Συμβάλλοντας στην συζήτηση για τα τοπικά θέματα της κεντρικής Εύβοιας, και με αφορμή τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, θέτω το θέμα που είναι επιμελώς κρυμμένο κάτω από το χαλί. Σύμφωνα πάντα με την επίσημη άποψη του υπουργείου περιβάλλοντος, η περιοχή της κεντρικής Εύβοιας είναι περιβαλλοντικά κατεστραμμένη. Το κεντρικό ζήτημα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι η επιφανειακή εξόρυξη μεταλλευμάτων με ληστρικό τρόπο, δευτερευόντως βέβαια η μη ύπαρξη βιολογικών καθαρισμών, και τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούν οι αγρότες.
Το σοβαρότερο μέτωπο παραγωγής της τοξικής ρύπανσης στα νερά της περιοχής οφείλεται στην ανεξέλεγκτη εξορυκτική δραστηριότητα της εταιρίας ΛΑΡΚΟ Α.Ε., σύμφωνα πάντα με τους επιστήμονες και το ΥΠΕΚΑ. Η ΛΑΡΚΟ Α.Ε. δραστηριοποιείται στην περιοχή από το 1969 εφαρμόζοντας την τεχνολογία των ανοιχτών επιφανειακών ορυχείων. Από τη λειτουργία της έχουν δημιουργηθεί τεράστιοι κρατήρες βάθους 300 έως 400 μέτρων, καθώς και λίμνες με μολυσμένα νερά που επιβαρύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα με τα διαλυμένα άλατα όλων των βαρέων μετάλλων που περιέχουν.
Η συγκεκριμένη επιχείρηση μολύνει και δεν τηρεί κανέναν όρο περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε όλες τις φάσεις της επεξεργασίας. Στα Βρυσάκια, όπου συγκεντρώνεται το μετάλλευμα για να μεταφερθεί στην Λάρυμνα, γίνεται υδρομεταλλουργικός εμπλουτισμός του μεταλλεύματος με χρήση αραιών διαλυμάτων θειικού οξέος. Τα υγρά απόβλητα είναι όξινα και πλούσια σε διαλυμένα άλατα βαρέων μετάλλων και θειούχων αλάτων, ρυπαίνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
Μετά τον εμπλουτισμό γίνεται φόρτωση σε πλοία χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, ρυπαίνοντας τη θάλασσα. Στο εργοστάσιο της Λάρυμνας γίνεται πυρομεταλλουργική επεξεργασία. Εδώ και δεκαετίες κάθε χρόνο πάνω από 1,5 εκατομμύρια τόνοι τοξικής σκουριάς ρίχνονται στον Ευβοϊκό. Σύμφωνα με έκθεση του ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών), η επιφάνεια που έχει καλυφθεί στον πυθμένα του κόλπου είναι πάνω από 20 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 2,5 μέτρα πάχος. Είναι περιττό να τονίσω ότι παραβιάζεται κατά τρόπο βάναυσο η ελληνική και η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των θαλασσών, με την έγκριση της κεντρικής εξουσίας.
Προς χάριν του μεταλλεύματος έχουμε ληστρική εκμετάλλευση της Μεσσαπίας από την εταιρία ΛΑΡΚΟ, και σε συνδυασμό με τον καθοριστικό «ρόλο» της σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, έχει οδηγήσει τον τόπο σε καθεστώς ομηρίας. Η συμπεριφορά της εταιρίας στην περιοχή θυμίζει «Νονό».
Ο δήμαρχος και η πλειοψηφία των δημοτικών συμβούλων είτε είναι υπάλληλοι ή έχουν έμμεση σχέση με την εταιρία. Η ομάδα που είναι επικεφαλής στον δήμο λειτουργεί ως συμμορία οικονομικών «δολοφόνων» του τόπου. Υπονομεύουν συστηματικά κάθε προσπάθεια και πρόταση για μια ανάπτυξη με αειφορία.
Στη συγκυρία όπου η ΛΑΡΚΟ πωλείται, χρωστάει τεράστια ποσά για αποκατάσταση του περιβάλλοντος, χρωστάει στο ελληνικό δημόσιο αλλά και στη ΔΕΗ, που το ρεύμα για την παραγωγή μεταλλεύματος το πληρώναμε όλοι εμείς. Η υπεραξία πήγε στους κατά καιρούς «διευθύνοντες» και στις ξένες εταιρίες που αγόραζαν φθηνά.
Σε έναν τόπο όπως η Μεσσαπία, περιβαλλοντικά κατεστραμμένο, όπου από τα πηγάδια μας αντλούμε δηλητήρια, ο δήμος πρέπει κυρίως να πασχίσει για την προστασία του περιβάλλοντος, προωθώντας την απορρύπανση–αποκατάσταση και την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Τι έγιναν άραγε οι οκτώ πολύ αυστηρές προτάσεις-αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ για την ΛΑΡΚΟ Α.Ε. με σαφές χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης τρία χρόνια; Το χρονικό περιθώριο έληξε χωρίς φυσικά να εφαρμοστεί ούτε μία από τις οκτώ προτάσεις.
Είναι η στιγμή όπου ολόκληρη η κεντρική Εύβοια θα παραχωρηθεί στον ιδιώτη-επενδυτή δωρεάν!!! Τώρα πρέπει να τεθεί το θέμα των αντισταθμιστικών οφειλών που πρέπει να καταβληθούν για την καταστροφή που έχει γίνει στο περιβάλλον, και τον αποχαρακτηρισμό μεγάλων περιοχών από μεταλλευτικές ζώνες, όπως η περιοχή της Δίρφυς που είναι προστατευόμενη, και οι περιοχές NATURA 2000.
Τι έκανε ο δήμος;
- Συνέχισε την ίδια καταστροφική πολιτική που άσκησε η προηγούμενη δημοτική αρχή σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
- Γνωμοδότησε θετικά για συνέχιση της εκμετάλλευσης στο δυτικό Κοτρόνι μέχρι το 2022. Είναι η περιοχή όπου οι υπηρεσίες και οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει το φαινόμενο της όξινης απορροής.
- Γνωμοδότησε θετικά για διερευνητικές γεωτρήσεις και γεωτρήσεις πύκνωσης για μεταλλεύματα σε προστατευόμενες περιοχές NATURA 2000 στον Άγιο Αθανάσιο, τη Λούτσα και στις πλαγιές της Δίρφυς.
- Δέχτηκε την απόφαση 173069/31-10-2011 όπου γίνεται αποδεχτό ότι η περιοχή δεν ανατάσσεται περιβαλλοντικά, μεταφέροντας νερό με δίκτυα από την Υλίκη για το Δ.Δ. Ψαχνών και τα Τ.Δ. Καστέλας-Νεροτριβιάς-Άταλης με προϋπολογισμό 3,5 δις ευρώ. Το έργο βέβαια αναζητείται.
- Απέκρυψε από τους πολίτες ότι τα 500.000 ευρώ δόθηκαν για προσωρινή κάλυψη των αναγκών για γεωτρήσεις σε περιοχή με χαμηλά ποσοστά εξασθενούς χρωμίου, τηρώντας τη δικαστική απόφαση για 2 ppb (ppb=μέρη ανά δισεκατομμύριο).
Στις 27-07-2011 οι κρατικές αρχές της Καλιφόρνια ανακοίνωσαν επίσημα ότι υιοθετούν τα 0,02 ppb (μέρη ανά δισεκατομμύριο) ως αποδεκτή συγκέντρωση ελάχιστης επικινδυνότητας για το εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό. Αυτή λοιπόν τη στιγμή μας ποτίζουν νερό που είναι 100 φορές μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε σχέση με τα όρια της Καλιφόρνια.
Τι έπρεπε να κάνει ο δήμος και οι φορείς του τόπου:
- Να διεκδικήσουν την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
- Να υιοθετήσουν ένα νέο χωροταξικό σχέδιο για τον καθορισμό των οικονομικών δραστηριοτήτων.
- Νέα φράγματα στην περιοχή της Δίρφυς για πόσιμο νερό και στον Μακρυμάλη για άρδευση του κάμπου.
- Να στραφούν οι αγρότες σε βιολογικές καλλιέργειες διεκδικώντας νέα τμήματα σχολών στο ΤΕΙ της πόλης μας, όπως βιολογικής γεωργίας και τουριστικών στελεχών για ορεινό τουρισμό.
Στο όνομα της ανάπτυξης εξαπολύεται συντονισμένη επίθεση στο ελληνικό τοπίο, τη φύση, την ποιότητα ζωής, την αειφορία, την προκοπή και το μέλλον αυτού του τόπου, προσφέροντας ελάχιστες θέσεις εργασίας για φθηνούς και εξαθλιωμένους εργάτες στην εξόρυξη μεταλλευμάτων. Τα μεταλλεία μάς αφαιρούν τη δυνατότητα να ασχοληθούμε με τον τουρισμό και τη γεωργία, αφαιρώντας πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας. Ας πάρουμε διδάγματα από το μεγαλειώδη αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής που προσπαθούν να αποτρέψουν αυτό που εμείς ζούμε χωρίς καμία αντίδραση.
Είναι καιρός το βόλεμα και η πελατειακή λογική να σταματήσουν. Το ρουσφέτι, οι δεσμεύσεις, οι υποσχέσεις αδρανοποιούν την όποια ατομική και συλλογική πρωτοβουλία για κάτι καινούριο και διαφορετικό. Ανήκω σε εκείνους τους πολίτες που αναδείξαμε το πρόβλημα του τόπου μας. Για να αλλάξουμε τα πράγματα πρέπει όλοι οι πολίτες στην τοπική κοινωνία να αναλάβουμε δράση και να πάρουμε αυτό που μας ανήκει. Πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους ότι ζούμε σε έναν προνομιούχο τόπο, και ότι χρειάζεται να παλέψουμε εμείς για την προστασία του.
Φραντζής Νίκος
