Χαρτογραφώντας την κοινωνική μηχανή…

ανοιχτή πρόταση για το ζήτημα της οργάνωσης

Ο όρος κοινωνική μηχανή δεν είναι τυχαίος, ούτε λογοτεχνικός, ούτε υποκατάστατο για λάγνες προσεγγίσεις σε αυτό που άλλες πολιτικές δυνάμεις αποκαλούν λαό, εργατική τάξη, κοινωνία. Από όποια κατεύθυνση, αριστερή ή δεξιά, και να προέρχεται η προσέγγιση προς το ακροατήριο πάντα γίνεται με όρους αποπλάνησης, με έναν τρόπο που μοιάζει με ερωτικό παιγνίδι, όπου με γλυκόλογα, υποσχέσεις και χάδια μεθοδεύεται η κατάκτησή του. Τέτοιου είδους προσεγγίσεις δεν μας αρμόζουν, και δεν είναι δουλειά μας το να χαϊδεύουμε αυτιά.

Αντίθετα, όσο πιο γρήγορα κατακτήσουμε τη βεβαιότητα ότι ο καπιταλισμός επιβιώνει μονάχα λόγω και μέσω της αναπαραγωγής του από τον λαό, την εργατική τάξη, την κοινωνία, από τον καθένα μας δηλαδή, τόσο καλύτερα.

Ο εχθρός μας (που ορίζεται ως το κυρίαρχο οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό μοντέλο) δεν μπορεί να οριοθετείται σε επίπεδα θεσμικά (βουλευτές, μπάτσοι, δικαστές), οικονομικά (τράπεζες, εφοπλιστές, βιομήχανοι, αφεντικά) μονάχα. Μια τέτοια αντίληψη, καιρό τώρα, έχει ευνουχίσει την αναρχική, ριζοσπαστική, ελευθεριακή θεώρηση και πράξη. Είναι βασικό πλέον να εντάξουμε στα παραπάνω επίπεδα-στόχους και άλλο ένα, την κοινωνική μηχανή. Γιατί ο λαός, η κοινωνία, η εργατική τάξη κ.λπ. παράγουν τις ίδιες (ίσως και χειρότερες) εχθρικές σχέσεις και αντιλήψεις.

Σαφώς έχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αν και οι κύριοι εκφραστές τους το έθεσαν με ιδιαίτερα προβληματικό και εγωκεντρικό τρόπο, χάνοντας έτσι τις όσες αλήθειες κουβαλάνε μέσα τους. Ας δούμε όμως την ουσία, ας εντάξουμε στις μικρές και καθημερινές μάχες μας και την επίθεση στην κοινωνική μηχανή, αναλαμβάνοντας δίχως ίχνος ενοχής την ευθύνη για κάθε διατάραξη της λειτουργίας της. Πιο απλά; Να τρίψουμε στα μούτρα των ξεπεσμένων λόγω κρίσης μικρο-μεσο-μεγαλο-αστών τη δυσφορία που μας προκαλούν οι επιθυμίες τους, και να ξεκαθαρίσουμε πως ο αγώνας για την κοινωνία που ονειρευόμαστε πρέπει να περάσει πάνω από αυτές.

«Άτιμη» κοινωνία…

Είναι σημαντικό για την όποια εξέλιξη να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις. Η περασμένη περίοδος των εκλογών προσφέρει απλόχερα τροφή για κάτι τέτοιο σε όλο το φάσμα της ελληνικής κοινωνίας (ως σύνολο τάξεων, τάσεων κ.λπ.). Τα όποια συμπεράσματα καλό θα ήταν να οδηγήσουν σε επανακαθορισμό πολιτικών στοχεύσεων, αλλά και στην ανίχνευση των υποκειμένων που αποτελούν τους εν δυνάμει συνοδοιπόρους μας.

Ο βόθρος, στον οποίο για 30 χρόνια τώρα (μεταπολίτευση) κατέληγαν τα υπολείμματα των ονείρων του νεοέλληνα, πλέον ξεχείλισε και στην επιφάνεια βγήκαν κάθε είδους «νούμερα». Αν και ομολογουμένως είναι σχεδόν αδύνατον να μπει κανείς στο μυαλό και την ψυχολογία του Έλληνα ψηφοφόρου, ας κάνουμε μια προσπάθεια, έχουμε λοιπόν:

2.966.185 ψηφοφόρους (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) που παρά τα όσα έγιναν και αποκαλύφτηκαν τα τελευταία 3 χρόνια, παρ’ όλο το ξύλο, τα χημικά, τα μέτρα, το δούλεμα, επιμένουν μνημονιακά. Είναι αυτοί που το νερό έχει φτάσει ως το πηγούνι τους, που γαντζώνονται σε όσους/ες παλεύουν για να μην πνιγούν στον ίδιο βούρκο, παρασέρνοντάς τους μαζί τους. Συντηρητικά, διαπλεκόμενα, φοβισμένα υποκείμενα, υποταγμένοι… αμετάκλητα προσκυνημένοι.

888.357 άκρως επικίνδυνους ψηφοφόρους (ΑΝΕΞ.ΕΛΛΗΝΕΣ-ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ) που εκφράζονται από το ανοιχτά ακροδεξιό μπλοκ. Απομεινάρια της μοναρχίας, της χούντας, των ταγμάτων ασφαλείας, χίτες, δοσίλογοι, μπάτσοι, καραβανάδες κ.λπ., ένα κράμα εθνικισμού με μπόλικη δόση από ναζιστική ιδεολογία. Εχθροί κάθε ελευθερίας, λάβαρό τους η καθαρότητα της φυλής, η πλήρης υποταγή στον αρχηγό, η βία εναντίον του διαφορετικού. Εκφραστές και καθοδηγητές μιας όλο και αυξανόμενης μάζας ανεγκέφαλων υποκειμένων που θέλει να αφανίσει ξένους, τσιγγάνους, ομοφυλόφιλους, ανθέλληνες, αριστερούς, κομμουνιστές, αναρχικούς… Αμετάκλητα εχθροί.

277.131 ψηφοφόρους (ΚΚΕ) που ό,τι και να γίνει, από το μαντρί δεν θα βγουν. Μπορεί η στάση του κόμματος να ήταν ξεκάθαρη και τίμια, μπορεί η ανάλυση του να ήταν σωστή, αλλά αν η εναπομένουσα βάση του ΚΚΕ πραγματικά θεωρεί πως ο υπαρκτός σοσιαλισμός και οι κομμουνιστικές δικτατορίες του παρελθόντος είναι μια θεμιτή κατεύθυνση… Αμετάκλητα ξεπερασμένοι.

1.654.896 ψηφοφόρους (ΣΥΡΙΖΑ) που όσο και να θέλει κανείς δεν μπορεί να τους βάλει σε ένα τσουβάλι. Η αυταπάτη πως μπορεί να υπάρξει και ένας ανθρώπινος καπιταλισμός (ο κρατικός) βαφτίστηκε ΕΛΠΙΔΑ. Η ρητορεία του ΣΥΡΙΖΑ έχει κοντά ποδάρια, και αυτό θα αποδειχθεί λίαν συντόμως. Η αυτοψία δείχνει:

  • Ένα μεγάλο ποσοστό απογοητευμένων πασόκων και νεοδημοκρατών που λόγω κενού στο κέντρο, και αναξιοπιστίας της ΔΗΜΑΡ, είπαν να κάνουν την επανάστασή τους, η οποία (εκτιμούμε) θα μείνει εκεί, στην κάλπη. Η ψήφος αυτή, προερχόμενη σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον δημόσιο τομέα είναι σε ένα βαθμό συνέχεια μιας πελατειακής πολιτικής-λογικής που μας έφτασε εδώ που είμαστε.
  • Ένα κομμάτι από τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ που δεν εκτίμησαν τη στάση του κόμματος.
  • Ένα μικρότερο ποσοστό κόσμου προοδευτικής τάσης, με καταβολές από τις συνελεύσεις γειτονιών, τις μάχες που έχουν δοθεί τα περασμένα χρόνια στις πλατείες και τους δρόμους.
  • Ένα ακόμη μικρότερο ποσοστό αριστερών που αποτελούν τις διάφορες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ (το κλασσικό 4%), τις επίδοξες ηγεσίες του οποίου φάγαμε στη μάπα πέρσι το καλοκαίρι στις πλατείες.
  • Ένα πολύ μικρό ποσοστό του αναρχικού-αντιεξουσιαστικού κινήματος, για το οποίο γίνεται λόγος σε άλλο άρθρο της εφημερίδας μας. Τίποτα αμετάκλητο δεν υπάρχει εδώ.

37% ΑΠΕΧΟΝΤΕΣ. Εδώ είναι το ζουμί, για να το πούμε λαϊκά. Το ποσοστό είναι εντυπωσιακό αν αναλογιστούμε πως 2.200.000 και βάλε άνθρωποι έστρεψαν την πλάτη τους στην κάλπη, και αυτό σε μια κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, με πολλή τρομοκρατία, πολλούς εκβιασμούς και ένταση. Οπότε μπορούμε βάσιμα να εκτιμήσουμε πως το ποσοστό των αδιάφορων, των απολιτίκ είναι σχετικά μικρό. Σίγουρα αρκετοί/ες απλά δεν είχαν την οικονομική άνεση να πάνε στις ιδιαίτερες πατρίδες τους να ρίξουν το χαρτάκι. Ένα μεγάλο ποσοστό λογικά δεν βρήκε καμιά πολιτική δύναμη στην οποία θα μπορούσε να δείξει εμπιστοσύνη και να το εκφράζει. Και το σημαντικότερο, ένα μεγάλο ποσοστό που δεν πιστεύει πια στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, που δεν πιστεύει πως οι εκλογές μπορούν να φέρουν μια θετική αλλαγή στη ζωή του.

Συμπέρασμα: Το συντριπτικό ποσοστό αυτού που λέμε κοινωνία δεν μπορεί και δεν θέλει να φανταστεί το ξεπέρασμα του καπιταλισμού (φιλελεύθερου, κρατικού ή ανθρώπινου) και των σχέσεων-αξιών του. Εδώ καλά-καλά πολλοί/ές από όσους/ες τάσσονται ανοιχτά και κάθετα εναντίον του δεν λένε να ξεφορτωθούν τους εκβιασμούς, αλλά και τις ανέσεις του, ώστε να πειραματιστούν με βιώματα και καταστάσεις «έξω» από το σύστημα ή έστω λίγο βαθύτερα από το life style της αντίστασης. Και αυτό σε εποχές που ο καπιταλισμός δεν έχει να προσφέρει και πολλά.

Το γεγονός αυτό στο σύνολο του, αλλά και η ίδια η πραγματικότητα, αποδεικνύουν πως δεν αρκούν μονάχα οι όποιες άσχημες οικονομικές συνθήκες και η όξυνση των αντιθέσεων του συστήματος για να επέλθει μια καθολική ρήξη, μια εξέγερση που θα πάει παραπέρα, μια επανάσταση. Το σύστημα είναι σάπιο, οι συνθήκες ναι μεν είναι ώριμες, αλλά αυτό δεν αρκεί.

Οι επαναστάσεις γίνονται από αποφασισμένες μειοψηφίες που παρασύρουν στο διάβα τους τον ρου της ιστορίας. Ένα ποσοστό των ανθρώπων που απείχαν από τις εκλογές, αλλά και καμπόσοι/ες από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαν να αποτελέσουν αυτήν την κρίσιμη μάζα (ωθούμενη κατά κύριο λόγο από τις επιλογές των κυριάρχων πολιτικών, και λιγότερο από τα δικά της θέλω). Αυτό που αναζητείται είναι δυο πράγματα: Όραμα που να είναι σαφές (ο κοινός στόχος), και ένας φορέας που θα κατευθύνει (κοινός τόπος). Η οπτική αυτή γωνία μπορεί να έχει μαρξιστικές-λενινιστικές καταβολές, όμως ας κρατήσουμε και από αυτό το μετερίζι τα θετικά και σωστά που (έχει) προσφέρει στους αγώνες.

Μπορούμε να φανταστούμε;

Η ουσία της πολιτικής θα λέγαμε ότι είναι να προσφέρει όραμα, προοπτική, όχι τόσο να λύνει πρακτικά προβλήματα. Η έλλειψη στο φαντασιακό πεδίο είναι που μας έχει καθηλώσει, αποτέλεσμα μιας αντίληψης που τόσα χρόνια αρκούνταν να είναι ενάντια… αντί. Η αντίληψη αυτή (καιρό τώρα) έχει φτάσει στα όριά της, αυτό είναι ξεκάθαρο. Ζούμε σε ένα περιβάλλον εχθρικό, μαζί, και μόνο μαζί, μπορούμε να σταθούμε όρθιοι, να επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια, λιποτακτώντας από το σύστημα και φτύνοντας τις όποιες λύσεις (π.χ. βασικός μισθός) που αυτό μας προσφέρει.

Ο κόσμος που έχει κατακτήσει πια αυτήν τη βεβαιότητα και έχει μπει στη διαδικασία του ξεπεράσματός της στήνει κοινότητες αγώνα και επιβίωσης στη βάση της κοινωνίας, με αντιιεραρχικά και ελευθεριακά χαρακτηριστικά. Εκεί είναι το μέλλον.

Οι λαϊκές συνελεύσεις στις γειτονιές, τα κοινωνικά ιατρεία, οι καταλήψεις, τα στέκια, οι ομάδες άμεσης δράσης και σαμποτάζ, οι αγροί, τα δίκτυα και παζάρια ανταλλαγών, τα σωματεία βάσης, οι συλλογικές κουζίνες, οι ομάδες αυτομόρφωσης κ.λπ. είναι η μαγιά. Το κομμάτι αυτό στο οποίο αναφερθήκαμε πριν (μέρος από τους απέχοντες και τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ) είναι η ζύμη από την οποία δημιουργείται η ελπίδα για ένα μέλλον όπου δεν θα ζούμε σαν δούλοι, αρκεί να επιχειρήσουμε να ενωθούμε, να αντιληφθούμε το ΚΟΙΝΟ, αυτή είναι η λέξη κλειδί.

  • κοινός αγώνας – Μέρα και νύχτα στις γειτονιές, στις πόλεις και στα χωριά μας.
  • κοινός τρόπος – Το συλλογικό, οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, οι συνελεύσεις, οι μαχητικές πορείες, οι απεργίες, η αυτοοργάνωση, οι επιθέσεις, τα σαμποτάζ.
  • κοινός τόπος – Tο (γιατί όχι) παγκόσμιο ΔΙΚΤΥΟ ΤΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ, ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ που θα επικοινωνούν, θα αλληλοϋποστηρίζονται, θα βρίσκονται, θα παράγουν και θα ανταλλάσσουν πολιτισμό, τεχνογνωσία και αγαθά, θα ερευνούν και θα εφαρμόζουν εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης, παραγωγής, παιδείας και δικτύωσης. Που θα σέβεται το διαφορετικό και το φυσικό περιβάλλον.
  • κοινός στόχος – Η ανατροπή του καπιταλισμού, αυτού του καρκινώματος που κατασπαράζει και μολύνει ό,τι όμορφο έχει απομείνει.

Είναι ζωτικής σημασίας να συνειδητοποιήσουμε πως οι κοινότητες και τα δίκτυα υπάρχουν ήδη, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Αυτό που μένει είναι να αρχίσουν να βλέπουν τον εαυτό τους ως ένα κομμάτι κάτι μεγαλύτερου, να τον εντάσσουν σε αυτό πιο συγκεκριμένα.

Η δημιουργία του Δικτύου των Αυτόνομων Μαχητικών Κοινοτήτων είναι στα χέρια μας, εμείς που φανταζόμαστε έναν άλλο κόσμο, που επιθυμούμε και βιώνουμε μια διαφορετική καθημερινότητα, που χτίζουμε διαφορετικές σχέσεις, που δίνουμε μικρές και μεγάλες μάχες ενάντια στη βαρβαρότητα που μας περιβάλλει, εμείς πρέπει να το φτιάξουμε, δεν θα το κάνει κανείς για εμάς. Ας το κουβεντιάσουμε πρώτα στις διαδικασίες μας, και ας το δούμε από το Σεπτέμβρη…

Carpe Diem