Καθώς η κυβέρνηση κλείνει τις επιχειρήσεις του Δημοσίου ή τις πουλά σε επιχειρηματίες, καθώς απολύει μαζικά υπαλλήλους, μόνιμους ή συμβασιούχους, όλο και πιο συχνά ακούγονται οι λέξεις «δημόσιο αγαθό», σε αντιδιαστολή με τις λέξεις «ιδιωτικό συμφέρον». Όπου το δημόσιο αγαθό είναι ο σκοπός που υπηρετούσαν οι δημόσιες επιχειρήσεις (κοινής ωφελείας ή όχι), και το ιδιωτικό συμφέρον εκείνο που θα κάνει τις επιχειρήσεις ανίκανες να τον υπηρετήσουν.
Αλλά αυτή είναι μια ανεστραμμένη εικόνα της πραγματικότητας. Διαχωρίζει τις δημόσιες επιχειρήσεις από τις ιδιωτικές, λες και κεφάλαιο και εκμετάλλευση υπάρχει μόνο στις ιδιωτικές, και καλεί τους εργαζόμενους να υποστηρίξουν το κρατικό κεφάλαιο και να πολεμήσουν το ιδιωτικό. Η δικαιολογία γι’ αυτό είναι ότι το κράτος εκχωρεί την περιουσία του στους ιδιώτες αντί πινακίου φακής. Επίσης η εκχώρηση έχει ως φυσικό επακόλουθο τον περιορισμό των θέσεων εργασίας στις πρώην κρατικές επιχειρήσεις ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, την εξαφάνισή τους από τον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας με αποτέλεσμα την απόλυση όλων των εργαζομένων σ’ αυτές.
Εδώ θα ήταν χρήσιμο να δούμε λίγα χρόνια πριν από την κρίση, ποιο ήταν το πνεύμα μέσα στην κοινωνία για τις κρατικές επιχειρήσεις και το (σήμερα λεγόμενο) κοινωνικό κράτος. Η οργή ήταν το επικρατέστερο συναίσθημα, γιατί καμιά από τις κρατικές επιχειρήσεις που υποτίθεται έπαιζαν τον ρόλο του κοινωνικού κράτους δεν επιτελούσε τον κοινωνικό της ρόλο, αλλά απλώς αποτελούσαν σύνολα αμειβομένων θέσεων που παρέχονταν στους πιστούς κομματικούς φίλους του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος. Η μόνη ωφελημένη από αυτήν την κατάσταση ήταν η κομματική και συνδικαλιστική νομενκλατούρα του δημόσιου τομέα, η οποία και πρώτη σήκωσε το λάβαρο του (σκέτα) αντιμνημονιακού αγώνα, διαχωρίζοντας στις περισσότερες περιπτώσεις τη θέση της από τη θέση των κομματικών ηγεσιών της. Ας μην ξεχνάμε μάλιστα πως οι αντιμνημονιακοί σήμερα συνδικαλισταράδες, χθες συναποφάσιζαν με τις διοικήσεις των κρατικών επιχειρήσεων για όλη τη ρεμούλα, έχοντας διά νόμου το δικαίωμα της συμμετοχής στη διοίκηση.
Αλλά ας το δούμε και από μια άλλη σκοπιά: δημόσιο είναι αυτό που παράγεται από όλους για να εξυπηρετηθούν όλοι. Από την κοινωνία για την κοινωνία. Αν κάποιος αντιτείνει ότι αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς να μεσολαβήσει κάποια επιχείρηση, θα του πούμε ότι ναι, αν μιλάει για τον καπιταλισμό συμφωνούμε μαζί του: δεν υπάρχει η έννοια του δημόσιου στον καπιταλισμό. Άρα όσοι λένε να υπερασπίσουμε τα δημόσια αγαθά έναντι της ιδιωτικής πρωτοβουλίας είναι αισχροί ψεύτες και απολογητές του (κρατικού, έστω) καπιταλισμού και της νομενκλατούρας.
Υπάρχει και η περίπτωση εργαζόμενων (και σε πολλές περιπτώσεις αγωνιστών) που μιλούν για δημόσιο αγαθό αναφερόμενοι στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, των οποίων το προϊόν θα ακριβύνει όταν βρεθούν στα χέρια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, και θα μπορούν να το αποκτήσουν λιγότεροι. Αλλά και πάλι αυτό που θέλουν να υπερασπιστούν δεν είναι δημόσιο αγαθό. Εκτός αν ξεκαθαρίζουν ότι ο αγώνας τους έχει σκοπό να γίνουν όλα τα αγαθά δημόσια, την ανατροπή δηλαδή του καπιταλισμού. Η υπεράσπιση του υπάρχοντος «δημόσιου» αγαθού, παρά τις καλές προθέσεις, είπαμε ποιους εξυπηρετεί.
Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι δεν πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια στην ολομέτωπη κυβερνητική επίθεση που διεξάγεται και στον δημόσιο τομέα. Αλλά άλλο πράγμα είναι να παλεύεις για τη δουλειά σου, άλλο πράγμα είναι να μην θέλεις η επιχείρησή σου να γίνει περισσότερο εκμεταλλευτική, και άλλο να παρουσιάζεις ως δημόσιο το κρατικό, και να λες μάλιστα ότι αυτό το τάχα δημόσιο είναι η λύση για όλα τα προβλήματα.
Νότης
