«Μια αναδρομή στο Brexit και τα αποτελέσματα του σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο στην Μ. Βρετανία και την Ευρώπη».
Στις 23/6/2016 η Μ. Βρετανία, επί πρωθυπουργίας του Ντ.Κάμερον και του κόμματος των συντηρητικών, καλείται να ψηφίσει για την παραμονή της στην Ε.Ε μέσω δημοψηφίσματος. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν υπέρ της αποχώρησης της από την Ε.Ε μέσω του Brexit το οποίο είναι μια σειρά από συμφωνίες (κυρίως χρηματοπιστωτικού ενδιαφέροντος) μεταξύ των δύο προαναφερθεισών πλευρών.
Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα μια συνθήκη σαν αυτή και για να μπορέσουμε να αναλύσουμε την παρούσα κατάσταση, με όσον το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, θα πρέπει να δούμε πολιτικά και ιστορικά το Ηνωμένο Βασίλειο ως οντότητα. Κοινά αποδεκτό είναι πως την “πρωτοκαθεδρία” στο Η.Β. την έχει η Αγγλία και το κέντρο αποφάσεων είναι το Λονδίνο από το 1707 (Act of the Union) μέχρι σήμερα, άρα και πως όλες οι πολιτικές αποφάσεις είναι κατά κύριο λόγο αγγλικών συμφερόντων. Η Αγγλία είναι μια χώρα που ιστορικά ήταν μια από τις μεγαλύτερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με μεγάλη δύναμη τόσο οικονομικά όσο και στρατιωτικά, μην ξεχνάμε πως ο όρος ντομίνιον (εξουσία επί…) είναι αγγλικός όρος και αναφερόταν στις αποικιακές κτήσεις της Μ. Βρετανίας. Αναφορικά κάποιες από αυτές, ήταν οι δεκατρείς αποικίες (μετέπειτα Η.Π.Α.) μέχρι το 1776, τα Επτάνησα μέχρι το 1864 , η Μάλτα 1964 μέχρι και η Ινδία μέχρι το 1947.
Πέρα από την αποικιοκρατία βέβαια η Αγγλία ήταν και η χώρα γενέτειρα της βιομηχανικής επανάστασης και της εγκαθίδρυσης του καπιταλισμού και της προτεσταντικής ηθικής ως κυρίαρχο σύστημα. Συμπεραίνουμε δηλαδή πως μέχρι και την τελική αναδιάρθρωση του καπιταλισμού (από καπιταλισμό του κερδοσκόπου-συσσωρευτή σε χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό), η Βρετανία ήταν κραταιά δύναμη έχοντας στην κατοχή της το μεγαλύτερο μέρος της τότε βαριάς βιομηχανίας και των μέσων παραγωγής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η πρώτη μεγάλη μετανάστευση βιομηχανικών εργατών (κυρίως ανειδίκευτων) συνέβη εκείνη την εποχή στην συγκεκριμένη χώρα.
Όλα τα προηγούμενα αναφέρονται για να μπορέσουμε να αναλύσουμε κάπως καλύτερα το τι επικρατεί στο ασυνείδητο της αγγλικής κοινωνίας σήμερα. Αν έχουμε ως δεδομένο πως κάθε έθνος- κράτος για να μπορέσει να σταθεί πρέπει να “μπολιάσει” μια εθνική συνείδηση και να σπείρει τον εθνικισμό στον κόσμο, έτσι και στην Αγγλία ο αλυτρωτισμός για τις χαμένες αποικίες και η νοσταλγία για τα περασμένα μεγαλεία είναι η επικρατούσα εθνική αφήγηση της χώρας. Αυτά τα οποία στην πραγματικότητα είναι μαύρες σελίδες στην ιστορία γεμάτες με επεκτατικούς πολέμους και κολοσσιαία κερδοσκοπία στις πλάτες των εργατών (ντόπιων και μεταναστών), αφηγούνται στην θεσμική τους ιστορία ως ένα γλυκό παραμύθι που θα έπρεπε να έχει αίσιο τέλος. Επιπροσθέτως, η Βρετανία δεν μπορεί να μπει στην ίδια κουβέντα με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. καθώς από την ένταξη της στην ένωση μέχρι και σήμερα οι σχέσεις (οικονομικές και μη) είναι ταραχώδεις. Αυτό το βλέπουμε και ιστορικά, καθώς η Βρετανία δεν ήταν μια από τις χώρες που υπέγραψαν τη συνθήκη της Ρώμης το 1957 για την ίδρυση της Ε.Ο.Κ. παρότι ήταν από τις χώρες που θα μπορούσαν, με βάση της δύναμη της τότε, να υπάρξουν σε μια τέτοια συνθήκη. Ακόμη υπήρχαν συνεχόμενες μεγάλες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της για με τέτοια συμφωνία αλλά και αντιδράσεις από άλλες χώρες, που δεν έβλεπαν ως κάτι θετικό την είσοδο της Βρετανίας στην τότε Ε.Ο.Κ. (βέτο της Γαλλίας).
Οπότε, και για να ξαναγυρίσουμε στο δημοψήφισμα, βλέπουμε το εξής αποτέλεσμα: τα εθνικιστικά κομμάτια της Αγγλίας και κυρίως στην επαρχία (καθώς αυτοί χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση) ήταν και τα κομμάτια που διαμόρφωσαν το τελικό αποτέλεσμα περί αποχώρησης της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε.. Βέβαια όλο αυτό είχε πολλαπλά αποτελέσματα και ένα από αυτά είναι και η θέση της “δεύτερης δύναμης” στο Η.Β., που είναι η Σκωτία και το τι μέλει γενέσθαι στην μεταξύ τους σχέση. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Σκωτίας ψήφισε υπέρ της παραμονής του Η.Β. στην Ε.Ε. και καθώς το αποτέλεσμα δεν ήταν το θεμιτό για αυτούς οι ρητορείες περί απόσχισης της Σκωτίας από το Η.Β. ολοένα και μεγαλώνουν. Το 2014 στη Σκωτία πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στο Βασίλειο όπου το “ΝΑΙ” επικράτησε με μικρή διαφορά. Μετά το Brexit, φαίνεται πως τα δεδομένα αλλάζουν ακόμη και από το στόμα της επικεφαλής της Σκωτσέζικης κυβέρνησης Ν.Στέρτζον ακούγεται η θέληση περί ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας. Χαρακτηριστική είναι η συγκεκριμένη τοποθέτηση:
«Η πρόκληση που αντιμετωπίζω τώρα ως πρωθυπουργός είναι να βρω πώς θα προστατεύσω καλύτερα τα συμφέροντα της Σκωτίας, πώς θα προσπαθήσω να εμποδίσω την έξοδό μας από την Ε.Ε. παρά τη θέλησή μας, με όλες τις βαθιά βλαβερές και οδυνηρές συνέπειες που κάτι τέτοιο θα επέφερε».
Βέβαια, μέσω μιας τρομοκρατίας που έχει επικρατήσει όσον αφορά την αποχώρηση της Σκωτίας από το Η.Β. είδαμε στις πρόσφατες Ευρωεκλογές τα ποσοστά του κόμματος της Στέρτζον να πέφτουν αισθητά.
Συνεχίζοντας όμως καλό είναι να συνειδητοποιήσουμε το ποιος είναι αυτός ο οποίος πραγματικά κινεί τα νήματα στο συγκεκριμένο ζήτημα και αυτός δεν είναι άλλος από την αστική τάξη και τα μεγαλοαφεντικά του Η.Β.. Ας μην γελιόμαστε όμως, το Brexit από την αρχή μέχρι το τέλος του ήταν μια θέληση του βρετανικού κεφαλαίου να αυξήσει τα οικονομικά του συμφέροντα, κάτι το οποίο πίστευε πως θα γίνει έξω από την Ε.Ε.. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τους όρους που έθεσε η Τερίζα Μέι για το Brexit οι οποίοι χοντρικά ήταν οι εξής:
-Από την μια ελεύθερα εμπόρια με τις ευρωπαϊκές χώρες (χωρίς δασμούς) και από την άλλη εμπορικές συμφωνίες και με άλλες χώρες (εκτός E.E.) όπως η Κίνα κατά το δοκούν. Ταυτόχρονα βέβαια να πάψει ο έλεγχος της κομισιόν στην Βρετανία και η Βρετανία να μην δίνει εισφορά στον προϋπολογισμό της Ε.Ε..
-Έλεγχος μετανάστευσης αλλά ταυτόχρονα εξασφάλιση των ατόμων της Βρετανίας που ζουν στην Ε.Ε. και το αντίστροφο (καταλαβαίνουμε για ποιους χτυπάει η καμπάνα βέβαια).
-Τερματισμός της δικαιοδοσίας του ευρωπαϊκού δικαστηρίου στην Βρετανία. Χαρακτηριστική η δήλωση της Μέι που αναφέρει πως «οι νόμοι θα ερμηνεύονται από δικαστές του Γουεστμίνστερ, του Εδιμβούργου ή του Μπέλφαστ και όχι του Λουξεμβούργου».
-Ένα μαλακό Brexit με βάση το άρθρο 50 της συνθήκης της Λισαβώνας.
Αυτά είναι κάποια από τα παραδείγματα τον θέλω του βρετανικού κεφαλαίου τα οποία οδήγησαν το Η.Β. στο Brexit. Βέβαια όλα αυτά ήταν ευσεβείς πόθοι, καθώς το “λίγο Brexit” δεν είναι κάτι το υλοποιήσιμο γιατί εν τέλει ο καπιταλισμός είναι ένας διαρκής ανταγωνισμός και στην παρούσα κατάσταση το βρετανικό κεφάλαιο συγκρούεται με το ευρωπαϊκό και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να κάνει πίσω. Το γενικό συμπέρασμα που βγαίνει πάντως είναι πως η Βρετανία είτε θα πρέπει να υποταχθεί στους νόμους της Ε.Ε. είτε να αποχωρήσει χωρίς εξαιρέσεις. Αυτό μας μεταφέρεται από τα λόγια του Γκι Βέρχοφσταντ (υπεύθυνος της Ε.Ε. για το Brexit) που συγκεκριμένα αναφέρει: “Η Βρετανία θα μπορούσε να παραμείνει στην Ε.Ε. αλλά με άλλους όρους”. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το βρετανικό κεφάλαιο να (ξανά) αναθεωρήσει την θέση του περί Brexit και να θέλει διαπραγμάτευση με άλλους όρους και με αυτόν τον τρόπο να δηλώνει πως αυτήν την στιγμή στην θέση ισχύος δεν είναι οι ίδιοι.
Σαν γενικό συμπέρασμα λοιπόν, καταλήγουμε πως οι καραμέλες περί «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» και ενιαίας Ευρώπης, η οποία βέβαια δεν θα ήταν τίποτα άλλο από έναν ιμπεριαλιστικό γίγαντα, αρχίζουν να ξεθυμαίνουν. Πως όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα στο τέλος του Brexit, κερδισμένο θα βγει το κεφάλαιο είτε θα λέγεται CBI και EEF (βρετανικό κεφάλαιο) είτε total και allianz. Ακόμα μας δείχνει πως κάτω από την ταμπέλα της «σταθερότητας» και της «ευημερίας» στην πραγματικότητα οι εταιρίες-κολοσσοί ενδυναμώνονται σε βάρος του εργατικού δυναμικού. Τέλος πως η «Ευρώπη της ισότητας» είναι και στο μέλλον θα είναι ακόμη περισσότερο, μια Ευρώπη φρούριο με πολιτική εξοντωτική προς τους μετανάστες και τους πρόσφυγες και μια Ευρώπη που το ταξικό χάσμα θα διογκώνεται ολοένα και περισσότερο.
jegardo
