Μερικά εισαγωγικά στοιχεία:
- Στην ομάδα συμμετέχουν εργαζόμενοι σε διάφορες εταιρίες ταχυμεταφορών όπως οι Deliveroo και Foodora. Συνήθως ασχολούνται με μεταφορές παραγγελιών φαγητού, και σπανιότερα άλλων προϊόντων καθημερινής χρήσης.
- Ομάδες εργαζομένων που προσπαθούν οριζόντια και αδιαμεσολάβητα να οργανώσουν τις αντιστάσεις τους, σαν αυτή στη Μπολόνια, υπάρχουν και σε άλλες πόλεις της Ιταλίας.
- Οι μεταφορείς συνήθως χρησιμοποιούν ποδήλατο και σπανιότερα μηχανάκι καθώς είναι οικονομικότερο για τους ίδιους. Βέβαια είτε με πεταλιές είτε με το μηχανοκίνητο, πολλές φορές χρειάζεται να δουλεύουν ατελείωτες ώρες και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες
- Από την άλλη, το ποδήλατο, ως βιωσιμότερος τρόπος μετακίνησης του μηχανικού μέσου (μοτο-ποδηλάτου), πλασάρεται από τις εταιρίες ως «πράσινη» προσφορά στη μάχη για τον περιορισμό των αέριων ρύπων.
- Οι εργαζόμενοι υπογράφουν συμβάσεις ως «εξωτερικοί συνεργάτες», ενώ η καθημερινή επικοινωνία με τα αφεντικά γίνεται μέσω εφαρμογής στο κινητό.
- Mέσω της εφαρμογής επικοινωνίας με την εταιρία, και της αντίστοιχης εφαρμογής για τους πελάτες, είναι δυνατό να ξέρουν πελάτες και αφεντικά ανά πάσα στιγμή πού είναι ο εργαζόμενος. Αυτό έχει συμβεί ακόμα και όταν η εταιρία διατείνεται ότι ο εργαζόμενος έχει την επιλογή να μπορεί να κλείσει τη λειτουργία εντοπισμού.
Στο κομμάτι της συνέντευξης οι σύντροφοι θα αναφέρονται ως «Β» και «Γ».
Άπατρις: Γεια σας σύντροφοι. Ας αρχίσουμε από κάποια βασικά. Υπάρχουν στην περιοχή ή γενικότερα στην Ιταλία πρωτοβάθμια σωματεία. Πώς έχουν οργανωθεί εδώ οι εργάτες – εφόσον υφίσταται αυτό;
Β: Στην Ιταλία δεν έχουμε πρωτοβάθμια σωματεία όπως για παράδειγμα η ΣΒΕΟΔ στην Ελλάδα. Σε επίπεδο πιο ριζοσπαστικό υπάρχουν ιεραρχικής δομής σωματεία που θα μπορούσα να τα αποκαλέσω σταλινικού τύπου, και κυρίως σε αυτά οργανώνονται εργάτες εργοστασίων, λιγότερο δάσκαλοι και καθηγητές, αλλά και μετανάστες με χαρτιά. Στη Μπολόνια, παρόλο που έχουμε περιφερειακά της πόλης εργοστάσια, δεν γνωρίζω να υπάρχουν ενεργά, πόσο μάλλον μαχητικά, σωματεία επί του παρόντος. Γενικά υπάρχουν γραφειοκρατικά σωματεία που και εγώ έχω απευθυνθεί στο παρελθόν αλλά δεν είναι κατ’ ουσία ενεργά. Δεν οργανώνουν απεργίες ή κινητοποιήσεις.
Γ: Για παράδειγμα όταν απευθύνθηκα παλαιότερα στο θεσπισμένο σωματείο μου για να διεκδικήσω δεδουλευμένα, τους είχα δείξει τη σύμβαση που είχα τότε με τη Deliveroo ως ταχυμεταφορέας, δεν είχαν ξαναδεί τέτοια σύμβαση, δεν ήξεραν καν πώς να τη διαχειριστούν.
Β: Το ίδιο περίπου συνέβη και σε μένα, όταν επισκέφτηκα τον σχετικό κρατικό οργανισμό για εργαζομένους, όπου έπρεπε να καταγραφώ, και στη δική μου περίπτωση δεν ήξεραν καν πώς να καταχωρήσουν τη σύμβασή μου, καθώς είναι ένα «τηλεφωνικό συμβόλαιο», όχι ένα πραγματικό. Οι εταιρίες αυτές (Deliveroo, Umber, foodora κ.α.) επιβιώνουν καθώς υπάρχουν και αναπτύσσονται σε μια γκρίζα περιοχή νομιμότητας.
Γ: Είναι κατά βάση μαύρη εργασία αλλά η εταιρία υπάρχει γιατί επιβιώνει σε αυτό το γκρίζο νομικό πλαίσιο. Οπότε τα σωματεία δεν μπορούν ουσιαστικά να σε βοηθήσουν. Έχεις ένα συμβόλαιο μεν, χωρίς να έχει καμία ισχύ πραγματική.
Άπατρις: Θα μπορούσατε να σκιαγραφήσετε σύντομα τα εργασιακά στην Ιταλία, ειδικά αφότου ενισχύθηκε η ακροδεξιά και στο κοινοβουλευτικό πεδίο;
Β: Δεν μπορώ να σκεφτώ καμιά ουσιαστική διαφοροποίηση, τα προβλήματα υπήρχαν ήδη και με τις αριστερές πολιτικές. Ο νεοφιλελευθερισμός στην Ιταλία είναι παρόν για 30 χρόνια τώρα. Για παράδειγμα ο πατέρας μου είναι εργάτης σε εργοστάσιο για πολλά χρόνια, ουσιαστικά διαφοροποίηση προς το χειρότερο στις συμβάσεις του είδε προ μιας δεκαετίας περίπου, σε θέματα που αφορούσαν την ασφάλεια και τις εργασιακές συνθήκες γενικά.
Ναι, τώρα ο Σαλβίνι μπορεί να ενισχύει τις κατασταλτικές μεθόδους για να περιορίσει τις αντιδράσεις των εργαζομένων και εργατών, αλλά ήδη, πριν από αυτόν, το Δημοκρατικό κόμμα προωθούσε τις νεοφιλελεύθερες λογικές που θέλουν τον εργαζόμενο ευέλικτο και να προσαρμόζεται διαρκώς σε νέες συνθήκες.
Άπατρις: Τι συμβαίνει στη δική σας περίπτωση , δηλαδή του εργαζόμενου με ένα «τηλεφωνικό συμβόλαιο», πώς διαχειρίζεστε τα δικά σας προβλήματα; Αρχικά που τα εντοπίζετε αυτά;
Β: Κοίτα το ως εξής, παλαιότερα η δική μας αυτοοργανωμένη εργατική ομάδα μαζί με το τοπικό σωματείο συνέταξαν ένα πολυσέλιδο κείμενο που διεκδικούσαν καλυτέρευση των συνθηκών και παραχώρηση εκ μέρους του αφεντικού /«συνεργάτη» κάποιων βασικών δικαιωμάτων. Το θέμα για μένα δεν είναι να κάνουμε λίγο καλύτερη μια τέτοια κακή συνθήκη, αλλά να την ανατρέψουμε ολοσχερώς. Το μοντέλο του απόλυτα ελαστικού εργαζόμενου που παρουσιάζουν δεν μπορεί να είναι βάση διεκδικήσεων, και δεν θα πρέπει να προωθούμε με οποιονδήποτε τρόπο ότι τέτοιες δουλειές είναι μια καλή εργασιακή ευκαιρία.
Σημειώσεις:
Οι Deliveroo, Umber, foodora κ.α. όπως και κάθε επιχείρηση πλατφόρμα όπως αυτοαναφέρονται, παρέχουν δουλείες τύπου gig. Μια gig δουλειά είναι μια προσωρινή δουλειά. Ο εργαζόμενος εργάζεται συχνά σε ένα συγκεκριμένο έργο για μια εταιρεία, είτε ως ανεξάρτητος εργολάβος είτε ως ελεύθερος επαγγελματίας, και αυτό συμβαίνει για περιορισμένο χρόνο. Ένα μειονέκτημα για τις εργασίες gig είναι ότι συνήθως δεν προσφέρουν ασφάλιση υγείας ή άλλα οφέλη.
Η οικονομία gig παίρνει το όνομά της από κάθε κομμάτι της εργασίας που μοιάζει με ατομικό «gig» ή αλλιώς «οικονομία κοινής χρήσης» ή «συνεργατική οικονομία». Μια άλλη τέτοια είναι και το γνωστό σε όλους Airbnb. Μια νέα εκτονωτική προς το υπάρχον κοινωνικοοικονομικό σύστημα τακτική που φαίνεται να δουλεύει γιατί φαινομενικά δουλεύει για όλους… στην αρχή. Στο τέλος όμως αυτοί που τερματίζουν είναι τα αφεντικά, αυτοί δηλαδή που δεν είναι ελαστικοί.
