«Είμαστε άτομα τα οποία στη γειτονιά μας
είμαστε με πολυεθνικές παρέες
και τα ρατσιστικά συνθήματα μας προκαλούν οργή»
μαθητική κατάληψη του 1ου ΓΕΛ Παπάγου, 5.2.19
«Η παιδεία σας βρωμάει εθνικισμό.
Έξω οι φασίστες από τα σχολεία»
μαθητική κατάληψη του 1ου ΓΕΛ Βύρωνα, 29.11.18
Οι προσπάθειες φασιστών και πατριωτών -κυρίως δεξιών αλλά και κάποιων αριστερών- να δημιουργήσουν ψευδαισθήσεις ότι υπάρχει τάχα ένα μαζικό εθνικιστικό μαθητικό ρεύμα, την περίοδο Οκτωβρίου 2018-Φεβρουαρίου 2019, αντιμετωπίστηκε με διαφορετικούς τρόπους από αντιφασίστες και αντιφασίστριες, μέσα και έξω από τα σχολεία.
Την περίοδο αυτή, κάποιοι σύλλογοι γονέων, εθνικιστικοί πολιτιστικοί σύλλογοι, εκκλησιαστικές οργανώσεις, μπάτσοι, κάποιοι εθνικιστές εκπαιδευτικοί, καραβανάδες, δημοσιογράφοι και σύσσωμη η ελληνική δεξιά (από τους νεοναζί μέχρι κάποιες τοπικές ΔΑΚΕ) χαιρέτησαν κάποια φασιστικά κλεισίματα των σχολικών κάτεργων. Οι επιχειρήσεις αυτές εθνικιστών μαθητών και γονέων είχαν πλαίσιο τη στρατιωτική προώθηση του ελληνικού επεκτατισμού στην Αλβανία και τη γειτονική Μακεδονία και μια συνθηματολογία που είχε από τη γνωστή ψεκασμένη συνωμοσιολογία των ρατσιστών, μέχρι το ζόμπι Κατσίφα και τη γοργόνα του Αλέκου. Παρά την προσπάθεια των ΜΜΕ να φουσκώσουν τα γεγονότα, τα εθνικιστικά κλεισίματα σχολείων έμειναν μειοψηφικά και έχαναν σχεδόν πάντα όποτε έπρεπε να περάσουν από μαθητικές γενικές συνελεύσεις. Συχνά, τα γεγονότα οδηγούσαν σε αντιστροφή και γινόντουσαν καταλήψεις με αντιφασιστικά χαρακτηριστικά ενώ σε σχολεία που ομάδες εθνικιστών προσπαθούσαν να αιφνιδιάσουν ή να παρακάμψουν τις συνελεύσεις, εκεί έπαιρναν τις ανάλογες απαντήσεις από μαθητές και μαθήτριες που δεν γουστάρανε εθνικιστικές μαλακίες για κανέναν λόγο.
Με εξαίρεση συγκεκριμένα σημεία στη Β. Ελλάδα, πουθενά οι καταλήψεις αυτές δεν είχαν διάρκεια και πουθενά δεν βρήκαν μαζικό αντίκρισμα στους μαθητές. Αρκετές και αρκετοί αδιαφόρησαν, αλλά πολλοί ήταν και αυτοί που συγκρούστηκαν με κάθε τρόπο με τους εθνικιστές. Σημαντικό ρόλο στο αντιφασιστικό μπλόκο έπαιξαν οι αντιφασιστικές μαθητικές κοινότητες με τα διαφορετικά τους πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά και τις καταγωγές, σε διαφορετικές γειτονιές οι μαθητές της δεύτερης και της τρίτης γενιάς μεταναστών, όπως και όποιοι σύλλογοι εκπαιδευτικών είχαν αντιφασιστικά χαρακτηριστικά. Ως προς τους εκπαιδευτικούς, σε κάποια σχολεία παρατηρήθηκε και το φαινόμενο τις φιλοπόλεμες καταλήψεις να τις κάνουν οι… διευθυντές ή οι διευθύντριες και να κατεβάζουν αναγκαστικά τους μαθητές σε εθνικιστικές πορείες, με την απειλή απουσίας.
Στο ίδιο προεκλογικό πολιτικό περιβάλλον όλοι έπαιξαν το παιχνίδι τους. Έτσι, από την πλευρά της κυβέρνησης παρουσιάστηκε σχεδόν ως… ειρηνική η ΝΑΤΟϊκή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στα Βαλκάνια, όπως και ο σχετικός τσαμπουκάς της εξωτερικής πολιτικής του ελληνικού κράτους που είχε και μπόλικο φιλοπόλεμο αντιτουρκικό πρόλογο. Ο εξαναγκασμός από το ελληνικό κράτος σε αλλαγή ονόματος της γειτονικής Μακεδονίας παρουσιάστηκε ως… διεθνισμός. Συνεχίζοντας να πουλάει τρέλα λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ υπερθεμάτισε ως προς τα φασιστοκλεισίματα σχολείων και επένδυσε σε αυτά προεκλογικά ώστε να παρουσιάσει την κυβέρνηση που συνεχίζει να φυλακίζει και να βασανίζει πρόσφυγες ως… αντιφασιστική. Πέρα από κάποιες αναρχικές ή αυτόνομες αντιφασιστικές ομάδες, όπως ήταν φυσικό, πουθενά δεν έγινε αναφορά στην επέκταση της εκμετάλλευσης φτηνής εργασίας στη Μακεδονία από επιχειρήσεις του ελληνικού κεφαλαίου. Επίσης, τα προφανή ζητήματα της μακεδονικής γλώσσας και τα δικαιώματα επιστροφής των οικογενειών των μακεδόνων προσφύγων του εμφυλίου δεν απασχόλησαν ιδιαίτερα, ακόμα και το αντιφασιστικό κίνημα, πέρα από κάποιες μειοψηφίες. Σε μια επίδειξη πολιτικής αλητείας, και σε αντίφαση με τη μαθητική της βάση, η ηγεσία του ΚΚΕ κράτησε ακραία εθνικιστική στάση και χαρακτήρισε ανύπαρκτα τα ζητήματα της μακεδονικής γλώσσας και των προσφύγων του εμφυλίου. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ χάιδευε το δεξί αυτί του πατριώτη ψηφοφόρου πουλώντας του «ισχυρή ΝΑΤΟϊκή δύναμη στο Αιγαίο», η ηγεσία του ΚΚΕ χάϊδευε το αριστερό αυτί του πατριώτη ψηφοφόρου ταυτόχρονα, πουλώντας αριστερή εθνική ενότητα («ένας είναι ο εχθρός και δεν βρίσκεται εδώ») και αντιμακεδονισμό.
Η προσπάθεια δημιουργίας εθνικιστικών εντάσεων στα σχολεία δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Τα προηγούμενα δύο χρόνια η (άκρα) δεξιά – κάθε λογής φασίστες δηλαδή και οι κοινωνικές ομάδες που τους υποστηρίζουν – είχαν συγκεκριμένη ατζέντα και καμπάνιες στα σχολεία που ηττήθηκαν μέσα από αντιφασιστικές κινητοποιήσεις. Αν και τα φαινόμενα αυτά έμειναν περιθωριακά, είχαν αναπτύξει σε κάποιες περιοχές – αποκλειστικά σχεδόν μέσω κάποιων συλλόγων γονέων – στρατηγικές δημιουργίας εντάσεων στα σχολεία με εθνικιστικά και μισαλλόδοξα περιεχόμενα: Οι βασικές τους κινητοποιήσεις είχαν να κάνουν με το να μπλοκάρουν την εγγραφή των παιδιών των προσφυγικών οικογενειών στα σχολεία και τη λειτουργία τμημάτων υποδοχής προσφύγων, όπως και με την παρεμπόδιση λειτουργίας τμημάτων εκμάθησης της αλβανικής γλώσσας στα παιδιά δεύτερης και τρίτης γενιάς.
Μέχρι στιγμής, οι διαφορετικές αντιφασιστικές κινήσεις αντιμετωπίζουν σχετικά αποτελεσματικά τα φασιστικά εγχειρήματα στον ελλαδικό χώρο. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως συχνά απαντάμε, ως άμυνες, σε μία διακρατική ατζέντα καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης προνομιακή για τους φασίστες και τους μιλιταριστές. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και τα γεγονότα με τα φασιστικά συλλαλητήρια για το μακεδονικό και τα φασιστικά κλεισίματα σχολείων που ακολούθησαν των κεφαλαιοκρατικών – ΝΑΤΟϊκών συμφωνιών του ελληνικού κράτους με το μακεδονικό. Σημαντικό ρόλο σε μια αντιστροφή αυτής της κατάστασης θα μπορούσε να παίξει η περαιτέρω ανάπτυξη της διεθνούς επικοινωνίας και της διεθνούς κοινής αλληλέγγυας δράσης αντιφασιστών/ αναρχικών, ιδίως σε περιοχές όπως τα Βαλκάνια. Τότε ίσως, το αντιφασιστικό κίνημα θα βρεθεί σε πολύ καλύτερη θέση απέναντι στις κρατικές προτεραιότητες του εκάστοτε πολιτικού προσωπικού του κεφαλαίου, όπως και των καραβανάδων.
Σ.Κ.Α.
