*
«Κάθε πόλεμος, όταν πλησιάζει, παρουσιάζεται σαν μια αναπόφευκτη πράξη αυτοάμυνας απέναντι σε έναν μανιακό δολοφόνο», έλεγε ο Όργουελ, και στην περίπτωση των συνεχιζόμενων, χαμηλής έντασης, αντιπαραθέσεων ανάμεσα στο ελληνικό και το τούρκικο κράτος επιβεβαιώνεται απόλυτά. Τα ΜΜΕ σταδιακά φιλοτεχνούν της εικόνα του Ερντογάν σαν παρανοϊκού δικτάτορα που αργά ή γρήγορα θα επιτεθεί και στην ελλάδα, η οποία με τη σειρά της πρέπει να αμυνθεί. Για όσους δεν πιστεύουν αυτά τα παραμύθια η κατάσταση αποτυπώνεται ως εξής: οι αστικές τάξεις ελλάδας και τουρκίας είναι έτοιμες να συγκρουστούν αναζητώντας ζωτικό χώρο –αυτός είναι ο λόγος της έντασης ανάμεσα στα δύο κράτη και αυτός είναι ο λόγος που γίνονται πόλεμοι στον καπιταλισμό.
*
Πέρα από τις υπαρκτές αντιθέσεις ανάμεσα στα δύο κράτη υπάρχουν και άλλοι λόγοι που το κεφάλαιο ωφελείται από τη συντήρηση της έντασης: τόσο το ελληνικό όσο και το τούρκικο κράτος είναι έτσι δομημένα που πρέπει να αιτιολογηθεί στο εσωτερικό τους η ύπαρξη ενός τόσο διογκωμένου στρατοβιομηχανικού συμπλέγματος και των αντίστοιχων δαπανών που φυσικά αντλούνται από τον κλεμμένο κοινωνικό πλούτο.
*
Θα έπρεπε να είναι απλό αλλά δεν είναι: τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, οι τάξεις δηλαδή που εξαθλιώθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν έχουν κανένα απολύτως κοινό συμφέρον με την ελληνική αστική τάξη –αυτή την τάξη που είναι υπεύθυνη για τους εκατομμύρια άνεργους, για τους μισθούς των τετρακοσίων ευρώ, για τη μαζική κοινωνική δυστυχία. Σε αυτό το πλαίσιο μάς είναι απολύτως αδιάφορο αν θα εξορυχθεί φυσικό αέριο, πετρέλαιο ή οτιδήποτε άλλο προς όφελος του ελληνικού κράτους ή εταιριών ελληνικών συμφερόντων. Η χάραξη των ΑΟΖ έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τα συμφέροντα των αφεντικών και τίποτα περισσότερο.
*
Κάθε πόλεμος και γενικότερα κάθε σύγκρουση για να πραγματοποιηθεί χρειάζεται κάποια σημαντική λαϊκή βάση –όταν αυτή δεν υπάρχει γίνονται «ατυχήματα» όπως για παράδειγμα η οκτωβριανή επανάσταση. Αυτή ακριβώς τη λαϊκή βάση προσπαθούν να οικοδομήσουν τα ΜΜΕ, που επί δύο μήνες ουρλιάζουν για την τούρκικη απειλή, και αυτή τη λαϊκή βάση δημιουργούν τα ογκώδη εθνικιστικά συλλαλητήρια. Πέρα από την αγιοποίηση των φτωχών που μας έχει συνηθίσει η φλυαρία της ελληνικής αριστεράς, αυτή τη στιγμή υπάρχει στην ελλάδα ένα, ευτυχώς μικρό ακόμα, κοινωνικό κομμάτι έτοιμο να σκοτώσει και να σκοτωθεί για το δίκαιο της φυλής, το έθνος, την μεγάλη ελλάδα, σαν σκύλος που πεθάνει για να σώσει το αφεντικό του.
*
Η ένταση μεταξύ των δύο κρατών έρχεται να λάβει χώρα σαν μέρος μιας γενικότερης σύγκρουσης με αντικείμενα της επαναχάραξη του πλανήτη σε ζώνες επιρροής. Σε αυτή τη σύγκρουση, μέρος της οποίας είναι και ο συριακός εμφύλιος, η ελλάδα είναι με την πλευρά των ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ η τουρκία αποτελεί ισχυρή περιφερειακή δύναμη που ενίοτε συμμαχεί με το ένα στρατόπεδο και ενίοτε με το άλλο. Για να μην ξεχνιόμαστε οι σύμμαχες χώρες (γερμανία, γαλλία, κτλ) εντός της ΕΕ είναι οι λεγόμενοι «δανειστές», αυτοί ακριβώς οι κρατικοί μηχανισμοί που κάποια χρόνια πριν επέβαλαν διά της ακραίας βίας τις μνημονιακές συμβάσεις οδηγώντας έτσι εκατομμύρια ανθρώπους στην εξαθλίωση.
*
Τα έθνη είναι ιδεολογίες και τίποτα περισσότερο. Σαν ιδεολογικές κατασκευές, σχήματα δηλαδή που υπάρχουν εξ αρχής μόνο στη φαντασία των εμπνευστών τους, και αποκτούν υπόσταση επειδή υπάρχουν πρόθυμοι να πιστεύουν στην ύπαρξή τους, δημιουργήθηκαν τον 19ο αιώνα ταυτόχρονα με την ανάδυση των αστικών τάξεων. Σαν τέτοια σχήματα επιβάλλονται και μέσω του ετεροκαθορισμού, του φόβου για τον «ξένο», της λογικής του «προαιώνιου εχθρού». Συνεπώς, ο αντιτουρκισμός, σαν δομικό κομμάτι της ψευδούς, εθνικιστικής ιστορίας που διδάσκεται σε σχολεία και πανεπιστήμια και αναπαράγεται στο σύνολο του δημόσιου λόγου, αποτελεί σημαντικό εργαλείο παραγωγής εθνικής ιδεολογίας. Η υποτιθέμενη 400ετής τουρκοκρατία ενός πληθυσμού που δεν είχε όμως ούτε κοινή γλώσσα, ούτε κοινή θρησκεία (στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το ελληνικό κράτος κατοικούσαν μεταξύ άλλων ελληνόφωνοι, τουρκόφωνοι, βλαχόφωνοι, αρβανιτόφωνοι, ρομά και ομιλούντες τη γλώσσα μακεντόνσκι, χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εβραίοι και καθολικοί), ούτε φυσικά κοινή φυλετική -δηλαδή αιματολογική- καταγωγή αποτελεί μύθο, έναν από τους πολλούς στους οποίους στηρίζεται ο ελληνικός εθνικισμός. Τέτοιους μύθους επίσης αποτελούν ο υποτιθέμενος εξελληνισμός της βυζαντινής αυτοκρατορίας, η ελληνικότητα των μακεδόνων που πολέμησαν και κατέκτησαν τα έθνη κράτη που βρίσκονταν στον ελλαδικό χώρο, η τρισχιλιετής ελληνική ιστορία και πολλές περιπτώσεις ακόμα, που χρειάστηκε να μαγειρευτούν κατάλληλα διάφορα ιστορικά γεγονότα και τα υποκείμενα που τα έζησαν ή τα δημιούργησαν προκειμένου να χωρέσουν στο επιθυμητό κατασκεύασμα.
*
Η καλλιέργεια του εθνικιστικού κλίματος έχει και κάποιες ανθρωποφαγικές πτυχές που δεν λαμβάνουν την προσοχή που τους αξίζει. Η χρησιμοποίηση των σύρων προσφύγων σαν φόβητρο τόσο από την τουρκία προς την ελλάδα, όσο και από την ελλάδα προς την ΕΕ είναι ναζιστικό αφήγημα -οι πρόσφυγες είναι πολλοί, ή/και μολυσμένοι, ή/και απολίτιστοι, ή/και τζιχαντιστές και καλό είναι στα πλαίσια της ειρήνης, να διαβιούν μετά βίας φυλακισμένοι σε ελληνικά ή τούρκικα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
*
Η άνοδος του κοινωνικού εθνικισμού στην ελλάδα έρχεται να συμπληρώσει την ήττα του κοινωνικού κινήματος. Έχει ξανασυμβεί και θα ξανασυμβεί στην ιστορία: όταν δεν επιβιώνει το φαντασιακό της ελευθερίας, της αλληλεγγύης, της ταξικής σύγκρουσης και εν τέλει της κοινωνικής επανάστασης βρίσκουν χώρο η ανθρωποφαγία, ο κτηνώδης ατομικισμός, ο φασισμός και εν τέλει ο πόλεμος.
*
Και αυτό θα έπρεπε να είναι απλό αλλά δεν είναι: οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα. Σαν αντεστραμμένο είδωλο, ούτε το κεφάλαιο έχει πατρίδα και φυσικά τα αφεντικά σε ελλάδα και τουρκία δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τα βρουν μπροστά στον προαιώνιο εχθρό τους: τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, τις επικίνδυνες τάξεις. Έτσι, όταν δεν συγκρούονται μεταξύ τους στη μοιρασιά, συνεργάζονται πολυεπίπεδα: συμφωνίες στα πλαίσια του νάτο, στα πλαίσια της διαχείρισης των προσφυγικών ροών, στα πλαίσια της αντιτρομοκρατίας και στα πλαίσια της υπεράντλησης κέρδους από την υπεραξία του προλεταριάτου.
Συντακτική ομάδα Αθήνας