Δεν είναι πράσινη ενέργεια, είναι πράσινος καπιταλισμός
Κάποτε κινδυνεύαμε να μείνουμε χωρίς ρεύμα, σε περιόδους παρατεταμένου καύσωνα, τις ώρες που η παραγωγή ενέργειας αδυνατούσε να καλύψει τη ζήτηση. Τότε υπό τον φόβο ενός μπλακάουτ πραγματοποιούνταν επιλεκτικές διακοπές στην κατανάλωση, με πολύ σκληρές συνέπειες για τα μη προνομιούχα κομμάτια της κοινωνίας. Οι καιροί όμως έχουν αλλάξει, και το προηγούμενο Πάσχα ο ΑΔΜΗΕ έσβησε τις ΒΑΠΕ για να αποτραπεί το μπλακάουτ λόγω μεγάλης παραγωγής πράσινης ενέργειας και χαμηλής ζήτησης. Χρειάστηκε για πρώτη φορά να θέσει εκτός το σύνολο της παραγωγής των ΒΑΠΕ, περίπου 2,500MW, και να δώσει εντολή στον ΔΕΔΔΗΕ να βγάλει επίσης εκτός λειτουργίας 1.000MW φωτοβολταϊκών. Οι περικοπές πράσινης ενέργειας είναι ένα μέτρο που εφαρμόζεται από πέρυσι το Πάσχα σε περιόδους χαμηλής ζήτησης (όπως η άνοιξη και το φθινόπωρο) και σε όλο και μεγαλύτερη έκταση όσο αυξάνεται η διείσδυση των ΒΑΠΕ. Το 2023 οι περικοπές άγγιξαν τις 228GWh, ενώ μόνο τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024 έχουν περικοπή πάνω από 300GWh.
«Όταν κάτι δεν πωλείται δεν πρέπει να παράγεται», δηλώνουν κυνικά στελέχη του ΑΔΜΗΕ, και περιγράφοντας το πρόβλημα που δημιουργείται στο σύστημα, αναφέρουν: «Είναι σαν να αφήνεις μια βρύση ανοιχτή και να τρέχει το νερό στον δρόμο». Διαβάζουμε στην Καθημερινή χαρακτηριστικά, ότι αν έχουμε ανέμους πέντε μποφόρ και λιακάδα, η παραγωγή ΑΠΕ μπορεί να φτάσει στα 5.000MW, ενώ το φορτίο δεν θα είναι πάνω από 2.000MW. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να περικόψουμε το 50% της παραγωγής ΑΠΕ για να αποφύγουμε το μπλακάουτ».
Το πρόβλημα –για τους τεχνοκράτες– έγκειται στον ετεροχρονισμό της ζήτησης και παραγωγής ΒΑΠΕ: Στη μέση της ημέρας τα σπίτια καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια αφού πρόκειται για εργάσιμες ώρες. Ωστόσο, τις μεσημεριανές ώρες που ο ήλιος λάμπει, κορυφώνεται η παραγωγή ενέργειας των φωτοβολταϊκών με αποτέλεσμα να χάνεται η φθηνότερη ενέργεια, αφού πρέπει να περικοπεί για να διατηρηθεί η ευστάθεια του συστήματος. Το βράδυ που πέφτει η παραγωγή των φωτοβολταϊκών, μπαίνουν στο σύστημα ακριβές μονάδες φυσικού αερίου. Το παραπάνω πρόβλημα υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να μειωθεί αισθητά αν μπορούσε να αποθηκευτεί η ενέργεια αυτή που παράγεται τις ώρες που πλεονάζει ώστε να καταναλωθεί τις ώρες που υπολείπεται.Οι επενδυτές, όμως, δεν ενδιαφέρονται για το τι θα απογίνει η ενεργεία που παράγουν, αρκεί να πάρουν τις επιδοτήσεις από την πράσινη μετάβαση, και να κατασκευάζουν ΒΑΠΕ τις οποίες μετά θα πουλήσουν κ.ο.κ. Παράλληλα τα έργα αποθήκευσης της ενέργειας είναι είτε πολύ ακριβά είτε τεχνικά πολύ δύσκολα, είτε και τα δύο. Αλλά ακόμη και να κατασκευαστούν οι απαραίτητες μπαταρίες, δεν θα μπορεί να απορροφηθεί όλη η ενεργεία που παράγεται έτσι όπως είναι δομημένο το σύγχρονο δίκτυο μεταφοράς της ενέργειας. Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι το δίκτυο τροφοδοτούνταν 100% με ενεργεία από ΒΑΠΕ. Αν ξαφνικά πέρναγε ένα σύννεφο –από τη στιγμή που δεν υπάρχει ικανοποιητική ποσότητα ενεργείας αποθηκευμένη– η απόδοση των φωτοβολταϊκών πάνελ θα μειωνόταν, και η ζήτηση θα ήταν μεγαλύτερη από την παραγωγή με αποτέλεσμα το σύστημα να καταρρεύσει. Γι’ αυτό υπάρχουν μονάδες παραγωγής πράσινης ενεργείας που καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα, ώστε να ισορροπεί το δίκτυο. Αυτές οι μονάδες είναι αναγκασμένες να δουλεύουν συνέχεια, γιατί αν έμεναν αδρανείς, θα κατανάλωναν πολύ περισσότερα ορυκτά καύσιμα μέχρι να ξεκινήσουν να παράγουν ενεργεία, θα χρειάζονταν τουλάχιστον μια ώρα για να ξεκινήσουν να παράγουν ενεργεία, και στο παράδειγμα με το σύννεφο θα οδηγούμασταν πάλι σε μπλακάουτ.
Παράγουμε περισσότερη πράσινη ενεργεία από όση μπορούμε να καταναλώσουμε, σε βάρος του ίδιου του περιβάλλοντος, αφού φαραωνικά έργα όπως οι ανεμογεννήτριες καταστρέφουν το περιβάλλον, επιτίθενται στην αγρία ζωή και εν τέλει μετά από χρόνια καταλήγουν στα σκουπίδια. Η απάντηση είναι ο καπιταλισμός, ο «πράσινος» καπιταλισμός. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί την πράσινη μετάβαση και ακολούθως οι διάφοροι επιχειρηματίες –από εφοπλιστές και ιδιοκτήτες εργοστασίων μέχρι επενδυτικά funds– που ευθύνονται και στο μεγαλύτερο βαθμό για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, απορροφούν τις επιδοτήσεις, κατασκευάζουν ενεργειακά πάρκα με Β.Α.Π.Ε. και αργότερα τα πωλούν και πάλι από την αρχή.
«Ούτε στα πελάγη ούτε πουθενά, ελεύθερη Σαμοθράκη χωρίς αιολικά»
Αυτό ήταν το σύνθημα που άκουσαν οι 140 δημοσιογράφοι κατά την άφιξή τους στο λιμάνι της Σαμοθράκης για το 18ο Δημοσιογραφικό Συνέδριο Σαμοθράκης (18-20/10). Η παρέμβαση από την Βιώσιμη Σαμοθράκη και το κίνημα πολιτών «Σαμοθράκη ενάντια στην κατασκευή αιολικού πάρκου» ολοκληρώθηκε την επόμενη μέρα στο συνεδριακό κέντρο με παράκληση στους δημοσιογράφους «να γίνουν η φωνή τους». Με μια απλή αναζήτηση στο ιντερνέτ μπορεί να δει κάνεις τα ελάχιστα μέσα ενημέρωσης που αναπαρήγαγαν τον λόγο τους, και να βγάλει συμπεράσματα για τον ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Η κυβέρνηση αποφάσισε με νομοθετική ρύθμιση (ν.150/2022 5037/2023 αρ164) την εγκατάσταση δύο πιλοτικών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο Θρακικό πέλαγος, το Νο2 στη βόρεια πλευρά της Σαμοθράκης (600MW).
1. Η απόφαση χαρακτηρισμού των πάρκων πιλοτικών και πρώτης επιλογής για την εγκατάσταση αιολικών λήφθηκε ερήμην μας. Το νησί μας, αλλά και ολόκληρο το Θρακικό θα μετατραπεί από φυσική και προστατευόμενη περιοχή σε βιομηχανική, χωρίς τη θέληση και τη συγκατάθεσή μας.
2. Η έκταση που καταλαμβάνουν είναι όσο η συνολική έκταση του νησιού μας.
3. Οι ανεμογεννήτριες ανταγωνίζονται σε ύψος τον ουρανοξύστη του Empire State Building (381 μ.) της Νέας Υόρκης. Μέχρι τώρα δεν υπάρχουν πουθενά τόσο μεγάλες ανεμογεννήτριες, εκτός από μια «πιλοτική» ανεμογεννήτρια (364 μ.) στην Ευρώπη.
4. Η εγκατάστασή τους σε πολύ κοντινή απόσταση από τη στεριά στα 1800μ!
5. Τα πάρκα 1 και 2 χαρακτηρίζονται πιλοτικά και εξαιρούνται από υποχρέωση περιβαλλοντικών μελετών και οποιαδήποτε ειδικής οικολογικής αξιολόγησης. Εγκαθίστανται και εντός της NATURA 2000. Η διαδικασία εγκατάστασης καταπατά μια σειρά από συνθήκες από ευρωπαϊκές και ελληνικές νομοθεσίες. (Φυσικό Πάρκο με θαλάσσιο τμήμα, Καίρια Περιοχή για τη Βιοποικιλότητα, Θαλάσσια Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, Κρίσιμα Ενδιαιτήματα για τα Κητώδη σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση ACCOBAMS, Σημαντικές Περιοχές για τα Θαλάσσια Θηλαστικά, Σημαντικές Περιοχές για Καρχαρίες και Σαλάχια, Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους).
6. Αποτελούν πάρκα σταθερής έδρασης , δηλαδή 40 ανεμογεννήτριες πακτωμένες στον βυθό για πάντα! Ανυπολόγιστες και ανεπανόρθωτες επιδράσεις στο μικροκλίμα, σε ολόκληρο το θαλάσσιο οικοσύστημα, σε σημεία συγκέντρωσης μεταναστευτικών πουλιών και στην αλίευση στην ευρύτερη περιοχή του Θρακικού Πελάγους όπου αλιεύεται το 26% των ελληνικών αλιευμάτων!
7. Οι επιδράσεις των υποθαλάσσιων και εναέριων δονήσεων, των τουρμπινισμών και της ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας στην υγεία των ανθρώπων. Με πρόσφατες δημοσιεύσεις τους, έγκριτα πανεπιστήμια του κόσμου (Harvard USA) και πλήθος επιστημόνων (Harry 2007, Phipps et al 2007, Pierpont 2009, Nissenbaum et al 2010) δημοσιεύουν μελέτες τους που δείχνουν πρόκληση πολλών προβλημάτων στην ψυχική και σωματική υγεία του ανθρώπου (αϋπνία, κόπωση, στρες, πονοκεφάλους, ημικρανίες, προβλήματα ακοής, καρδιακές αρρυθμίες, κατάθλιψη, αλλοίωση της ποιότητας ζωής). Η δόνηση και ο θόρυβός τους θα προκαλούν ηχορύπανση πλήττοντας ανυπολόγιστα τον τουρισμό, καθώς πολλοί τουρίστες έρχονται στο νησί για αυτήν τη σπάνια ομορφιά, την καθαρότητα του φυσικού τοπίου και την ησυχία που προσφέρει.
8. Οδηγούμαστε σε μια αισθητική οφθαλμορρύπανση για πάντα. Θα είναι αδύνατο να μην βλέπουμε τις ανεμογεννήτριες. Θα τις βλέπουν όλοι από παντού.
9. Δεν προσθέτουν ούτε ανταποδοτικά ούτε το παραμικρό οικονομικό κέρδος στην τοπική αλλά ούτε και στην εθνική οικονομία. Δε προσφέρουν ενεργειακή επάρκεια ή μείωση στους λογαριασμούς ρεύματος.
10. Η αιολική παραγωγή ενέργειας είναι ασταθής και χρειάζεται για τη σταθερότητα της να καταναλώνονται τεράστια ποσά επίσης συμβατικής ενέργειας από λιγνίτη ή υδρογονάνθρακες ή ορυκτά οπότε καταλύεται το βασικό επιχείρημα της ανεξαρτητοποίησης μας από τα παραπάνω. Επίσης δεν υπάρχει τίποτε το «πράσινο» στην κατασκευή τους αλλά ούτε και στην τοποθέτηση τους.
Όταν θα ολοκληρωθεί ο 20ετής κύκλος ζωής τους, τα τεράστια σιδερένια κουφάρια θα σαπίζουν μπροστά στα μάτια μας, δίπλα στα σπίτια μας, δημιουργώντας καινούργια τεράστια οικολογικά προβλήματα και προβλήματα υγείας. Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο απόσυρσής τους, και δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, ενώ θα έχουν αλλάξει τον βυθό, το περιβάλλον και τη ζωή μας ανεπανόρθωτα.
Δεν είναι δυνατόν να τοποθετηθούν μπροστά από την Αρχαία Πόλη της Σαμοθράκης με ιστορία χιλιάδων χρόνων και μάλιστα μπροστά στην θέση που ήταν κάποτε η ΝΙΚΗ της Σαμοθράκης. Αυτό για μας, αποτελεί ύβρη στον Ελληνικό πολιτισμό και είναι κάτι που δεν μπορούμε να δεχτούμε.
Για όλους τους παραπάνω λόγους σας ζητάμε να είστε κοντά μας στον δίκαιο και ευγενή αγώνα μας.
Ενάντια στην Γραμμή Μεταφοράς Υψηλής Τάσης Χανιά – Δαμάστα
Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την τοποθέτηση 269 πυλώνων με ύψος 35 μέτρα και επιφάνεια 400 τ.μ. συνδέοντας μεταξύ τους τις δυο υποθαλάσσιες γραμμές υψηλής τάσης (Χανιά-Ηράκλειο) που ενώνουν την Κρήτη με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Η τοποθέτηση της συγκεκριμένης εναέριας γραμμής στους πρόποδες των Λευκών Όρων θα κατακερματίσει το φυσικό τοπίο και θα ανοίξει τον δρόμο για την τοποθέτηση ανεμογεννητριών στην ευρύτερη περιοχή (μόνο ένα μικρό κομμάτι του ορεινού όγκου προστατεύεται από τη νομοθεσία σχετικά με τα «Απάτητα βουνά»). Μέσω της γραμμής, η παραγωγή ενέργειας από τα αιολικά θα μπορέσει να συνδεθεί με την ηπειρωτική Ελλάδα και να πουληθεί η ενέργεια που θα παράγουν. Όλα τα παραπάνω φαίνεται να έχει αντιληφθεί ένα μεγάλο κομμάτι των κάτοικων των χωρίων από τα οποία θα περάσει η γραμμή, και μαζί με μέλη που δραστηριοποιούνται στο περιβαλλοντικό κίνημα έχουν ξεκινήσει έναν αγώνα για την αποκάλυψη των αληθινών προθέσεων του έργου, και την αποτροπή του. Έναν αγώνα που έχει συμπαρασύρει τον δήμο της συγκεκριμένης περιοχής να πάρει ξεκάθαρη θέση στην προσπάθεια αποτροπής της δημιουργίας υπέργειου καλωδίου.
Παρ’ όλα αυτά η τοπική αυτοδιοίκηση –ως ο κατεξοχήν θεσμός διαμεσολάβησης του κράτους με τις τοπικές κοινωνίες– βλέπουμε να απορροφά τις αντιδράσεις σε θεσμικά μονοπάτια που ελέγχονται απόλυτα από το κράτος. Ξεκινώντας από τη στάση του δήμαρχου Χανίων, Σημανδηράκη –του οποίου τη σύμφωνη γνώμη έχει ο ΑΔΜΗΕ– που εμφανίστηκε στο δημοτικό συμβούλιο υπερασπιζόμενος μεν την αναγκαιότητα του έργου αλλά με άλλο σχεδιασμό· συνεχίζοντας στην επιτροπή περιβάλλοντος της περιφέρειας Κρήτης που γνωμοδοτεί θετικά υπό ορούς. Καταλήγουμε στον πρόεδρο του ΑΔΜΗΕ, Μανουσάκη, ο οποίος είχε δηλώσει ότι το έργο θα γίνει (εννοώντας με τη συγκεκριμένη εναέρια χάραξη πλησίον των βουνών), χαρακτηρίζοντας την αντίθεση της τοπικής κοινωνίας «εμπόδιο» και «μεμονωμένες ενέργειες παρενόχλησης από μικρή μερίδα της». Τόνισε δε ότι αυτό το «εμπόδιο» θα αντιμετωπιστεί με τη «συνδρομή του Υπουργείου ΠΡΟ.ΠΟ.».
Προς τι η επιμονή του κράτους να περάσει μια εναέρια γραμμή υψηλής τάσης στον νομό Χανίων, ανάμεσα από την ενδοχώρα και τον ορεινό της όγκο, άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία και την ζωή της περιοχής; Τα επιχειρήματα του ΑΔΜΗΕ, του υπουργείου περιβάλλοντος και όσων παπαγαλίζουν την κρατική προπαγάνδα, απέναντι στις αντιπροτάσεις της τοπικής κοινωνίας για μια υπόγεια ή υποθαλάσσια γραμμή υψηλής τάσης, είναι το υψηλότερο κόστος των εναλλακτικών που ανάλογα με τον εκάστοτε παπαγάλο κυμαίνεται από 3 φόρες παραπάνω μέχρι 15 φορές παραπάνω. Σε ένα νησί όπως η Κρήτη που στην φετινή σεζόν ήρθαν 5.400.000 τουρίστες φέρνοντας υπέρογκα έσοδα για το κράτος και το τοπικό κεφάλαιο, σε περίοδο που υποτίθεται ότι θα ξεκινήσουν οι εκσκαφές για τα έργα του αυτοκινητόδρομου που θα ενώνει τα Χανιά με το Ηράκλειο, το κόστος ενός υπόγειου καλωδίου είναι τουλάχιστον φαιδρό.
Επιμελώς αποκρύπτεται ότι η γραμμή πρέπει να είναι εναέρια και κοντά στα βουνά ώστε να είναι εύκολη η σύνδεση των βιομηχανικών αιολικών πάρκων και η μεταφορά της ενέργειάς τους στην ηπειρωτική Ελλάδα και την ευρωπαϊκή αγορά. Θα νικήσουμε μόνο όταν παροπλίσουμε τη θεσμική διαμεσολάβηση και πάρουμε τον αγώνα στα χέρια μας.
