Μια συζήτηση με συναδέλφους και γνωστούς της «20χρονης» εργαζόμενης η οποία κατέληξε μετά από εργατικό ατύχημα, στον χώρο του ξενοδοχείου όπου εργαζόταν, τον Οκτώβρη που μας πέρασε στα Χανιά.
*
Πριν προχωρήσουμε όμως με τα γεγονότα που περιγράφουν τις συνθήκες θανάτου μιας νεαρής εργαζόμενης στο χώρο δουλείας της, θα δούμε λιγάκι τη μεγαλύτερη εικόνα:
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ τα εργατικά ατυχήματα στην Ελλάδα παρουσίασαν αύξηση 6,3% κατά το 2016, σε σχέση με το 2015 ενώ ο κλάδος των «δραστηριοτήτων υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης» είναι μεταξύ αυτών που παρουσιάζουν από τα περισσότερα ατυχήματα (558 ήτοι 11,8% επί του συνόλου εργατικών ατυχημάτων σε κάθε κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα). Αναφερόμαστε στο κλάδο που περιγράφεται ως η «βαριά βιομηχανία» της χώρας, και το άγιο δισκοπότηρο της «ανάπτυξης», τις τουριστικές δραστηριότητες. Το μεγάλο νησί της Κρήτης έχει επενδύσει στη βαριά τουριστική βιομηχανία, η οποία διαρκώς αναπτύσσεται, και ακριβώς γι’ αυτό υπάρχουν σχεδόν μόνιμα θέσεις εργασίας στο νησί στη μεγάλη «σεζον», που στα Χανιά διαρκεί άνετα 6 με 8 μήνες το χρόνο. Το βάρος της βιομηχανίας αυτής έγκειται στο χρυσό παγκάρι ή παγκαράκι του μεγαλοξενοδόχου ή μικρο-ιδιοκτήτη-airbnbερ που γεμίζει, και στο βάρος-φορτίο στην πλάτη του εργαζόμενου.
Ο θάνατος μιας νεαρής εργαζόμενης, της Αλέκας, και η διαχείριση του συμβάντος συνολικά, έχει ιδιαίτερα σημειολογικά περιεχόμενα που σκιαγραφούν την πραγματικότητα της εποχής μας.
*
Σχετικά με τα γεγονότα
Ο τραυματισμός της Αλέκας αναφέρθηκε σε λίγα τοπικά μέσα (όπως Zarpanews.gr) από όπου κυρίως αναπαράγονταν η είδηση και σε site μεγάλης εμβέλειας, ως ένα περίεργο και τυχαίο γεγονός συνάμα, καθώς σχεδόν αμέσως αναφέρθηκε ή υπονοήθηκε ότι επρόκειτο για καρδιακό επεισόδιο μιας πολύ νεαρής εργαζόμενης, φαινομενικά υγιούς δηλαδή γυναίκας. Παράλληλα, στα πολλά αρχικά δημοσιεύματα δεν αναφερόταν ο τόπος που έγινε το γεγονός, μια επίσημη ή έστω στοιχειωδώς εμπεριστατωμένη άποψη (π.χ. ιατρική γνωμάτευση, μαρτυρία κ.α.) να αποδεικνύει την εκτίμηση του αρθρογράφου -του συνήθως ανυπόγραφου άρθρου- περί καρδιακού συμβάντος, ενώ τέλος οι συνθήκες του «ατυχήματος» αν όχι καθόλου, τότε μερικώς ήταν θολές ή και μπερδεμένες.
Οι τίτλοι των ειδήσεων μετά από διαδικτυακή αναζήτηση στο google
Το ρεπορτάζ του χανιώτικου site ενημέρωσης zarpanews.gr, την ημέρα του θανάτου της Αλέκας, 13 ημέρες μετά το «ατύχημα»
Εν ολίγοις, η ασάφεια της είδησης από καθεστωτικά μέσα και η ακόλουθη ενημέρωση ότι η Αλέκα βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση ήταν ακριβώς οι λόγοι για να παρακολουθήσει κάποιος το θέμα στενότερα. Η Αλέκα κατέληξε μετά από 13 ημέρες στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Υπήρχαν ψίθυροι από την αρχή ότι δεν επρόκειτο για ένα τυχαίο παθολογικό συμβάν. Υπήρχαν άνθρωποι που μιλούσαν για εργατικό ατύχημα.
Σχετικά με το τι πραγματικά συνέβη, όπως αποτυπώνεται μέσα από αφηγήσεις
Η Αλέκα ήταν 22χρονών, από ένα χωριό έξω από το Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας, και έκανε την πρακτική της άσκηση ως μαθητευόμενη μαγείρισσα μεν, καλύπτοντας επαγγελματικό πόστο δε, στην κουζίνα του ξενοδοχείου Cretan Pearl στο Ακρωτήρι Χανίων. Δούλευε 5 ημέρες τη βδομάδα, 8 ώρες ημερησίως, και αμειβόταν με 300€ περίπου μηνιαίως. Το ξενοδοχείο Cretan Pearl ανήκει στον όμιλο hotelbrain.com τα τελευταία 2 χρόνια τουλάχιστον.
Η Αλέκα δούλευε κανονικά στο πόστο της αλλά κάλυπτε και θέση μπουφετζή όταν το ζήταγε η επιχείρηση. Δεν είναι άλλωστε ασύνηθες ένας εργαζόμενος του ξενοδοχείου να καλύπτει καθήκοντα διαφορετικά από αυτά για τα οποία προσελήφθη. Όπως για παράδειγμα ο χασάπης που έφτιαχνε και τα γλυκά, ο λογιστής που έκανε και το ναυαγοσώστη ή ο μάγειρας που έκανε και κηπουρική. Εν ολίγοις, ο ξενοδοχειακός κολοσσός επ’ ουδενί δεn κάλυπτε τις ανάγκες του με το προσωπικό που απαιτούταν, αντιθέτως αναδιάρθρωνε το υπάρχον υποπληρωμένο προσωπικό στις θέσεις που περιστασιακά χρειαζόταν. Ένα οργανωτικό κομφούζιο σε ένα λειψό σε ανθρώπους και εξοπλισμό ξενοδοχείο… πολυτελείας.
Η Αλέκα καλούταν να μεταφέρει ένα καρότσι φαγητού το οποίο φορτωμένο ζύγιζε περί τα 50kg, διανύοντας έως και χιλιάδες μέτρα ανά ημέρα. Τον πρώτο καιρό της «σεζόν» είχε καταντήσει αστείο τα πόσα 1000δες βήματα έπρεπε να κάνει κάποιος κάθε μέρα με αυτό το καρότσι. Ε, μετά η δουλειά βάρυνε, και το αστείο δεν είχε πλάκα.
Η μεταφορά του καροτσιού γινόταν από ένα ασανσέρ μεταφοράς φορτίων το οποίο είχε αναδιαμορφωθεί για να χωρά καρότσια όπως το παραπάνω. Συγκεκριμένα του είχαν αφαιρεθεί οι πόρτες. Το εντατικοποιημένο περιβάλλον δουλειάς απαιτεί γρήγορες και αποτελεσματικές λύσεις. Έτσι ένα ασανσέρ χωρίς πόρτες που ίσα που χωρά ένα μεγάλο καρότσι φαγητού γίνεται το «εύκολο» μέσο για να «βγαίνει» η δουλειά γρήγορα, και άρα οι εργαζόμενοι το χρησιμοποιούσαν.
Το καρότσι γύρισε και στάθηκε πάνω στο λαιμό της Αλέκας. Το ασανσέρ σφήνωσε και κάποιοι συνάδερφοι της κατάλαβαν ότι «κάτι δε πάει καλά». Μετά από λίγο την απεγκλώβισαν και με ασθενοφόρο μεταφέρθηκε ως βαρύ περιστατικό στο νοσοκομείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιο σκηνικό με άλλο εργαζόμενο απετράπη τελευταία στιγμή κατά το παρελθόν. Μετά το περιστατικό, η ψύχραιμη διοίκηση στέλνει κάποιους υπαλλήλους να κολλήσουν ένα χαρτί στο ασανσέρ που γράφει «ΜΌΝΟ ΓΙΑ ΦΟΡΤΊΑ».
Το όνομα της μεγάλης επιχείρησης δεν γράφεται πουθενά. Η εργαζόμενη παραμένει στη ΜΕΘ για 13 ημέρες και θεωρείται εγκεφαλικά νεκρή. Τελικά καταλήγει, και είναι τότε που ιατροδικαστής επιδιώκει να διερευνήσει τα αίτια του θανάτου της Αλέκας χωρίς να έχει καν τα βασικά στοιχεία που πρέπει να διερευνηθούν, όπως τα ρούχα της ή ανέγγιχτο τον χώρο του συμβάντος. Παρόλα αυτά, είναι ο μόνος ως τότε που δημόσια ψέλλισε ότι δεν πέθανε η εργαζόμενη από παθολογικά αίτια.
Το σωματείο επισιτισμού έβγαλε ανακοινώσεις και επισκέφτηκε το ξενοδοχείο. Η διοίκηση της εταιρίας έστειλε συλλυπητήρια επιστολή στην οικογένεια. Ο σύλλογος συντηρητών ανελκυστήρων δημοσίευσε συλλυπητήρια επιστολή, και θύμισε τις ανάγκες σε συντήρηση στα ασανσέρ όλης της χώρας. Ο αρχικός φόβος της εταιρίας υπό τη διοίκηση της οποίας βρίσκεται το Cretan Pearl, ότι λόγο του σκανδάλου του εργατικού θανάτου, το κόστος για εκείνη θα μπορούσε να επιφέρει το κλείσιμο της μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας, τελικά δεν επαληθεύτηκε …καθώς για ποιο σκάνδαλο μιλάμε, όταν αυτό με τόση ευκολία αποσβένεται;
Στα πλαίσια ανάδειξης του παραπάνω συμβάντος ομάδα αναρχικών παρενέβη με συνθήματα μπογιές και τρικάκια στο χώρο του ξενοδοχείου. Ανέβηκε ένα video για τη δράση με τίτλο «Παρέμβαση στο ξενοδοχείο Cretan Pearl για τον θάνατο 20χρονης εργαζόμενης» (url: https://vimeo.com/297501072).
AΡ
Σημειώσεις:
*Τα στατιστικά στοιχεία που αναφέρονται παραπάνω είναι τα πιο πρόσφατα και βρίσκονται στο statistics.gr
**Tα στοιχεία των συνεντευξιαζόμενων δεν καταγράφονται για λόγους δικής τους ασφάλειας. Από την άλλη η ποιοτική διαχείριση και πολιτικός προσανατολισμός του εγχειρήματος της «Άπατρις» έχει αποδείξει και θα στοχεύει να αποδεικνύει την εγκυρότητας της πληροφορίας που παράγει και αναπαράγει, επομένως τα επιπλέον σχετικά τεκμήρια στην περίπτωσή μας θα μπορούσε να πει κάποιος ότι περισσεύουν.
*** Επ’ ευκαιρίας μια μικρή υπενθύμιση για το τι συνιστά εργατικό ατύχημα σύμφωνα με το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας:
«Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 551/1915, εργατικό ατύχημα είναι κάθε βίαιο συμβάν που πλήττει τον μισθωτό κατά την εκτέλεση της εργασίας του ή εξ αφορμής αυτής και επιφέρει τον θάνατό του ή τον καθιστά ανίκανο προς εργασία για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων (4) ημερών. Αντίστοιχη είναι η έννοια του εργατικού ατυχήματος και στην ασφαλιστική νομοθεσία (άρθρο 8, παρ. 4, 34 παρ. 1 Α.Ν. 1846/1951). Μάλιστα, για το χαρακτηρισμό του ατυχήματος ως εργατικού, είναι αδιάφορος ο χρόνος εκδήλωσης των δυσμενών συνεπειών στην υγεία του εργαζόμενου, το αν εκδηλώνονται αμέσως, αργότερα ή σταδιακά, όπως και το εάν υπάρχει μερίδιο συνυπαιτιότητας του εργαζόμενου».
