Τον Σεπτέμβρη του 2020 ο κάμπος και η πόλη της Καρδίτσας πλημμύρισαν όταν βρισκόταν σε εξέλιξη το φαινόμενο «Ιανός». Τον Σεπτέμβρη του 2023 ξαναζούμε το ίδιο με το φαινόμενο «Ντάνιελ». Το νερό αυτή τη φορά κατευθύνθηκε με μεγάλη ορμή προς τον κάμπο της Θεσσαλίας, αφού δήμαρχοι και περιφερειάρχης σπάσαν τα αναχώματα για να σωθεί η πόλη της Καρδίτσας, προκαλώντας όμως ακραία πλημμυρικά φαινόμενα στα χωριά. Όπως ήταν αναμενόμενο ο ένας πέταγε το μπαλάκι στον άλλο, και κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη για τα ακατάλληλα ή και ανύπαρκτα αντιπλημμυρικά έργα, που συνέβαλαν στο να μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης καλυμμένα με νερό, τα εκατοντάδες χιλιάδες νεκρά ζώα και τις τόσες χαμένες ανθρώπινες ζωές.
Με τον κρατικό μηχανισμό να κρύβεται πίσω από τα εντεταλμένα ψέματα των ΜΜΕ, και να προσπαθεί να συγκαλύψει όσο περισσότερο μπορεί την πραγματική τραγωδία της ανθρωπιστικής κρίσης, η δύναμη της έμπρακτης αλληλεγγύης δεν άργησε να φανεί. Από τις πρώτες κιόλας ώρες καλούνται συνελεύσεις και βρισκόμαστε στο πλευρό των πλημμυροπαθών, ενώ άρχισαν να καταφτάνουν σύντροφοι και συντρόφισσες από άλλες πόλεις. Άλλοι φέρνοντας μαζί τους βάρκες για να βοηθήσουν στους απεγκλωβισμούς ή να εφοδιάσουν με τρόφιμα και νερά τους εγκλωβισμένους, και άλλοι με αντλίες να βοηθήσουν στην απάντληση των νερών από τα σπίτια. Τις επόμενες ημέρες, δημοσιοποιήθηκε στο διαδίκτυο κάλεσμα από το Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Καρδίτσας –και το Δίκτυο Αλληλεγγύης και Αγώνα Καρδίτσας για Ζωή Υγεία Ελευθερία για να μαζευτούν είδη πρώτης ανάγκης για τους πλημμυροπαθείς. Η ανταπόκριση ήταν άμεση και με «ορμητήριο» το Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι, Αναρχικές ομάδες, ομάδες του ευρύτερου αντιεξουσιαστικού χώρου, ελευθεριακοί, κομμουνιστές, άτομα από τον οπαδικό χώρο και ατομικότητες από όλη την Ελλάδα στέλνουν είδη πρώτης ανάγκης όπου διανέμονται χέρι-χέρι στα πλημμυρισμένα χωριά. Σύντροφοι και συντρόφισσες νυχθημερόν βρίσκονται στο χώρο του Στεκιού, κοιμούνται ή για λίγο ξεκουράζονται στους καναπέδες «έχοντας πάντα στο σακίδιο μια φόρμα και ένα ουίσκι» –λόγια νεαρού συντρόφου ένα απόβραδο– γιατί με το εμείς περνάμε καλά!
Με την βοήθεια γειτόνων και συντρόφων, στον προαύλιο χώρο της Κατάληψης στήνεται συλλογική κουζίνα και διανέμεται φαγητό. Φτιάχνονται ομάδες καθαρισμού που βοηθούν τους κατοίκους να καθαρίσουν τα σπίτια από τις λάσπες, και να πετάξουν στις περισσότερες περιπτώσεις όλο τον οικιακό εξοπλισμό. Κάθε βράδυ γίνονται συνελεύσεις με όλες τις διαδικασίες να είναι αυτοοργανωμένες, και να διέπονται από αλληλέγγυα ευθύνη μεταξύ αυτών που συμπράττουν. Έτσι γίναμε πιο έμπειροι, πιο διεξοδικοί, πιο σίγουροι, ο κόσμος του Στεκιού και όχι μόνο «ζυμώθηκε» και αυτό είναι που μένει. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι στη γειτονιά πολύ γρήγορα φτιάχνεται και δεύτερος χώρος όπου συγκεντρώνονται προμήθειες και μοιράζονται χέρι-χέρι στους πλημμυροπαθείς. Είναι επίσης αυτοοργανωμένος και διαχειρίζεται από άτομα που δραστηριοποιούνται στον οπαδικό χώρο. Λίγο πιο μακριά, στο κέντρο της πόλης, δημιουργείται και άλλος αυτοοργανωμένος χώρος που τον διαχειρίζεται το Δίκτυο Αλληλεγγύης και Αγώνα Καρδίτσας.
Στα πλημμυρισμένα χωριά δημιουργούνται χώροι και συνελεύσεις από πρωτοβουλίες κατοίκων, όπου συγκεντρώνονται προμήθειες και οποιοσδήποτε θεσμός είναι ανεπιθύμητος. Ο κοινωνικός αυθορμητισμός που ήταν διάχυτος εκείνες τις ημέρες αντικατέστησε τους γραφειοκρατικούς θεσμούς, κάτι το οποίο τους εξόργισε. Σε επαφή που είχαμε με ανθρώπους που αυτοοργανώθηκαν για να βοηθήσουν τους συγχωριανούς τους, μας εξιστορούσαν ότι καθημερινά δέχονταν απειλές από τους τοπικούς προέδρους που προσπάθησαν να τους τρομοκρατήσουν, λέγοντάς τους ότι αυτό που κάνουν είναι παράνομο εφόσον δεν είναι νομικά πρόσωπα. Πάρα πολλοί άνθρωποι, ολόκληρα χωριά σε μερικές περιπτώσεις, βρέθηκαν άστεγοι. Κάποιοι φιλοξενήθηκαν σε υποτυπώδεις δομές των δήμων και της περιφέρειας, από τις οποίες εκδιώκονταν άρον-άρον. Άνθρωποι που ακόμα και σήμερα είναι μετέωροι.
Έναν χρόνο μετά όσοι τα «πήρανε τα πήρανε και πολλοί περιμένουν ακόμα»… Ο πρωθυπουργός έγινε δεκτός από τα κομματόσκυλα, με ανθοδέσμες σε έρημα χωριά που είχαν κολυμπήσει μέσα στα σκατά του πολιτισμού-καπιταλισμού και της αναπτυγμένης Ελλάδας των εκλογικών αναμετρήσεων και των ρουσφετιών. Ένας χρόνος και ο θεσσαλικός κάμπος εξακολουθεί να μετράει τις πληγές του. Βυθισμένος στη φτώχεια και την εξαθλίωση, με μια από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμού στην μεταπολεμική Ελλάδα, δημιουργείται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία προκειμένου να επιβληθεί μια θεραπεία-σοκ. Αιολικά, φωτοβολταϊκά, επενδυτές και λοιποί σωτήρες τρέχουν να φάνε ό,τι απέμεινε από το κουφάρι της Θεσσαλίας. Κάπου εκεί οι «Ολλανδοί», στους οποίους ανέθεσε η κυβέρνηση να καταρτίσουν το σχέδιο για την «ανασυγκρότηση» της Θεσσαλίας, δεν είναι κάποιοι τυχαίοι. Η HVA Εμπορικός Σύλλογος Άμστερνταμ, είναι από τα μεγαλύτερα ολλανδικά μονοπώλια: «H παλαιότερη εταιρεία γεωργικών συμβούλων στον κόσμο» με μακρά ιστορία στην ανάπτυξη αγροτικών σχεδίων σε τροπικές περιοχές, επικεντρωμένη κυρίως στην Αφρική και τη ΝΑ Ασία. Πρόκειται βέβαια για τις ίδιες περιοχές όπου «έλαμψε» η ολλανδική αποικιοκρατία. Η επενδυτική τους «στρατηγική» –όπως διευκρινίζουν– «είναι να εξασφαλίζουμε σταθερά και μακροπρόθεσμα συμβόλαια με μεγάλους πολυεθνικούς κολοσσούς, για να εγγυηθούμε την αγορά προϊόντων από τα γεωργικά περιουσιακά στοιχεία που διαχειριζόμαστε ή είμαστε συνιδιοκτήτες». Κοινώς, αποτελεί τον «διαχειριστή» τεράστιων αγροτικών κεφαλαίων, παίζοντας ρόλο «υπερμεσάζοντα» άλλων επιχειρηματικών ομίλων και μονοπωλίων. Το μάστερ πλαν για τη Θεσσαλία περιλαμβάνει τον περιορισμό των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, αφού θα ερημώσουν μεγάλες εκτάσεις γης και χωριά, για να δημιουργηθούν λεκάνες απορροής όπου θα συγκεντρώνεται το νερό για να διοχετεύεται στα ποτάμια· τη μείωση της βαμβακοκαλλιέργειας ως ιδιαίτερα υδρόφιλης· την κατασκευή πάνω από 20 φραγμάτων ανάσχεσης στις ορεινές περιοχές. Τέλος είναι υπέρ της ιδιωτικοποίησης των υδάτινων πόρων. Η εταιρεία κομπάζει πως έχει συμβουλευτεί εκθέσεις της WWF γύρω από την κλιματική αλλαγή, για τη σύνταξη της μελέτης που παρέδωσε, κάτι που η WWF διαψεύδει κατηγορηματικά.
Οι άθλιες συνθήκες, που καλούνταν και καλούνται να ανταπεξέλθουν οι κάτοικοι του κάμπου, είναι αυτό που μας έκανε να σταθούμε αλληλέγγυα δίπλα τους, μιας και ο δικός τους αγώνας απέναντι στην κρίση θα πρέπει να είναι αγώνας όλων μας. Τη φλόγα που άναψε εκείνες τις ημέρες δεν θα μας την πάρει κανείς. Αποδείχτηκε στην πράξη αυτό που βροντοφωνάζουμε όλα αυτά τα χρόνια, αυτό που με νύχια και με δόντια παλεύουμε να κρατηθεί ζωντανό μέσα στον ζόφο της εποχής, την αυτοοργάνωση, την αλληλοβοήθεια, την αλληλεγγύη. Η κοινωνία που οραματιζόμαστε δεν ανήκει στο φαντασιακό, δεν είναι ουτοπία. Μέσα από τις λάσπες καταφέραμε και ζήσαμε τόσα πολλά. Δεν έχουμε ανάγκη κανέναν δυνάστη, κανένα κράτος (που ούτως ή άλλως είναι απόν), κανέναν σωτήρα, κανένα τσιράκι και παρατρεχάμενό τους. Το αποδείξαμε στην πράξη, ας συνεχίσουμε να το κάνουμε χωρίς να περιμένουμε την επόμενη καταστροφή όποια και αν είναι αυτή. Ήταν κάτι συλλογικό, ας πορευτούμε έτσι, ίσως εμπνεύσουμε να καλλιεργηθούν και άλλοι σπόροι, ίσως έτσι δεν ερημώσει ο κάμπος. Να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία, και ένα αύριο που θα μπορούμε να χαμογελάμε περισσότερο.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ – ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ -ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ
Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Καρδίτσας
