«Η δικής μας δυνατότητα πάνω απ’ όλα είναι η απελευθέρωση των μικρών διαβόλων. Είναι μνήμη αποκεντρωμένη και παράδοξη, όχι απλά προσανατολισμένη στο μέλλον, αλλά μνήμη μελλοντικών γεγονότων[…] Αντίθετα από την επίσημη μνήμη της άρχουσας τάξης, που είναι μνήμη αυτόαναπαραγόμενη, μουσειακή αναπαραγωγή του παρελθόντος, τούτη η μνήμη δε χτίζει ξόανα προς δόξα και δικαίωσή της. Και σ’ αυτό συνίσταται ο δημιουργικός χαρακτήρας της»
Ρ. Κούρτσιο – Α. Φραντσεσκίνι
Ο αγώνας για την κοινωνική επανάσταση, για μια αταξική κοινωνία χωρίς κράτος, ιδιωτική ιδιοκτησία και μισθωτή σκλαβιά, είναι ένας διαρκής αγώνας με αμέτρητες θυσίες. Και σ’ αυτόν τον τόπο δεν ήταν λίγες οι φορές που η κοινωνία και οι επαναστατικές δυνάμεις που βγήκαν από τα σπλάχνα της έχυσαν το αίμα τους, κυριολεκτικά και μεταφορικά, σε απεργίες, σε διαδηλώσεις, σε συγκρούσεις με την αστυνομία, σε αντικατοχικούς και αντιδικτατορικούς αγώνες, καθώς και στον εμφύλιο ταξικό πόλεμο του 1946-49. Χιλιάδες οι νεκροί, οι φυλακισμένοι και οι εξόριστοι. Χιλιάδες αυτοί που χαράχτηκαν τα σημάδια του αγώνα στα σώματά τους και τις ψυχές τους. Χιλιάδες κι αυτοί που ξεσπιτώθηκαν, έφυγαν κυνηγημένοι, πολιτικοί πρόσφυγες κυρίως στις χώρες του ανατολικού μπλοκ.
Το ιστορικό πλαίσιο όλης αυτής της περιόδου που παρουσιάζεται στην ατζέντα, από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 μέχρι την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών, είναι σίγουρα διαφορετικό από τη σημερινή εποχή. Το ίδιο και οι αφετηρίες αγώνα και οι ιδεολογικές αναφορές. Κάτι, όμως, μένει ίδιο. Είναι ο αγώνας για την κοινωνική απελευθέρωση, ο αγώνας για μια κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης και πανανθρώπινης ελευθερίας. Κι αυτός ο αγώνας παραμένει ο ίδιος σε κάθε εποχή, επικαιροποιώντας τα περιεχόμενά του. Μπορεί να είναι διαφορετικά στην έκφρασή τους, στις ιδεολογικές και πρακτικές τους καταβολές, αλλά πάντοτε έχουν ένα σταθερό και αμετάβλητο πυρήνα: τον επαναστατικό πόλεμο για το χτίσιμο μιας κοινωνίας χωρίς αφέντες και δούλους, χωρίς εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους.
Από τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες του χθες παίρνουμε τη σκυτάλη για να συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα. Και τιμάμε τη μνήμη τους. Όχι φτιάχνοντας μουσεία, αγάλματα και μαυσωλεία ακινητοποιώντας και νεκρώνοντας τη μνήμη, αλλά με τη ζώσα ιστορία της επαναστατικής μνήμης. Και είναι η γνώση αυτών των βαθιών ριζωμάτων και της ιστορικής συνέχειας που δημιουργεί τη “μνήμη μελλοντικών γεγονότων”, που εμπεριέχει την επαναστατική κληρονομιά σαν ζωντανό κύτταρο της σημερινής μάχης.
Στην ατζέντα αυτή θα συναντήσουμε, έστω και ενδεικτικά, όσο μπορεί να μας το επιτρέψει ο διαθέσιμος χώρος, τον αγώνα χιλιάδων ανθρώπων που έζησαν και πέθαναν με τη μάχη στο αίμα τους. Που αντιστάθηκαν στην καπιταλιστική και φασιστική βαρβαρότητα και αγωνίστηκαν ρισκάροντας και βιώνοντας μακρόχρονες φυλακίσεις, βασανιστήρια, εκτοπισμούς και εκτελέσεις. Που ποτέ δεν ξέχασαν τους φυλακισμένους τους, στήνοντας δομές αλληλεγγύης και αλληλοϋποστήριξης. Οι μάχες τους, οι μάχες του χθες, ζουν και αναπνέουν στον σημερινό κοινωνικό και ταξικό πόλεμο. Δεν έχουν ίχνος σκουριάς πάνω τους, παραμένουν το ίδιο επίκαιρες. Οι αγώνες αυτοί που έφτασαν στην κορυφαία μορφή της ταξικής σύγκρουσης, τον εμφύλιο πόλεμο, ηττήθηκαν στρατιωτικά, όχι μόνο από τα σκληρά χτυπήματα του εχθρού, αλλά και από το βάρος των ίδιων τους των αντιφάσεων. Κάθε ήττα, όμως, όπως έλεγε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, σφυρηλατεί ακόμα έναν κρίκο στην αλυσίδα των διαδοχικών ιστορικών ηττών, από την οποία θα ξεπηδήσει η μεγάλη νίκη της επανάστασης.
Και με τα λόγια του Βάλτερ Μπένγιαμιν: η ταξική μνήμη είναι το κάλεσμα των ηττημένων της Ιστορίας για εκδίκηση!
Ταμείο αλληλεγγύης φυλακισμένων και διωκόμενων αγωνιστών
