Εx Libris #32

4 Nοέμβρη 1936. Μαδρίτη. Ορκίζονται υπουργοί οι Γκαρθία Ολιβέρ (Δικαιοσύνης), Φεντερίκα Μοντσένι (Υγείας), Χουάν Λόπεζ (Εμπορίου) και Χουάν Πεϊρό (Βιομηχανίας), όλοι αναρχικοί και μέλη των CNT-FAI, μετά την απόφαση της ηγεσίας της CNT να συμμετάσχει στη διακυβέρνηση της χώρας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Η κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον σοσιαλιστή Λάργκο Καμπαλέρο, -η μοναδική μέχρι τώρα στιγμή στην παγκόσμια ιστορία που οργανωμένοι αναρχικοί συμμετείχαν στην άσκηση εξουσίας- θα έχει ζωή 6 μηνών και 13 ημερών.

5 Νοέμβρη 1604. Λονδίνο. Συλλαμβάνεται στο σπίτι του ο Γκάι Φωκς και αποκαλύπτεται η Συνωμοσία της Πυρίτιδας. Στόχος του Φωκς και των συντρόφων του ήταν ανατίναξη των κτιρίων του Βρετανικού Κοινοβουλίου στο Λονδίνο κατά την έναρξη της Βουλής -στις 5 Νοεμβρίου- μέσω της πυροδότησης τριάντα έξι βαρελιών πυρίτιδας που είχαν τοποθετήσει ακριβώς κάτω από το κτίριο. Ο Φωκς εν τέλει θα εκτελεστεί μετά από βασανιστήρια, θα μετατραπεί όμως σε σύμβολο εξέγερσης καθώς καταρχάς θα νοηματοδοτήσει την 5η Νοεμβρίου σαν Νύχτα του Γκάι Φώκς, ενώ, πέντε αιώνες μετά, η μορφή του θα υιοθετηθεί από τους δημιουργούς του εμβληματικού κόμικ «V for Vendetta» σαν το προσωπείο του πρωταγωνιστή και μέσω αυτού σαν μάσκα από εξεγερμένους διαδηλωτές σε όλα τα μέρη του κόσμου.

29 Νοέμβρη 1964. Γοργοπόταμος. Έκρηξη νάρκης στη γέφυρα του Γοργοποτάμου έχει ως αποτέλεσμα 13 νεκρούς και 82 τραυματίες τη στιγμή που τιμάται, για πρώτη φορά επισήμως, η Eθνική Aντίσταση. Το έγκλημα θα χαρακτηριστεί ατύχημα καθώς η νάρκη, την οποία είχαν τοποθετήσει έλληνες και αμερικανοί παρακρατικοί λίγες μέρες πριν, θα θεωρηθεί ξεχασμένη από τον εμφύλιο και η υπόθεση θα μπει σε ελάχιστο χρόνο στο αρχείο, για να αποδειχθεί η προφανής αλήθεια κάποιες δεκαετίες αργότερα. Δεν θα μπει όμως στο αρχείο η υπόθεση των συμπλοκών που ακολούθησαν στο σημείο της έκρηξης ανάμεσα σε παρευρισκόμενους και άντρες της χωροφυλακής, οι οποίοι θεωρήθηκαν υπεύθυνοι του μακελειού από το πλήθος. Ως αποτέλεσμα θα ασκηθεί δίωξη κατά δεκαοκτώ αντιστασιακών εκ των οποίων οκτώ θα προφυλακιστούν.

15 Δεκέμβρη 37 μ.Χ. Γεννιέται ο Νέρωνας, Αυτοκράτορας της Ρώμης στον οποίο αποδίδεται η ευθύνη του σχεδόν ολοκληρωτικού «καλλιτεχνικού» εμπρησμού της πόλης, πράξη που κατέστησε τη διακυβέρνησή του συνώνυμη της παράνοιας που συνοδεύει την απόλυτη εξουσία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια μια σειρά ιστορικών φαίνεται ότι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ευθύνη του Νέρωνα για την πυρκαγιά μάλλον αποτελεί μύθο βασισμένο σε φήμες τις εποχής, ενώ αναφέρεται ότι μετά την πυρκαγιά προχώρησε σε ένα μεγαλεπήβολο και πολυέξοδο σχέδιο οικιστικής αναμόρφωσης της πρωτεύουσας. Ο Νέρωνας -επί των ημερών του οποίου κατεστάλησαν εξεγέρσεις στη Βρετανία και την Παλαιστίνη και διώθτηκαν οι χριστιανικές ομάδες, αλλά ταυτόχρονα μειώθηκε η φορολογία, τερματίστηκε ο πόλεμος δεκαετιών μεταξύ Ρωμαίων και Πάρθων και θεσπίστηκαν νέα διατάγματα για την προστασία των δούλων και των απελεύθερων από την κακομεταχείριση- πέθανε τέσσερα χρόνια μετά την πυρκαγιά, αφού η σύγκλητος αρχικά τον καθαίρεσε και στη συνέχεια τον ανάγκασε να αυτοκτονήσει. Σύμφωνα με τους ίδιους ιστορικούς, η είδηση του θανάτου του Νέρωνα έγινε δεκτή με χαρά από την αριστοκρατία και τη Σύγκλητο αλλά δυσαρέστησε τις λαϊκές μάζες.

19 Δεκέμβρη 1980. Αθήνα. Καίγονται ολοσχερώς τα πολυκαταστήματα «Μινιόν» και «Κατράντζος» στο κέντρο της Αθήνας. Την ευθύνη αναλαμβάνει η οργάνωση «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80» με προκήρυξη που μεταξύ άλλων αναφέρει «… ό,τι δεν μπορούμε ή δεν χρειάζεται να το απαλλοτριώσουμε, το καταστρέφουμε γιατί η μόνη χρησιμότητα του είναι να δίνει κέρδη στα αφεντικά…», ενώ κριτική στην ενέργεια ασκούν με κείμενα τους τόσο ο ΕΛΑ όσο και η 17Ν. Ο διπλός εμπρησμός είναι η αρχή από μια σειρά θεαματικών ενεργειών με τις οποίες καταστρέφονται ολοσχερώς πολυώροφα πολυκαταστήματα στο κέντρο της Αθήνας – στις 3 Ιουνίου 1981 πυρπολούνται ταυτόχρονα επιχειρήσεις «Κλαουδάτος» και «Ατενέ» και στις 4 Ιουλίου, οι «Δραγώνας» και «Λαμπρόπουλος».

23 Δεκέμβρη 1933. Βερολίνο. Καταδικάζεται σε θάνατο ο Ολλανδός αναρχοκομμουνιστής Μαρίνους Βαν Ντε Λούμπε, που είχε εντοπιστεί από την αστυνομία μέσα στο κτίριο της βουλής κατά τη διάρκεια του εμπρησμού του Ράιχσταγκ. Αν και ομολόγησε -μετά από βασανιστήρια- ότι ξεκίνησε ο ίδιος την πυρκαγιά στο κοινοβούλιο με σκοπό να καλέσει τους Γερμανούς εργάτες σε εξέγερση, η πραγματική φύση της υπόθεσης παραμένει άγνωστη μέχρι σήμερα. Η ουσία είναι ότι ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ θα μείνει στην ιστορία σαν η τέλεια αφορμή: το ίδιο βράδυ συλλαμβάνονται 1.500 κομουνιστές και το ΚΚΓ τίθεται εκτός νόμου, ενώ την επόμενη κιόλας μέρα ο Χίτλερ ζητάει και λαμβάνει από τον πρόεδρο Χίντενμπουργκ το “Διάταγμα πυρκαγιάς Ράιχσταγκ”, που απαγορεύει την αντιναζιστική προπαγάνδα και περιστέλλει τις περισσότερες ατομικές ελευθερίες.