«Όταν ακούω ότι όλα υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ανθρώπινης ζωής, πρέπει να πω ότι αυτό δεν είναι απόλυτο. Υπάρχει στάθμιση και αλληλοπεριορισμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Εάν υπάρχει μία απόλυτη αξία στο Σύνταγμά μας, αυτή είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αυτή είναι απαραβίαστη. Αλλά αυτό δεν αποκλείει ότι κάποτε θα πεθάνουμε».
«Δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε την απόφαση αποκλειστικά στους επιδημιολόγους, αλλά πρέπει να σταθμίσουμε και τις σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές, ψυχολογικές ή άλλες επιπτώσεις. Αν κλείναμε τα πάντα για δύο χρόνια, οι συνέπειες θα ήταν τρομακτικές».
Αυτά δήλωσε σε συνέντευξή του ο Σόιμπλε και τον ευχαριστούμε, αφού κάνει ξεκάθαρο ακόμα και στους πιο δύσπιστους πώς βλέπουν οι διαχειριστές των ζωών μας τις κρίσεις: Εν μέσω πανδημίας δεν έχει προτεραιότητα η ανθρώπινη ζωή, αφού κάποια στιγμή θα πεθάνουμε ούτως ή άλλως. Oι συνέπειες από τις απώλειες των ανθρώπινων ζωών δεν είναι τόσο τρομαχτικές, όσο οι συνέπειες από τις οικονομικές απώλειες, αλλά και ότι σε μια πανδημία τον πρώτο λόγο δεν τον έχουν οι επιδημιολόγοι (για την ακρίβεια αυτοί που δεν συνεργάζονται με την κυβέρνηση) λες και αυτή είναι η δουλειά τους…
Και αυτή η δήλωση, ανάμεσα στα πολλά που διατυπώνονται και γίνονται αυτή την περίοδο, δεν μας επιτρέπει να σκεφτούμε κάτι διαφορετικό πέρα από το ότι η «περίοδος έκτακτης ανάγκης», σε μια πανδημία εν προκειμένω, προκύπτει από το κράτος με μοναδικό γνώμονα τα συμφέροντα κράτους και κεφαλαίου, και διαμορφώνεται από επιλογές που πάρθηκαν ή δεν πάρθηκαν, είτε στο παρελθόν είτε στο παρόν.
- Οι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν σε μια κοινωνική απορρύθμιση -ή αλλιώς κρίση, κατάσταση εκτάκτου ανάγκης κ.α.- μπορεί να είναι πολλοί (μια πανδημία, ένας σεισμός, ένας λιμός, μια φυσική καταστροφή κ.α.) και ως εκ τούτου οι τρόποι διαχείρισης πολλοί και διαφορετικοί. Ή τουλάχιστον φαίνονται διαφορετικοί. Ένα καπιταλιστικό κράτος, και εν γένει τα κράτη, εκ των πραγμάτων θα προσπαθήσει, και τις περισσότερες φορές θα τα καταφέρει, να διαχειριστεί αυτές τις κρίσεις προς όφελός του. Αυτός είναι ο πραγματικός του ρόλος. Το κράτος και το κεφάλαιο (που το ένα στηρίζει το άλλο εργαλειακά) είναι δομημένα έτσι ώστε σε μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, πρώτα απ’ όλα και πριν απ’ όλα, να εξασφαλίζουν τη δική τους επιβίωση και συνέχεια, και μάλιστα με όσο το δυνατόν καλύτερους όρους απ’ ότι και πριν την κρίση ακόμα. Βασικό κομμάτι αυτής της διαδικασίας είναι η αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης με πιο συμφέροντες όρους. Κατά συνέπεια, το κράτος δεν προσπάθησε καν να περιορίσει την πανδημία, αλλά να τη διαχειριστεί προς όφελός του. Αν μέλημά του ήταν ο περιορισμός, θα αύξανε τις παροχές στον τομέα της υγείας, θα προχωρούσε σε μόνιμες προσλήψεις γιατρών και λοιπού προσωπικού, θα παρείχε τεστ κλπ. (χαρακτηριστικά, 30.000.000 ευρώ από κρατικά ταμεία θα δοθούν σε ιδιωτικές κλινικές για τη συνεισφορά τους στην καταπολέμηση του ιού, την ίδια στιγμή που πανεπιστημιακές κλινικές προσφέρονται να παρέχουν το τεστ δωρεάν, όπως επίσης την περίοδο της πανδημίας η ΕΛ.ΑΣ. αγόρασε 264 νέα οχήματα και 54 σκάφη για το λιμενικό). Kάτι τέτοιο, όμως, δεν συμφέρει οικονομικά. Κυρίως, δεν εξυπηρετεί τα μελλοντικά, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σχέδια των αφεντικών. Η κοινωνική απορρύθμιση που προκλήθηκε από την πανδημία λειτούργησε σαν μάνα εξ ουρανού για την καπιταλιστική αναδιάρθρωση αλλά και αναπαραγωγή του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, επιταχύνοντας και διευκολύνοντας την πραγματοποίηση όσων μεταβολών ήταν ήδη προγραμματισμένες να γίνουν. Οπότε στην ουσία δεν φταίει ο ιός για την κρίση, αλλά το ίδιο το σύστημα.
- Μέσα από αυτά τα έκτακτα μέτρα, στην ουσία στήνονται οι ιδανικότερες συνθήκες ώστε να περάσουν μέτρα και νόμοι, που υπό άλλες συνθήκες, αν δεν είχαν μείνει στα χαρτιά, θα είχαν τουλάχιστον ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Τα «έκτακτα» μέτρα που συστάθηκαν για την περίοδο της κρίσης του κορωνοϊού είναι πλέον η γνωστή «κανονικότητα», και αποτυπώνονται σε όλα τα πεδία της ζωής μας. Κάποια πολύ τρανταχτά παραδείγματα είναι: Το όργιο καταστολής και βίας που συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επειδή κόσμος μαζεύεται σε πλατείες και δημόσιους χώρους. Η «ευέλικτη» εργασία, τα νομοσχέδια που ευνοούν τις περικοπές μισθών, τις απολύσεις, τις απαγορεύσεις και τον έλεγχο των απεργιών, την καταστρατήγηση των βασικότερων εργατικών κεκτημένων. Οι Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα. Το νέο αντιεκπαιδευτικό πολυνομοσχέδιο που αφορά την αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών, τη συρρίκνωση των ΕΠΑΛ, τοποθέτηση καμερών μέσα στις τάξεις, δυσχερείς αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και σε πολλά ακόμα. Το νέο αναπτυξιακό/περιβαλλοντικό πολυνομοσχέδιο που μεταξύ άλλων καταργεί τις περιοχές natura, και ανοίγει τον δρόμο σε μεταλλευτικές και εξορυκτικές δραστηριότητες. Το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι, με τελείως αδιαφανείς διαδικασίες, όπως τα περισσότερα, πλήθος δημόσιων εταιριών όπως η ΕΡΤ Α.Ε., το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης κ.α. πέρασαν στη Διεύθυνση Εταιριών του υπουργείου ανάπτυξης, με υπουργό τον γνωστό για τις ακροδεξιές του απόψεις Άδωνη Γεωργιάδη.
- Στη μάχη για τη διαμόρφωση μιας ευνοϊκής εικόνας για την κυβέρνηση, και την προώθηση των νέων μέτρων, η στατιστική είναι ένα πολύ δυνατό όπλο. Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε με νούμερα που παρουσιάζουν μια διαφορετική πραγματικότητα από αυτή που ζούμε, και μας προετοιμάζουν. Το μέτρο της επιτυχίας ή της αποτυχίας της διαχείρισης θα μετρηθεί μετά από διάφορους δείκτες, όπως οι μεταβολές στο Α.Ε.Π., στις τιμές πετρελαίου (ήδη ξεκίνησε), στα ποσοστά τουριστικής κίνησης, στους γενικότερους οικονομικούς δείκτες κ.λπ., και όχι από τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Παράλληλα, οι δείκτες που θα δείχνουν το πραγματικό μέγεθος της καπιταλιστικής κρίσης, όπως η ανεργία, θα αποκρύβονται ή θα παραποιούνται μέσω της λεγόμενης «ενίσχυσης της απασχόλησης» με τα διάφορα voucher, την εφαρμογή της 4ωρης εργασίας, με τη μη καταμέτρηση της μαύρης εργασίας, τη μη προσμέτρηση όσων ανέργων δεν είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ κ.λπ. Η κατασκευή του σωτήρα-«ποιμένα» που μας έβγαλε από την κρίση, που έσωσε τις ζωές μας και τώρα αναγκάζεται να πάρει τα σκληρά αυτά μέτρα, βρίσκεται στο επίκεντρο της καθημερινής ιδεολογικής και επικοινωνιακής μάχης. Το σύστημα έχει στα χέρια του τη δυνατότητα παραγωγής των υποκειμένων, και της κατασκευής της κυρίαρχης ιδεολογίας, της διαμόρφωσης της «κοινής γνώμης», του ελέγχου της πληροφορίας. Το κυβερνητικό success story μάς πλασάρεται καθημερινά, μαζί με τη ρήση πως δεν θα μπορούσαμε, χωρίς κράτος και καπιταλισμό, να αντιμετωπίσουμε τη μοίρα της ανθρωπότητας, τους ιούς, τις καταστροφές, τις αρρώστιες.
- Πάνω σε αυτά διαμορφώνεται και πατάει το ιδεολόγημα της ατομικής ευθύνης, που επί της ουσίας έρχεται να αντικαταστήσει το κράτος σε σχέση με το πού πέφτει το βάρος των λεγόμενων «ευθυνών». Η εσωτερίκευση της καταστολής που καλλιεργείται στον καθένα και την καθεμία στο όνομα της «υπευθυνότητας», η αποδοχή του ελέγχου της ζωής μας από το κράτος, η εθελοδουλεία, μπαίνουν στην καθημερινότητα σαν απολύτως φυσιολογικά φαινόμενα. Τα «έκτακτα μέτρα» για το καλό μας, στην ουσία ήταν μέτρα καταστολής (απαγόρευση συναθροίσεων, εγκλεισμός στο σπίτι, άδεια για να κυκλοφορήσεις έξω). Βέβαια, η πραγματικότητα είναι πως η κρατική μηχανή λειτουργεί στον αυτόματο και άψογα μόνο όταν πρόκειται για μέτρα καταστολής ή για μέτρα που θα αυξήσουν τις οικονομικές εισφορές ή/και το πεδίο εξουσίας τους, γιατί σε όλα τα υπόλοιπα… σκόιλ ελικίκου λοιμώχθηκαν.
- Ένα κράτος δεν αντιμετωπίζει μια κοινωνική κρίση. Την παράγει και διαχειρίζεται τα αποτελέσματά της, ακόμη και τον θάνατο, με κριτήρια -ξεκάθαρα και μόνο- ταξικά. Όλα αυτά οδηγούν σε μια ακόμα μεγαλύτερη συσσώρευση του πλούτου και της εξουσίας στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Η βάση της πυραμίδας μεγαλώνει, κάνοντας ακόμη πιο εμφανείς τις κοινωνικές ανισότητες. Η καταστολή κάνει την καθημερινότητα ασφυχτική, και η οικονομική κρίση τη ζωή επιβίωση. Αυτά όμως είναι η πλέον κατάλληλη συνθήκη για αντιδράσεις, ακόμα και για εξεγέρσεις. Αλλά αυτοί λόγω των «έκτακτων μέτρων» που έχουν ήδη φροντίσει να επιβάλουν είναι έτοιμοι. Και σε αυτό το σημείο είναι που τα θύματα της κρίσης γίνονται θύτες. Τα χθεσινά θύματα του «πολέμου» της πανδημίας είναι οι σημερινοί θύτες που απλά βγήκαν στην πλατεία, ή οι σημερινοί εργάτες που αυτός ο πόλεμος άφησε άνεργους.
Louielouie
Redblack
