Η υπόθεση πετρέλαιο δεν είναι άγνωστο ζήτημα για την περιοχή της Ηπείρου, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που γίνονται προσπάθειες έρευνας και εξόρυξης του «μαύρου χρυσού». Συγκεκριμένα, μια πρώτη προσπάθεια αναφέρεται στο μακρινό 1919 στη Δραγοψά Ηπείρου, λόγω ισχυρών ενδείξεων για ύπαρξη πετρελαίου. Η εν λόγω περιοχή θα έρθει στο επίκεντρο και πάλι την δεκαετία του ’90, όταν ο Μάικλ Τζόνσον -ο αμερικάνος που τελειοποίησε την τεχνική εντοπισμού πετρελαίου horizontal fracking, και ανακάλυψε κοιτάσματα πετρελαίου στη Βόρεια Ντακότα σε ποσότητα 15 δισεκατομμυρίων βαρελιών- προσπαθούσε επί μία πενταετία να πάρει τα δικαιώματα εξόρυξης πετρελαίου, και δεν τα κατάφερε καθώς εν ολίγοις «δεν τα βρήκαν στη μοιρασιά»[1]. Λίγο πριν το 1940, στον συνοικισμό Λυκοστάνη στα Γραμμενοχώρια της Ζίτσας, νομού Ιωαννίνων, καταφθάνει η ιταλική εταιρεία AGIP και η θυγατρική της, Azienda Italiana Petroli Albanesi (AIPA)[2]. Διάφορα έργα για την υλοποίηση της έρευνας έλαβαν χώρα ώσπου οι προσπάθειες σταμάτησαν μετά τη γερμανική εισβολή. Οι ντόπιοι από τότε προσέδωσαν το τοπωνύμιο «Πετρέλαια» στην περιοχή. Το 1960 πραγματοποιούνται οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις στη Λάβδανη. Το 1999 η εταιρεία Enterprise υπογράφει σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο και πραγματοποιεί τη γεώτρηση «Δήμητρα 1» στο Καλπάκι Ιωαννίνων η οποία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ για λόγους αδυναμίας διαχείρισης των υψηλών πιέσεων. Στην ίδια προβληματική «Δήμητρα 1» θα γίνει επανα-γεώτρηση, στα πλαίσια της πρώτης φάσης των τωρινών ερευνών.
Η κεντρικότητα της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων, ως στρατηγικό σχέδιο του ελληνικού κράτους, έχει και αυτή την ιστορία της, ξεκινώντας από τη Χούντα και φτάνοντας ως την «πρώτη φορά αριστερά». Το επετειακό τεύχος νο. 1000 του περιοδικού «Ταχυδρόμος» (Ιούνιος ’73) θριαμβολογεί με αφορμή τον Πρίνο: «Και τώρα έχουμε τα δικά μας πετρέλαια!. Το θέμα θα κάνει ηχηρή είσοδο στην ημερήσια διάταξη αμέσως μετά το διάγγελμα του Γ.Α. Παπανδρέου από το Καστελόριζο (Απρίλιος ‘10), και τη συνακόλουθη προσφυγή στα προγράμματα δομικής αναπροσαρμογής του ΔΝΤ. Η κρατική ρητορική συνέδεε την άντληση υδρογονανθράκων με την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας, που θα σήμανε την τάχιστη έξοδο από τα μνημόνια. Η χώρα «κόπηκε» σε οικόπεδα και διεθνείς διαγωνισμοί προκηρύχτηκαν υπό την εποπτεία του υφυπουργού ΥΠΕΚΑ, Γ. Μανιάτη[3]. Το όλο project τέθηκε κάτω από την επίβλεψη της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Α.Ε., μιας εταιρείας ειδικού σκοπού που ίδρυσε το ελληνικό κράτος το 2011, με τωρινό επικεφαλής τον Γιάννη Μπασιά[4]. Η «καλή» δουλειά του Μανιάτη αναγνωρίστηκε και από τον μετέπειτα πρωθυπουργό Σαμαρά, ο οποίος τον διατήρησε στη θέση του, τη στιγμή που διαβεβαίωνε το κατατρεγμένο έθνος για τα μελλοντικά έσοδα της Ελλάδας από τη νέα της επιχειρηματική δραστηριότητα, ύψους 150 δις ευρώ[5]!!! Τον Οκτώβριο του 2014 δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νόμος 4300, όπου κυρώνεται η παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων για τη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων προς τις εταιρείες Energean Oil&Gas και την Petra Petroleum[6]. Σε αυτούς που υπογράφουν την καταστροφική παραχώρηση συγκαταλέγονται και 2 γιαννιώτες πολιτικοί: ο Κάρολος Παπούλιας, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και ο Κ. Τασούλας, ως υπουργός Αθλητισμού και Πολιτισμού. Η όλη σύμβαση παραχώρησης βασίστηκε στην 523 σελίδων Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Απρίλιος ‘12) που εκπόνησε το Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ, και φέρει την υπογραφή του καθηγητή Δημήτρη Καλιαμπάκου και Αντώνη Μαυρόπουλου, χημικού μηχανικού, νόμιμου εκπρόσωπου της Ε.ΠΕ.Μ. Α.Ε., συνεργαζόμενης εταιρείας που εδρεύει στην Αθήνα.
Η συνέχεια του κράτους και στο θέμα των υδρογονανθράκων είναι εμφανέστατη. Η διακυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, ενώ προβάλλει ένα περιβαλλοντικά ευαίσθητο προφίλ, τοποθετώντας οικολόγους στο ΥΠΕΚΑ. Βέβαια, προχωρεί και σε μια καινοτομία σε σχέση με τους προηγούμενους: όχι απλά προσδοκά οικονομικά οφέλη μέσα από τη φορολόγηση της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων -αν και διατηρεί το σκανδαλωδώς χαμηλό ειδικό καθεστώς φορολόγησης-, αλλά επιδιώκει να καταστήσει το κράτος μπίζνεσμαν, κατοχυρώνοντας διαγωνισμούς έρευνας και εκμετάλλευσης προς το ίδιο, μέσω των ΕΛΠΕ (π.χ. οικόπεδα Πρέβεζας-Άρτας, Κατάκολου και ν. Κρήτης). Παρόλο που η απεμπλοκή του ελληνικού δημοσίου από τα ΕΛΠΕ θεωρείται δεδομένη, και δρομολογείται αυτή την περίοδο, η κυβέρνηση έχει φροντίσει να διαχωρίσει τα δικαιώματα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων από την πώληση των μετοχών που κατέχει, διατηρώντας μελλοντικά το 36,25% των ερευνητικών συμμετοχών που σήμερα ανήκουν στα ΕΛΠΕ[7]. Από την άλλη, τα τοπικά στελέχη του Σύριζα τρέχουν να διαβεβαιώσουν τις τοπικές κοινωνίες πως έχουν λάβει όλα τα μέτρα για να προστατέψουν τα οικοσυστήματα και τους κατοίκους. Αδυνατούν όμως να μας πείσουν, για δύο -μεταξύ άλλων- βασικούς περιβαλλοντικούς λόγους: α) ενώ μπορούν, δεν απαγορεύουν με νόμο το fracking εντός ελληνικής επικράτειας (υδραυλική ρωγμάτωση – η πλέον επιζήμια μέθοδος εξόρυξης πετρελαίου) και β) ενώ είναι στο χέρι τους, δεν προστατεύουν με νόμο τις περιοχές Natura (σαν και αυτές στην Ήπειρο), αποκλείοντάς τες από τα εξορυκτικά σχέδια.
Φτάνοντας στο 2017, η εταιρεία Repsol υπογράφει συμφωνία με την Energean Oil&Gas για διενέργειες γεωφυσικών σεισμικών ερευνών στο οικόπεδο των Ιωαννίνων, αποκτώντας το 60% των παραχωρήσεων, και αναλαμβάνοντας τον ρόλο του διαχειριστή (operator)[8]. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Μαθιός Ρήγας, περιέγραφε την ικανοποίησή του για τη συμφωνία εισόδου της Repsol στα οικόπεδα της Energean[9]. Να σημειωθεί επίσης ότι η Repsol είναι μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, εισηγμένες σε χρηματιστήριο αξιών, εταιρείες από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες και παράγει περίπου 700.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως. Μόνο για το 2017, η Repsol ήταν υπεύθυνη για 11 ατυχήματα και διαρροή 40 τόνων πετρελαίου παγκοσμίως. Προτού εγκατασταθεί το πρώτο συνεργείο των αναδόχων υπήρξε μια καλά συντονισμένη επικοινωνιακή πολιτική ώστε να προετοιμαστεί η κοινή γνώμη. Επί σχεδόν 3 χρόνια, πληρωμένες καταχωρήσεις της Energean κάνανε την εμφάνισή τους στον τοπικό τύπο (έντυπο και ηλεκτρονικό), ενημερώνοντας για το κοινωνικό της έργο, τις περιβαλλοντικές δράσεις, τα οικονομικά αποτελέσματα και τους ικανοποιημένους εργαζόμενούς της.
Σήμερα, οι εργασίες έχουν δρομολογηθεί και περιλαμβάνουν αρχικά το βασικό στάδιο ερευνών που διαρκεί συνολικά επτά έτη, και διαιρείται σε διαδοχικές ερευνητικές φάσεις που ορίζονται για τη Συμβατική Περιοχή ως εξής:
Πρώτη Φάση: 3 έτη / Σύνολο ελαχίστων δαπανών 7,9 εκ. ευρώ / Γεωλογικές, γεωφυσικές μελέτες, επανεπεξεργασία παλαιών σεισμικών, πραγματοποίηση νέων 300 χλμ, νεότερο πρόγραμμα (με Repsol) 400 χλμ.
Δεύτερη Φάση: 2 έτη / Σύνολο ελαχίστων δαπανών 11,5 εκ. ευρώ / Όρυξη μιας βαθιάς γεώτρησης.
Τρίτη Φάση: 2 έτη / Σύνολο ελαχίστων δαπανών 11,5 εκ. ευρώ / Όρυξη και 2ης βαθιάς γεώτρησης.
Σημειώνεται ότι για οποιαδήποτε δραστηριότητα στο πεδίο (γεωφυσικές έρευνες, γεωτρήσεις κλπ) απαιτείται η εκπόνηση Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης ή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, για τα οποία θα πρέπει να έχει γνωμοδοτήσει με θετικό τρόπο η αρμόδια Δημόσια Αρχή του ΥΠΕΝ. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε ήδη στην πρώτη φάση, και εφόσον ανακαλυφθεί κοίτασμα, τότε περνάμε στο Στάδιο Εκμετάλλευσης, αφού αποδεσμευτούν και επιστραφούν στο δημόσιο, εδάφη που πλέον δεν θα χρειάζονται στις εταιρείες[10]. Το όλο project βρίσκεται υπό τη διαρκή επιτήρηση και διεύθυνση μιας 6μελούς Τεχνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής, με τον πρόεδρο και 2 μέλη να ορίζονται από το δημόσιο, και τα υπόλοιπα 3 από τις αναδόχους εταιρείες.
Οι κεφαλαιούχοι και αυτοί που τρίβουν τα χέρια από τις εξορύξεις πετρελαίου, εδώ αλλά και σε κάθε άλλη περιοχή, δεν ξεχνούν να διατυμπανίσουν απροκάλυπτα τα υποτιθέμενα οφέλη των ερευνών, που τα κατατάσσουν μάλιστα σε οικονομικά, περιβαλλοντικά και επιστημονικά, όχι μόνο των ιδίων, αλλά και του τόπου. Όμως, στο καπιταλιστικό σύστημα, και υπό την διακυβέρνηση οποιασδήποτε κυβερνητικής πλειοψηφίας, είναι γνωστό πως το όφελος των οικονομικά ισχυρών προκύπτει πάντοτε εις βάρος των εκματαλλευόμενων, χωρίς να λαμβάνονται καθόλου υπόψη οι συνέπειες ή οι καταστροφές που προκαλούνται από τις ενέργειές τους, αρκεί και μόνο να φουσκώνει η τσέπη τους.
Όσον αφορά στις αντιδράσεις, αυτές παραμένουν ακόμα σε πρωτόλειο – υπό διαμόρφωση επίπεδο, η παρουσίαση ή αποτίμηση των οποίων είναι ακόμα πρόωρη. Εν τούτοις, στις 17 Απρίλίου 2017 συγκροτήθηκε διαδήλωση ενάντια στην εξόρυξη με περίπου 150 άτομα, σε διαφορετικά μπλοκ.
Από την πλευρά μας γνωρίζουμε πολύ καλά το τι πραγματικά σημαίνει εξόρυξη πετρελαίου, όχι σε υποθετικό επίπεδο, αλλά αξιολογώντας τα αμέτρητα παραδείγματα αντίστοιχων περιοχών. Για μας εξόρυξη πετρελαίου σημαίνει:
-Καταστροφή:
Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των ίδιων των εταιρειών, που εμείς έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε πως τα τελικά δεδομένα θα είναι πολλαπλάσια των αρχικών, προβλέπονται τα παρακάτω: Θα διανοιχτούν 11.500 γεωτρήσεις-τρύπες, από 8 έως 20 μέτρα βάθος η κάθε μία, και για την πραγματοποίησή τους θα χρειαστούν τουλάχιστον 92.000 κιλά εκρηκτικά. Για τη μεταφορά εξοπλισμού και προσωπικού σε δύσβατες περιοχές, θα κατασκευαστούν 219 ελικοδρόμια εντός παρθένων δασών και προστατευόμενων περιοχών. Αν όντως τηρηθεί το πλάνο της εταιρείας, που στην πρωταρχική φάση προβλέπει 263 ημέρες, με αποτέλεσμα να απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα τουλάχιστον 200 τόνοι τοξικών αερίων όπως μονοξείδιο του άνθρακα, αέριοι υδρογονάνθρακες, οξείδια του αζώτου, εργασιών, τότε θα εκτελεστούν 395 ώρες πτήσεων με κατανάλωση από 150 έως 850 lt καυσίμου ανά ώρα. Επίσης, θα χρησιμοποιηθούν 2.000 έως 3.000 lt καύσιμο ανά γεωτρύπανο ανά ημέρα. Διοξείδιο του θείου και εσπνεύσιμα σωματίδια. Συνέπεια όλων των παραπάνω θα είναι η δημιουργία όξινης βροχής, η επιβάρυνση της χλωρίδας και της πανίδας, και η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, ήδη από τη φάση των ερευνών. Εξαιτίας των προηγουμένων, ανυπολόγιστες θα είναι οι ζημιές από πιθανές διαρροές ή ατυχήματα. Αξίζει να επισημανθεί πως μόνο για το 2017 η ανάδοχος του έργου Repsol ήταν υπεύθυνη για 11 ατυχήματα και διαρροή 40 τόνων πετρελαίου παγκοσμίως.
Λεηλασία:
Οι εμπλεκόμενες εταιρείες Repsol και Energean Oil απολαμβάνουν ειδικό καθεστώς με την αιτιολογία πως πρόκειται για επένδυση «εθνικού συμφέροντος». Ειδικότερα ο «νόμος περί υδρογονανθράκων» (2289/95), προβλέπει πως οι εταιρίες έχουν απόλυτο δικαίωμα σε αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας, προς εξυπηρέτηση των αναγκών τους. Δρόμοι, αγωγοί μεταφοράς, αποθηκευτικοί χώροι, εγκαταστάσεις επεξεργασίας και λιμάνια μεταφόρτωσης θα φτιαχτούν χωρίς να δοθεί αναφορά στις τοπικές κοινωνίες. Δεν έχουν καμία υποχρέωση ως προς τον τόπο και τρόπο διάθεσης των απολήψιμων ποσοτήτων. Μπορούν να τα πουλήσουν σε οποιαδήποτε αγορά, απλά επιλέγοντας εκείνη με τη μεγαλύτερη τιμή. Κοινώς, ούτε θα αυξηθεί η ενεργειακή επάρκεια της περιοχής, ούτε θα φτηνύνουν τα καύσιμα. Στη σύμβαση παραχώρησης του οικοπέδου των Ιωαννίνων (Ν.4300/2014) δεν γίνονται σαφείς οι τρόποι και τα χρονοδιαγράμματα βάσει των οποίων οι εταιρείες υποχρεώνονται να αποκαταστήσουν το φυσικό περιβάλλον στο οποίο θα δραστηριοποιηθούν. Φυσικά, δεν αναφέρονται ρητώς οι πιθανές ποινές που θα πρέπει να τους επιβληθούν σε περίπτωση μη αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Το συμπέρασμα λοιπόν προκύπτει αβίαστα: είτε βρεθούν είτε δεν βρεθούν απολήψιμα κοιτάσματα πετρελαίου, η περιοχή θα έχει ήδη λεηλατηθεί, η υγεία των κατοίκων θα έχει ήδη επιβαρυνθεί, οι τοπικές κοινωνίες θα έχουν ήδη διχαστεί και το περιβάλλον θα έχει ήδη καταστραφεί.
Πόλεμος:
Αμέτρητες πολεμικές συρράξεις είχαν και έχουν στο επίκεντρό τους τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Τέτοιου είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες, πέρα από το να γεμίζουν τις τσέπες των αφεντικών, φέρνουν πάντοτε στρατιωτικοποίηση, ένταση του κοινωνικού ελέγχου, αύξηση των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών, εκτόξευση του αριθμού των θερμών επεισοδίων, μεγέθυνση των στρατιωτικών δαπανών. Με το αστήρικτο επιχείρημα πως «πρόκειται για το πετρέλαιό μας» τα αφεντικά θα τονώνουν το χαρτί του εθνικισμού, εις βάρος της αρμονικής συνύπαρξης μεταξύ γειτόνων. Οι ιστορικές περιπτώσεις των πολέμων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής τα τελευταία 100 χρόνια, αποδεικνύουν πως το κυνήγι του Μαύρου Χρυσού συνοδεύεται από ανοιχτές πολεμικές συγκρούσεις. Και όλοι ξέρουμε ποιανού το αίμα θα χυθεί σε αυτή την περίπτωση…
Η λύση στο ενεργειακό ζήτημα δεν είναι εύκολη ή μονοδιάστατη υπόθεση, και σε καμία περίπτωση δεν υπαινισσόμαστε ότι την έχουμε έτοιμη. Το μόνο σίγουρο είναι πως για κανένα λόγο δεν συστρατευόμαστε με λογικές «πράσινης ανάπτυξης» ή με τα διάφορα mega project που εμφανίζονται σαν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, μέσα σε ένα καθόλου εναλλακτικό οικονομικό σύστημα. Το παράδειγμα των ανεμογεννητριών στο βουνό Κασιδιάρη, δείχνει καθαρά πως ακόμα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -όπως η αιολική- όταν αντλούνται με γνώμονα την κερδοφορία, και εφαρμόζονται σε βιομηχανική κλίμακα, δεν είναι φιλικές για το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Πέρα από το κεφάλαιο, δεν αποδεχόμαστε ούτε το κράτος σαν διαχειριστή των ζωών και των αναγκών μας. Είναι οι κρατικές πολιτικές που πριμοδοτούν το σύγχρονο μοντέλο οικονομίας και τρόπο ζωής, που αποξένωσαν τους ανθρώπους από τη φύση, από τη διαχείριση των αναγκών τους, και τους καθιστούν άβουλα καταναλωτικά όντα. Η λύση στο ζήτημα της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος ξεφεύγει πέρα από την επιλογή της κατάλληλης πρώτης ύλης, και οφείλουμε να την αναζητήσουμε οι ίδιοι στον τρόπο με τον οποίο παράγονται και μεταφέρονται τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε, στον τρόπο που καταναλώνουμε και καλύπτουμε πραγματικές και επίπλαστες ανάγκες. Στην πορεία αυτής της αναζήτησης διαπιστώνουμε πως τίποτα δεν είναι εφικτό χωρίς να αμφισβητήσουμε και να εναντιωθούμε στο υπάρχον σύστημα.
Κανείς δεν είναι πιο κατάλληλος από εμάς τους ίδιους για να υπερασπιστεί το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, και να βάλει φρένο σε όσους υποτιμούν τις ζωές μας. Δεν έχουμε καμιά εμπιστοσύνη στους διάφορους θεσμούς. Το μόνο που κάνουν είναι να νομιμοποιούν τη βαρβαρότητα επικαλούμενοι την «ανάπτυξη» και το «εθνικό συμφέρον». Πρόκειται για δύο όρους που έχουν χρησιμοποιηθεί από τις πολιτικές ελίτ σε όλες τις ενημερωτικές εκδηλώσεις που έχουν γίνει ως τώρα και στόχο έχουν να καλύψουν το χάσμα ανάμεσα σε αυτούς που βλέπουν τις τσέπες τους να φουσκώνουν, όσο θα λεηλατούν ανενόχλητοι, και όλων των υπολοίπων που έχουμε κάθε λόγο να εχθρευόμαστε την εξόρυξη πετρελαίου. Μαθαίνουμε από τους αγώνες των κινημάτων για το νερό στο Πήλιο, και ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου, και δεν αφήνουμε τον αγώνα στα χέρια κομμάτων και Μ.Κ.Ο. Ακόμα και για τους πιο καλόπιστους, ο αγώνας ενάντια στα μεταλλεία στη Χαλκιδική έδειξε περίτρανα τον εργαλειακό τρόπο που αντιμετωπίζουν τα κινήματα τέτοιοι φορείς. Ο αγώνας οφείλει να είναι μαχητικός και στοχευμένος, ώστε να μην καταλήξει στην αφομοίωση και την εκλογή ενός ακόμα ευαίσθητου, αριστερού, εναλλακτικού, πράσινου δημάρχου ή βουλευτή. Για μας οι αυτοοργανωμένοι και αδιαμεσολάβητοι αγώνες είναι ο μόνος τρόπος να υπερασπιστούμε τις ζωές μας και τη φύση.
Δεν έχουμε κανένα λόγο να συστρατευόμαστε με αυτή την υπόθεση, έχουμε κάθε λόγο να εναντιωνόμαστε στο πετρέλαιο!!!
Σεμπρεβίβα
*Η Σεμπρεβίβα είναι μια νέα πολυθεματική πολιτική συλλογικότητα του α/α/α χώρου, με σημείο αναφοράς τα Γιάννινα.
Επικοινωνία: sempreviva@espiv.net
[1] http://fragilemag.gr/greek-oils
[2] http://energypress.gr/news/akoloythontas-mytho-toy-mayroy-hrysoy-stin-ipeiro
[3] http://www.newsbeast.gr/politiki/arthro/314115/endiaferon-papandreou-gia-tis-ereunes-udrogonanthrakon
[4] Περισσότερα για την ίδρυση της δες Ν.4001/2011 και για τη δραστηριότητά της στο http://greekhydrocarbons.gr.
[5] http://www.skai.gr/news/finance/article/252837/samaras-esoda-150-dis-euro-se-vathos-25etias-apo-ta-koitasmata
[6] Κατά μια διαβολική σύμπτωση η Petra Petroleum έχει έδρα το Βανκούβερ του Καναδά, χώρα προέλευσης και μιας αγαπημένης εταιρείας του ελληνικού δημοσίου, της Eldorado Gold (υπόθεση Σκουριών)
[7] http://energypress.gr/news/h-floydopoylos-ti-symfonisan-dimosio-latsis-gia-ta-petrelaia-ionioy-kritis
[8] http://www.greekhydrocarbons.gr/index.php/news/item/111-repsol-energean-ioannina
[9] https://energypress.gr/news/h-repsol-exagorazei-apo-tin-energean-60-se-ioannina-kai-aitoloakarnania
[10] https://energypress.gr/news/s-mpellas-edey-ta-amesa-kai-emmesa-ofeli-apo-tis-ereynes-ton-repsol-energean-sta-ioannina
