Οι αγώνες για το έμφυλο ζήτημα, για την χειραφέτηση, την ισότητα και την ελευθερία, στέκονται ενάντια στις πατριαρχικές αντιλήψεις ιεράρχησης των ανθρώπων βάσει φύλου και σεξουαλικότητας. Ενάντια στην πατριαρχική διάθρωση της κοινωνίας και τις καταπιέσεις που παράγει. Αυτοί οι αγώνες είναι διακριτοί, διαφορετικοί μεταξύ τους, διαθεματικοί, αλλά και πολλές φορές αντιφατικοί. Είναι κοινωνικοί αγώνες, ενάντια σε μία ακόμη εξουσία.
Ο αγώνας για την βελτίωση της θέσης των γυναικών στην πατριαρχική κοινωνία που ζούμε ή για την ανατροπή των πατριαρχικών σχέσεων εξουσίας, χάνεται βαθιά μέσα στην ιστορία. Σε ολόκληρο τον κόσμο, τα γυναικεία και φεμινιστικά κινήματα είναι παρών και διεκδικούν, το καθένα με τα δικά του εργαλεία, την γυναικεία απελευθέρωση. Ο χρονικός εντοπισμός του φεμινισμού στα κινήματα, ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, εμπεριέχει συχνά αντιμαχόμενες συνιστώσες και ταξινομεί τον φεμινισμό σε επιμέρους ρεύματα.
Πλέον, μέσα από έναν συνεχή αναβρασμό, οι αγώνες ενάντια στην έμφυλη βία είναι διάχυτοι ανά τον κόσμο. Παρά τις όποιες αντιφάσεις και τα ακόμα άλυτα προβλήματα, τα φεμινιστικά κινήματα αντλούν δύναμη και από την συνάρθρωση των διαφορετικών αγώνων. Είναι αδιαμφισβήτητο λοιπόν, πως όσο ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός και η επιβολή των κυρίαρχων διαχέεται στην κοινωνία με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, είναι επιτακτική η επαφή μας με διαδικασίες και αγώνες που καταφέρνουν να εναντιωθούν σε αυτήν την κρατική και καπιταλιστική βαρβαρότητα, διεκδικώντας ισότητα, αλληλεγγύη και αφυπνίζοντας τις συνειδήσεις στην κοινωνική χειραφέτηση επιδιώκοντας ταυτόχρονα ένα αντιεξουσιαστικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης που θα αντιστέκεται στο κυρίαρχο σύστημα.
Ιστορικά, η πατριαρχία προϋπάρχει του καπιταλισμού και βρίσκει τις ρίζες της στην έννοια της ιδιοκτησίας και στο μοντέλο της οικογένειας. Μέσα στους αιώνες, η πατριαρχική αφήγηση έχει ορίσει τη γυναίκα αρχικά, ως κάτι διαφορετικό (από την κανονικότητα που είναι ο άνδρας) και για αυτό, η γυναικεία φύση ήταν πάντα το ξένο, το άγνωστο, το ακατανόητο και κατά συνέπεια το επικίνδυνο. Αργότερα, θεωρήθηκε ως ένας αντεστραμμένος, ατελής άνδρας και για αυτό το λόγο, εκ φύσεως κατώτερη και υποδεέστερη. Έγινε ένας επίπλαστος διαχωρισμός ανάμεσα στην αρρενωπότητα, που ταυτίστηκε με την ενεργητικότητα, την επιθετικότητα, τη βία, τη δύναμη, την αντοχή, τη γενναιότητα και άλλες ιδιότητες που θεωρούνται κατεξοχήν «ανδρικές» και τη θηλυκότητα, που ταυτίστηκε με την παθητικότητα, την υπομονή, την αδυναμία, την ευαισθησία, τη συστολή και άλλες ιδιότητες που θεωρούνται κατεξοχήν «γυναικείες».
Το πέρασμα στη νεωτερικότητα βρίσκει τις γυναίκες στο σπίτι, είτε ως αστές είτε ως εργάτριες. Οι γυναίκες της αστικής τάξης είναι σύζυγοι, μητέρες και κόρες που -ακόμα και αν είναι υπεύθυνες για τις λειτουργίες της οικίας- αποτελούν κτήματα των ανδρών της οικογένειας τους, συζύγων και πατεράδων -και εν ελλείψει αυτών, των αδερφών και των υιών. Είναι επιφορτισμένες με το ρόλο της μήτρας που θα γεννήσει γιούς, κληρονόμους της περιουσίας του πατέρα και ενδεχομένως και κόρες για να δημιουργήσουν σχέσεις με άλλες αστικές οικογένειες μέσα από τους κατάλληλους γάμους· ακριβώς όπως και στη φεουδαρχία ήταν η μήτρα που γεννούσε γιους, διαδόχους, κληρονόμους των τίτλων και της γης και κόρες για να συνάπτονται συμμαχίες μέσω των γάμων τους.
Οι γυναίκες της εργατικής τάξης, τις ώρες που δεν εργάζονται και οι ίδιες, κάνοντας σκληρή, υποτιμημένη εργασία, με μισθούς πολύ κατώτερους από αυτούς των ανδρών και ανύπαρκτα δικαιώματα -ακόμα και όταν οι άνδρες εργάτες είχαν κατοχυρώσει κάποια ελάχιστα, είναι επιφορτισμένες με την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης του άντρα εργάτη, δηλαδή το νοικοκυριό, από το φαγητό μέχρι τη φροντίδα της στολής εργασίας του άνδρα, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν τις μήτρες που γεννούν και ανατρέφουν τους αυριανούς εργάτες. Η απλήρωτη γυναικεία εργασία στο σπίτι ήταν, και παραμένει ακόμα, η πιο υποτιμημένη μορφή εργασίας, δίχως την οποία δε θα μπορούσε να αναπαραχθεί η εργατική τάξη.
Στην εργασία οι γυναίκες κατά μέσο όρο συνεχίζουν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες, έχουν λιγότερες ευκαιρίες και σε πολλές περιπτώσεις χάνουν την εργασία τους σε περίπτωση εγκυμοσύνης. Στο δρόμο, τους χώρους διασκέδασης και την εργασία, οι παρενοχλήσεις, οι σεξουαλικές επιθέσεις και οι βιασμοί βαφτίζονται κατά περίπτωση, ως «φλερτ», «κομπλιμέντα», πράξεις για τις οποίες «πήγαινε γυρεύοντας» ή κατά βάθος «ήθελε» ή «μεμονωμένα περιστατικά». Στην οικία η ενδοοικογενειακή και συζυγική βία και οι συζυγοκτονίες/γυναικοκτονίες αποκαλούνται «οικογενειακά ζητήματα» και «εγκλήματα πάθους». Η διάχυτη εξουσία της πατριαρχίας εκφράζεται στην πράξη καθημερινά, τόσο στη ζωή των γυναικών, όσο και κάθε υποκειμένου που δεν ταυτίζεται με το κυρίαρχο πατριαρχικό πρότυπο.
Αυτήν την στιγμή, ανά τον κόσμο, οι φεμινιστικοί αγώνες εμφανίζονται μαχητικά, για ακόμα μία φορά στην ιστορία, θέτοντας εκ νέου τις διεκδικήσεις και τα προτάγματά τους.
Στο Μεξικό, οι γυναίκες αυτοοργανώνονται και φτιάχνουν ομάδες ενάντια στην παρενόχληση και τις επιθέσεις που υφίστανται στο δρόμο και την κουλούρα του βιασμού, με όπλα την άμεση αντίδραση και το χιούμορ. Στην Ινδία, η φεμινιστική ομάδα «Gulabi Bang» (Συμμορία με τα ρόζ) εμφανίστηκε στις φτωχές περιοχές της χώρας ως ομάδα αυτοάμυνας ενάντια στην βία κατά των γυναικών. Φορώντας ροζ σάρι, την παραδοσιακή φορεσιά των γυναικών στην Ινδία, και με καλάμια μπαμπού στα χέρια, χιλιάδες γυναίκες μάχονται ενάντια στους βιασμούς, την ενδοοικογενειακή βία και τις γυναικοκτονίες. Στην Ροζάβα, οι κούρδισσες γυναίκες παίρνουν τα όπλα, και βάζουν την ισότητα των φύλων ως ένα από τα βασικά προτάγματα της επανάστασης.
Στην Πολωνία, χιλιάδες γυναίκες βγήκαν στο δρόμο, ενάντια σε κράτος και εκκλησία, που επιχειρούσαν να δώσουν ένα ακόμα πλήγμα στην γυναικεία αυτοδιάθεση του σώματος, ποινικοποιώντας τις αμβλώσεις για κάθε περίπτωση, ακόμα και σε αυτή του βιασμού. Κι ενώ το επίμαχο νομοσχέδιο δεν πέρασε, οι αμβλώσεις στην Πολωνία παραμένουν παράνομες εκτός κάποιων «εγκεκριμένων περιπτώσεων», όπως και σε πολλές άλλες χώρες. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στις 8 Μαρτίου, την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, πραγματοποιείται απεργία γυναικών, μέσω ομάδων αλλά και σωματείων, με κύριο πρόταγμα την ισότητα στον χώρο εργασίας, την εξίσωση μισθών και την αναγνώριση της εργασίας στα νοικοκυριά. Στις ΗΠΑ και την Σουηδία, εργαζόμενες και συνδικάτα καταγγέλλουν την παρενόχληση στον χώρο εργασίας και μάχονται με κινητοποιήσεις ενάντια στον σεξισμό και την έμφυλη βία.
Στην Αργεντινή, ένα νέο κύμα γυναικοκτονιών, με αποκορύφωμα την απαγωγή, τον βιασμό και την δολοφονία της 16χρονης Lucia Perez, πυροδότησε απεργίες και κινητοποιήσεις, όπου χιλιάδες γυναίκες, σε 30 πόλεις της Αργεντινής, βγήκαν στους δρόμους με κεντρικό σύνθημα το «NI UNA MENOS» (ούτε μία λιγότερη). Το ίδιο σύνθημα, που είχε χρησιμοποιηθεί και παλαιότερα, περιγράφει πλέον ένα ολόκληρο κίνημα ενάντια στην βία κατά των γυναικών και τις γυναικοκτονίες. Σε όλο τον κόσμο και ενάντια στο ξέπλυμα και την εκμετάλλευση των αγώνων της, η ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα έχει αρχίσει και διοργανώνει αυτοοργανωμένα φεστιβάλ Pride, όπου κυριαρχούν οι πολιτικές διεκδικήσεις για ορατότητα φύλου, σώματος και σεξουαλικότητας
Σήμερα, που πολλοί απολογητές της πατριαρχίας και του μισογυνισμού θεωρούν ότι τα γυναικεία και φεμινιστικά κινήματα δεν έχουν πλέον λόγο να παλεύουν για ισότητα, η πατριαρχία συνεχίζει να ασκεί έλεγχο στα γυναικεία σώματα, να τα αντικειμενοποιεί, να τα πειθαρχεί. Συνεχίζει για κάθε ΛΟΑΤΚΙΑ+ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφιφυλόφιλοι, Τρανς, Κουήρ, Ίντερσεξ, Ασέξουαλ+), γυναίκα, ηλικιωμένο, ΑΜΕΑ, μετανάστρια, άνθρωπο με διαφορετικό σωματότυπο από αυτόν που δείχνουν τα περιοδικά μόδας, παιδί, φύση, γη και για κάθε τι που αποκλίνει από το κυρίαρχο πρότυπο στο δυτικό κόσμο του λευκού, πλούσιου, αρτιμελή, cis, ετεροφυλόφιλου άνδρα, να βιώνει διακρίσεις, κοινωνική βία και να υπόκειται σε εκμετάλλευση.
Οι έμφυλες διακρίσεις και η έμφυλη βία, μέσα στο οικοδόμημα της πατριαρχίας, αποτελούν άλλη μία εκδήλωση ιεραρχίας και εξουσίας και καταδεικνύουν την κυριαρχία πάνω σε ένα δίπολο βασισμένο στην ιεράρχηση των ανθρώπων, βάση ταυτοτήτων φύλου ή/και σεξουαλικότητας. Συνάμα, αυτές οι διακρίσεις συναρθρώνονται μαζί με ένα πολύ μεγαλύτερο φάσμα κοινωνικών ιεραρχήσεων, όπως φύλου, φυλής και τάξης, καθώς οι ταυτότητες που φέρει ο κάθε άνθρωπος είναι πάντοτε πολλαπλές. Παρόλα αυτά, ακόμα και σήμερα, οι φεμινιστικοί αγώνες συχνά παραγνωρίζονται και υποβαθμίζονται ως επιμέρους ή και δευτερεύον ζήτημα, μπροστά στον αγώνα ενάντια στην κυρίαρχη συνθήκη των δομών εξουσίας και των ταξικών αντιθέσεων, που εμφανίζονται τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Ο αγώνας όμως για την ελευθερία και ενάντια σε κάθε εξουσία, δεν γίνεται παρά να εμπεριέχει τον αγώνα ενάντια στην πατριαρχία και τις πολλαπλές καταπιέσεις που αυτή παράγει. Η υφιστάμενη επικυριαρχία με βάση την έμφυλη διάκριση, τόσο στην δημόσια αλλά και την ιδιωτική σφαίρα των κοινωνικών και ταξικών σχέσεων, καθιστά αναγκαία μία βαθύτερη ανάλυση των εξουσιαστικών συσχετισμών που αναπτύσσονται, καθώς και έναν πολύπλευρο μαχητικό αγώνα. Έναν αγώνα από τα κάτω.
μέλη από τις συντακτικές ομάδες Ηρακλείου και Ρεθύμνου και συντρόφισσες
