Το παρόν κείμενο έχει να κάνει με την ιστορία οχτώ φοιτητών που βρέθηκαν στο στόχαστρο της καταστολής του κινέζικου κράτους, επειδή διοργάνωσαν μια συζήτηση για εργατικά ζητήματα, και έναν χορό από κοινού με τις καθαρίστριες του πανεπιστημίου τους. Αποτελεί επίσης και μια ενδιαφέρουσα ιστορία αλληλεγγύης σε συνθήκες ολοκληρωτισμού. Όλο το κείμενο αποτελεί συρραφή πληροφοριών από εδώ: http://chuangcn.org/2018/06/eight-leftists-analysis/. Για παραπάνω πληροφορίες δώστε σημασία στα links και τις παραπομπές του πρωτότυπου/αγγλόφωνου κειμένου.
Το χρονικό
Στις 15 Νοεμβρίου του 2017, η αστυνομία της περιφέρειας Xiaoguwei της επαρχίας Guangzhou εισέβαλε στην αίθουσα όπου δραστηριοποιούταν μια ομάδα ανάγνωσης στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας της Guangdong, συλλαμβάνοντας έξι από τους συμμετέχοντες. Δύο από αυτούς, ο Zhang Yunfan και ο Ye Jianke, μεταφέρθηκαν σε κέντρο κράτησης για έναν μήνα, ως ύποπτοι για το έγκλημα της «συγκέντρωσης πλήθους με σκοπό την διατάραξη της κοινωνικής τάξης», μαζί με δύο άλλους κατηγορούμενους για την ίδια υπόθεση, οι οποίοι συνελήφθησαν αργότερα στις κατοικίες τους: τους Zheng Yongming (στις 5 Δεκεμβρίου) και Sun Tingting (στις 8 Δεκεμβρίου). Μετά από διαμαρτυρίες, μεταξύ άλλων και επώνυμων διανοούμενων, οι τέσσερις κρατούμενοι απελευθερώθηκαν με εγγύηση μέχρι τη δίκη. Τέσσερα άλλα μέλη της ομάδας ανάγνωσης (οι Huang Liping, Xu Zhongliang, Han Peng και Gu Jiayue) βρίσκονταν ήδη στην παρανομία όταν τα ονόματά τους εμφανίστηκαν σε μια λίστα καταζητουμένων, ενώ και άλλοι συμμετέχοντες παρενοχλήθηκαν επανειλημμένα από τις αστυνομικές και πανεπιστημιακές αρχές, και σε ορισμένους από τους συμμετέχοντες φοιτητές ανακλήθηκαν οι υποτροφίες τους.
Στις πολλαπλές ανακρίσεις που υπέστησαν αλλά και στις δηλώσεις που αναφέρονται στις ανοιχτές επιστολές των Οκτώ, φαίνεται ότι η αστυνομία έχει επικεντρωθεί στην υποψία ότι η ομάδα ανάγνωσης είχε οικονομική ενίσχυση από το εξωτερικό, γεγονός που θα παραβίαζε τον νέο νόμο περί των ξένων ΜΚΟ. Αν και οι δαπάνες της ομάδας ανάγνωσης ανήλθαν σε μόλις λίγες εκατοντάδες γουάν [1] για εκτυπώσεις, η αστυνομία τούς κατηγόρησε αρχικά για «παράνομες επιχειρηματικές δραστηριότητες», και στη συνέχεια άλλαξε την κατηγορία σε «συγκέντρωση πλήθους με σκοπό την διατάραξη της κοινωνικής τάξης», λόγω έλλειψης στοιχείων για την ύπαρξη οποιασδήποτε χρηματικής συναλλαγής. Η πρακτική αυτή είναι πολύ συνηθισμένη στην Κίνα: Στην αρχή η αστυνομία εμφανίζει μια απίθανη κατηγορία εναντίον κάποιου ατόμου που θεωρεί επικίνδυνο για το καθεστώς, εξασφαλίζοντας έτσι τον χρόνο να αλλάξει τις κατηγορίες όσο θέλει προκειμένου να δέσει –δηλαδή να δημιουργήσει– την υπόθεση μέχρι τη δίκη. Εν τέλει, στην συγκεκριμένη υπόθεση το μοναδικό που κατάφεραν να αποδείξουν ήταν η διοργάνωση μιας συζήτησης για την Τιεν Αν Μεν και τους πρόσφατους εργατικούς αγώνες, και η οργάνωση πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπως ένας χορός από κοινού μεταξύ φοιτητών και εργατριών στην καθαριότητα του πανεπιστημίου. [2]
Μετά από ένα μήνα στο κέντρο κράτησης, οι δύο πρώτοι κρατούμενοι, Zhang and Ye, μεταφέρθηκαν σε επιτηρούμενες κατοικίες και τέθηκαν υπό κατ ‘οίκον περιορισμό [3]. Στις 26 Δεκεμβρίου, η πρώτη αγγλόφωνη έκθεση για την υπόθεση εμφανίστηκε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Παρόλο που ο Zhang και ο Ye είχαν καταδικαστεί σε έξι μήνες υπό κατ ‘οίκον περιορισμό, απελευθερώθηκαν μετά από μόλις δεκατέσσερις ημέρες, πιθανόν εξαιτίας της αναφοράς σε διεθνή μέσα. Στις 4 Ιανουαρίου, οι Zheng Yongming και Sun Tingting απελευθερώθηκαν επίσης από το κέντρο κράτησης με εγγύηση μέχρι τη δίκη.
Τρεις μέρες αργότερα, οι δύο από τους τέσσερις νέους αριστερούς που κρύβονταν δημοσίευσαν τα δικά τους ανοιχτά γράμματα: Οι Huang Liping και Xu Zhongliang ξεκαθαρίζουν τα πολιτικά τους κίνητρα, όπως και την άρνησή τους να παραδοθούν. Ακολούθησαν παρόμοια γράμματα άλλων τεσσάρων από τους Οχτώ. Την ίδια μέρα, μια ομάδα ηλικιωμένων μαοϊστών στο Xi’an διοργάνωσε μια διαδήλωση στο δρόμο όπου άνοιξαν πανό που έγραφε: «Αντισταθείτε στην αστυνομική σύλληψη και καταστολή των νέων και των σπουδαστών που προάγουν τον μαρξισμό-λενινισμό-μαοϊσμό» [4]. Ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι όλο αυτό τον καιρό υπήρχαν και δράσεις όπως συλλογή υπογραφών, όπου τετρακόσιοι και πλέον ακαδημαϊκοί φαίνεται να υπέγραψαν, ρισκάροντας (τουλάχιστον) τη δουλειά τους.
Τις επόμενες μέρες τόσο οι κινήσεις των Οχτώ, όσο και της αστυνομίας εντάθηκαν:
Στις 22 Ιανουαρίου, ο Zhang Yunfan εμφανίστηκε στο Πεκίνο σε δημόσια εκδήλωση μνήμης για ένα παλιό επαναστάτη [5], όπου διάβασε ένα ποίημα που είχε γράψει προς τιμήν του.
Την ίδια ημέρα, η αστυνομία του Guangzhou ταξίδεψε έξω από τη δικαιοδοσία της στο σπίτι των γονιών της Sun Tingting στην επαρχία Jiangsu, όπου της δήλωσε ότι πλέον πρέπει να δίνει παρόν στο τοπικό αστυνομικό τμήμα κάθε πρωί στις δέκα μέχρι τη δίκη της.
Την επόμενη ημέρα δημοσιεύτηκε μια έβδομη ανοικτή επιστολή από τον Gu Jiayue, τον τελευταίο από τους τέσσερις φυγόδικους.
Στις 24 Ιανουαρίου η αστυνομία του Guangzhou ταξίδεψε ξανά έξω από τη δικαιοδοσία της για να ανακρίνει τον Zhang για 2 ώρες.
Την επόμενη μέρα ο Ye Jianke δημοσίευσε την ανοικτή του επιστολή, την τελευταία από τις οκτώ. Εκεί αναφέρει ότι, κατά τη διάρκεια της κράτησής του, η αστυνομία του είχε ζητήσει να «εργαστεί για την κυβέρνηση», και τον προειδοποίησε ότι στο μέλλον έπρεπε να ενημερώνει τις αρχές όποτε σχεδίαζε να κάνει οτιδήποτε που σχετίζεται με τη μελέτη του μαρξισμού ή της σκέψης του Μάο Τσε Τουνγκ.
Στις 29 Ιανουαρίου και τις επόμενες ημέρες, τρεις μαθητές από το Πανεπιστήμιο Κινέζικης Ιατρικής του Nanjing (Ji Chaochao, Hu Jianxin και Jin Shuai) ενθαρρύνθηκαν από τους Οκτώ και τους υποστηρικτές τους προκειμένου να μιλήσουν για τη δική τους εμπειρία το προηγούμενο καλοκαίρι: Στην ομάδα ανάγνωσης της αριστερής φοιτητικής τους ομάδας Zhiyuanshe (致远 社 – «Φτάνοντας πέρα»). Σε αυτή την περίπτωση, η αστυνομία τους είχε επιτεθεί σωματικά, τους ανέκρινε μια ολόκληρη νύχτα, και τους απείλησε με διαγραφή από το πανεπιστήμιο.
Τις ίδιες μέρες δημιουργείται μια «Ομάδα Ανησυχίας για τους Οχτώ Νεολαίους», με αρχικό σκοπό να οργανώσει μια συνάντηση μεταξύ των Οχτώ και του υπουργείου δημόσιας ασφάλειας. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι έγιναν εκδηλώσεις αλληλεγγύης και στο Xhong-Khong, ενώ διοργανώθηκε και μια διεθνής έκθεση φωτογραφίας, στην οποία διάφορα δημόσια πρόσωπα έβγαζαν φωτογραφίες με λεζάντες που υποστήριζαν τους Οκτώ.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, εννέα αστυνομικοί (έξι ντόπιοι και τρεις από την Guangzhou) πήγαν στην πατρίδα των γονέων του Xu Zhongliang, απειλώντας τους με σοβαρές συνέπειες εάν ο γιος τους δεν εμφανιστεί άμεσα. Τρεις μέρες αργότερα ένας εκπρόσωπος της Ομάδας Ανησυχίας επισκέφθηκε τους γονείς του Xu για να τους μεταδώσει ότι ο γιος τους είχε ευρεία υποστήριξη. Μια εβδομάδα μετά, τρεις άλλοι αλληλέγγυοι κατόρθωσαν να «σπάσουν τα οδοφράγματα της τοπικής αστυνομίας» και να επισκεφτούν τους γονείς του Xu.
Στις 5 Φεβρουαρίου, ο Sun Tingting δημοσίευσε ένα κείμενο ζητώντας νομική εκπροσώπηση, και σύντομα δύο δικηγόροι προσφέρθηκαν εθελοντικά να αναλάβουν τους Οκτώ. Λίγες μέρες αργότερα, η Ομάδα Ανησυχίας ξεκίνησε μια καμπάνια για να καλύψει τα ακόλουθα έξοδα: α) τα έξοδα διαβίωσης των Οκτώ και των οικογενειών τους, καθώς πολλοί από αυτούς δεν ήταν σε θέση να εργαστούν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, β) τα έξοδα διαβίωσης των φοιτητών των οποίων οι υποτροφίες έχουν ανακληθεί και γ) τις αμοιβές για νομικές διαδικασίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Μέχρι το τέλος του μήνα, περίπου 500 άτομα και ομάδες είχαν δωρίσει συνολικά 266.676 γιουάν.
Δύο εβδομάδες αργότερα, η Sun δημοσίευσε μια δήλωση με τίτλο «Παρακαλώ σταματήστε να παρενοχλείτε την οικογένειά μου», αποκαλύπτοντας ότι η αστυνομία στον δήμο της Jiangsu συνέχισε να απειλεί τους γονείς της. Το κείμενο εμπεριείχε την δήλωσή της ότι βρίσκεται στο Πεκίνο, και έκλεινε με την φράση: «Ελάτε να με πιάσατε».
Τέλος, στις 3 Μαρτίου, ο Zheng δημοσίευσε μια δήλωση με τον ίδιο τίτλο, αποκαλύπτοντας ότι, ενώ αναζητούσε δουλειά στο Πεκίνο, η αστυνομία του Guangzhou προσήγαγε τον αδελφό του στη μέση της νύχτας, τον έβγαλε στον σταθμό και τον απείλησε.
Η υπόθεση εν τέλει φαίνεται να έκλεισε τον κύκλο της στα μέσα Μαρτίου. Σύσσωμοι οι Οκτώ έκαναν τελικά την πρώτη τους δημόσια εμφάνισή στις 13 Μαρτίου, μαζί με ανθρώπους από την Ομάδα Ανησυχίας – η οποία σταδιακά πλαισιώθηκε και από γνωστούς κινέζους διανοούμενους. Εκείνες τις μέρες, ένας αξιωματικός των μπάτσων επιβεβαίωσε ότι οι τέσσερις φυγόδικοι δεν ήταν πλέον στη λίστα των καταζητούμενων, και υποσχέθηκε ότι θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου η αστυνομία του Guangzhou να ολοκληρώσει την υπόθεση «σύμφωνα με τον νόμο».
Όσον αφορά τους άλλους τέσσερις, φαίνεται ότι θα παραμείνουν καταχωρημένοι ως «ύποπτοι» έως ότου περάσει ένας χρόνος από τις ημέρες των συλλήψεών τους, οπότε οι κατηγορίες θα αποσυρθούν επισήμως, εάν η αστυνομία δεν μπορέσει να βρει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να παρουσιάσει μια υπόθεση εναντίον τους στο δικαστήριο.
Οι λόγοι της δίωξης
Η βασική υπόθεση σχετικά με τον λόγο που προέκυψαν αυτές οι συλλήψεις είναι ότι η τοπική αστυνομία ήλπιζε να λάβει κάποια πολιτική υπεραξία, υποθέτοντας ότι αυτή η ομάδα ανάγνωσης θα ήταν εύκολος στόχος. Με δεδομένη την οικονομική ύφεση που αναμφίβολα αποτελεί μια αυξανόμενη απειλή για τη νομιμότητα της εξουσίας του ΚΚΚ, η εθνική ηγεσία επιβραβεύει τις τοπικές κομματικές δυνάμεις που κατά κάποιο τρόπο συνέβαλαν στην αποστολή της να αυξήσει την πραγματική εξουσία του κομματικού κράτους. Για να πετύχει συνεπώς την απαιτούμενη σταθερότητα, πρέπει να προχωρήσει στην απαλοιφή από την κοινωνική σφαίρα οποιωνδήποτε ακάθαρτων ιδεολογικών στοιχείων, ιδιαίτερα εκείνων που θα μπορούσαν να συνδεθούν κατά κάποιον τρόπο με «ξένες δυνάμεις», και με ανεξάρτητες οργανώσεις που προωθούν την «υπεράσπιση των δικαιωμάτων» για τμήματα του πληθυσμού που αποκλείονται από το «κινεζικό όνειρο».
Οι φοιτητές του πανεπιστημίου είναι από καιρό στον πυρήνα των ανησυχιών της κρατικής/κομματικής εξουσίας, λαμβάνοντας υπόψη τον εξέχοντα ρόλο που έπαιξαν σε ευρύτερες, μερικές φορές ανατρεπτικές, κινήσεις σε όλη τη σύγχρονη κινεζική ιστορία. Η προσπάθεια των Οκτώ να δημιουργήσουν δεσμούς μεταξύ των σπουδαστών και των εργαζομένων στην πανεπιστημιούπολη, ακόμη και σε μια τόσο αβλαβή μορφή όπως η διοργάνωση από κοινού χορού στην πλατεία, φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό να ξεπέρασε κάποιες «κόκκινες γραμμές» στα μάτια τόσο των πανεπιστημιακών αρχών όσο και της αστυνομίας της πόλης Xiaoguwei – ο πιο πρόσφατος εργατικός αγώνας στον οποίο συμμετείχαν άμεσα και Κινέζοι φοιτητές συνέβη ακριβώς στην ίδια πόλη πριν από τέσσερα χρόνια: Ήταν η απεργία των εργαζομένων στην αποχέτευση το 2014.
Κάποιες νεφελώδεις σχέσεις του Zhang Yunfan με κάποιο «δίκτυο διανοούμενων για τα κοινά» φαίνεται επίσης να έπαιξαν κάποιο ρόλο, όχι τόσο όμως ώστε να μετεξελιχθούν σε δικονομικό στοιχείο.
Μετά τη δίωξη
Η όλη υπόθεση μάλλον δεν εξελίχθηκε καλά για το καθεστώς, καθώς μετά από όλα αυτά, οι Οχτώ, γνωστοί πλέον με αυτή τη συλλογική υπογραφή «οι Οχτώ Αριστεροί» [6] πραγματοποίησαν μια σειρά παρεμβάσεων σχετικά με ζητήματα καταστολής.
Στα τέλη Μαρτίου ταξίδεψαν στη Σαγκάη για να υποστηρίξουν μια απεργία εργαζομένων στην αποχέτευση. Έγραψαν μια λεπτομερή έκθεση και τη δημοσίευσαν με το συλλογικό τους όνομα, εξηγώντας: «Είμαστε οι “Οκτώ Νέοι Αριστεροί” που συνελήφθησαν ή εξαναγκάστηκαν να κρύφτουν. Οι κατηγορίες μας δεν έχουν ακόμη αποσυρθεί, και οι οικογένειές μας συχνά παρενοχλούνται [από την αστυνομία], αλλά ανεξάρτητα από το πόσες δοκιμασίες βρίσκονται μπροστά μας, ποτέ δεν πρόκειται να σταματήσουμε “να δίνουμε φωνή στην τάξη χωρίς φωνή”».
Νωρίτερα εκείνο τον μήνα, ένας οικολόγος ακτιβιστής με το όνομα Lei Ping συνελήφθη στο Maoming, για «διάδοση φημών και διατάραξη της δημόσιας τάξης» στις προσπάθειές του να εκθέσει μια υπόθεση βιομηχανικής ρύπανσης υδάτων. Οι Οκτώ δημοσίευσαν συλλογικούς χαιρετισμούς που υπογράμμισαν την ομοιότητα των υποθέσεών τους, λέγοντας πως «η πρόωρη απελευθέρωσή σας από την κράτηση δεν οφείλεται σε χάρη της αστυνομίας, αλλά σε ενέργειες αλληλεγγύης από όσους αγωνίζονται για δικαιοσύνη… Όλο και περισσότερα περιστατικά όπως αυτό αποδεικνύουν ότι μόνο με τον συνδυασμό όλων των δυνάμεών μας, και τη συλλογική πάλη θα μπορέσουμε να επιτύχουμε μια δίκαιη κοινωνία».
Η πρώτη χρήση αυτής της συλλογικής υπογραφής για την υποστήριξη άλλων θυμάτων κρατικών διώξεων ήταν η επιστολή του Gu Jiayue προς την αριστερή φεμινίστρια Datu (Zheng Churan): «Σε αυτόν τον κρύο χειμώνα του ιδεαλισμού, όλοι οι καταπιεστές ευημερούν, και όλοι οι καταπιεσμένοι μοιράζονται το ίδιο αίμα. Οι ποινικές μας κατηγορίες ήταν παρόμοιες: “Ξένοι πράκτορες”, “κρατούνται ως ύποπτοι για εγκληματικές δραστηριότητες”, “σαμποτάρουν τη σταθερότητα και την αρμονία της Κίνας” [7]… Έχουμε τις διαφορές μας με φεμινίστριες όπως η Datu, αλλά όταν τα σκοτεινά σύννεφα μαζεύονται από πάνω, και κανένας άλλος δεν τολμά να μιλήσει, δεν έχει νόημα να συζητά κανείς για λεπτομέρειες».
Επίμετρο
Κόψτε το κεφάλι μου, δεν με νοιάζει,
Ποτέ δεν θα σκοτώσεις τα ιδανικά που φέρω.
Ακόμα κι αν σκοτώσεις τον Xia Minghan [8] σήμερα,
Οι μάζες θα ακολουθήσουν ακόμα τον τρόπο του!
Το ποίημα αυτό είναι η αρχή της επιστολής του Huang Liping [9] με τίτλο: «Αφήστε τον Λαό να αποφασίσει αν είμαστε ένοχοι». Η επιστολή έχει σαν αιχμή την αλληλεγγύη του στις καθαρίστριες του πανεπιστημίου, και έχει σαφή ταξική κριτική στο ΚΚΚ. Μάλιστα δηλώνει στο κείμενό του ξεκάθαρα μαοϊκός, και τελειώνει με τη φράση: «Όπως είπε ο Μάο, ο κινεζικός λαός δεν φοβάται τα φαντάσματα!» [10]
Σημειώσεις:
[1] ένα ευρώ ισούται με περίπου 7,9 γουάν [2] για τον χορό αυτόν υπάρχει εκτενής αναφορά στο, πάρα πολύ ενδιαφέρον, γράμμα του Ηuang Liping. Ολόκληρη εδώ: http://chuangcn.org/2018/06/eight-leftists-analysis/ [3] ή κάτι σαν κατ’οίκον περιορισμό, αφού ο Zhang εν τέλει κλειδώθηκε σε «μυστική τοποθεσία» [4] σύμφωνα με τις υποσημειώσεις του πρωτότυπου κειμένου, αν και πλέον η αστυνομία δεν θεωρεί αυτούς τους ηλικιωμένους μαοϊκούς σοβαρή απειλή λόγω της αυξανόμενης ηλικίας τους, και της συρρίκνωσης των αριθμών τους, με αποτέλεσμα απλά να τους κατάσχει τα πανό και να τους διώχνει, χωρίς όμως να τους συλλαμβάνει, πίσω τους υπάρχει μια αρκετά ενδιαφέρουσα, από ταξική άποψη, ιστορία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τέτοιες διαμαρτυρίες συνδέονταν με τη μαζική μετακίνηση εργαζομένων των κρατικών επιχειρήσεων που αγωνίζονταν ενάντια στις απολύσεις, και οι οποίες κατέληγαν συχνά σε καταλήψεις εργοστασίων και μερικές φορές στην απαγωγή ή ακόμα και εκπαραθύρωση ανώτερων στελεχών. Εκείνη την εποχή, ακόμη και μικρές διαδηλώσεις στο πάρκο -που ζητούσαν τα γενέθλια του Μάο να αναγνωριστούν ως εθνική εορτή, για παράδειγμα- αντιμετωπίστηκαν μερικές φορές με κατηγορίες για «υποκίνηση της ανατροπής της κρατικής εξουσίας». [5] του Han Xiya (1923-2018), για τον οποίο δεν βρέθηκαν περισσότερες πληροφορίες παρά μόνο στα κινέζικα [6] αξίζει να αναφερθεί ότι τουλάχιστον ο ένας από τους οχτώ, παρά την υπογραφή, δεν δηλώνει αριστερός ή κομμουνιστής αλλά φιλελεύθερος, ότι και αν σημαίνει αυτό. [7] μια σημαντική εξαίρεση είναι όταν οι ύποπτοι αντιφρονούντες είναι μουσουλμάνοι, οπότε συνήθως κατηγορούνται για «τρομοκρατία». [8] αποτελούσε τον πρώτο γραμματέα του ΚΚΚ, ο οποίος και εκτελέστηκε. Αυτό το ποίημα το έγραψε εν αναμονή της εκτέλεση του. [9] βλ. σημείωση [2] [10] φαίνεται να υπάρχει σοβαρή διαφοροποίηση ανάμεσα σε αυτούς που αποκαλούνται «αριστεροί μαοϊκοί», που αναμφίβολα θεωρούνται αντικαθεστωτικοί, και στους «δεξιούς μαοϊκούς», που με τον όρο εννοείται μια εθνικιστική τάση στους οπαδούς του ΚΚΚ.Βαγιάν
