10+1 σημαντικές στιγμές για την αρχή και την εξέλιξη των ελληνικών εκλογών

  • 1829, με απόφαση του Ιωάννη Καποδίστρια λαμβάνουν χώρα οι πρώτες εκλογές του νεοσύστατου ελληνικού κράτους με τη μορφή της προφορικής και φανερής ψηφοφορίας.
  • Στις δημοτικές εκλογές του 1834 του νομού Αργολιδοκορινθίας χρησιμοποιείται πρώτη φορά το ψηφοδέλτιο. Η μορφή του είναι ένα λευκό χαρτί οπού γράφει ο ψηφοφόρος το όνομα του υποψήφιου.
  • 1843 γίνεται η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου με αίτημα την παραχώρηση συντάγματος.
  • Ακολουθούν το 1844 βουλευτικές εκλογές, και καθιερώνεται και συνταγματικά η ψηφοφορία στην Ελλάδα. Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο οι άνδρες άνω των 25 ετών.
  • Από το 1844 μέχρι το 1923 οι βουλευτικές εκλογές γίνονται με το πλειοψηφικό σύστημα.
  • Καταργείται με το σύνταγμα του 1864 η ψηφοφορία με ψηφοδέλτιο γιατί οι περισσότεροι Έλληνες δεν ήξεραν να γράφουν, με συνέπεια η νοθεία να οργιάζει από τους «γραμματιζούμενους». Καθιερώνεται η ψηφοφορία με σφαιρίδιο (μολυβένιος βόλος). Έτσι, 14-17 Μαΐου 1865, γίνονται οι πρώτες εκλογές με σφαιρίδια, με νικητή τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο. Επίσης, είναι οι πρώτες εκλογές που παίρνουν μέρος οι επτανήσιοι.
  • Τον Νοέμβριο του 1902 τα εκλογικά αποτελέσματα βγήκαν ισοπαλία ανάμεσα στο κόμμα του Δηλιγιάννη και του Θεοτόκη με 102 έδρες το καθένα. Ακολούθησαν επεισόδια (τα «σανιδικά») από οπαδούς του Δηλιγιάννη, με συνέπεια ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ να παραχωρήσει το δικαίωμα σχηματισμού κυβέρνησης στον Δηλιγιάννη παρά την ισοπαλία του αποτελέσματος.
  • Επιστρέφει το 1914 το ψηφοδέλτιο, τυπωμένο με τους υποψήφιους αυτή τη φορά, σε δημοτικές εκλογές. Από τις βουλευτικές του 1926 και μετά έγινε το επίσημο μέσο ψηφοφορίας.
  • Το 1930 κατοχυρώνεται δικαίωμα ψήφου στις εγγράμματες Ελληνίδες άνω των 30 ετών. Συνεπώς (καθ’ ότι το ποσοστό μορφωμένων γυναικών ήταν λιγότερο από 30%) στις δημοτικές εκλογές του 1934 ψήφισαν μόνο 240 γυναίκες. Συνταγματικά το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες κατοχυρώθηκε το 1952, και το 1953 εκλέγεται και η πρώτη γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα.
  • Στις εκλογές του 1956 εφτά διαφορετικά κόμματα συνασπίστηκαν για να αντιμετωπίσουν τον Κων. Καραμανλή (ΕΡΕ). Στις συγκεκριμένες εκλογές θεσπίστηκε ένα «ιδιαίτερο» εκλογικό σύστημα. Στο λεκανοπέδιο της Αττικής, που τα ποσοστά της ΕΡΕ ήταν χαμηλά, ίσχυσε η απλή αναλογική, ενώ στην επαρχία, όπου ήταν υψηλότερα, η πλειοψηφική μέθοδος. Ως εκ τούτου, παρόλο που η ΕΡΕ ήρθε δεύτερη σε ψήφους, σχημάτισε κυβέρνηση και μάλιστα αυτοδύναμη!
  • Το 1961 οι εκλογές χαρακτηρίστηκαν ως της «βίας και της νοθείας». Μετακινήσεις στρατιωτικών και χωροφυλάκων λάμβαναν χώρα στην επαρχία, όπου ίσχυε η πλειοψηφική μέθοδος, όπου ψήφιζαν σε παραπάνω από ένα μέρη υπέρ της κυβέρνησης Καραμανλή. Το φαινόμενο ήταν τόσο έντονο, που μετά τις ψευδείς εγγραφές, σε μία διώροφη κατοικία βρέθηκαν να διαμένουν 218 χωροφύλακες.

Το κράτος έχει συνέχεια είτε όταν οι διαχειριστές του βγαίνουν μέσα από εκλογικές διαδικασίες είτε όχι. Διαδικασίες που από τα πρώτα χρόνια κιόλας της ύπαρξής του έκαναν ξεκάθαρες τις αξίες που αντιπροσωπεύουν, κάνοντας διακρίσεις για το ποιοι συμμετέχουν και ποιοι όχι με βάση το φύλο, τη φυλή, το μορφωτικό επίπεδο -οπότε κατ΄ επέκταση και το κοινωνικό επίπεδο. Μπορεί αυτά να άλλαξαν με τα χρόνια και τους αγώνες, αλλά δεν έπαψαν να ισχύουν στην ουσία, αφού συνέχισαν να εκφράζονται μέσα από τις εκάστοτε πολιτικές εξουσίες.

Η συμμετοχή στις εκλογές μια φορά στα τέσσερα χρόνια κάθε άλλο παρά «συμμετοχή στα κοινά» σημαίνει. Το πρόταγμα της εκλογικής απεργίας και της συμμετοχής στους κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες είναι πιο επίκαιρο και αναγκαίο από ποτέ. Σε οποιοδήποτε χρώμα και κράχτη και αν αναθέσουμε τη ζωή μας, πάντα η πορεία θα χαραχτεί με γνώμονα τα συμφέροντα των ισχυρών. Όπως και έχει γίνει μέχρι σήμερα. Οι κάλπες τα μόνα που έχουν βγάλει είναι καταπίεση, φτώχεια, εκμετάλλευση και πόλεμο. Εμείς, ο μόνος πόλεμος που συμμετέχουμε και δίνουμε την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε, είναι αυτός ενάντια στο κεφάλαιο, τον φασισμό, το κράτος και τους διαχειριστές του.

louielouie