Περιβαλλοντικά νέα #51

Δασική οδός τουριστικής διαφυγής στο «Ναυάγιο» Ζακύνθου

Κατατέθηκε στα μέσα του Μάρτη η έκθεση για την κατασκευή δασικής οδού διαφυγής προς την παραλία «Ναυάγιο» της Ζακύνθου. Η έκθεση εκπονήθηκε από τη Διεύθυνση Δασών Ζακύνθου και τον δασάρχη Δημήτρη Σκαλτσογιάννη (κατηγορούμενο για τέλεση κακουργηματικών πράξεων «ψευδούς βεβαίωσης και απάτης από κοινού εις βάρος του Δημοσίου» μετά από την κλοπή περιουσιών στην περιοχή από ιδιώτες, δήμο και Εκκλησία το 2014, και παράνομη πώλησή τους). Ο δρόμος που προβλέπεται στην έκθεση έχει πλάτος 6 μέτρα, και συνολικό μήκος περίπου 1,5 χιλιόμετρο, με τις προδιαγραφές αυτές να παρουσιάζονται ως απαραίτητες ώστε να μπορεί να κάνει αναστροφή ένα πυροσβεστικό όχημα.

Ο δρόμος αυτός σχεδιάζεται να κατασκευαστεί σε δασική έκταση, η οποία μέχρι πρότινος προστατευόταν από το δίκτυο Natura2000 (βλ. ψήφιση αντιπεριβαλλοντικού νομοσχεδίου Χατζηδάκη, Μάιος 2020, κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown). Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής στέκεται επικριτικά στην Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση του έργου, επισημαίνοντας πως «δεν έχει λάβει υπόψη τις επικαιροποιημένες πληροφορίες για τις τοπικές προστατευόμενες περιοχές».

Ταυτόχρονα, εντός του ορίου του σχεδιαζόμενου έργου βρίσκεται υπό οριοθέτηση αρχαιολογικός χώρος. Ενδεικτική σε αυτό το επίπεδο είναι η προτροπή εκ μέρους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου για αναθεώρηση του σχεδιασμού.

Με φαιδρή οικολογική πρόφαση,λοιπόν, σχεδιάζεται ακόμα μία περιβαλλοντική καταστροφή, με ταυτόχρονη καταπάτηση αρχαιολογικού χώρου. Αποκλειστικός σκοπός η δημιουργία ενός δρόμου υψηλών προδιαγραφών που θα οδηγεί πολύ κοντά σε μία από τις διασημότερες παραλίες της Ελλάδος. Η πρόθεση αυτή δεν μπορεί να ειδωθεί ξεχωριστά από τις πρότερες κινήσεις απαλλοτρίωσης περιουσιών και μετέπειτα πώλησής τους (με το παράνομο ξεπούλημα του 15% του νησιού να χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο οικονομικό-πολιτικό σκάνδαλο της μεταπολίτευσης). Και δεν μπορεί να μην «ανοίγει τον δρόμο» για περαιτέρω «αξιοποίηση» της περιοχής με όλο και μεγαλύτερη παρέμβαση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, και ταυτόχρονη εγκατάσταση τουριστικών υποδομών κ.λπ. Έτσι, με μπροστάρη τον δασάρχη, Δημήτρη Σκαλτσογιάννη, στήνεται μία βρώμικη μπίζνα που φαντασιώνεται τις τσέπες της να γεμίζουν μέσα από τα αναπτυξιακά έργα πέριξ του Ναυαγίου.

Κλιματικός νόμος ή αλλιώς η επιδότηση δια νόμου του πράσινου καπιταλισμού

Κατατέθηκε στη Βουλή ο νέος κλιματικός νόμος, ο οποίος διατείνεται ότι αποσκοπεί στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και στην ενεργειακή ουδετερότητα μέχρι το 2050. Ο κλιματικός νόμος εστιάζει σε τρεις άξονες: στα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, την οικοδομική δραστηριότητα και την παραγωγή ενέργειας. Επί της ουσίας όμως βλέπουμε πρωτίστως να πριμοδοτεί συγκεκριμένους τομείς του κεφαλαίου πάρα να παίρνει ουσιαστικά μέτρα που θα έκαναν τους παραπάνω στόχους πιο εφικτούς.

• Ξεκινώντας από τις μεταφορές, διαβάζουμε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2030 όλα τα νέα αυτοκίνητα θα είναι μηδενικών εκπομπών. Μέχρι στιγμής αυτά είναι μονό τα ηλεκτροκίνητα. Η παραπάνω νομοθεσία σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη μέριμνας για δημοσιές μεταφορές (που αποτελούν διαχρονικά και τις πιο οικολογικές) και την παντελή έλλειψη μέτρων και κανόνων για την ιδιωτική βιομηχανία των μεταφορών (ακτοπλοΐα και αεροπορία), μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το αποτέλεσμα της παραπάνω νομοθεσίας θα είναι η εκτόξευση των κερδών για τις αυτοκινητοβιομηχανίες τύπου Tesla.

• Από την άλλη, σε σχέση με την οικοδομική δραστηριότητα, βλέπουμε να μένει ακλόνητη η βιομηχανία των κατασκευών, και τα μέτρα να εστιάζουν στην κατάργηση των καυστήρων πετρελαίου και στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών για όλες τις νέες κατασκευές, ενώ προκλητικά εξαιρείται από την παραπάνω δέσμευση η βιομηχανία του τουρισμού και η εκκλησία.

«Για αιτήσεις έκδοσης οικοδομικών αδειών ανέγερσης νέων κτιρίων ή προσθηκών σε υφιστάμενη κτίρια που υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023, τα ειδικά κτίρια της παρ. 21 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012 (Α ́ 79), εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, με κάλυψη μεγαλύτερη των πεντακοσίων (500) τ.μ., υποχρεούνται να τοποθετούν συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί στο τριάντα τοις εκατό (30%) τουλάχιστον της κάλυψης».

• Στο κομμάτι της παραγωγής ενέργειας, που είναι και μάλλον το σημαντικότερο, καθώς όλα τα παραπάνω μέτρα στοχεύουν στον εξηλεκτρισμό των αυτοκινήτων και της θέρμανσης, διαβάζουμε ότι απλώς θα απαγορευτεί η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Χωρίς να παρατίθεται απολύτως κανένα πλαίσιο για το πού θα αναπτυχθούν όλες οι Β.Α.Π.Ε. που θα χρειαστούν για την παραγωγή της ενέργειας, και από πού θα προμηθεύονται-εξορύσσουν* τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το φυσικό αέριο, το οποίο θα είναι το κύριο καύσιμο για την παραγωγή ενέργειας.

• Το πιο σημαντικό σημείο όμως βρίσκεται στην κατακλείδα και συγκεκριμένα στο άρθρο 25 για την «Ασφάλιση κινδύνου από την κλιματική αλλαγή». Τραγική ειρωνεία αν αναλογιστεί κανείς ότι ένας νόμος για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής καταλήγει στο ποιος θα πληρώσει για τις καταστροφές από την κλιματική αλλαγή. Στο άρθρο 25 εξηγεί ότι οποιαδήποτε κατοικία βρίσκεται σε ζώνη υψηλού κινδύνου για πυρκαγιά η πλημμύρα θα πρέπει υποχρεωτικά να αγοράζει ιδιωτική ασφάλεια για τους παραπάνω κινδύνους, ειδάλλως δεν θα ηλεκτροδοτείται. Το κράτος, αφού εγκατέλειψε την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών και την πρόληψη και κατασκευή έργων για αποφυγή των πλημμύρων, τώρα διευκρινίζει με πρόφαση την κλιματική αλλαγή ότι δεν θα πληρώνει και τους πληγέντες για την καταστροφή που θα έχουν υποστεί λόγω της δικής του αδράνειας.

*Διαβάστε σχετικά στο άρθρο «Σημειώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία» για την προώθηση του σχιστολιθικού αέριου στην Ευρώπη από τις Η.Π.Α. με αφορμή τον πόλεμο.

Παλίγκρεμνος, Πλακιάς, SOS

Ο Παλίγκρεμνος στον Πλακιά Ρεθύμνου αποτελεί έναν σημαντικό γεωλογικό σχηματισμό που αυτή τη στιγμή κινδυνεύει να καταστραφεί. Άλλο ένα φυσικό μνημείο που προσφέρεται στον βωμό της πολύχρωμης ανάπτυξης. Μπορεί να μην κινδυνεύει από τις ανεμογεννήτριες, καθώς το χαμηλό υψόμετρό του δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα μείνει αναξιοποίητος. Σχεδιάζεται να δημιουργηθεί ένα ξενοδοχείο και να αναπτυχθούν «κατασκευές ενταγμένες στο φυσικό περιβάλλον με υπόσκαφα κτίρια» – βλέπουμε τον «πράσινο» τουρισμό να κάνει τα πρώτα του βήματα.

Η συνταγή για την καταστροφή του Παλίγκρεμνου είναι παλιά. Επενδυτές εισπράττουν αρνητικές γνωματεύσεις από διάφορες τοπικές υπηρεσίες με ευθύνη την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και τον τοπικό δήμο. Οι επενδυτές έχουν πολιτικές άκρες στην παρούσα κυβέρνηση, η οποία μόλις αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση, μεθοδεύει την αλλαγή σύστασης στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, έτσι ώστε να μπορεί να νομιμοποιήσει οποιαδήποτε παρέμβαση σε κεντρικό επίπεδο. Έτσι, από την απόσπαση των αρχαιοτήτων στον σταθμό του μετρό «Βενιζέλου», μέχρι το τσιμέντωμα της Ακρόπολης, αλλά και την κατασκευή ξενοδοχείου στον Παλίγκρεμνο, όλα έχουν την υπογραφή του Κ.Α.Σ.

Με αυτή την υπογραφή προχωρούν στην έκδοση οικοδομικών αδειών. Έτσι, η πολεοδομία, η αστυνομία, το δασαρχείο, κ.λπ. θα απαντήσουν ότι οι εργασίες είναι νόμιμες. Ο μόνος τρόπος να σταματήσει η καταστροφή του Παλίγκρεμνου, είναι η αντίσταση της τοπικής κοινωνίας –και όχι μόνο– ενάντια στη λεηλασία του περιβάλλοντος, από όποιο χρώμα και αν προέρχεται.

Την Κυριακή 15 Μάη έγινε η πρώτη μαζική προσπάθεια αντίστασης σε αυτή την επένδυση. Με εφόρμηση την έκταση που πήρε το θέμα μέσα από ομάδα που δημιουργήθηκε στα κοινωνικά δίκτυα από ανθρώπους της περιοχής (“save paligremos. sos plakias”), κινητοποιήθηκε πάρα πολύς κόσμος και τοπικοί φορείς. Πάνω από 1000 άτομα, από τη γύρω περιοχή και από άλλες περιοχές της Κρήτης, ακόμα και κάποιοι τουρίστες, μαζεύτηκαν για να φωνάξουν «Πίσω οι επενδυτές και οι καταστροφείς, ο βράχος για τον βράχο μας θα γίνουμε εμείς». Δεν έλειψαν φυσικά και τα πολιτικά πρόσωπα που έσπευσαν να πάρουν μέρος, αλλά πραγματικά ήταν πολύ «μικροί» συγκριτικά με το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων και ομάδων που εκτιμούν και σέβονται αυτό το φυσικό μνημείο.

Στις 20/05 εκδόθηκε προσωρινή διαταγή ώστε να σταματήσουν οι εργασίες μέχρι να εκδικαστούν τα ασφαλιστικά μέτρα που διεκδικεί ο Δήμος Αγίου Βασιλείου κατά των «επενδυτών». Επόμενο ραντεβού 21 Ιουνίου στα δικαστήρια Ρεθύμνου όπου θα γίνει η εκδίκαση.

 *Για την ανάρτηση του πανό στο βράχο: credits: Cretan Climbing Community-against all forms of racism