Με αφορμή τη συζήτηση για εθνοαγανακτισμένα ραπ άσματα με «πολιτικό» στίχο, αποφάσισα να κάνω μια μουσική αναδρομή στους ήχους που σημάδεψαν την εφηβεία μου. Το προφανές θα ήταν να παρουσιάσω με λεπτομέρεια τις μπάντες και τη μουσική σκηνή που με απασχόλησαν την πολύπαθη δεκαετία του 1990. Αντ’ αυτού θα επικεντρωθώ σε ένα σινγκλ το οποίο διατάραξε την κανονικότητα της Madchester σκηνής και επανέφερε τον πολιτικό στίχο με βίαιο τρόπο. Ίσως είναι και το μοναδικό μουσικό κομμάτι με διάρκεια πάνω από 10 λεπτά που μπορώ να ανεχθώ. Ένα σχετικό κόντεξτ είναι προφανώς απαραίτητο. Το Madchester αποτελεί ένα συνονθύλευμα ήχων εναλλακτικού ροκ, ψυχεδελικού ροκ και ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής. Γεννήθηκε στο Μάντσεστερ της Αγγλίας στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και περιελάμβανε μπάντες όπως οι Happy Mondays, οι Stone Roses, οι Inspiral Carpets, οι Northside, οι 808 State, και οι Charlatans. Το σχετικά απολίτικο Madchester ανέδειξε το ευρύ κίνημα του baggy. Μουσικά το baggy χαρακτηριζόταν από ψυχεδελικούς ήχους και κιθαριστική μουσική επηρεασμένη από acid house, συχνά με ένα “funky drummer” μπιτ. Το baggy πήρε την ονομασία του από τα μεγάλα μεγέθη των ρούχων των καλλιτεχνών και τον οπαδών τους.
Η δημοφιλία της σκηνής του Μάντσεστερ έφτασε σε δυσθεώρητα επίπεδα στα μέσα της δεκαετίας του 1990, κάτι το οποίο επηρέασε και την τοπική οικονομία αλλάζοντας προοδευτικά και τον ρου της ιστορίας της πόλης. Το Μάντσεστερ, μια βιομηχανική εργατούπολη που χτυπήθηκε ιδιαίτερα από την ανεργία και τη φτώχεια στη μεταπολεμική περίοδο, είχε ήδη δώσει τεράστια ονόματα στην παγκόσμια μουσική σκηνή, όπως οι Smiths, οι Joy Division, οι New Order, και οι Fall. Οι μπάντες αυτές ήταν και η μαγιά για την δημιουργία της σκηνής του Madchester.
Το άνοιγμα του κλαμπ Haçienda, με πρωτοβουλία της Factory Records, τον Μάη του 1982, ήταν επίσης καταλυτικό στην εξέλιξη της ποπ κουλτούρας της πόλης. Στο συγκεκριμένο κλαμπ συντελέστηκε μια από τις πιο σημαντικές στιγμές στην παγκόσμια ιστορία της μουσικής: η γένεση της κουλτούρας του rave. O/η dj γινόταν πια κεντρικό πρόσωπο στην επιτέλεση του μουσικού γεγονότος. «Όχι η μουσική, όχι ο/η μουσικός, όχι ο/η δημιουργός, αλλά ο μεσάζοντας… Εκείνη ήταν η στιγμή που άρχισαν να χορεύουν και οι λευκοί».
Η μουσική υστερία γύρω από το Μάντσεστερ, μετέτρεψε το πανεπιστήμιο της πόλης στο πιο δημοφιλές ίδρυμα στην Μεγάλη Βρετανία, με χιλιάδες φοιτητές και φοιτήτριες να συρρέουν για να πάρουν μέρος στα ξέφρενα πάρτι του Σαββατοκύριακου. Η σκηνή του Madchester συνέβαλε και στην ανάπτυξη των τοπικών μέσων ενημέρωσης και της βιομηχανίας θεάματος. Παιδιά εργατικών οικογενειών από τις γειτονιές του Blackley και του Salford έφτιαξαν μπάντες που όχι μόνο συνέχισαν την πλούσια μουσική παράδοση της πόλης, αλλά δημιούργησαν και μια μίνι οικονομική φούσκα. Η μουσική βιομηχανία γρήγορα προσέλκυσε και το ενδιαφέρον «παραγόντων» την νύχτας, αφού η κλαμπ σκηνή της πόλης (και η δημοφιλία συγκεκριμένων ουσιών όπως το ecstasy) έδιναν χώρο για οπορτουνιστικό γκαγκστερισμό. Πολύ γρήγορα η σκηνή του Madchester κατηγορήθηκε ως «πρόσφορο έδαφος για επιθετικά διαφημισμένη μετριότητα».
Πίσω στο κομμάτι τώρα. Πρόκειται για το Weekender της λονδρέζικης μπάντας Flowered Up. Το συγκρότημα έρχεται από την πρωτεύουσα και ενώ μουσικά ανήκει στο Baggy, οι στίχοι του αποτελούν πρόσφορο έδαφος για επιθετικά αγνοημένη πολιτικοποίηση. Το Weekender, το οποίο έφτασε στην θέση 20 των βρετανικών τσαρτς, ειρωνεύεται τις χαζοχαρούμενες Madchester μελωδίες και κριτικάρει με σκληρό τρόπο το γκρίζο της βρετανικής καθημερινότητας, χρησιμοποιώντας τα ίδια συστατικά που έκαναν δημοφιλείς τις μπάντες του Μάντσεστερ.
“I see you everyday,
You walk the same way,
Weekender”
Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι η ζωή σου δεν είναι ακριβώς αυτό που είχες φανταστεί; Έχεις ποτέ αισθανθεί ότι η ζωή σου είναι άδεια και ότι ζεις αποκλειστικά το Σαββατοκύριακο; Λοιπόν, εάν ποτέ δεν αισθάνθηκες κάτι τέτοιο, τότε οι Flowered Up το κάνουν για σένα μέσα από ένα βασανιστικό 12λεπτο. Το Weekender, το οποίο κυκλοφόρησε το 1992, αποτελεί μέρος της κοινωνικής επανάστασης που ποτέ δεν τελείωσε, της επανάστασης ενάντια στην κανονικότητα της καθημερινότητας.
“Weekender we could have such a good time
Show you, help you, a better way, a better day
A better way
A better life weekender”
To “Weekender” ήταν μια βόμβα στα θεμέλια της βρετανικής κοινωνίας, η οποία δεν εξερράγη ποτέ. Το τραγούδι δεν προσφέρει καμία καλλιτεχνική καινοτομία. Δεν αποτελεί κάποιο μουσικό αριστούργημα. Όχι! Είναι μέρος μιας ευρύτερα στρατευμένης τέχνης και αποτελεί απάντηση σε όσους υποστηρίζουν ότι η μουσική των 1990ς ήταν τελείως απολιτική. Το Weekender είναι η κραυγή εκατομμυρίων εργατών που σαπίζουν καθημερινά στα εργοστάσια και ανακτούν τις ζωές τους το Σαββατοκύριακο σε παμπ και κλαμπ, πνίγοντας τες στο αλκοόλ και στα ecstasy.
“Weekender, don’t you hate?
Hate what you are
Look around
Do you feel like a clown”
Οι Flowered Up κατάφεραν να κοιτάξουν στα μάτια την βρετανική κοινωνία και να φτύσουν στα μούτρα της ένα δηλητηριώδες τραγούδι. Η μουσική , όμως, ήταν αρκετά βαθιά χωμένη στην underground σκηνή ώστε να μπορέσει να ακουστεί. Το Weekender είναι επιθετικό, μοναδικό. Ένα τραγούδι που αρνείται να συμβιβαστεί. Η κοινωνία είναι σάπια και αυτό είναι η αλήθεια. Η μελωδία μάς οδηγεί, με τη βοήθεια της θυμωμένης φωνής του Liam Maher, ο οποίος έφυγε από την ζωή το 2009 από υπερβολική δόση, σε ένα παραισθησιογόνο ταξίδι στα υπόγεια της βρετανικής πρωτεύουσας. Σεξ, βία, ναρκωτικά, μίσος: “Weekender, fuck off, fuck off and die”.
To Weekender είναι ένα τραγούδι για τα ναρκωτικά και τον χορό, χωρίς να αναφέρει καμία ναρκωτική ουσία και χωρίς να σου είναι εύκολο να το χορέψεις. Είναι ένα τραγούδι για την πολιτική και το σεξ, χωρίς να μπορεί να συζητηθεί σε κανένα κοινοβούλιο και χωρίς να σε εμπνέει να πλαγιάσεις με κάποιον/α. Το Weekender είναι ένα τραγούδι για όλους εμάς, χωρίς να αναφέρει ποτέ ονόματα. Έρχεται κατευθείαν από τα βάθη της εργατικής τάξης και αυτό το κάνει πολύ περισσότερο πολιτικό από ότι φαίνεται. Η εξέλιξη της ανθρωπότητας στον ύστερο καπιταλισμό: από τον Homo Εconomicus στον Homo Weekendus!
“Monday is back
What can you do?”
Όταν ο Liam Maher ολοκληρώνει το τραγούδι, απογοητευμένος για το τέλος του Σαββατοκύριακου, αποκαλύπτει την πικρή αλήθεια: ο Weekender είσαι ΕΣΥ! Είμαστε ΕΜΕΙΣ! Και αυτό κάνει το τραγούδι εξαιρετικό, δυνατό και επώδυνο.
“Weekender whatever you do
Just make sure what you do makes you happy!”
