Καταστολή κι επιστημονική φαντασία

Χρόνια τώρα τα αστικά κράτη έψαχναν τρόπους καταστολής των εξεγερμένων. Τα πιο φιλελεύθερα προσπαθούσαν να βρουν τρόπους με τους οποίους θα είχαν τις λιγότερο δυνατές απώλειες και από τις δυο πλευρές: δακρυγόνα, αντλίες νερού, πλαστικές σφαίρες, απώθηση σώμα με σώμα ήταν και είναι οι πιο διαδεδομένες μορφές καταστολής (για να μη μιλήσουμε για σιδηρογροθιές, που είναι λιγότερο διαδεδομένες, αλλά «κοσμούν» τα χέρια αρκετών αστυνομικών).

Όμως οι παλιοί καλοί μπάτσοι κοστίζουν, αλλά και έχουν συναισθήματα – επιθετικά ή συμπαθητικά προς τους διαδηλωτές. Κανένα από τα δύο δε συμφέρει. Στην πρώτη περίπτωση, ποιος να τραβιέται τώρα με μηνύσεις; Στη δεύτερη, δε γίνεται σωστά η δουλειά. Άλλωστε ο ανθρώπινος παράγοντας τείνει να εξαφανιστεί και από άλλους τομείς του δημοσίου και σε αυτό έχει συμβάλλει τα μέγιστα το διαδίκτυο και η ευκολία πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες μέσω αυτού, όπως π.χ το e-government. Έτσι λοιπόν έρχονται τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή αλλιώς drones για να κάνουν τη βρώμικη δουλειά, αλλά παράλληλα να κρατήσουν τα χέρια του κράτους «καθαρά», να μην υπάρχει δηλαδή κάποιος που να ευθύνεται άμεσα για τυχόν παράπλευρες απώλειες, τυχαίες εκπυρσοκροτήσεις και επιθετικές ζαρντινιέρες.

Η αρχική, βέβαια, χρήση των drones είναι για καθαρά πολεμικούς σκοπούς, με drones να χρησιμοποιούνται από την Αμερική σε όλα τα πολεμικά μέτωπα που έχουν ανοίξει. Για παράδειγμα στο Πακιστάν από το 2004 έχουν γίνει 368 επιθέσεις στις οποίες έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 2.300 άνθρωποι, με τουλάχιστον 168 από τα θύματα να είναι παιδιά. Συν τοις άλλοις, τα drones χρησιμοποιούνται και μέσα στην Αμερική από όλο και περισσότερες πολιτείες, με ιδιαίτερη μνεία στη χρήση τους ως – τι άλλο – μηχανικοί «βοηθοί» της αστυνομίας, αν και ακόμα δεν έχει εγκριθεί η χρήση τους συγκεκριμένα για καταστολή διαδηλώσεων. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί εξίσου συχνά ιπτάμενα drones για να κατασκοπεύει, να μελετά και να ειδοποιεί για κινήσεις της Χεζμπολά στον Λίβανο, αλλά και για κινήσεις της Χαμάς στη λωρίδα της Γάζας. Η νοτιοαφρικάνικη εταιρεία Desert Wolf φρόντισε να φτιάξει μια ρέπλικα μπάτσου σε περίπτωση που κάποιο κράτος ή εταιρία θέλει να αγοράσει ένα τέτοιο έκτρωμα με τον συναφή εξοπλισμό. Και εδώ στην Ελλάδα, όμως, η τεχνολογία αυτή του μέλλοντος φαίνεται θελκτική στην ΕΛΑΣ που, από το 2011 αναζητεί τρόπους να διαλύσει με πιο αποτελεσματικό τρόπο κάθε μορφής αντίσταση στους δρόμους.

Εκτός από αυτά τα παραδείγματα, υπάρχει και το πιο πρόσφατο του Ferguson, όπου φάνηκε το μέγεθος της στρατιωτικοποίησης της Αμερικανικής αστυνομίας. Από το Σεπτέμβρη του 2001 η αστυνομία εξοπλίζεται με όλο και πιο φονικά εξαρτήματα στο όνομα της «εσωτερικής ασφάλειας». Οι Αμερικάνοι έχουν πλέον συνηθίσει να βλέπουν αστυνομικούς με παραλλαγή, θεαματικά αλεξίσφαιρα και αυτόματα όπλα, τα οποία για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν στη Βαγδάτη. Οι συγχρονοι μπάτσοι δεν απέχουν πολύ από τον πρόγονό τους τον ρομποτικό μπάτσο (Robocop) του 1987 που πολεμούσε τους εγκληματίες όντας μισός άνθρωπος μισός ρομπότ. Η σημερινή τεχνολογία μπορεί εύκολα να βρει τρόπους να «απανθρωποποιήσει» και στην κυριολεξία τον σύγχρονο μίζερο ανθρωπάκο που θέλει να «ταΐσει την οικογένειά του» κι ας σκοτώνει την οικογένεια άλλων ως νόμιμος στρατιώτης ενός κράτους.

Robocops και Drones, που μοιάζουν να βγήκαν από μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, μας υπενθυμίζουν ότι η φαντασία είναι στην εξουσία, αλλά δεν είναι αυτή που θα ονειρευόμασταν εγώ κι εσύ.

Στέλλα Μπρένθις