) γύρω απο το ότι θέλουμε να γραφτεί κάποια ανάλυση για την
Αμερική (Η.Π.Α) μετά απο όλα αυτά τα γεγονότα που συντάραξαν την χώρα.
Γεγονότα που ακολούθησαν την δολοφονία του George Floyd απο μπάτσους
στην Μινεάπολη της Μινεσότα στις 25/5/2020 αλλά και οι καταστάσεις και
συγκηρίες που προηγήθηκαν αυτής. Είπαμε λοιπόν τώρα που έχει περάσει ένα ευλογο χρονικό διάστημα οτι πρέπει να γραφτεί κάτι πιό αναλυτικό και απο την κινηματική σκοπιά και οπτική όπως αναλογεί σε μια εφημερίδα δρόμου του κινήματος. Η επιλογή της μετάφρασης, αναδημοσίευσης ή αποδελτίωσης δεν μας κάλυπτε στην παρούσα φάση αν και
είναι πρακτικές που χρησιμοποιούμε γενικά. Εξίσου ένα αρθρο ανάλυσης
βασισμένο σε ήδη αναλυτικά κείμενα, μαρτυρίες και στοιχεία κρίναμε οτι δεν θα βοηθούσε να αμβλυνθεί η απόσταση που μας χωρίζει με τους εκεί
καταπιεσμένους και εκμεταλευόμενους ούτε θα μας έφερνε πιο κοντά με το
‘σύμπαν’ που λέγεται Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Τέλος είναι τόσες οι
θεματικές που προκύπτουν απο την κίνηση των ‘από τα κάτω’ και τις
εξεγερτικές καταστάσεις που αυτοί προκαλούν που η παράθεση και η ερμηνεία οποιασδήποτε απο αυτές θα ήταν μερική και αποσπασματική. Κρίναμε λοιπόν οτι μια πρώτη προσέγγιση αυτού του υπάρχοντος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα ήταν καλύτερα να γίνει μέσα από τα βιώματα και την επιτόπια παρουσία κάποιου/κάποιας που ήταν ‘εκεί που συμβαίνει’.
Αυτή η συλλογιστική μας οδήγησε να ιχνηλλατίσουμε (!) τις επαφές μας με
ανθρώπους που γνωρίζουμε και βρέθηκαν εκεί. Στην χώρα, στα κέντρα των
πόλεων, στις γειτονιές, στον δρόμο, δέχτηκαν μηνύματα στα κινητά τους απο τις εκεί Αρχες και βίωσαν την κατασταλτική χρήση της πανδημίας και τις ελπιδοφόρες προσπάθειες ανατροπής της σύγχρονης σκλαβιάς, της καταπίεσης και της εξόντωσης ολόκληρων πληθυσμών που μεθοδεύεται ανέκαθεν από το Αμερικανικό κράτος.
Κάπως έτσι βρεθήκαμε λοιπόν, γειά σου και πάλι και ευχαριστούμε για το
μοίρασμα. Η κοινωνία στην ‘χώρα των ευκαιριών’ όπου ο ‘πρώτος είναι πρώτος και ο δεύτερος δεν είναι τίποτα’, το κυρίαρχο πρότυπο του ‘american dream’ και η συλλογική συνείδηση που έχει χτιστεί από τις αρχές του 20ου αιώνα μας είναι αρκετά γνωστή λόγω του επεκτατισμού που ασκεί σε όλον τον πλανήτη μέσα από την βιομηχανία του θεάματος (hollywood), την διατροφική βιομηχανία (Mc.donalds), την βιομηχανία του πολέμου (NATO), την πληροφορική (Google) και γενικά για σχεδόν κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας υπάρχει ένα Trademark made in U.S.A. Μιλάμε για ένα εξαγώγιμο προϊόν που υποτίθεται ότι εφαρμόζεται και λειτουργεί άψογα στην αμερικανική κοινωνία.
Απο την άλλη ,ευτυχώς, έχουν γίνει γνωστές εδώ και δεκαετίες οι βαθιές
αντιφάσεις που διαπερνούν την κοινωνική πραγματικότητα. Απίστευτη
ανισότητα μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων, διάχυτος ρατσισμός όπου η αξία της ανθρώπινης ζωής φιλτράρεται μέσα από διάφορα κριτήρια και
κοστολογείται αναλόγως. Η ταξικότητα είναι η de facto συνθήκη που ορίζει
την ζήση στην καρδιά του καπιταλισμού. Με αυτά τα δεδομένα για αρχή καλό θα ήταν να μας δώσεις λίγο να καταλάβουμε και εμείς και οι
αναγνώστες ,κυρίως, από ποιά θέση μιλάς. Να το πούμε αλλιώς ποιά ήταν η
κοινωνική σου θέση εκεί βάσει φύλου, εθνικότητας, μόρφωσης, εισοδήματος ή ό,τι άλλο κοινωνικό κριτήριο επηρεάζει την κατάταξη και εμάς μας διαφέυγει.
Επίσης ποιές ήταν οι προσλαμβάνουσες σου σχετικά με τη χώρα πριν πας να
κατοικήσεις. Κατά πόσο η πραγματικότητα επιβεβαίωσε την θεωρία ;
A: Στις ΗΠΑ βρέθηκα για 8 μήνες ως εργαζόμενη στο πανεπιστήμιο του
Ιλλινόις, στην πόλη του Σικάγο. Με βάση ταξικά και οικονομικά κριτήρια, θα
έλεγα ότι εμπίπτω σε αυτό που λένε “average Joe/Jane”. Πρόκειται για
διαδεδομένο χαρακτηρισμό του μέσου Αμερικανού πολίτη που ανήκει στην
εργατική τάξη και έχει ένα μέσο ετήσιο εισόδημα. Ειδοποιός διαφορά βέβαια
στην περίπτωσή μου είναι ότι δεν είμαι Αμερικανή. Η βίζα που είχα (J1 non
immigrant visa) αφορά μία ιδιότυπη μορφή μετανάστευσης, αφού δε θεωρείσαι μετανάστης/τρια αλλά προσωρινός/ή επισκέπτης που καλύπτει μία θέση εργασίας στο πλαίσιο κάποιας “εκπαιδευτικής διαδικασίας”.
Αυτή η ιδιαιτερότητα του εργασιακού στάτους έχει διάφορες προεκτάσεις. Για παράδειγμα μη δικαίωμα υγειονομικής ασφάλισης από τον εργοδότη ή
μειωμένο ανώτατο όριο μισθού. Επίσης στο περιβάλλον της δουλειάς
αντιμετωπίζεσαι σαν “προσωρινός/ή”, και ίσως αυτό συνέβαλε στην περίπτωσή μου και στην επιφανειακότητα των κοινωνικών επαφών. Αν και αυτό φαίνεται να είναι ένα χαρακτηριστικό που διατρέχει γενικότερα την κοινωνική συναναστροφή στις ΗΠΑ, τουλάχιστον στους χώρους δουλειάς (όπως το πανεπιστήμιο) όπου επικρατεί το ανταγωνιστικό μοτίβο σχέσεων.
Στο πανεπιστήμιο οι γυναίκες εργαζόμενες αποτελούσαμε πλειοψηφία
συγκριτικά με τους άντρες. Ένα από τα πράγματα που με εντυπωσίασε, γιατί
περίμενα το αντίθετο, ήταν ότι στο συγκεκριμένο τμήμα οι περισσότεροι
εργαζόμενοι/ες ήταν Αμερικανοί ενώ οι εργαζόμενοι από άλλες χώρες
ελάχιστοι.
Για την καταγωγή μου από την Ελλάδα πολλές φορές ρώτησα αν θεωρούμαι
λευκή, και οι απαντήσεις ήταν πάντα αβέβαιες. Δεν είμαι λευκή όπως μία
λευκή Αμερικανίδα, δεν είμαι Λατίνα, δεν είμαι Αφροαμερικανή, δεν είμαι
Ασιάτισσα, δεν είμαι Καυκάσια κτλ. Η ζωή στο Σικάγο για μία γυναίκα έχει τις προκλήσεις της. Πολύ συχνά λάμβανα μέιλ για σεξουαλικές παρενοχλήσεις εντός και εκτός του χώρου του πανεπιστημίου, για βιασμούς, ακόμη και στραγγαλισμούς γυναικών. Μαθαίνεις να κυκλοφορείς προστατευμένη και σε διαρκή εγρήγορση. Θα έλεγα ότι αυτό
ισχύει ανεξαρτήτως εθνικότητας, και έτσι είναι ως ένα βαθμό, αλλά οι μη
λευκές γυναίκες βιώνουν μεγαλύτερες προκλήσεις, σε όλα τα επίπεδα ζωής και δράσης τους. Η πλειοψηφία των περιστατικών που προανέφερα αφορούσε βία σε έγχρωμες γυναίκες.
Οι προσλαμβάνουσες που είχα σχετικά με τις ΗΠΑ προτού βρεθώ εκεί, θα
έλεγα ότι με είχαν προετοιμάσει σε ένα βαθμό γι’ αυτό που αντιμετώπισα.
Φυσικά είναι πολύ διαφορετικό να διαβάζεις και να ενημερώνεσαι για το τι
συμβαίνει σε μία κοινωνία ζώντας 9000χλμ μακριά της, από το να ζεις μέσα σε αυτή. Ήξερα ότι πηγαίνω στο στόμα του τέρατος, αλλά η σκέψη ότι θα
βρίσκομαι εκεί για μικρό χρονικό διάστημα σε πολλές περιστάσεις με βοήθησε,
κυρίως ψυχολογικά.
Όταν περνάει το πρώτο σοκ που προκαλεί το
φαντασμαγορικό προσωπείο της πόλης, τότε η κλίμακα των
πραγμάτων, οι καθημερινοί ρυθμοί, η πίεση της καπιταλιστικής
μηχανής πάνω στις ζωές των ανθρώπων και οι βαθιές αντιθέσεις είναι
αδύνατο να μη σε επηρεάσουν.
Άπατρις: Κάτι ακόμα πριν πάμε στα γεγονότα του χειμώνα και της άνοιξης του 2020 που θέλουμε να μας μεταφέρεις μέσα από την εμπειρία και τις γνώσεις σου είναι μια κάποια επεξήγηση τί σημαίνει αυτό που λέμε Αμερική ή Η.Π.Α και κατ’επέκταση αμερικανική κοινωνία. Έχουμε την τάση να γενικεύουμε τόσο αφαιρετικά όταν αναφερόμαστε σε αυτό που δεν συμπεριλαμβάνουμε τίποτα από τα πολλά πρόσωπα της Αμερικής και τις εξίσου πολλές πραγματικότητες που υπάρχουν παράλληλα. Για παράδειγμα αυτό φαίνεται από την γεωγραφία, χωρίζουμε την χώρα σε φιλελεύθερο βορρά και συντηρητικό νότο ή σε Westcoast και East-coast αλλά μας διαφεύγει οτι αυτά είναι τόσο γενικά που μπορεί να μην περιγράφουν και τίποτα συγκεκριμένο τελικά. Στο πεδίο της πολιτικής κάθε της έκφραση περνάει μέσα από Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους ; Οι λεγόμενες πολιτείες είναι κάτι αντίστοιχο με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε ; πες μας αν
θες πώς αντιλήφθηκες αυτές τις αντιστοιχίσεις με τα εδώ δεδομένα για
παράδειγμα μέσα από την πόλη-πολιτεία που κατοικούσες, την δουλειά και την καθημερινότητα, τις μεταφορές, την ενημέρωση αλλά και τις θεματικές του δημοσίου διαλόγου έξω από κεντρικούς μηχανισμούς πληροφόρησης.
A: Οι γεωγραφικές-πολιτικές διακρίσεις που αναφέρεις, όσο χονδρικές κι αν
είναι, μοιάζουν να ισχύουν. Δεν κατάφερα να ταξιδέψω σε άλλες πολιτείες
ώστε να διαπιστώσω με πρωτογενή εμπειρία τις αντιθέσεις από πολιτεία σε
πολιτεία. Θα μπορούσα να βρω αντιστοιχίες του Σικάγο με την Αθήνα, αλλά η κλίμακα των πραγμάτων είναι πολύ μεγαλύτερη.
Το Σικάγο είναι το τρίτο μεγαλύτερο αστικό κέντρο των ΗΠΑ, με πληθυσμό
γύρω στα 3 εκατομμύρια μόνο στο κέντρο, και συνολικά περίπου 10
εκατομμύρια μαζί με τα προάστια. Οι συνοικίες και τα προάστια είναι
διαχωρισμένα με τρόπο που κάνει εύκολα αντιληπτές τις κοινωνικές
αντιθέσεις, τις ταξικές διαφορές από περιοχή σε περιοχή. Ακόμη και η δομική, η αρχιτεκτονική μορφή των πραγμάτων αλλάζει όσο κινείσαι από τον βορρά στον νότο και από τα ανατολικά στα δυτικά. Οι ουρανοξύστες μετατρέπονται σταδιακά σε χαμηλά σπίτια, η πυκνή συγκέντρωση κόσμου από κατακόρυφη γίνεται οριζόντια. Οι ανώτερες τάξεις είναι συγκεντρωμένες στο κέντρο της πόλης και στις βορειότερες περιοχές της, οι μεσαίες στα περίχωρα του κέντρου, και πιο έξω στα προάστια, κυρίως τα νότια, βρίσκονται τα κατώτερα στρώματα. Για τα νότια προάστια συχνά άκουγα ότι είναι γκετοποιημένες περιοχές, όπου η εγκληματικότητα είναι αυξημένη. Α, και όλως τυχαίως (;) τα πιο απομακρυσμένα προάστια είναι οι περιοχές όπου η πλειοψηφία των κατοίκων είναι αφροαμερικανοί/ές. Αυτό ως σημείωση για την απομόνωση μέρους του πληθυσμού και την υποτίμηση της ζωής με βάση φυλετικά αλλά και ταξικά-οικονομικά κριτήρια.
Χαρακτηριστικό είναι ότι αν μπεις στο μετρό ξεκινώντας από το πλούσιο
κέντρο της πόλης, το γεμάτο ουρανοξύστες, ακριβά μαγαζιά και
ακριβοντυμένους ανθρώπους, και κινηθείς προς κάποιο προάστιο, θα φτάσεις σε περιοχές όπου οι άνθρωποι ανεβαίνουν στο τρένο ρακένδυτοι ή με ρούχα λερωμένα/κατεστραμμένα από τη δουλειά, μένουν κυριολεκτικά στους δρόμους, μονολογούν με σπασμένα δόντια και φαίνονται εξαντλημένοι. Το κόστος ζωής στην πόλη είναι αρκετά υψηλό. Βέβαια, μπορείς να το ελαττώσεις σημαντικά αν ας πούμε επιλέξεις να τρως μόνο έτοιμα ή κονσερβοποιημένα γεύματα, ή να συγκατοικείς με πολλά άτομα για να μοιράζεσαι τα υψηλά έξοδα ενοικίασης. Βέβαια, η πραγματικότητα της
συγκατοίκησης με πολλά άτομα δεν είναι μια εικόνα από το παρελθόν, όπως
μπορεί να την έχουμε στο μυαλό μας. Αντίθετα είναι μια εικόνα από το μέλλον, ένα μέλλον στοίβαξης των ανθρώπων, όπου πολλά άτομα συνυπάρχουν σε ένα χώρο για οικονομικούς λόγους αλλά δεν έχουν καμία επαφή μεταξύ τους. Μπορεί να ζεις σε ένα σπίτι με άλλα 4 ή 5 άτομα και να μη συναντιέσαι ποτέ μαζί τους, αντιθέτως όλοι κλείνονται σε μικροσκοπικά υπνοδωμάτια όπου περνούν το χρόνο τους αποκλεισμένοι.
Ένα άλλο κυρίαρχο μοτίβο στις ΗΠΑ που επηρεάζει την οικονομική
δραστηριότητα των ανθρώπων είναι η σχεδόν εξαναγκαστική έκδοση
πιστωτικής κάρτας. Το λεγόμενο credit score της κάρτας, αποτελεί έναν
“δείκτη εμπιστοσύνης” για το αν είσαι εντάξει στις συναλλαγές σου ή για το
ότι πληρώνεις το ενοίκιο και τους λογαριασμούς σου εγκαίρως. Αυτός ο
δείκτης θεωρείται απαραίτητος για διάφορες δραστηριότητες, ακόμα και για
την εύρεση κατοικίας! Ο ιδιοκτήτης ελέγχει αν έχεις καλό credit score πριν
αποφασίσει αν θα σου επιτρέψει να ενοικιάσεις το σπίτι. Θα μπορούσαμε να
κάνουμε μια αναλογία με το ισχύον πιλοτικό πρόγραμμα της Κίνας όπου ένα
αντίστοιχο σκορ δείχνει πόσο “καλός πολίτης” είσαι…Οργουελικό.
Σε επίπεδο δουλειάς, περίμενα πηγαίνοντας στις ΗΠΑ ότι το πεδίο της έρευνας θα χαρακτηρίζεται από την τόσο φημισμένη πρωτοποριακότητα, ότι θα δίνεται περιθώριο πρωτοβουλίας στους νέους ερευνητές και ότι η
χρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων είναι πολύ ευκολότερη ή
μεγαλύτερη σε σχέση με την Ελλάδα. Βρήκα μία πολύ διαφορετική
πραγματικότητα πηγαίνοντας να εργαστώ στο πανεπιστήμιο του Ιλλινόις.
Η πρωτοβουλία ενός διδακτορικού φοιτητή, ή ενός νέου ερευνητή γενικά, είναι εξαιρετικά περιορισμένη καθώς επικρατεί η τυπολατρία, η αυστηρή τήρηση ενός πρωτοκόλλου και η διαρκής επιτήρηση της διεξαγωγής της δουλειάς,
ενώ για κάθε πρωτοβουλία ή παρέκκλιση από το επίσημο πλάνο, πρέπει να
δίνεται και μια επίσημη αιτιολόγηση στον υπεύθυνο καθηγητή. Με τη σειρά
του ο/η υπεύθυνός/ή σου, έχει κάποιον άλλο υπεύθυνο που τον/την ελέγχει και αξιολογεί και πάει λέγοντας, σε ένα κάθετο σύστημα οργάνωσης. Πρωταρχική στόχευση της δουλειάς του ερευνητή είναι να αποδείξει ότι αυτό που κάνει είναι άξιο να λάβει κάποια επιχορήγηση ή βράβευση. Και στην πλειοψηφία τους, τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται ευκολότερα είναι αυτά που επωφελούν είτε το ίδιο το κράτος είτε κάποια μεγάλη εταιρία. Αυτό λίγο ως πολύ ισχύει σε παγκόσμιο επίπεδο στην έρευνα σήμερα, ωστόσο δουλεύοντας στο Σικάγο διαπίστωσα ότι το κυνήγι χρημάτων και επιβράβευσης είναι αυτοσκοπός στο μυαλό των φοιτητών από πολύ νωρίς. Έχουν φρικαλέα ανταγωνιστικότητα μεταξύ τους, η στοχοπροσήλωση είναι τεράστια, και η απομόνωση από τους συμφοιτητές/συνεργάτες αποτελεί κανόνα. Στην
πραγματικότητα, δεν αισθάνονται μεταξύ τους συνεργάτες. Αντιθέτως, είναι
άνθρωποι που συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο δουλειάς, αλλά με προσωπικές
επιδιώξεις που αντιμετωπίζονται ως καθαρά ατομική υπόθεση και η
αλληλεγγύη ή η βοήθεια μεταξύ τους είναι σπάνια και επιφανειακή. Το
πρότυπο της…αριστείας, κυριαρχεί.
Όσον αφορά τις πηγές ενημέρωσης, οι περισσότεροι άνθρωποι ενημερώνονται από συστημικά μέσα πληροφόρησης, τα οποία δεν απέχουν πολύ από τα εδώ ΜΜΕ στον τρόπο που λειτουργούν και προπαγανδίζουν τις αρχές. Το ενδιαφέρον στις ΗΠΑ είναι ότι προέχει η προπαγάνδιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δευτερευόντως, ανάλογα με το αν η τοπική αυτοδιοίκηση ανήκει ή όχι στο ίδιο κόμμα με την κεντρική εξουσία, διαμορφώνεται η γραμμή
υπεράσπισης ή κριτικής της κεντρικής εξουσίας. Πηγές αντιπληροφόρησης
φυσικά υπάρχουν, αλλά όσοι εμπίπτουν στο δίπολο δημοκρατικοί-ρεπουμπλικάνοι δεν τις αναζητούν καν. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που γνώρισα τον πρώτο καιρό, τοποθετούνταν πολιτικά στο δίπολο δημοκρατικοί-ρεπουμπλικάνοι. Δεν εκφερόταν πολιτική
άποψη που να ξεπερνά τα όρια αυτού του διπόλου, οι διαφορές που εντόπιζα
στις συζητήσεις που άκουγα είχαν να κάνουν με το πόσο δεξιός είναι κανείς,
αφού το πολιτικό φάσμα -σε θεσμικό επίπεδο- είναι αποκλειστικά δεξιό με
επέκταση προς την ακροδεξιά. Όσοι υποστήριζαν το δημοκρατικό κόμμα
βέβαια θεωρούσαν τους εαυτούς τους προοδευτικούς. Σου λέει, εμείς
ψηφίσαμε την τοπική κυβερνήτη, αφροαμερικανίδα, λεσβία, πρώτη γυναίκα
δήμαρχο στην ιστορία της πόλης, ε δεν μπορεί, είμαστε πολύ προοδευτικοί.
Αλλά το επιχείρημα σταματούσε εκεί, και η πολιτική που η ίδια η τόσο
“προοδευτική” δήμαρχος ακολούθησε, τόσο σχετικά με την πανδημία όσο και με την εξέγερση του Μάη, ήταν σε ταύτιση με αυτή των ρεπουμπλικανών.
Στο δρόμο και σε χώρους μη εργασιακούς όπου βρέθηκα κυρίως από τα
γεγονότα της άνοιξης και μετά, η συζήτηση άρχισε να ξεπερνάει το ποια από
τις δύο πλευρές εξουσιάζει. Άκουσα επιτέλους απόψεις που αντιτίθενται στον καπιταλισμό, γνώρισα ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται ως σοσιαλιστές, κομμουνιστές, αναρχικοί. Κοινή μεταξύ αυτών ήταν η συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχουν προτάσεις για πραγματική κοινωνική αλλαγή, ότι αυτή δεν μπορούμε να περιμένουμε να έρθει από το υπάρχον σύστημα. Ωστόσο συχνά διέκρινα μία ρεφορμιστική προσέγγιση των πραγμάτων (π.χ. αίτημα μείωσης της χρηματοδότησης της αστυνομίας αλλά όχι αίτημα για κατάργηση).
Πάντως πολλοί αρχίζουν να παύουν να πιστεύουν στην εκπροσώπησή
τους από θεσμικά όργανα, και αναζητούν την οργάνωση της βάσης,
την αλληλεγγύη και γενικά τις οριζόντιες διαδικασίες. Στο Σικάγο η
αυτοοργάνωση βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και συναντάται κυρίως σε
επίπεδο γειτονιάς, πράγμα μάλλον αναμενόμενο αφού δεν υπάρχουν για την
ώρα μαζικές συνελεύσεις, οργανωμένα ή μεγάλα δίκτυα.
Άπατρις. Τα τελευταία χρόνια και επί προεδρίας του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου (Ομπάμα) οι μπάτσοι έχουν διαπράξει εκατοντάδες δολοφονίες μηλευκών κάποιες λίγες πήραν διαστάσεις είτε επειδή καταγράφηκαν από κάμερες είτε επειδή τα αντανακλαστικά του κόσμου ήταν τέτοια που όρισαν για κάποιο
διάστημα την ατζέντα στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η δολοφονία του Φλοιντ έγινε on camera και με άκρως σαδιστικό και βασανιστικό τρόπο αλλά έγινε και σε χρόνο κοσμοϊστορικών γεγονότων. Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι είχε προηγηθεί πλανητική καραντίνα και επι της ουσίας απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλον τον κόσμο. Υπολογίζεται οτι 3.000.000.000 άνθρωποι κλείστηκαν στα σπίια τους. Επίσης η μετάδοση του φόβου, της ανασφάλειας και της απειλής του θανάτου έγινε κάθετα απο τα κέντρα εξουσίας προς τον πληθυσμό και υπηρξε ποιό ραγδαία από αυτή του covid-19.
Η μετάδοση του κορονοιου μπορεί να μην γνωρίζει σύνορα και τάξεις αλλά η αντιμετώπιση της νόσου και η ‘τύχη’ που είχε καθε κρούσμα εξαρτάται από πολύ συγκεκριμένα κριτήρια. Εκεί που το πέρασες εσύ τί άκουσες και είδες να συμβαίνει και ποιά κρίνεις ότι ήταν τα παράγωγα αυτής της κατάστασης;
Α: Οι ΗΠΑ χτυπήθηκαν άσχημα από την πανδημία του Covid-19 σε κάθε
επίπεδο. Με το ασφαλιστικό και το υγειονομικό σύστημα ιδιωτικοποιημένα, τα εκατομμύρια ανασφάλιστων ανθρώπων ανά την ήπειρο βρέθηκαν εντελώς απροστάτευτα απέναντι στον ιό. Ταυτόχρονα η ανεργία αυξήθηκε κατά πολύ, με πάνω από 40 εκατομμύρια ανθρώπους να μένουν χωρίς δουλειά.
Βιομηχανίες και μεγάλες εταιρίες συνέχισαν να λειτουργούν κανονικά, εις
βάρος της υγείας των εργαζομένων, χωρίς μέτρα προστασίας αλλά και με
αυξημένα ωράρια. Στο πλαίσιο της γενικευμένης αβεβαιότητας και μέσα σε
κλίμα φόβου, το να έχεις δουλειά θεωρήθηκε προνόμιο, και οι άνθρωποι που
δεν απολύθηκαν, συνέχισαν να δουλεύουν με κίνδυνο της υγείας τους
προκειμένου να επιβιώσουν και να συντηρήσουν τις οικογένειές τους.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση, η κυβέρνηση Τραμπ φρόντισε να ενισχύσει τα
πλουσιότερα στρώματα της κοινωνίας κατά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια,
ενώ μοίρασε ένα αστείο ποσό -άπαξ- σε όσους έχουν χαμηλό ετήσιο εισόδημα.
Οι έγχρωμες κοινότητες βρέθηκαν στην πλέον μειονεκτική θέση, καθώς
καταλαμβάνουν σε μεγάλο ποσοστό χαμηλόμισθες θέσεις εργασίες, έχουν
συχνά λιγότερες ευκαιρίες για εισαγωγή στην ανώτερη εκπαίδευση, και
περιορίζονται ακόμη και γεωγραφικά σε περιοχές που ενέχουν ποικίλους
κινδύνους για την ίδια τους τη ζωή.
Όταν συνέβη η δολοφονία του Φλόυντ τον Μάιο, η πανδημία είχε ήδη
εξαντλήσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, και ακόμη και άνθρωποι που
ήταν σε σχετικά προνομιούχα θέση είχαν υποστεί την αγωνία και την
απομόνωση. Όλοι αυτοί ενώθηκαν στο δρόμο.
Στις 30 του Μάη, στο κέντρο του Σικάγο έβλεπες συγκεντρωμένους
ανθρώπους κάθε υπόβαθρου και τάξης. Η αντίδραση δεν έμεινε στην
μερίδα του πληθυσμού που στοχοποιείται περισσότερο από τους
μπάτσους και πέφτει συχνότερα θύμα αστυνομικής βίας και
ρατσισμού, αλλά ήταν μαζική. Βέβαια, πρωτοστατούσαν οι ομάδες των
αφροαμερικανών που ξεχύθηκαν στους δρόμους πιο εξαγριωμένοι από όλους, και ζητούσαν συχνά από τους λευκούς να συμβάλουν λειτουργώντας σαν μια σάρκινη ασπίδα προστασίας απέναντι στις δυνάμεις της καταστολής.
Η εξέγερση που ξέσπασε εκείνες τις μέρες, είχε χαρακτήρα κατά βάση
αυθόρμητο, και μικρή διάρκεια, τουλάχιστον στο Σικάγο. Ωστόσο κατόρθωσε για λίγες μέρες να κάνει τους μηχανισμούς ελέγχου να βραχυκυκλώσουν.
Φωτιές και οδοφράγματα στήθηκαν σε όλο το κέντρο, το πλήθος έσπασε και
άδειασε μεγάλα καταστήματα, πετούσε μπουκάλια με ούρα στους μπάτσους,
κατέστρεψε δημόσια κτίρια και αμέτρητα περιπολικά. Κυριολεκτικά στήθηκαν χοροί στις οροφές περιπολικών, οι εξεγερμένοι ύψωναν τις γροθιές τους ανεβασμένοι σε ταράτσες και οι φωνές τους μπλεγμένες με τις σειρήνες έκαναν ακόμη πιο έντονη την έκσταση της σύγκρουσης.
Ταυτόχρονα, μεγάλες
μοτοπορείες είχαν κατακλύσει το κέντρο, εμποδίζοντας τους μπάτσους να
πλησιάσουν οδικώς πολλά σημεία σύγκρουσης. Οι μπάτσοι απαντούσαν με
χημικά, ξύλο, συλλήψεις – οριακά απαγωγές-, με κλείσιμο γεφυρών για
εγκλωβισμό των διαδηλωτών σε σημεία όπου οι μπάτσοι είχαν αριθμητικό
πλεονέκτημα, με απαγόρευση κυκλοφορίας και αναστολή της λειτουργίας των
μέσων μαζικής μεταφοράς, και βέβαια, με την εθνοφρουρά. Η παρουσία
τεθωρακισμένων στο κέντρο της πόλης προφανώς λειτούργησε
ανα/κατασταλτικά για το κίνημα, αφού υπήρξε η πολεμική τακτική για
αποκλεισμό των εξεγερμένων από την καρδιά της πόλης, όμως δε στάθηκε
αρκετή για να καταστείλει τις δράσεις των εξεγερμένων, οι οποίοι μέσα σε
λίγες ώρες είχαν ήδη εξαπλωθεί σε όλα τα προάστια. Τότε άρχισαν να
δημιουργούνται συνελεύσεις γειτονιάς, έγιναν επιχειρήσεις κατάληψης
διάφορων χώρων για δράσεις αλληλεγγύης σε εξεγερμένους, συλληφθέντες,
άπορους και άστεγους ανθρώπους, σύσταση ατζέντας δράσεων για τη στήριξη των έγχρωμων κοινοτήτων, και γενικά δημιουργία αυτοοργανωμένων ομάδων και συλλογικοτήτων από το μηδέν.
Η αριθμητική επέκταση του κινήματος, και η συνένωση πολλών διαφορετικών φωνών απέναντι στους μηχανισμούς άσκησης εξουσίας και βίας, από τη μία αποδυνάμωσε την εκρηκτική ενέργεια των πρώτων ημερών καθώς η κοινωνική βάση επεκτάθηκε και η συνοχή κλονίστηκε, από την άλλη συνέβαλε στην εκ νέου “ανακάλυψη” της οργάνωσης από τα κάτω, η οποία μέχρι πρότινος ήταν πολύ περιορισμένη εως ανύπαρκτη στην πόλη.
Με τη στοχοποίηση του αναρχικού κινήματος, ο Τραμπ ήλπισε να ενώσει την πλειοψηφία απέναντι σε έναν κοινό ιδεολογικό εχθρό και να κερδίσει πίσω υποστηρικτές που έχασε με την πρόσφατη “πολιτική” που ακολούθησε σχετικά με την πανδημία. Παρέβλεψε σκόπιμα τα βαθιά κοινωνικά και ταξικά χαρακτηριστικά της εξέγερσης, και μίλησε για αναρχικούς που ξεσηκώνουν τους έγχρωμους πληθυσμούς. Δαιμονοποίησε ταυτόχρονα το αναρχικό κίνημα και τους έγχρωμους πληθυσμούς για τη βία στους δρόμους, την ίδια στιγμή που (λευκοί) φασίστες οπλισμένοι στέκονται δίπλα στους μπάτσους και στοχεύουν τα πλήθη των εξεγερμένων, μεταξύ των οποίων υπάρχουν άνθρωποι κάθε χρώματος, φυλής, υπόβαθρου και ηλικίας!
Όσο άτοπο κι αν μπορεί να ακούγεται στα δικά μας αφτιά το παραπάνω σχόλιο του Τραμπ, ενέχει τη βαθιά υποτίμηση του αγώνα των αφροαμερικανών και των λατίνων πληθυσμών των ΗΠΑ για ισότητα και ουσιαστική ελευθερία, την οποία στερούνται ακόμα σήμερα, παρότι η δουλεία έχει φαινομενικά καταργηθεί, για να αντικατασταθεί από το καπιταλιστικό πρότυπο της μισθωτής σκλαβιάς. Από την άλλη, σε αντίθεση με προηγούμενους πολιτικούς που δεν αναγνώριζαν καν την ύπαρξη των αναρχικών, αυτή η “επικήρυξη” των αναρχικών είναι ενδεικτική για το ότι ο αναρχικός χώρος, έχει αρχίσει να ανοίγει…χώρο στις ΗΠΑ.
Μπορεί οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που ξεχύθηκαν την άνοιξη στους δρόμους να μην αυτοπροσδιορίζονται ως αναρχικοί, ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχει μία ενεργή διαδικασία ιδεολογικής αναζήτησης και εξέλιξης σε ένα ευρύ μέρος του πληθυσμού των ΗΠΑ που μέχρι πριν λίγο καιρό θεωρούσε ότι το να ψηφίζει το κόμμα των δημοκρατικών είναι ο,τι πιο ριζοσπαστικό έχει στα χέρια του. Η ταυτόχρονη διάχυση του αγώνα σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, εμφύσησε ένα αίσθημα αναγκαιότητας της σύγκρουσης όχι μόνο με τις δυνάμεις καταστολής και το ρατσισμό, που αποτέλεσαν τους πυρήνες της εξέγερσης, αλλά με τον κρατικό μηχανισμό συνολικά και το κεφάλαιο (χαρακτηριστικό παράδειγμα η εκτεταμένη χρήση συνθημάτων όπως το “eat the rich”). Προκλήθηκε μία γενικευμένη τάση αμφισβήτησης της καθεστηκυίας πραγματικότητας και ένα διευρυμένο πια αίτημα ανατροπής της λευκής ανωτερότητας.
Ένα σημαντικό ζητούμενο όσο η φωτιά εξακολουθεί να σιγοκαίει είναι
να μην αφομοιωθούν οι ανησυχίες αυτές από ρεφορμιστικές απόψεις ή
από παράγοντες που επιχειρούν να ελέγξουν το κίνημα ή να το
οικειοποιηθούν για πολιτικό τους όφελος.
Άπατρις: Να σταθούμε σε δύο σημεία της τελευταίας σου απάντησης. Ένα
είναι πώς και σε τί βαθμό οργανώνονται οι ‘από τα κάτω’ που ανέφερες σε
σχέση και με το θεωρητικό υπόβαθρο των αντιστάσεων που συνάντησες μέσα από τις κουβέντες και την παρατήρηση/συμμετοχή σου και ένα δεύτερο είναι σχετικά με την τελευταία σου κουβέντα περί του κινδύνου αφομοίωσης μέσω ρεφορμιστικών θέσεων των αγωνιζομένων. Ας ξεκινήσουμε από το πρώτο, αν μπορούμε να κανουμε μια αντιστοίχιση με το αναρχικό κίνημα στην Ευρώπη.
Εδώ θα δούμε την ανάλυση, την κριτική θεωρία, την αυτομόρφωση, την
συνέλευση και σαφώς την οριζόντια αυτοοργάνωση να έχουν δομικό ρόλο στην ύπαρξη του αναρχικού χώρου και στην ζωή των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτόν. Η προτεραιότητα που δίνεται στα παραπάνω είναι θα λέγαμε εφάμιλλη με αυτή που δίνεται σε εκδηλώσεις,δράσεις,αφίσες,συνθήματα. Για παράδειγμα οι φυσικοί χώροι που δρουν αναρχικοί όπως είναι οι καταλήψεις,τα αυτοοργανωμένα στέκια, τα στέκια σωματείων/αναρχικών ομοσπονδιών και τα
απελευθερωμένα γενικά εδάφη οργανώνουν συνελεύσεις,συναντήσεις
ζύμωσης,εκδηλώσεις όπως εξίσου οργανώνουν δράσεις,παρεμβάσεις,συλλογη
βασικών αγαθών κτλ. Υπάρχουν πολλά εγχειρήματα εκδόσεων όπως και
εγχειρήματα διεξαγωγής συναυλιών και πάρτι. Σε αυτό βοηθάει το ιστορικό
συνεχές με παλαιότερους αγώνες (βλ. Ισπανία του 36’) που προσπαθείται στην Ευρώπη και η δικτύωση μέσω της αντιπληροφόρησης και ανταλλαγής
σκεπτικών μεταξύ αναρχικών συλλογικοτήτων και ατόμων. Υπάρχει
αντιστοιχία και ποιά είναι αυτή σε σχέση με αυτά που βίωσες και έμαθες στις Η.Π.Α των διαδηλώσεων και συγκρούσεων τον Μάιο και Ιούνιο του 2020 αλλά και καθ’όλη την παραμονή σου εκεί ;
Η επιλογή ρεφορμιστικών θέσεων ,ακόμα και δράσεων, και η συνακόλουθη
υιοθέτηση τους απο την κυριαρχία ωστε να διατηρήσει την εξουσία της
σχετίζεται με την ενδεχόμενη έλλειψη των παραπάνω χαρακτηριστικών
κινήματος ; Για παράδειγμα το γεγονός ότι γερουσιαστές των Δημοκρατικών γονάτισαν στο κογκρέσο για 8 λεπτά και 45 δεύτερα (πρόκειται για την διάρκεια του βίντεο-ντοκουμέντο που καταγράφει την αργή θανάτωση του George Floyd απο μπάτσο μέσω στραγγαλισμού με το γόνατο του μπάτσου στο λαιμό του Floyd) είναι μια κίνηση την οποία οι άνθρωποι που βγήκαν στους δρόμους την εντάσσουν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ; Όπως και η συζήτηση και τοποθέτηση μέσω του twitter, με τον γνωστό περιορισμό σε λέξεις για δημοσίευση ή ακόμα μια φωτογραφία καταγγελίας που μοιράστηκε σε εκατομμύρια ψηφιακά προφίλ χωρίς κάποια σκέψη,κρίση,ανάλυση να την συνοδεύει. Θεωρείς ότι αυτές οι πρακτικές ενισχύουν τις ρεφορμιστικές απόψεις ;
Α: Η οργάνωση των από τα κάτω στις ΗΠΑ, απέχει πολύ από το κίνημα
όπως το γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Τουλάχιστον στο Σικάγο, για το οποίο
μπορώ να μιλήσω, υπάρχει σημαντική έλλειψη σε στέκια ή πολιτικές
καταλήψεις, και γενικά λείπουν χώροι συνάντησης και ζύμωσης του κόσμου.
Υπάρχουν βέβαια παρακλάδια αναρχικών ομοσπονδιών όπως αυτό των Rosa
Negra που είναι από τα μεγάλα, οργανωμένα δια-πολιτειακά δίκτυα στις ΗΠΑ, ωστόσο συνειδητοποίησα ότι τα τελευταία χρόνια ήταν σχετικά ανενεργά στο Σικάγο. Συλλογικότητες και ολιγάριθμες ομάδες αναρχικών, δρουν αόρατα και κεκλεισμένων των θυρών. Οι λιγοστές καταλήψεις στέγης της πόλης, υπήρχαν μέχρι πριν μία πενταετία, ωστόσο μέχρι το 2018 είχαν εκκενωθεί από μπάτσους κατ’εντολή άλλοτε της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλοτε της εκάστοτε ιδιοκτησίας. Μέχρι τον Μάιο του 2020, σε πηγές αντιπληροφόρησης σπάνια έβρισκα υλικό από δράσεις, παρεμβάσεις, ή τοποθετήσεις για γεγονότα που είχαν συμβεί στην πόλη, ενώ έντυπο υλικό συνήθως έκανα παραγγελία από άλλες πολιτείες, διότι στο Ιλλινόις δεν κυκλοφορούσαν ανεξάρτητες εκδόσεις ή φύλλα του χώρου.
Υπάρχει ένα δίκτυο στήριξης κρατουμένων ιδρυμένο από τον προηγούμενο
αιώνα στο Σικάγο, σε μια προσπάθεια αρχικά καταγραφής και καταπολέμησης των αδικιών σε βάρος των αφροαμερικανών κρατουμένων, ενώ τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα σύστημα γενικής καταγραφής της αστυνομικής αυθαιρεσίας, όπου οποιοσδήποτε μπορεί να μπει και να ελέγξει το μητρώο μπάτσων της τοπικής αστυνομίας, ή να καταγγείλει κάποιο περιστατικό στο οποίο βρέθηκε μάρτυρας. Αυτά τα δίκτυα επανήλθαν δυναμικά στις μέρες της πρόσφατης εξέγερσης, όπου τα καλέσματα για δράσεις έξω από τα κέντρα προσωρινής κράτησης των εξεγερμένων ήταν αμέτρητα. Όσον αφορά τη θεωρητική θεμελίωση και τη γνώση της ιστορίας του αμερικανικού κινήματος, αυτή όπως διαπίστωσα την άνοιξη του 2020 είναι μάλλον ανεπαρκής. Βέβαια πρέπει να σκεφτούμε ότι στην περίπτωση της πρόσφατης εξέγερσης η δράση προηγήθηκε της θεωρίας. Ωστόσο, σε
χώρους που οργανώθηκαν τότε, σε συνελεύσεις γειτονιάς, σε χώρους
συλλογής αγαθών και σε αυθόρμητες συζητήσεις, γίνονταν συχνά αναφορές σε προηγούμενες εξεγέρσεις, όπως αυτή στο Λος Άντζελες του 1992. Η ιστορική και πολιτική σύνδεση με το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων, το κίνημα Black Lives Matters, ή τον Μαύρο Απελευθερωτικό Στρατό των δεκαετιών 1960-70 ήταν εμφανής ακόμη και στην επαναφορά παλαιότερων συνθημάτων, αλλά στις συζητήσεις εντόπισα μια εξιδανικευμένη προσέγγιση των παλαιότερων κινημάτων, και λιγότερο μια κριτική ανάλυση ή μια προσπάθεια ανανέωσης των αιτημάτων στη βάση των σημερινών δεδομένων. Εδώ έρχεται και το ζήτημα της αφομοίωσης ρεφορμιστικών θέσεων. Πολλές ομάδες που συστάθηκαν την Άνοιξη, είχαν ως αίτημα τη μείωση του κρατικού προϋπολογισμού στην αστυνομία αλλά όχι την εξάλειψή της, τη μείωση του ποσού των εγγυήσεων για τους συλληφθέντες, ή ακόμη, ζητούσαν να έχουν οι μπάτσοι κάμερες στα κράνη για να καταγράφονται τα περιστατικά βίας. Οι
θέσεις αυτές, σε συνδυασμό με συμβολικές κινήσεις όπως το γονάτισμα
μπάτσων, ή το να αγκαλιάζονται μπάτσοι με διαδηλωτές, είναι κατά τη γνώμη μου επικίνδυνες για το κίνημα και ενδεικτικές για την ιδεολογική σύγχυση που επικρατεί σε μια μεγάλη μερίδα κόσμου που συμμετείχε στα πρόσφατα σκηνικά αλλά δεν έχει προηγούμενη εμπειρία ή γνώση πάνω στις πολιτικές διεκδικήσεις τόσο των έγχρωμων κοινοτήτων όσο και συνολικά της κοινωνικής βάσης. Αυτό συμβαίνει σε ένα βαθμό διότι όπως προανέφερα, ένα μεγάλο μέρος του κόσμου που βρέθηκε στο δρόμο την άνοιξη, είτε δεν ανήκει στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, είτε ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη δράση και δευτερευόντως για τη θεωρία. Υπάρχει έτσι ο κίνδυνος ενσωμάτωσης πολλών ανθρώπων σε πολιτικά κόμματα, όπως αυτό των δημοκρατικών, πράγμα που έγινε εμφανές ακόμη και από το μικρό ποσοστό αποχής στις πρόσφατες εκλογές, ή από τις μαζικές συγκεντρώσεις πανηγυρισμού για την εκλογική νίκη του Biden.
Τα μέσα μαζικής δικτύωσης και ιδιαίτερα το twitter, κατά τις πρώτες μέρες
της εξέγερσης αλλά ακόμα και μέχρι σήμερα, αποτέλεσαν νέα εργαλεία στα
χέρια των εξεγερμένων. Υπάρχουν πολλά προφίλ στο twitter που ανέλαβαν τη διαρκή ανταπόκριση από τις συγκρούσεις στο δρόμο, ενημέρωναν τον κόσμο για τις κινήσεις των μπάτσων, ή παρείχαν πληροφορίες για σημεία
συγκέντρωσης ή παροχής πρώτων βοηθειών.
Τα μέσα δικτύωσης όμως μην ξεχνάμε ότι είναι προσβάσιμα στις δυνάμεις
καταστολής, και ο βαθμός στον οποίο μπορούν να αξιοποιηθούν ως εργαλεία αγώνα είναι αμφισβητήσιμος.
Άπατρις: Σε συνάρτηση με την προηγούμενη ερώτηση αναφορικά με τα
επικρατέστερα μέσα και τρόπους έκφρασης απο την Αμερικανική κοινωνία
συνολικά. Η δύναμη της εικόνας και του θεάματος, της υπερβολής και
υπερμεγέθυνσης στα πάντα υλικά και άυλα. Η ιδεολογία της υπερσυσσώρευσης και συνάμα υπερκατανάλωσης όπως και το χαρακτηριστικό του εφήμερου και πάντα παροντικού πλαισίου ύπαρξης (βλ. λογική χρήσης ενός blog σε αντίθεση με τα social media) Σε ποιό βαθμό θα έλεγες οτι διατρέχει όλες τις μορφές ανθρώπινης δραστηριότητας ακόμα και αυτην της ανθρωποκτονίας πολιτών από μπάτσους ή και φασίστες. Επειδή είναι πολύ μεγάλο θέμα να δώσουμε δύο παραδείγματα διαμορφωτικά του κοινωνικού γίγνεσθαι όπως το υποψιαζόμαστε. Μετά από μία από τις αμέτρητες ,δυστυχώς, δολοφονίες αφροαμερικανών πολιτών από λευκούς μπάτσους η οποία βιντεοσκοπήθηκε από την γυναίκα του θύματος ο ιδρυτής και μεγαλομέτοχος του facebook M.Zuckerberg έκανε ένα post που περίπου έλεγε ‘δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να αποτρέπουμε τέτοιες ενέργειες αλλά τουλάχιστον βοηθάμε στην γνωστοποίηση τους’ σε ποιο βαθμό θα έλεγες ότι η δήλωση περί αποτροπής έχει βάση και κατα πόσο την ασπάζεται η εκεί κοινωνία ; και ένα άλλο παράδειγμα είναι το γεγονός ότι μια απο τις βαριές βιομηχανίες των Η.Π.Α είναι αυτή του θεάματος μέσω των τηλεοπτικών και κινηματογραφικών στούντιο στο Hollywood. Η προμετωπίδα αυτού του μηχανισμού είναι τα blockbusters δηλαδή οι πιο εμπορικές ταινίες, αυτές με τους περισσότερους θεατές. Αυτές οι τελευταίες συνήθως αφορούν αιματοχυσίες και αμέτρητους νεκρούς από εκτεταμένη χρήση πυροβόλων όπλων,βομβίδων κτλ. Θα έλεγες ότι αυτό διαμορφώνει και την κοινωνική πραγματικότητα και τις συνειδήσεις γύρω από την υπόσταση και αξία της ανθρώπινης ζωής ;
Α: Η εκτεταμένη χρήση των μέσων μαζικής δικτύωσης, η αυτοπροβολή και η
δημοσιοποίηση όλων των πτυχών της καθημερινότητας έχουν σίγουρα γίνει
αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής πραγματικότητας στις ΗΠΑ. ‘Οπως είπα
και προηγουμένως, μέσα όπως το facebook ή το twitter έπαιξαν κάποιο ρόλο
στην πρόσφατη εξέγερση, κυρίως ενημερωτικό, αλλά είναι σημαντικό το
ερώτημα του κατά πόσο αυτός ο τρόπος έκφρασης μπορεί να ξεπεράσει τα
όρια της ατομικής χρήσης και να αξιοποιηθεί σε συλλογικό επίπεδο.
Επίσης, η διαρκής δημοσιοποίηση της φρικαλεότητας του κρατικού
μηχανισμού, ενώ από τη μια πλευρά ενισχύει τη διάδοση της
πληροφορίας και της γνώσης σε ένα ευρύ κοινό, από την άλλη πλευρά
ενέχει τον κίνδυνο της απευαισθητοποίησης, της απλής
“κατανάλωσης” ειδήσεων ή χειρότερα της “κανονικοποίησης” αυτών
των εικόνων φρίκης. Θα πρέπει να γίνει μεγάλη προσπάθεια αποσύνδεσης της κοινωνικής πραγματικότητας από τη διαδικτυακή πραγματικότητα, προκειμένου τα μέσα της εικόνας να λειτουργήσουν ως ουσιαστικό εργαλείο στα χέρια της κοινωνικής βάσης. Δυστυχώς στις ΗΠΑ είναι μακρύς ο δρόμος μέχρι τη συνειδητοποίηση ότι προέχει η φυσική συναναστροφή των ανθρώπων για την αυτοοργάνωσή τους και την ιδεολογική τους ζύμωση, έναντι της ατομικής έκφρασης απόψεων μέσω ενός προφιλ στο ίντερνετ. Πιθανόν κάποιο ρόλο σε αυτό παίζει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μερίδιο των πιο νέων σε ηλικία εξεγερμένων, έχει μεγαλώσει μέσα σε αυτό το πρότυπο της υπερπροβολής και της διαδικτυακής κοινωνικοποίησης.
Η κοινωνία, όπως είπες, έχει “εκπαιδευτεί” σε εικόνες υποτίμησης της αξίας
της ανθρώπινης ζωής, και νομίζω πως πάρα πολλοί φασίστες που βγήκαν
οπλισμένοι στους δρόμους τις μέρες της εξέγερσης, θα ένιωσαν ότι
πρωταγωνιστούν σε κάποια χολυγουντιανή παραγωγή και δεν είχαν καμία
ηθική συστολή.
Καπως διαχωρισμένα από την ερώτηση γιατί το κρίναμε ως μια θεματική απο μονο του θα θέλαμε να μας πεις για την συνθήκη της οπλοκατοχής και
οπλοχρησίας στις Η.Π.Α ,αν θέλεις φυσικά μπορεις να το εντάξεις σε μια
απάντηση. Επιμέρους πώς κρίνεις ότι αυτή η συνθήκη διαμορφώνει τις ηθικές αρχές της κοινωνίας , την νομοθεσία , τα επιτρεπτα και τα μη επιτρεπτά πράγματα ακόμα και τον αγώνα και την σύγκρουση με το κράτος και τους φασίστες.
Α: Η εκτεταμένη και νομοθετημένη οπλοκατοχή και οπλοχρησία στις ΗΠΑ
προφανώς διαμορφώνει τις ηθικές αρχές της κοινωνίας, και οι οπλισμένοι
φασίστες που δρούσαν συμπληρωματικά με τους μπάτσους και έφτασαν να
σκοτώσουν εξεγερμένους το καλοκαίρι του 2020 είναι η απόδειξη αυτού. Και
μην ξεχνάμε, ότι ο Τραμπ θεωρεί τους οπλισμένους φασίστες ως “λογικούς
ανθρώπους που έχουν θυμώσει”. Ο κρατικός μηχανισμός δηλαδή όχι μόνο
επιτρέπει, αλλά χρησιμοποιεί ως προέκταση των εργαλείων του τα οπλισμένα χέρια των υποστηρικτών του.
Απέναντι σε αυτό το δεδομένο, οι αντιφασίστες καλούνται να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να παλεύουν με τα χέρια και τη φωνή τους, ή με το twitter, ή αν θα οπλιστούν και οι ίδιοι. Τους τελευταίους μήνες έχουν αρχίσει να στήνονται ομάδες εκπαίδευσης στην αυτοάμυνα, καθώς και ένοπλες ομάδες αντιφασιστών, στο πρότυπο των μαύρων πανθήρων. Βέβαια μία μεγάλη μερίδα εξεγερμένων, καθόλη τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, επιμένει στο αίτημα για ειρηνικές μορφές δράσης και διεκδίκησης.
Το ερώτημα για το πώς το κίνημα θα ανταποκριθεί στην διαρκώς αυξανόμενη πίεση για ένοπλη σύγκρουση με την ακροδεξιά, παραμένει ανοιχτό. Όπως αναφέρουν και σύντροφοι από τις ΗΠΑ που βιώνουν αυτή την πραγματικότητα τη στιγμή που μιλάμε, το κρισιμότερο ζητούμενο είναι το πώς θα δημιουργηθούν νέες δομές ώστε οι επερχόμενοι αγώνες να έχουν τις λιγότερες δυνατές απώλειες για το κίνημα.
Άπατρις: Ευχαριστούμε πολύ Α. Μας μετέφερες πολύ κατατοπιστικά και με
αμεσότητα την εμπειρία σου αλλά και κάποιες προβληματικές που απασχολούν και τους εδώ αγώνες και αγωνιζόμενα άτομα. Απο παιδιά μας λέγαν πώς ‘ό,τι γίνεται στην Αμερική έρχεται και εδώ μετά από δέκα χρόνια’. Ο χρόνος σχετικοποιείται από διάφορους παράγοντες και μπορούμε να πούμε ότι πολλές καταστάσεις συμβαίνουν σχεδόν ταυτόχρονα στον Δυτικό κόσμο , αυτό μπορείς να το κρίνεις εσύ καλύτερα, αλλά ακόμα και έτσι ό,τι συμβαίνει στις Η.Π.Α είναι εικόνα από το δικό μας μέλλον, το μέλλον των καταπιεσμένων. Για το κλείσιμο θα θέλαμε την γνώμη σου αυτή τη φορά για την επόμενη μέρα στις Η.Π.Α μετά την αλλαγή διαχειριστών της εξουσίας. Είπαμε αρκετά για το κυριαρχικό δίπολο και για την θέση της πλειοψηφίας πάνω στο θέμα. Θεωρείς ότι θα αλλάξουν οι πολιτικές και οι νόρμες πάνω στις θεματικές που συζητήσαμε ή και σε άλλους τομείς ; Εσύ ας πούμε αν ξαναπήγαινες να ζήσεις εκεί, αυτή η νέα συνθήκη θα επηρέαζε πιστεύεις την επιλογή και τη ζωή σου ;
ευχαριστούμε και πάλι για το μοίρασμα και καλή δύναμη.
Α: Ο Τραμπ αποτελεί μόνο το σύμπτωμα μιας νοσηρής πολιτικής κατάστασης που δεν είναι πρόβλημα μόνο των ΗΠΑ αλλά αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, με την αυξανόμενη άνοδο της ακροδεξιάς και την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση φασιστοειδών σε πλήθος χωρών ανά τον πλανήτη. Η διαδοχή του Biden δε θα αλλάξει αυτή την κατάσταση, ούτε εντός ούτε εκτός ΗΠΑ. Εξάλλου ρεπουμπλικάνοι και δημοκρατικοί δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, και έχει γίνει ξεκάθαρο από τις πολιτικές που βλέπουμε να ακολουθούν τις τελευταίες δεκαετίες οι εκάστοτε πρόεδροι των ΗΠΑ.
Το πρόσωπο της εξουσίας είναι ένα, το προσωπείο της μόνο αλλάζει. Και
πολλοί μπορεί τώρα στο προσωπείο του Biden να βλέπουν έναν άχρωμο, άοσμο και μετριοπαθή πολιτικό, αλλά τη στιγμή που ο ίδιος την άνοιξη δήλωνε ότι οι μπάτσοι θα πρέπει να εκπαιδεύονται να πυροβολούν στα πόδια αντί για την καρδιά, μόνο μετριοπαθή και αδιάφορο δεν μπορούμε να τον αποκαλέσουμε. Η λογική του λιγότερο κακού που συμπυκνώνεται στην παραπάνω δήλωση του Biden δεν είναι κάτι που υιοθετούμε, και θα πρέπει με κάποιο τρόπο να γίνει αντιληπτή η επικινδυνότητά της και σε όσους πανηγυρίζουν που εξουσιάζονται από τέτοια ανθρωποειδή.
Για το κίνημα στις ΗΠΑ, το ποιος βρίσκεται στην εξουσία δεν αλλάζει
κάτι ούτε ως προς τις διεκδικήσεις, ούτε ως προς την ανάγκη για
καλύτερη οργάνωση και τη λειτουργία οριζόντιων διαδικασιών.
Τουλάχιστον στο Σικάγο, ο δρόμος φαίνεται να είναι μακρύς, αλλά οι
τελευταίοι μήνες έδειξαν ότι αρχίζει να δημιουργείται ένας σημαντικός
ιδεολογικός πυρήνας. Η πρόκληση θα είναι να μην αναχαιτιστεί αυτή η
προσπάθεια από την εκλογή του Biden, με τους ανθρώπους να επιστρέφουν
από το δρόμο και από τους λίγους αυτοοργανωμένους χώρους ξανά πίσω στο σπίτι νιώθοντας ότι έχουν κερδίσει κάτι επειδή έχασε τις εκλογές ο Τραμπ. Πιστεύω ότι τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο, η κυβέρνηση Biden θα κάνει κάποιες κινήσεις εσωτερικής πολιτικής για να ξεγελάσει τους καταπιεσμένους, εκμεταλλευόμενος την κατάσταση που άφησε πίσω του ο Τραμπ, προσπαθώντας να δώσει την αίσθηση ότι επανέρχεται η ισορροπία (μια ισορροπία που στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ), ενώ στα θέματα
εξωτερικής πολιτικής θα διατηρήσει την μακροχρόνια ιμπεριαλιστική
στρατηγική του κράτους. Οι ΗΠΑ φαίνεται να αποδυναμώνονται και αυτοί που εξουσιάζουν θα κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν το κύρος του κράτους στο παγκόσμιο σκηνικό και ταυτόχρονα να τονώσουν το εθνικιστικό αίσθημα των αμερικανών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Νομίζω ότι δε θα ξαναπήγαινα στις ΗΠΑ για να ζήσω μακροχρόνια, και η
εκλογή Biden δε θα άλλαζε αυτή μου την επιλογή. Διατηρώ επαφές με
συντρόφους εκεί, και θα ήθελα να τους επισκεφτώ ξανά ή να συμβάλω στην
προσπάθειά τους με όποιο τρόπο μπορώ, στάθηκαν εξάλλου το μόνο θετικό
στοιχείο που συνάντησα μέσα στην αμερικανική δυστοπία.
Ευχαριστώ για την κουβέντα μας!
ανίδεος