Προλεγόμενα
Η συνέντευξη αυτή ζητήθηκε από συντρόφους και συντρόφισσες εκτός των τειχών εκ μέρους φυλακισμένου αναρχικού. Από τη μία, αυτή η «αντιστροφή ρόλων» έρχεται να τονίσει το γεγονός ότι το καθεστώς φυλάκισης δεν πρέπει να λειτουργεί ως ιδιότυπος διαχωρισμός που οδηγεί στην αποκοπή των μέσα από τους έξω, με όχημα είτε την ηρωοποίηση είτε -στην κακόβουλη περίπτωση- την πολιτική απομόνωση εκατέρωθεν. Ο αγώνας για την κοινωνική επανάσταση είναι, παρά την πολυμορφία του, ενιαίος και δεν διαχωρίζεται ανάλογα με του πού βρίσκονται τα υποκείμενά του, π.χ. εντός ή εκτός των τειχών, ούτε αν δρουν παράνομα ή νόμιμα. Από την άλλη, το μήνυμα, που απευθύνεται τόσο προς τα μέσα όσο και προς τα έξω, είναι ότι ο αγώνας συνεχίζεται όσο είμαστε οργανικά μέρη του κινήματος και δεν ξεχνάμε τους αιχμαλώτους μας, άλλα και ως αιχμάλωτοι δεν ξεχνάμε τις κοινωνικές και κινηματικές συνθήκες εκτός των τειχών.
Στη συνέντευξη, άνθρωποι ως πολιτικοποιημένα στοιχεία της κοινωνίας εκ των όποιων πηγάζει και το κυρίως μέρος της αλληλεγγύης προς τους μετανάστες, δίνουν απαντήσεις σε ερωτήματα που απασχολούν, προσφέροντας κρίσιμα συμπεράσματα για την προώθηση του αγώνα.
Ο σκοπός είναι η συμβολή στη διαμόρφωση πολιτικής κατεύθυνσης πάνω στο ζήτημα του μεταναστευτικού και η ανάδειξη γεγονότων και απόψεων των άμεσα εμπλεκόμενων συντρόφων από 3 διαφορετικά σημεία της χώρας. Προφανώς δεν αποτελεί αναλυτικό ρεπορτάζ για το τι συμβαίνει στα κέντρα κράτησης μεταναστών και τους χώρους που διαμένουν. Το απαραίτητο όριο λέξεων, ερωτήσεων και συμμετεχόντων είναι απαγορευτικά για μια ευκολοδιάβαστη συνέντευξη δημοσίου χαρακτήρα. Ωστόσο, μια ευρύτερη ανάλυση-απολογισμός του τρέχοντος αγώνα είναι ευθύνη των οργανωμένων συντρόφων έξω, προκειμένου να βγουν τα αντίστοιχα συμπεράσματα από αυτό το μέτωπο που θα έχει μέλλον, καθώς η συνθήκη των μεταναστών και κυρίως το κρατικό μοτίβο διαχείρισης πληθυσμών (όχι απαραίτητα μεταναστών) ήρθε για να μείνει.
Η πρωτοφανής υπερσυσσώρευση πλούτου έχει κάνει την ταξική πυραμίδα τόσο ψηλή που συνθλίβει τη βάση της. Ολόκληροι πληθυσμοί περισσεύουν και η τελική, ιστορικά αποδεδειγμένη, πρόσκαιρη διέξοδος του καπιταλισμού από την κρίση, η καταστροφή κεφαλαίου, φαίνεται να περνά από πάνω μας, εκτός αν βαδίσουμε στον δρόμο της παγκόσμιας επανάστασης και της αναρχίας. Τον δρόμο που αυτή την ώρα διαβαίνουν εκατοντάδες χιλιάδες αντιστεκόμενοι σε όλο τον κόσμο, και που δεν τους βλέπουν μόνο όσοι δεν (θέλουν να) ξέρουν ότι οι επαναστάσεις γίνονται. Αντιθέτως, όσοι πολεμάνε αυτό το σύστημα, καθώς και οι υπερασπιστές του, λαμβάνουν τα σήματα προετοιμάζοντας έκαστος με τον καλύτερο τρόπο το στρατόπεδό του.
Για να πάψει ο πλανήτης να αυτοκαταστρέφεται χορεύοντας στο ρυθμό των ελίτ. Για την αρμονική συνύπαρξη των από τα κάτω μεταξύ τους και με τη φύση. Για το ξεπάστρεμα επιτέλους κάθε αφεντικού.
Θάνατο στο κράτος, ζήτω η αναρχία!
Σ.Α.: Από πότε και πώς ενεπλάκεις στο ζήτημα της αλληλεγγύης προς τους μετανάστες και πρόσφυγες και σε ποια περιοχή; Ως τι; Κάτοικος; Μέλος κάποιας οργάνωσης κ.λ.π.; Ποιες οι συνθήκες υγιεινής, περίθαλψης, ελευθερίας- φύλαξης στο μέρος που διαμένουν οι μετανάστες στην περιοχή σου; Τι ανάγκες καλύπτονται και από ποιους;
Χ.Ν.: Στον νομό Ιωαννίνων υπάρχουν αυτή τη στιγμή 3 καταυλισμοί: Κόνιτσα, Τσεπέλοβο και Κατσικάς. Όλοι οι χώροι είναι προς το παρόν ανοιχτοί, οι πρόσφυγες μπορούν να μπαινοβγαίνουν κατά το δοκούν, ενώ οι αλληλέγγυοι έχουν πρόσβαση αναλόγως τη δυναμική τους. Τυπικά χρειάζεται άδεια. Οι 2 πρώτοι χώροι είναι στεγασμένα κτίρια που χρησιμοποιούνταν το προηγούμενο διάστημα από θεσμικούς φορείς, και οι συνθήκες είναι σχετικά καλές αν και στο Τσεπέλοβο ακόμη δεν υπάρχει ζεστό νερό. Στον Κατσικά, τον μεγαλύτερο καταυλισμό, στοιβάζονται σε σκηνές περίπου 1000 άνθρωποι σε άθλιες συνθήκες. Ο χώρος ανήκει στον στρατό και διατηρεί την ευθύνη για τον καταυλισμό. Έχει στρωθεί στο χώμα μεγάλο χαλίκι που ουσιαστικά καθιστά τον ύπνο αδύνατο. Δεν υπάρχουν στεγασμένα κτίρια παρά μόνο κάποια κοντέινερ όπου στεγάζονται οι μπάτσοι, οι στρατιωτικοί, ένα υποτυπώδες ιατρείο και οι ΜΚΟ. Ούτε εκεί υπάρχει ζεστό νερό, οι τουαλέτες είναι ελάχιστες και το φαγητό επιεικώς απαράδεκτο. Η εμπλοκή μου με το ζήτημα ξεκίνησε πριν γίνουν καταυλισμοί, όταν συλλογικά σχεδόν όλο το φάσμα του αναρχικού/ αντιεξουσιαστικού/ ελευθεριακού χώρου στα Γιάννενα συγκρότησε μια συνέλευση αλληλεγγύης. Το τελευταίο διάστημα η εμπλοκή μου έχει να κάνει με την εβδομαδιαία παρέμβαση στον καταυλισμό του Κατσικά από την Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση, στο πλαίσιο της οποίας μοιράζονται προκηρύξεις αλλά και κείμενα που αφορούν κυρίως νομικά (διαδικασία αίτησης ασύλου) και συνδικαλιστικά δικαιώματα.
A.E.: Ως άτομο που δραστηριοποιείται στον αναρχικό χώρο έχω συμμετάσχει σε διάφορες κινηματικές διαδικασίες που άπτονται του μεταναστευτικού ζητήματος, όμως συγκεκριμένα η συμμετοχή μου στην «Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Χαλκίδας σε πρόσφυγες –μετανάστες/στριες» σχετίζεται με την κατάθεση απόψεων και εμπειριών, που οφείλω να επισημάνω ότι είναι προσωπικές και συνεπάγεται ότι δεν εκπροσωπούν την πρωτοβουλία. Η πρωτοβουλία συστάθηκε από άτομα που διαμένουμε στη Χαλκίδα και την ευρύτερη περιοχή, εξαιτίας της δημιουργίας στρατοπέδου συγκέντρωσης στη περιοχή της Ριτσώνας. Όπως κάθε πρωτοβουλία, φέρει τα μίνιμουμ πολιτικά χαρακτηριστικά που τουλάχιστον τα άτομα του α/α χώρου που συμμετέχουμε θεωρούμε αξιακά για την παρουσία μας σ’ αυτήν, χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με τη μη συμμετοχή κομμάτων, ΜΚΟ, επίσημων φορέων, τη σχέση μας με καθεστωτικά μέσα, τον τρόπο λήψης των αποφάσεων της συνέλευσης κ.τ.λ.
Το εν λόγω στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι πρώην εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο μέσα σε δασική περιοχή και μακριά από οποιονδήποτε οικισμό. Η εποπτεία του έχει ανατεθεί στον στρατό, το «δίκτυο αντίστασης και αλληλεγγύης», το οποίο ανήκει στον Σύριζα, και σε ΜΚΟ. Οι συνθήκες διαβίωσης των 700 περίπου ανθρώπων συνοψίζονται ως εξής:
α) Διαμονή: σε δασική έκταση μέσα στη σκόνη και τη ζέστη το καλοκαίρι και αντίστοιχα κρύο και λάσπη το χειμώνα, σε τέντες που δεν κλείνουν επαρκώς με αποτέλεσμα η επαφή με φίδια, σκορπιούς και άλλα έντομα να είναι καθημερινό φαινόμενο. Οι χημικές τουαλέτες είναι ελάχιστες, και τα ντους με κρύο νερό επίσης, ενώ η αναμονή στην ουρά για τα ντους φτάνει και τις τρεις ώρες.
β) Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη: Υποτυπώδης, δεδομένου ότι ο «Ερυθρός Σταυρός», που είναι υπεύθυνος, εφημερεύει έως τις 8-9 το βράδυ και μόνο για περιστατικά ρουτίνας, ενώ για οτιδήποτε έκτακτο, και ιδιαίτερα τις νυκτερινές ώρες, η ειδοποίηση του ΕΚΑΒ επαφίεται στις διαθέσεις των μπάτσων που βρίσκονται συνήθως έξω από το στρατόπεδο ή σε κάποια προσωπική επικοινωνία με αλληλέγγυους .Το πλησιέστερο νοσοκομείο είναι αυτό της Χαλκίδας, το οποίο απέχει ένα εικοσάλεπτο οδικώς.
γ) Διατροφή: Από τα πάγια παράπονα που έχουν οι άνθρωποι στο στρατόπεδο, ανάμεσα σε άλλα και αυτά των αιτημάτων της απεργίας πείνας, που πραγματοποιήθηκε δύο φορές από μερίδα των πιο πολιτικοποιημένων ατόμων, και στη λήξη της οποίας σημαντικό ρόλο έπαιξε ο συνεχής τραμπουκισμός και η επίπληξη του στρατού και του «δικτύου αντίστασης». Ενδεικτικό της αδιαφάνειας με την οποία διαχειρίζονται οι κυβερνήσεις, οι ΜΚΟ και οι εταιρείες σίτισης τα κονδύλια από την Ε.Ε, είναι η εικοσαήμερη περίπου συνεχόμενη σίτιση με πατάτες και ρύζι τη στιγμή που γνωρίζαμε για 175.000 ευρώ για ένα μήνα.
δ) Φύλαξη: Τυπικά είναι ελεύθερη προς το παρόν η διέλευση από και προς το στρατόπεδο. Έπειτα όμως από αντεγκλήσεις με τους διαχειριστές του στρατοπέδου αναφορικά με την προσβασιμότητα των μη ελεγχόμενων αλληλέγγυων και δη της πρωτοβουλίας, έχει επιδιωχθεί, ανεπιτυχώς ως προς εμάς, ο έλεγχος οποιασδήποτε δράσης, παρουσίας στο στρατόπεδο που κατά τη δική τους εκτίμηση οφείλει να υπόκειται σε κάποια «δομή», φορέα εξουσιοδοτημένο από στρατό, ΜΚΟ, δίκτυο. Η φράση που αποκρυσταλλώνει την αντίληψη των υπευθύνων σχετικά με την «ασφάλεια» του στρατοπέδου συνοψίζεται στην απαγόρευση των πολιτικών συζητήσεων. Αυτό αποτυπώνεται σε έναν από τους κανονισμούς που οι ίδιοι συνέταξαν, έγγραφο υπογεγραμμένο από τον υπεύθυνο στρατιωτικό, και μας έκαναν γνωστό.
p.k.r., Α.Κ., Γ.Δ.: Ξεκινώντας αυτή την συζήτηση θα πρέπει να κάνουμε μια μικρή εισαγωγή για το μεταναστευτικό ζήτημα. Οι γεωστρατηγικοί και οικονομικοί πόλεμοι, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός ώθησαν εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τους τόπους από τους οποίους κατάγονται και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή στον «ανεπτυγμένο» δυτικό κόσμο. Το Αιγαίο έχει μετατραπεί πλέον σε ένα υγρό νεκροταφείο με εκτελεστικά όργανα υποδοχής το ελληνικό και τουρκικό λιμενικό καθώς και τη Frontex. Όσοι/ες καταφέρνουν μέσα από τις διαδρομές θανάτου να περάσουν στα ευρωπαϊκά εδάφη αντιμετωπίζουν πολιτικές φυλάκισης, διαχωρισμού σε νόμιμους και παράνομους και απέλασης.
Ο έλεγχος της μετανάστευσης είναι ένα εργαλείο στα χέρια των εξουσιαστών, τόσο για φθηνό εργατικό δυναμικό όσο και ότι οι ίδιοι ελπίζουν πως θα διασφαλίσουν την ιδιοκτησία και τα προνόμια τους από όσους και όσες βιώνουν την εκμετάλλευση από το καπιταλιστικό σύστημα και υποφέρουν από τους πολέμους τους.
‘Έτσι λοιπόν από την μεριά μας δεν θα μπορούσαμε να μη δείξουμε την έμπρακτη αλληλεγγύη μας σ’ αυτούς τους ανθρώπους, αφού γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει εκμετάλλευση και καταπίεση από το σάπιο σύστημα κυριαρχίας.
Αρχικά συμμετείχαμε ως ατομικότητες σε εγχείρημα κατάληψης, το οποίο έγινε με σκοπό τη στέγαση ανθρώπων με ή χωρίς χαρτιά, συνθέτοντας ένα πολιτικό πλαίσιο πάνω στο ζήτημα της αυτοοργάνωσης και της επίθεσης σε ό,τι συντηρεί το υπάρχον.
Μετά το κλείσιμο των συνόρων και με αφορμή την επικείμενη εκκένωση της πλατείας Βικτωρίας, η συνέλευση της κατάληψης σε συνεργασία με αλληλέγγυους πραγματοποίησε μια νέα κατάληψη προκειμένου να στεγαστούν σε αυτή οικογένειες μεταναστών. Γνωρίζαμε εκ των προτέρων πως αυτή δεν συνιστά μια μόνιμη συνθήκη αλλά μεταβατικό στάδιο ώσπου να βρεθούν βιώσιμες και ριζοσπαστικές λύσεις.
Από τις πρώτες μέρες της κατάληψης αντιμετωπίσαμε προβλήματα όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, για τα οποία έγιναν προσπάθειες επίλυσης μέσω της συνεργασίας αλληλέγγυων και μεταναστών. Δημιουργήθηκαν μέσα στο επόμενο διάστημα ομάδες περιφρούρησης και καθαριότητας. Επίσης, από τα πρώτα ζητήματα που έπρεπε να καλυφθούν ήταν το θέμα της σίτισης και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των μεταναστών. Μετά από επικοινωνία που είχαμε με δύο αλληλέγγυες κουζίνες και με μια αυτοοργανωμένη δομή υγείας, τα δύο αυτά θέματα λύθηκαν άμεσα.
Καθοριστική ήταν και η ανταπόκριση αλληλέγγυου κόσμου όσον αφορά την κάλυψη βασικών αναγκών σε επίπεδο τροφίμων, φαρμάκων και ένδυσης.
Σ.Α.: Τι εμπόδια βρίσκουν οι προσπάθειες αυτοοργάνωσης; Πόσο ρόλο παίζουν οι φυλετικές διαφορές μεταξύ μεταναστών και προσφύγων; Δεδομένου ότι η ανέχεια μπορεί να αποτελέσει εύφορο έδαφος για ριζοσπαστικοποίηση ή και αντιθέτως για κοινωνικό κανιβαλισμό, έχουν παρουσιαστεί φαινόμενα μικρών ή μεγαλύτερων μαφιών, δηλαδή εκτός νόμου επιχειρηματικότητας-εκμετάλλευσης των αναγκών (πχ μαυραγορίτες) ή αντιθέτως έχουν παρουσιαστεί φαινόμενα ριζοσπαστικοποίησης;
Χ.Ν.: Τις πρώτες ημέρες η κατάσταση ήταν έκρυθμη. Οι μετανάστες επέλεξαν δυναμικούς τρόπους απειθαρχίας, που σχετίζονταν είτε με την άρνηση τους να μείνουν σε καταυλισμούς, είτε με ζητήματα υποδομών (σίτιση, ζεστό νερό κ.λ.π.) είτε με πιο γενικά αιτήματα όπως το άνοιγμα των συνόρων. Έκαναν πορείες, έκλεισαν δρόμους και σε μία περίπτωση συνέβησαν και συγκρούσεις με τα ΜΑΤ με προσαγωγές και τραυματισμούς. Όμως δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο αυτοοργάνωση, έτσι όπως τουλάχιστον τον έχουμε εμείς στο νου μας, με συνελεύσεις και διαδικασίες. Κυρίως πρόκειται για μια αυθόρμητη αυτενέργεια που επηρεάζεται σαφώς από παράγοντες καταγωγής φυλής και φύλου.
Η εμφάνιση των ΜΚΟ, οι υποσχέσεις των κυβερνητικών και η ωμή τρομοκρατία με την απειλή της απέλασης, αποδυνάμωσαν σταδιακά αυτές τις κινήσεις. Φυσικά και υπήρξαν φαινόμενα συμπλοκών μεταξύ τους, αλλά τα προβλήματα που δημιούργησαν είναι ασύγκριτα μικρά, με αυτά που δημιούργησε η μαφία διακίνησης ανθρώπων, που της δόθηκε άπλετος χρόνος για να οργανωθεί. Και μαυραγορίτες υπήρξαν, αλλά ελάχιστοι. Οι πραγματικοί μαυραγορίτες βέβαια βρίσκονται γύρω από τους καταυλισμούς και είναι Έλληνες.
A.E.: Τέσσερα είναι τα κυρίως εμπόδια στην προσπάθεια αυτοοργάνωσης των ανθρώπων του στρατοπέδου:
α) Η προσμονή τους ότι θα ανοίξουν τα σύνορα και ως επακόλουθο αυτού, η αίσθηση ότι η παραμονή τους σε στρατόπεδα ή άλλους παρόμοιους χώρους θα είναι προσωρινή και άρα κάτι που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία να αντιπαλέψουν. Το τελευταίο που μπορούν να αποδεχτούν είναι η παραμονή τους εδώ, αφού η ελπίδα πεθαίνει τελευταία και σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις το πέρασμα των συνόρων επιτυγχάνεται.
β) Ο επιβεβλημένος έλεγχος κάθε πτυχής της καθημερινότητάς τους από τους τρεις «προστάτες» του στρατοπέδου που αποδυναμώνει κάθε δυνατότητα διαχείρισης έστω και απλών πραγμάτων (π.χ. μαγείρεμα, διανομή των ρούχων, τροφίμων μεταξύ των μεταναστών). Ακόμα, η «στημένη» συνέλευση μοναδικό στόχο έχει τον εφησυχασμό, την εκτόνωση και την καταστολή όποιων παραπόνων, διεκδικήσεων και αντεγκλήσεων υπάρχουν από τους μετανάστες, όπως είθισται άλλωστε να κάνει ο Σύριζα με το δημοκρατικό του προσωπείο υπονομεύοντας εκ των έσω τη διαδικασία.
γ) Οι εθνοτικές διαφορές που υποβοηθούνται από το κυρίαρχο θεσμικό- νομικό πλαίσιο το οποίο κατατάσσει άλλους ως μετανάστες και άλλους ως πρόσφυγες, με διαφορετικά δικαιώματα. Ενισχυτικό παράγοντα αποτελεί η διαφορετική μεταχείριση που η κάθε εθνοτική ομάδα έχει από τους διαχειριστές του στρατοπέδου, καθώς και ο χωροταξικός διαχωρισμός των μεταναστών με τα ίδια κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, διαδραματίζουν τον ρόλο τους, όχι όμως στο βαθμό της μη αρμονικής συνύπαρξης.
δ) Η απουσία αμιγούς πολιτικής ανάλυσης και ταξικής συνείδησης από ένα μεγάλο κομμάτι των μεταναστών, είναι σίγουρα απ’ τα σημαντικότερα προβλήματα για την αυτοοργάνωσή τους. Περιστατικά μαύρης αγοράς υπάρχουν, αλλά σε μικρή έκταση εντός του στρατοπέδου. Κάποιοι «φιλόξενοι» ταρίφες βέβαια, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη για μεταφορά στην πόλη άδραξαν την ευκαιρία για κερδοσκοπία. Παρ’ όλες τις προβληματικές ωστόσο, οι μετανάστες από την πρώτη στιγμή κατέφυγαν σε κινήσεις διαμαρτυρίας, στο κλείσιμο δρόμου έξω απ’ το στρατόπεδο και δύο φορές έκαναν απεργία πείνας όπως προαναφέρθηκε. Κάποιοι όχι μόνο είναι επιφυλακτικοί απέναντι στους υπεύθυνους του στρατοπέδου, αλλά δεν υπέκυψαν στις απειλές και τα ψέματα που σχετίζονταν με την επαφή τους με την πρωτοβουλία, και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις μας εντός και εκτός στρατοπέδου.
p.k.r., Α.Κ., Γ.Δ.: Για να μπορέσουμε να απαριθμήσουμε τα εμπόδια που βρήκαμε όσον αφορά το ζήτημα της αυτοοργάνωσης θα πρέπει να εξηγήσουμε την κουλτούρα αυτών των ανθρώπων με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή. Από τις πρώτες κιόλας συζητήσεις αντιληφθήκαμε ότι λέξεις όπως: αυτοοργάνωση, αλληλεγγύη, αναρχία είναι έννοιες που λείπουν από το λεξιλόγιό τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την άρνηση πολλών ανθρώπων να συμμετάσχουν ενεργά στα αυτοοργανωμένα εγχειρήματα, και αν αυτό γινόταν έμπαινε με ανταλλακτικούς όρους. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα που προσπαθήσαμε να εξαλείψουμε από την αρχή ήταν οι πατριαρχικές συμπεριφορές και διενέξεις μεταξύ ανθρώπων που προέρχονταν από διαφορετικές φυλές και χώρες. Οργανώθηκαν άμεσα πολυφυλετικές ομάδες εργασίας που συμμετείχαν ενεργά στα ζητήματα λειτουργικότητας των εγχειρημάτων και πραγματοποιήθηκαν κοινές δράσεις, έχοντας σα στόχο τη σύγκρουση με το κράτος και το κεφάλαιο που αποτελούν τον κοινό εχθρό όλων.
Όπως αναφέραμε στην αρχή της συζήτησης, εκατομμύρια ανθρώπων ξεριζώθηκαν από τους τόπους που κατάγονται αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Τις ανάγκες που παρουσιάστηκαν όταν εγκλωβίστηκαν στον ελλαδικό χώρο, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν μεμονωμένα άτομα ή και ομάδες ντόπιων-ξένων για να πλουτίσουν. Επίσης, δε μπορούμε να παραλείψουμε το γεγονός ότι πολλοί, παίζοντας με την ελπίδα των αποκλεισμένων για ανοιχτά σύνορα, απομύζησαν τεράστια ποσά μιλώντας για κρυφά περάσματα που οδηγούν στον παράδεισο της δύσης και στη συνέχεια εξαφανίζονταν.
Όσον αφορά το ζήτημα της ριζοσπαστικοποίησης, για μας ξεκίνησε από την κατανόηση της έννοιας της αλληλεγγύης και της αυτοοργάνωσης. Από τις πρώτες στιγμές της συμμετοχής μας στα αυτοοργανωμένα εγχειρήματα στέγασης μεταναστών/ριών εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για κοινές δράσεις, που περιελάμβαναν τόσο το κομμάτι της προπαγάνδας για την αλληλεγγύη μεταξύ των αποκλεισμένων, όσο και το κομμάτι της σύγκρουσης ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο. Κλείνοντας το θέμα για την ριζοσπαστικοποίηση, ως αναρχικοί προτάσσουμε τις καταλήψεις άδειων σπιτιών-κτιρίων, καθώς και τις απαλλοτριώσεις βασικών ειδών από τα σούπερ μάρκετ, καλύπτοντας έτσι τις ανάγκες μας για στέγη και τροφή, ενάντια σε κάθε είδους φιλανθρωπία απ’ όπου και αν προέρχεται.
Σ.Α.: Ποια η θέση της κυβέρνησης, των ΜΚΟ, των αλληλέγγυων και της τοπικής κοινωνίας σε γενικές γραμμές; Τι συμφέροντα ή κίνητρα για δράση έχει η κάθε μεριά, ειδικά στην πλευρά όσων προσφέρουν στους μετανάστες; Τι διαφοροποιήσεις βλέπεις;
Χ.Ν.: Δεν μπορεί να περιγράψει εύκολα κανείς τις θέσεις όλων αυτών. Σε αδρές γραμμές, η κυβέρνηση και οι ΜΚΟ ασκούν περίτεχνα την εξουσιαστική διγλωσσία, και ενώ ρίχνουν όλη την ευθύνη στην ΕΕ, την ίδια στιγμή χρησιμοποιούν το ζήτημα εργαλειακά για να βγάλουν φράγκα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η τοπική κοινωνία αναπαράγει σε μεγάλο βαθμό την κρατική προπαγάνδα και δεν ξεφεύγει από τη θέση «τι τους έχει βρει τους κακομοίρηδες». Πολλοί πάντως σίγουρα πιστεύουν ότι οι μετανάστες δεν πρέπει να μείνουν για πολύ. Μέχρι στιγμής δεν έχουν εμφανιστεί ρατσιστικές επιτροπές και άλλα τέτοια φρούτα.
Α.Ε.: Κοινή γραμμή για την Ε.Ε, τη σημερινή κυβέρνηση Σύριζα όσο και για το σύνολο των ισχυρών κρατών παγκοσμίως, αποτελεί η στρατιωτικοποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής. Εν μέσω της οικονομικής κρίσης, πολεμικών συρράξεων, της κλιματικής αλλαγής, οι πολυπληθείς ομάδες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το τόπο διαμονής τους, ως ο αδύναμος κρίκος του ταξικού συστήματος που αποτελεί την αυριανή κατώτερη οικονομικά εργατική τάξη, αντιμετωπίζονται ως η αναλώσιμη κοινωνική ομάδα, που θα συμβάλλει με το λιγότερο κόστος στην περαιτέρω ανάπτυξη του κεφαλαίου, όπως άλλωστε συνέβη και στο παρελθόν σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης. Για να υπάρχει η δυνατότητα διαχείρισης αυτής της ομάδας ανθρώπων κατά το δοκούν, εντέχνως και με μεθοδικότητα, αναλόγως με το μοντέλο διακυβέρνησης κάθε χώρας, οι μηχανισμοί εξουσίας επιλέγουν και την τακτική που θα ακολουθήσουν . Χαρακτηριστική είναι η νομική ασάφεια γύρω από τον ορισμό κάποιου ως πρόσφυγα, η οποία γίνεται λάστιχο ανάλογα με τα συμφέροντα, και εκεί που μέχρι χτες το Αφγανιστάν και το Ιράκ θεωρούνταν εμπόλεμη περιοχή, και άρα οι εκτοπισμένοι αυτών των χωρών είχαν δικαίωμα αίτησης ασύλου, σήμερα αυτή η δυνατότητα δίνεται σε άτομα από συγκεκριμένες περιοχές της Συρίας.
Η αριστερή κυβέρνηση εν προκειμένω, καλείται να εφησυχάσει τόσο τις δεξιό-ακροδεξιές συνειδήσεις όσο και τις «αριστερίζουσες, πιο ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες», από τη μια φυλακίζοντας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και απελαύνοντας αυτούς που νομικά αποκλείονται από οποιοδήποτε δικαίωμα και που αποκαλούνται μετανάστες, και από την άλλη δημιουργώντας «δομές φιλοξενίας» για τους πρόσφυγες που είναι νόμιμοι. Το προφίλ δύο τύπων ανθρώπων, αυτόν του εγκληματία μετανάστη που ίσως είναι και τζιχαντιστής, και αυτόν του πρόσφυγα οικογενειάρχη, είναι που εξυπηρετεί με το καλύτερο τρόπο την ακροδεξιά ρητορική, γιατί είναι και πιο αληθοφανές. Η εμπέδωση μιας τέτοιας προσέγγισης, ειδικά εν μέσω οικονομικής κρίσης σε μια κοινωνία που τείνει στην απόλυτη εξατομίκευση ,είναι τουλάχιστον επικίνδυνη και άκρως υπονομευτική για την έννοια της ανθρωπιάς, αλλά και για τη διαμόρφωση συλλογικής ταξικής συνείδησης.
Οι ΜΚΟ παίζουν σαφέστατα το βρώμικο παιχνίδι του ξεπλύματος των συνειδήσεων των δυτικών πολιτών, ως διαμεσολαβητές ανάμεσα στους πολίτες και την κυβέρνηση και εργολάβοι της φιλανθρωπίας. Εκτός από τα υπέρογκα χρηματικά ποσά που διαχειρίζονται με απόλυτο καθεστώς αδιαφάνειας, ο κυριότερος ρόλος ύπαρξής τους είναι η απονοηματοδότηση εννοιών όπως η αλληλεγγύη, που πρακτικά μεταφράζεται σε εθελοντική κατευθυνόμενη εργασία.
Οι τοπικές αρχές είναι ξεκάθαρο ότι φέρουν ξενοφοβικές -ρατσιστικές απόψεις και θέλουν το ζήτημα του στρατοπέδου και των μεταναστών να παραμένει στο περιθώριο και μακριά από την πόλη.
Η τοπική κοινωνία, απ’ όσο φαίνεται απ’ την επαφή μέσα από κινήσεις αντιπληροφόρησης, δείχνει να ανταποκρίνεται σε μαζέματα υλικών αγαθών. Επίσης δεν έχει συσταθεί κάποια φασιστοεπιτροπή, αλλά από ένα μειοψηφικό κομμάτι έχει εκφραστεί ένας κοινός προβληματισμός ως προς τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ενσωμάτωσή των μεταναστών, δηλαδή η τρομοκρατία που ο φασιστικός οχετός των ΜΜΕ εξαπολύει αναφορικά με την αύξηση της ανεργίας, που σαν προβληματισμός όμως και όχι σαν τοποθέτηση είναι εύκολα αναστρέψιμος με τα αντίστοιχα επιχειρήματα μέσα από μια κοινωνικοταξική ανάλυση.
Από πλευράς «πρωτοβουλίας» είναι ξεκάθαρη η στόχευση της πλήρης ενσωμάτωσης και μετεγκατάστασής τους στη πόλη της Χαλκίδας και η εναντίωση σε όποιου είδους γκετοποίηση. Η ρήξη με τους παραπάνω θεσμούς, φορείς, ΜΚΟ είναι δεδομένη και αναπόφευκτη και το σημαντικότερο είναι ότι αρκετοί από τους μετανάστες φαίνεται να αντιλαμβάνονται το γιατί.
p.k.r., Α.Κ., Γ.Δ.: Το κράτος είτε θα εναντιώνεται σε μετανάστες όπως π.χ. με τον φράχτη του Έβρου, τη χρήση εγχώριων και ευρωπαϊκών κατασταλτικών μηχανισμών ή τον εγκλεισμό τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, είτε σε αγαστή συνεργασία με τα ΜΜΕ θα προβάλλει τη θυματοποίηση τους σε περιόδους κοινωνικού αναβρασμού και θα προβαίνει ακόμα και στην «αντικειμενοποίηση» τους, όταν για παράδειγμα τους χρησιμοποιεί σαν χαρτί διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε αυτό το καλοστημένο παιχνίδι δεν θα μπορούσε να λείπει και το κεφάλαιο. Γνωστοί φιλάνθρωποι επιχειρηματίες παίρνουν εργολαβίες από την κυβέρνηση για την κατασκευή κοντέινερ, με σκοπό τη στοίβαξη μεταναστών ή την ανέγερση φραχτών, στήνουν ΜΚΟ με «ειδίκευση» στη μεταναστευτική κρίση κυνηγώντας φοροελαφρύνσεις ή ξεπλένοντας χρήματα χρησιμοποιώντας την φιλανθρωπία τους.
Από τη μια, οι επαγγελματίες ανθρωπιστές των ΜΚΟ τώρα εξαντλούν την «αλληλεγγύη» και την φιλανθρωπία τους στη συνεργασία τους με τους μπάτσους, τη διανομή σάπιου φαγητού ή συμπεριφερόμενοι στους μετανάστες σαν ανθρώπους β’ κατηγορίας. Επιπρόσθετα, οι ΜΚΟ είναι το δεκανίκι του κράτους, μιας και καλύπτουν τα κενά του.
Από την άλλη, το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής κοινωνίας των Εξαρχείων, αντιλαμβανόμενοι ότι οι μετανάστες αναζητούν την ελευθερία τους και μια καλύτερη ζωή έχουν δεχτεί και έχουν τοποθετήσει τους εαυτούς τους δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους.
Αυτό που μπορεί να διαφοροποιήσει κάθε εγχείρημα είναι οι πράξεις και τα πλαίσια τα οποία θέτει. Εμείς από τη μεριά μας ως αναρχικοί/ες δεν καλύπτουμε τα κενά του κράτους, δρούμε ανταγωνιστικά προς αυτό.
Σ.Α.: Πάνω στο ζήτημα της αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και μετανάστες, ποια τα όρια μεταξύ ανθρωπιστικής προσφοράς και πολιτικής πράξης; Είναι αλληλοσυμπληρούμενα, συμβαδίζουν ή θέτουν περιορισμούς το ένα στο άλλο; Πως κεφαλαιοποιείται πολιτικά η αλληλέγγυα δράση προς μία αναρχική επαναστατική κατεύθυνση.
Χ.Ν.: Η πανσπερμία των κινήσεων αλληλεγγύης ανέδειξε πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις, που ως τότε είχαν μείνει ίσως μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Τα όρια του ανθρωπισμού και της πολιτικής πράξης έπρεπε πρώτα να αναγνωριστούν, και στη συνέχεια να αναλυθούν. Το σίγουρο είναι πως τον πρώτο καιρό ήταν απαραίτητη η συγκέντρωση ειδών πρώτης ανάγκης από ταξική σκοπιά, ώστε να ανατιμηθεί η θέση τους και να μην είναι έρμαιο των μηχανισμών. Στη συνέχεια όμως, όταν πλέον αρχίζουν να δίνουν πράγματα όλοι, η κατάσταση μπερδεύεται. Η επικοινωνία με τους μετανάστες, ειδικά εκείνη που έχει ως στόχο την ανάπτυξη ταξικής αλληλεγγύης, είναι μια σχέση που δεν μπορεί να είναι συνεχώς (ή ακόμη χειρότερα μόνο) εμπράγματη. Και αυτές οι σχέσεις απαιτούν τριβή πάνω σε πολιτικό διάλογο ο οποίος με την σειρά του απαιτεί χρόνο. Όπου υπάρχει ανάγκη φυσικά οφείλεις να είσαι εκεί. Το να μοιράζεις πράγματα όμως είναι το εύκολο. Το να καταλαβαίνουν οι μετανάστες ποιος είσαι και γιατί κάνεις αυτό που κάνεις είναι μια χρονοβόρα και δύσκολη δουλειά. Σε αυτό το πλαίσιο, η αλληλεγγύη μπορεί να αποδώσει καρπούς μόνο όταν οι ίδιοι οι μετανάστες και οι αλληλέγγυοι -τα υποκείμενα- βρουν κοινή βάση αγώνα και διεκδικήσεων. Δεν έχουν βρεθεί όμως ακόμη. Πολλοί μετανάστες έχουν διαφορετικές εμπειρίες και προσλήψεις σχετικά με την οργάνωση και τον αγώνα, πολλώ δε μάλλον, οι περισσότεροι έχουν εντελώς διαφορετική άποψη για το κεφάλαιο και το κράτος, ειδικά στην ευρωπαϊκή του έκφανση. Για να μπορέσει λοιπόν κάποιος/α να δράσει προς μια αναρχική επαναστατική κατεύθυνση, πρέπει πρώτα να καταλάβει την ταξική του θέση, να καταλάβει τι σημαίνει φτηνό εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη και να αποδομηθούν όλα εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την εμπιστοσύνη του προς το κράτος. Συνεπώς, νομίζω, εκεί είναι που πρέπει να δοθεί σήμερα το βάρος, στην κατάδειξη του εχθρού. Η σχέση μας με τους μετανάστες δεν θα αποβεί επικίνδυνη μόνο και μόνο επειδή το θέλουμε εμείς.
Α.Ε.: Η έννοια της αλληλεγγύης εμπεριέχει τον ανθρωπισμό, αλλά η ειδοποιός διαφορά της από τη φιλανθρωπία είναι ότι η αλληλεγγύη εστιάζει στα αίτια του προβλήματος, στο σύστημα που γεννά τις ποικίλες ανισότητες και αποτρόπαιες καταστάσεις, όπως εν προκειμένω ο πόλεμος και η μετανάστευση που είναι απόρροιά του, ενώ η φιλανθρωπία μένει μόνο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Το διακύβευμα στο ζήτημα της αλληλεγγύης με τους μετανάστες θεωρώ ότι είναι η δημιουργία εκείνων των διαδικασιών που θα προωθούν την αυτοοργάνωση των μεταναστών και ταυτόχρονα θα συνδέουν τους αγώνες τους, με τους αγώνες των υπόλοιπων εκμεταλλευομένων δυνάμεων και δευτερευόντως η επίλυση των ανθρωπιστικών ζητημάτων. Η υλική βοήθεια, που αναπόφευκτα είναι απαραίτητη, δε μπορεί να υπερκεράσει τις υπόλοιπες πολιτικές διαδικασίες, κινήσεις, δομές. Όχι γιατί αντικειμενικά δεν υπάρχει η δυνατότητα λόγω και της ταξικής θέσης ημών, αλλά γιατί το ζητούμενο είναι η συμπόρευση, οι κοινοί αγώνες ως διαφορετικές μεν (σε άλλη βάση απ’ αυτή που έχουμε συνηθίσει, με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά και αντιλήψεις και όχι με τα αμιγώς πολιτικά κριτήρια που θα επιθυμούσαμε), εκμεταλλευόμενες δε ομάδες που έχουμε κοινό εχθρό τον καπιταλισμό, και βρισκόμαστε στο ίδιο στρατόπεδο. Η έμφαση στα σημεία ταξικής -και όχι μόνο- εγγύτητας ντόπιων και μεταναστών έχει διττή σημασία, αφού απευθύνεται εκτός από τους μετανάστες και σ’ αυτούς που ταξικά ανήκουν στους εκμεταλλευόμενους, συνειδησιακά όμως πορεύονται ακόμη και με τον εχθρό λόγω απουσίας της αντίστοιχης ανάλυσης. Όσα περισσότερα βήματα κάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση, τόσο καλύτερα για το μέλλον των ριζοσπαστικών, ανατρεπτικών, αντιεξουσιαστικών, απελευθερωτικών ενάντια στο υπάρχον, δυνάμεων.
p.k.r., Α.Κ., Γ.Δ.: Για εμάς τα όρια που αναφέρεις είναι ευδιάκριτα τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Η συνύπαρξη μεταναστών και αναρχικών αλληλέγγυων, σε επίπεδο κοινότητας και σε επίπεδο δράσεων, συνιστά μια πολυεπίπεδη πολιτική ζύμωση. Ύστερα από σχεδόν έξι μήνες ενασχόλησης με το μεταναστευτικό και απορρίπτοντας τους ανθρωπικίστικους διαχωρισμούς τύπου «έχω την τάδε ανάγκη», «καλύπτω την τάδε ανάγκη», μπορούμε να πούμε ότι ως αναρχικοί-ες και ως αναρχικά εγχειρήματα μας είναι ξεκάθαρο όσο ποτέ πως κάθε πράξη μπορεί και να χαρακτηρισθεί πολιτική ανάλογα με τα κίνητρα και τις προθέσεις του υποκειμένου.
Η αλληλεγγύη για εμάς στην προκειμένη περίπτωση έχει πολιτική σκοπιμότητα. Στοχεύει στην συνειδητοποίηση των ανθρώπων και δεν χρειάζονται μεγάλες ρητορείες και επαναλήψεις όρων και προταγμάτων για να γίνουν αυτά που πρεσβεύουμε κατανοητά. Αρκεί η απλή εφαρμογή τους. Και αυτή είναι για εμάς η χειροπιαστή και άμεση κεφαλαιοποίηση.
Σε ό,τι αφορά τώρα την επαναστατική προοπτική πιστεύουμε πως ισχύει ό,τι και στα υπόλοιπα μέτωπα του αγώνα. Υπάρχουν οι αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες. Από την πλευρά μας θεωρούμε πως οι πρώτες υπάρχουν, και άρα η επαναστατική προοπτική έρχεται σε όσα αναφέραμε πιο πάνω, δηλαδή στις μεταξύ μας πολυεπίπεδες ζυμώσεις για την όξυνση του αγώνα και τις κοινωνικές και ταξικές συγκρούσεις.
Κλείνοντας, θέλουμε να πούμε ότι για μας είναι μια πολύ καλή ευκαιρία η κουβέντα αυτή για την σύνδεση των αγώνων. Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα από τα πολλά μέτωπα ενός κοινού αγώνα, αυτού για την κοινωνική επανάσταση και την αναρχία. Ως αναρχικοί δεν ιεραρχούμε τις δράσεις και φυσικά τις υπερασπιζόμαστε όλες, όπως κινήσεις αντιπληροφόρησης, καταλήψεις, άμεσες δράσεις, ένοπλες μορφές πάλης.
Φωτιά σε φυλακές και σύνορα
Λευτεριά στους πολιτικούς κρατούμενους
Αγώνας με όλα τα μέσα ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο
