Ο τουρισμός στα Χανιά αυξάνεται, όλη η κοινωνία περιστρέφεται γύρω απ’ την τουριστική βιομηχανία, ο «μέσος άνθρωπος» γεμίζει αισιοδοξία, και όμως αυτή η βιομηχανία, όπως και κάθε άλλη, δείχνει το σκοτεινό της πρόσωπο. Από πίσω κρύβονται πολλά μικρά και μεγάλα αφεντικά τα όποια συγκροτούνται γύρω από τα κοινά τους συμφέροντα. Το 2017 τα είδαμε να βγαίνουν στον δημόσιο χώρο απεργώντας αλλά και παρεμβαίνοντας στο δημοτικό συμβούλιο εναντία στον νέο κανονισμό χρήσης κοινόχρηστων χώρων, καθώς απ’ τη μελέτη της αρχαιολογίας προέκυπτε η παραχώρηση 2.600 τ.μ. για τραπεζοκαθίσματα, ο δήμος πρότεινε 4.600 τ.μ., ενώ η πραγματικότητα έβρισκε τα μαγαζιά να έχουν εμπορευματοποιήσει 6.100 τ.μ. Βεβαία πέρα από αυτά τα νούμερα, μια απλή βόλτα στην πλατεία της Σπλάντζιας** ή στο παλιό λιμάνι μπορεί να φανερώσει τις πραγματικές διαστάσεις της εμπορευματοποίησής τους όσο και ολόκληρης της παλιάς πόλης. Η δημόσια εμφάνισή τους δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία, καθώς γνωρίζουν από καιρό τα κοινά τους συμφέροντα, όπως δείχνει και η λειτουργία ομάδας στο viber στην όποια αλληλοενημερώνονται για τους επερχόμενους ελέγχους, και έχουμε δει ακόμα και να στοχοποιούν εργαζόμενούς τους*** που είχαν ζητήσει τα πιο βασικά δικαιώματά τους.
Μαζί με την εκκίνηση της τουριστικής σεζόν είδαμε την επανεμφάνιση των μπράβων στην προκυμαία του παλιού λιμανιού. Μπράβοι οι οποίοι λειτουργούν σαν άτυπη ιδιωτική αστυνομία. Προασπιζόμενοι τα συμφέροντα των αφεντικών βάζουν στο στόχαστρό τους τους ρομά, τους μετανάστες μικροπωλητές, τους πλανόδιους μουσικούς, επαίτες, αλλά και οποίον άλλο αποφασίσουν τα καταστήματα εστίασης ότι δεν ταιριάζει στο φόντο των μαγαζιών τους. Οι ίδιοι δεν είναι η πρώτη φορά που κάνουν την εμφάνιση τους. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το κείμενο της «πρωτοβουλίας ενάντια στην τουριστικοποίηση»:
«10
Μαΐου 2018: Μπράβοι
εμφανίζονται στο λιμάνι.
Τα
αφεντικά προσπαθούν να μετατρέψουν τη
Χάληδων και το λιμάνι σε περιοχές ελέγχου
τους, μισθώνοντας φασίστες και πρώην
security για την “περιφρούρηση” της
περιοχής. Αυτοί απειλούν και διώχνουν
τους μικροπωλητές, στους οποίους
παρουσιάζονται ως μπάτσοι, με βασικό
επιχείρημα ότι η δουλειά τους είναι
ενοχλητική για όσους βρίσκονται ή
περνάνε από εκεί. Ορισμένοι, είτε από
τη θέση του αφεντικού, είτε, ακόμα και,
από τη θέση του εργαζόμενου έχουν το
θράσος να εξωτερικεύουν το ρατσιστικό
τους λογύδριο σε ένα καθεστώς που
νομιμοποιεί πρακτικές μίσους για το
καλό του τουρισμού».
Αυτοί οι μπράβοι δεν εμφανίζονται μόνο στο λιμάνι, αλλά τους ξαναείδαμε μπροστάρηδες […] στα συλλαλητήρια ενάντια στην ονομασία της Βόρειας Μακεδονίας, προσθέτοντας άλλη μια φασιστική νότα σε αυτά. Όλα τα παραπάνω τελικά αναδεικνύουν τη σύμπλευση αφεντικών και φασιστών, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο των τελευταίων ως βραχίονα διασφάλισης των συμφερόντων του κράτους και του κεφαλαίου.
Το τελευταίο κομμάτι αυτού του δυστοπικού παζλ προστέθηκε την Τετάρτη 8 Μάη του 2019, που λιμενικοί τραμπούκισαν, χτύπησαν και έδεσαν πισθάγκωνα μουσικό του δρόμου ο οποίος αρνήθηκε να μετακινηθεί κατά τις εντολές τους. Ακολούθως, τον οδήγησαν στο λιμεναρχείο, όπου του έκοψαν πρόστιμο για παράνομη συναυλία με εμπορικό σκοπό. Αυτή η επίθεση έρχεται ως συνέχεια των απειλών από μπράβους του λιμανιού, αναδεικνύοντας τον αλληλένδετο ρόλο μπράβων και λιμενικών για να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των τοπικών αφεντικών.
Όλοι εμείς όμως που δεν έχουμε μαγαζιά στο παλιό λιμάνι, και δεν αποκομίζουμε κανένα κέρδος απ’ την ανάπτυξη αυτής της βιομηχανίας, την εκμετάλλευση των εργαζομένων και την καταπάτηση του δημόσιου χώρου, παρά μόνο ένα μικρό ποσοστό της αξίας της εργασίας μας εν είδει μισθού, αντιμέτωποι με μια συνεχή μάχη ενάντια στις εξοντωτικές συνθήκες εργασίας, τα μισά ένσημα, τις απλήρωτες υπερωρίες κ.λπ. δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με όσους μπαίνουν στο στόχαστρο μόνο και μόνο για την προσπάθειά τους να επιβιώσουν. Και μπορεί σήμερα να βλέπουμε αυτή την επίθεση να διεξάγεται στους «άλλους», αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα σταματήσει σε κανέναν που διαταράσσει την ομαλή κερδοφορία των αφεντικών, ζητώντας ακόμα και τα στοιχειώδη δικαιώματά του.
Από τη μεριά μας αναγνωρίζουμε ότι αν δεν καταρρεύσει το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής, δεν πρόκειται να καταργηθεί η εκμετάλλευση, η επιβολή και οι διαχωρισμοί απ’ το φύλο, τη φυλή και την τάξη. Βεβαία, μέχρι τότε δεν θα σταματήσουμε να διεκδικούμε τον ζωτικό μας χώρο, τον ελεύθερο χρόνο μας για να τον διαβαίνουμε, και όλα αυτά χωρίς το άγρυπνο βλέμμα των μπράβων που περιφράζουν τον δημόσιο χώρο προς όφελος της κερδοφορίας των αφεντικών.
*Με τον τίτλο αυτό δεν έχουμε σαν στόχο να παρομοιάσουμε τους μπράβους και τους λιμενικούς με την σικελιάνικη μαφία. Θέλουμε να αναδείξουμε την κατάσταση στην πόλη των Χανιών που όλη η κοινωνική ζωή περιστρέφεται γύρω απ’ τον τουρισμό, όπως αντίστοιχα στο Παλέρμο όλη η κοινωνική ζωή περιστρεφόταν γύρω απ’ τη μαφία.
** Η πλατεία της Σπλάτζιας αποτελούσε ανέκαθεν σημαντικό σημείο συνάντησης για τους κατοίκους, τους φοιτητές, αλλά και τα πιο υποτιμημένα κομμάτια της κοινωνίας. Λειτουργούσε τόσο σαν χώρος ψυχαγωγίας -είτε σε καφενεία, είτε όχι- όσο και σαν σημείο αναφοράς των κινημάτων της πόλης. Τα τελευταία χρόνια βέβαια γέμισε τραπεζοκαθίσματα, μετατρέποντας τη χρήση της σε αποκλειστικά εμπορική.
***Πιο συγκεκριμένα, μιλάμε για δυο περιστατικά δημοσιοποίησης στοιχείων εργαζομένων με τη σημείωση ότι διεκδικούν τα δικαιώματά τους, και να μην προσληφθούν πουθενά. Στη μια περίπτωση στάλθηκαν στο κοινό γκρουπ των εργοδοτών στο viber, ενώ στην άλλη ανέβηκαν τα πλήρη στοιχεία καθώς και φωτογραφία στο facebook!
Χοχλιοί που αναλογίζονται την ύπαρξή τους
στα λιθόστρωτα σοκάκια του παλιού λιμανιού
