Η λίμνη Κάρλα βρίσκεται στα όρια των νομών Λαρίσης και Μαγνησίας. Είναι γνωστή από την αρχαιότητα με το όνομα Βοιβηίδα (Βοιβηίς), ενώ οι ντόπιοι την αποκαλούν και «Βάλτο». Το 1962, εποχή που εκπονήθηκαν πολλά υδρευτικά έργα (φράγματα κ.α.), η λίμνη αποξηράνθηκε προκειμένου να δημιουργηθούν αγροτεμάχια για τους αγρότες της περιοχής, αλλά και για να απαλλαχθούν από τις συχνές πλημμύρες και τα κρούσματα ελονοσίας, χωρίς όμως να έχει εκπονηθεί κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο.
Επιπτώσεις
Τα αποτελέσματα της αποξήρανσης έγιναν αμέσως ορατά και ήταν καταστροφικά τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον τοπικό πληθυσμό. Το μικροκλίμα της περιοχής άλλαξε με αποτέλεσμα να επηρεαστεί η παραλίμνια χλωρίδα και η πανίδα, ενώ ραγδαία πτώση ολόκληρου του υδροφόρου ορίζοντα της ευρύτερης έκτασης, εισχώρηση θαλασσινού νερού, εμφάνιση ρηγμάτων και καθίζηση της γης είναι κάποιες από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ο τοπικός πληθυσμός, ψαράδες στην πλειοψηφία τους, άλλαξε επάγγελμα και στράφηκε στη γεωργία. Η διανομή των υποσχόμενων δωρεάν κτημάτων στους νέους αγρότες δεν έγινε ποτέ, αντίθετα τα κτήματα παραχωρήθηκαν με την καταβολή ενοικίου. Ακόμη και έτσι όμως, οι καλλιέργειες δεν απέφεραν τα αναμενόμενα λόγω του συσσωρευμένου αλατιού στο υπέδαφος, αλλά και εξαιτίας των συχνών πλημμυρών. Πολλοί κάτοικοι αδυνατώντας να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα εγκατέλειψαν τα χωριά τους και κατευθύνθηκαν προς τα κοντινά μεγάλα αστικά κέντρα.
Ανασύσταση σημαίνει τέλος στα προβλήματα;
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω αλλά και τις τοπικές διαμαρτυρίες, το κράτος αποφάσισε την ανασύσταση της λίμνης σε μικρότερη όμως έκταση από την αρχική, τη δεκαετία του ’90. Η εισροή νερών, με άντληση από τον Πηνειό ποταμό, άρχισε το 2010 και από τότε τελεί υπό τη διαχείριση του Φορέα Διαχείρισης Περιοχής Οικοανάπτυξης Κάρλας Μαυροβουνίου Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου. Παρά το γεγονός ότι από τότε και μέχρι το 2012 η στάθμη της λίμνης συνεχώς ανέβαινε, τα προβλήματα για την Κάρλα δεν τελείωσαν. Τον Οκτώβριο του ’13 καταγράφηκε η πιο χαμηλή στάθμη από τότε που ξανάρχισε η πλήρωση με νερά.
Η χαμηλή στάθμη του νερού οφείλεται και σε κλιματικούς παράγοντες (ανομβρία), αλλά κυρίως σε ανθρώπινους. Η μη κατασκευή των προβλεπόμενων ταμιευτήρων στον Πηνειό λόγω έλλειψης χρημάτων έχει επιβαρύνει την κατάσταση, αλλά το πρόβλημα οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι γύρω από τη λίμνη υπάρχουν πάνω από 4000 γεωτρήσεις που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για το πότισμα γεωργικών καλλιεργειών. Γεωτρήσεις που μπορεί να φτάσουν μέχρι και τα 600 μέτρα σε βάθος και που ουσιαστικά το νερό τους είναι άχρηστο, λόγω υψηλού ποσοστού αλατιού, χωρίς τη χρήση φίλτρου. Παλιότερα το μέσο βάθος των γεωτρήσεων ήταν τα 40 μέτρα.
Η μεταστροφή που πραγματοποιήθηκε στις καλλιέργειες (στον κάμπο της Λάρισας κατά κύριο λόγο), από σιτηρά που δεν χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού, σε υδρόφιλες, επιδοτούμενες, όπως είναι το βαμβάκι και το τριφύλλι, είναι ο λόγος της ύπαρξης τόσων γεωτρήσεων και του γενικότερου υδάτινου προβλήματος του κάμπου. Τα φυτοφάρμακα έχουν επηρεάσει τόσο το υπέδαφος όσο και τον υδροφόρο ορίζοντα.
Κάρλα και Αχελώος
Οι αγρότες που σήμερα ζητούν και απαιτούν την εκτροπή του Αχελώου θεωρώντας την ως πανάκεια για τα προβλήματά τους, θυμίζουν έντονα τους αγρότες του παρελθόντος που απαιτούσαν την αποξήρανση της Κάρλας. Όπως εξαπατήθηκαν τότε και το πληρώνουμε ακριβά ακόμη και σήμερα, έτσι και τώρα ο λογαριασμός μπορεί να αργήσει να έρθει αλλά σίγουρα θα είναι μεγάλος.
Έτσι, όλες αυτές οι κινήσεις με στόχο τη βίαιη λεηλασία της φύσης, την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση του δημόσιου και φυσικού πλούτου και την ανελέητη επιβάρυνση του οικοσυστήματος, το μόνο που μπορούν να αποφέρουν είναι εκτεταμένες και ανεπανόρθωτες καταστροφές στον φυσικό κόσμο. Παρόλα αυτά η φύση θα βρει τον τρόπο να επαναφέρει τις ισορροπίες…
Lost boy
