«Το τείχος του Βερολίνου ήταν καθημερινή είδηση. Από το πρωί ως το βράδυ διαβάζαμε, βλέπαμε, ακούγαμε: το Τείχος της Ντροπής, το Τείχος του Αίσχους, το Σιδηρούν Παραπέτασμα…
»Τελικά εκείνο το τείχος, που έπρεπε να πέσει, έπεσε. Όμως ξεφύτρωσαν νέα τείχη, και συνεχίζουν να ξεφυτρώνουν παντού στον κόσμο. Παρ’ ότι μεγαλύτερα από του Βερολίνου, δεν μιλούν καθόλου γι’ αυτά, ή μιλούν ελάχιστα.
»Δεν μιλάνε πολύ για το τείχος που οι Ηνωμένες Πολιτείες υψώνουν στα μεξικανικά σύνορα, ούτε για τα συρματοπλέγματα στη Θέουτα και τη Μελίγια.
»Δεν λένε σχεδόν τίποτα για το Τείχος στη Δυτική Όχθη, που διαιωνίζει την ισραηλινή κατοχή στην Παλαιστίνη, ενώ δεν λένε τίποτα, μα απολύτως τίποτα, για το Τείχος του Μαρόκου, με το οποίο το βασίλειο του Μαρόκου εξακολουθεί να ληστεύει την πατρίδα των Σαχαραουί, και που είναι εξήντα φορές μεγαλύτερο από το Τείχος του Βερολίνου.
»Γιατί άραγε υπάρχουν τείχη που κραυγάζουν, και τείχη απολύτως βουβά;»
~Εντουάρντο Γκαλεάνο, «Καθρέπτες»
Πριν ακόμα σταματήσουν τα χειροκροτήματα από την έλευση της ευρωπαϊκής μονάδας φύλαξης συνόρων Frontex στον Έβρο, ένα ακόμα κλειστοφοβικό μέτρο για την περιχαράκωση της Ευρώπης ανακοινώθηκε από τον υπουργό Παπουτσή, που το ‘πε και θα το κάνει. Ένας φράχτης μήκους 12,5 km και ύψους 3 μέτρων στο μοναδικό χερσαίο τμήμα των συνόρων Ελλάδας-Τουρκίας, στην περιοχή της Νέας Βύσσας, με ενσωματωμένους ανιχνευτές κίνησης και θερμικές κάμερες. Το έργο θα συνοδεύεται και από δυο κέντρα επιχειρήσεων που θα λαμβάνουν τις καταγραφές από τα ηλεκτρονικά μέσα εποπτείας, ενεργοποιώντας τις δυνάμεις ασφαλείας, το ένα στο αστυνομικό τμήμα Ορεστιάδας.
Εκτός από τα 200 άτομα της ομάδας συνοριοφυλάκων Frontex που έχουν έρθει ήδη εδώ και λίγους μήνες στην ίδια περιοχή, συνοδευμένοι από σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα εντοπισμού, όπως μηχανήματα ανίχνευσης καρδιακών παλμών, εντοπισμού διοξειδίου του άνθρακα για τον έλεγχο των φορτηγών και θερμικές κάμερες, παράλληλα στο πλαίσιο της περιφρούρησης γίνεται ακόμη πιο βαθιά η αντιαρματική τάφρος που προϋπήρχε κατά μήκος των συνόρων. Ακόμη ενισχύονται τα πλωτά μέσα επιτήρησης στο ποτάμι και τη θάλασσα του θρακικού πελάγους (φουσκωτά και patrol του λιμενικού σώματος). Και ασφαλώς τα ναρκοπέδια σε όλο το μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων, ξεχασμένα από τον εμφύλιο πόλεμο, αλλά λειτουργικά για την εκάστοτε αντιμεταναστευτική κυβερνητική πολιτική.
Αμέσως έσπευσαν για τα συγχαρητήρια οι πολιτευτές του τόπου μας. Υπήρχαν όμως και κάποιοι αντιδραστικοί πρωτοκλασάτοι της εξουσίας που διαφώνησαν. Όχι με την κατασκευή του φράχτη βέβαια, μην έχετε αυταπάτες, απλά βρήκαν το μέτρο φτωχό και ανεπαρκές. Ζήτησαν επιπλέον αύξηση των συνοριοφυλάκων, μεγαλύτερη και βαθύτερη αντιαρματική τάφρο, και επέκταση του φράχτη σε σημεία που το ποτάμι υποχωρεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και είναι ευκολότερα προσβάσιμο. Γνώμη που στήριξε και ο παναγιότατος –με π κεφαλαίο– μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Άνθιμος, γνωρίζοντας από ανθρωπισμό, τόσα χρόνια αποτελεί παράδειγμα χριστιανού άλλωστε…
Πλέον, από χώρα διέλευσης η Ελλάδα μετατρέπεται σε χώρα που τσακίζει ανθρώπους στα σύνορα, φυλακίζει και απελαύνει υπό τις πολεμικές ιαχές Ελλήνων πολιτικών-θρησκευτικών ηγετών, αλλά και τις συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων (αυτών τουλάχιστον που συμμετέχουν στις δημοσκοπήσεις, δεν ξέρω να σας πω κάτι παραπάνω, κάτι τηλεθεατές του alter είναι λέει).
Αν σταθούμε στην ορολογία για τη σύγχρονη μετανάστευση, αυτό το νέο είδος μετανάστευσης δεν είναι ούτε ακριβώς οικονομικοί μετανάστες ούτε συμβατικοί πρόσφυγες, όπως τους ορίζει η συνθήκη της Γενεύης. Ανήκουν σε μια ενδιάμεση κατηγορία, αυτή της εξαναγκασμένης μετανάστευσης, και αφορά ανθρώπους που χρήζουν διεθνούς προστασίας, κυρίως από Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράν, Ιράκ, Μπαγκλαντές. Κάτι που η Ελλάδα ακόμη κάνει πως δεν βλέπει. Γλίτωσε την τελευταία στιγμή την προσφυγή της στο διεθνές δικαστήριο της Ε.Ε., λόγω των απάνθρωπων κέντρων μακράς κράτησης, των κέντρων πρώτης υποδοχής (βλ. τα κτίρια της Πέτρου Ράλλη, καθώς και τα κρατητήρια του αεροδρομίου στην Αθήνα και πόσα άλλα μπουντρούμια στην επαρχία) και τη (μη) εφαρμογή του νόμου για το άσυλο. Μόνο το 1,6% των αιτήσεων ασύλου γίνεται δεκτό, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη τα ποσοστά είναι δεκαπλάσια (το άσυλο όπως μάθαμε από τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας άλλωστε πρέπει να δίνεται μόνο σε οικογένειες όπως οι Παπανδρέου, οι Μητσοτάκηδες και οι Πάγκαλοι, οι οποίοι υπήρξαν γνωστοί και βασανισμένοι πολιτικοί πρόσφυγες, κάνοντας το σκατό τους παξιμάδι στις σκληρές εξορίες στις Αμερικές και τα Παρίσια). Και υπογράφοντας τη συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ (σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου, τα κράτη μέλη οφείλουν να προσδιορίσουν το κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου που υποβλήθηκε εντός της επικράτειάς τους βάση αυστηρών κριτηρίων. Το σύστημα αποσκοπεί στην αποφυγή του φαινομένου της αναζήτησης του ευνοϊκότερου κράτους υποδοχής (asylum shopping) και, συγχρόνως, στην παροχή εγγύησης ότι η περίπτωση κάθε αιτούντος άσυλο θα εξετάζεται από ένα και μόνο κράτος μέλος), η Ελλάδα είναι πιο εκτεθειμένη μπροστά στην αδυναμία εφαρμογής του νόμου περί παροχής ασύλου, εφόσον έχει να χειριστεί περισσότερες περιπτώσεις.
Παράλληλα σχεδιάζεται και η αγορά δυο πλοίων από την Ολλανδία, που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο λιμάνι του Ρότερνταμ. Έχουν χωρητικότητα μεγαλύτερη των 1.000 ατόμων, και θα λειτουργήσουν ως πλωτά κέντρα υποδοχής, ό,τι κι αν συνεπάγεται για την υγεία και την ασφάλεια των «φιλοξενούμενων». Εξωτερικά θυμίζουν φορτηγά πλοία που μεταφέρουν εκατοντάδες κοντέινερ. Τα κοντέινερ έχουν μετατραπεί σε δωμάτια για τη διαμονή των μεταναστών, ενώ υπάρχουν και ειδικοί χώροι παραμονής για τους ένστολους.
Σε όλο το κακό αυτό κλίμα χτίζεται και ο φράχτης, ως κίνηση απελπισίας για να επισφραγίσει την ανύπαρκτη μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας. 5 εκατομμύρια θα κοστίσει κάτω πάνω, αλλά αυτό δεν είναι το θέμα μας, και ένα ευρώ να κόστιζε στην τσέπη, στην αξιοπρέπεια και την ταξική μας συνείδηση (γιατί το θέμα είναι ταξικό και όχι ανθρωπιστικό) το κόστος είναι ανυπολόγιστο.
Η κατασκευή του φράχτη στηρίζει βέβαια τη βιομηχανία της ασφάλειας, το νέο εξαγωγικό οικονομικό προϊόν της Αμερικής και του Ισραήλ, και εταιρείες μεγαθήρια όπως η αμερικάνικη Βoeing του τείχους του Μεξικού, και οι ισραηλινές Elbit και Megal, τα συνεταιράκια του τείχους του Ισραήλ (τείχη που κόστισαν 2,5 δις έκαστο), καταθέτουν προσφορές μετατρέποντας ολοένα περισσότερες χώρες σε οχυρά, υψώνοντας φράχτες υψηλής τεχνολογίας. Η στροφή προς τη βιομηχανία της ασφάλειας και καταστολής συνέπεσε τελείως τυχαία με την εγκατάλειψη των διαπραγματεύσεων για ειρήνη…
Ένας ακόμη φράχτης στην ιστορία της ανθρωπότητας, τώρα χρεωμένος σε μας, τη χώρα του ξένιου Δία (αν ο επισκέπτης έχει βέβαια φράγκα – αλλιώς να πάει στον αγύριστο). Προστίθεται στη λίστα της καταπίεσης ανθρώπου από άνθρωπο, στην ίδια λίστα με τον φράχτη ΗΠΑ-Μεξικό, της Ισπανίας στο Γιβλαρτάρ, Ισραήλ-Αιγύπτου, της Λιθουανίας, Ινδίας-Κασμίρ, Σαουδικής Αραβίας – Ιράκ, της Γάζας, της Κύπρου, του Βερολίνου, Αφγανιστάν-Πακιστάν και άλλων πολλών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη.
Όλα όμως αυτά τα τείχη ένα κοινό έχουν. Δεν κατάφεραν να πραγματοποιήσουν αυτό που φιλοδοξούσαν. Ποτέ κανένα σύρμα δεν μας εμπόδισε να μπούμε στην αυλή του σχολείου μας να παίξουμε όταν αυτό ήταν κλειστό, έναν φαντάρο να το σκάσει από το στρατόπεδο, έναν φυλακισμένο να αποδράσει. Πόσο μάλλον θα εμποδίσει τους ανθρώπους που προσπαθούν να μπουν για να σώσουν τη ζωή τους από μια δικτατορία, στην οποία συμμετέχουμε απροκάλυπτα και χωρίς ντροπή με στρατεύματα του ΝΑΤΟ, και διευκολύνσεις σε βάσεις και στρατιωτικές ασκήσεις, κάνοντας και εμείς πλάτες στις εταιρείες των αφεντικών μας, να μπουν και να κάνουν τα κουμάντα τους στις χώρες που παρατηρείται σήμερα μεταναστευτική ροή. Ο φράχτης απλά θα αναγκάσει τους ανθρώπους που τα παίζουν όλα κορώνα-γράμματα να μπουν από αλλού, αυξάνοντας τον κίνδυνο (ο Έβρος μετράει ήδη 300 νεκρούς και πόσους άλλους που δεν βρέθηκαν ποτέ), την κούραση και την ταλαιπωρία τους στο μακρύ και αβέβαιο ταξίδι.
Αυτός ο φράχτης αντίθετα θα επηρεάσει εμάς, τους πολίτες αυτού του κράτους που πολλές φορές πράττει στην τύχη, και εμείς προσπαθούμε να βγάλουμε μια ολόκληρη θεωρία πίσω από κάθε του αψυχολόγητη κίνηση. Αντιθέτως όμως, τώρα η δημιουργία αυτού του φράχτη δεν είναι επιπόλαια απόφαση, κάπου αλλού αποσκοπεί. Όλη αυτή η ρητορική περί φράχτη και ενός υπέρ-αρματωμένου συνόρου κάνει τον πολίτη να αισθάνεται απειλούμενος, ότι τίθεται δηλαδή θέμα εισβολής. Άρα εξοπλίζεται, πολώνεται και αποπροσανατολίζεται. Προς τα εκεί πάει η δουλειά. Να τρομάξουνε και να φασιστικοποιήσουνε κι άλλο μια κοινωνία, που βάλλεται ήδη από τα οικονομικά μέτρα και, συνεπώς, είναι έτοιμη να πιάσει από τον λαιμό τον πιο αδύναμο.
Ακόμα το τρικ των τειχών έχει και μια άλλη ψυχολογική επιρροή επάνω μας. Όταν κάτι περικλείεται-φυλάσσεται μέσα σε τείχη, θεωρείται πολύτιμο (το τέχνασμα του Καποδιστρία για να προωθήσει τις πατάτες, αυτό που μας διδάξαν στο δημοτικό…). Πώς αλλιώς άλλωστε θα μας περιέφρασσαν με τα τείχη; Άρα έχουμε κάτι το πολύτιμο, που άσχετα αν δεν το βλέπουμε εμείς, το βλέπουν οι άλλοι και το φθονούν, ή τουλάχιστον έτσι θα πιστεύουμε, έστω και υποσυνείδητα, μετά την κατασκευή των τειχών.
Όσον αφορά την μεταναστευτική ροή, δεν θα την μετατοπίσει ούτε η Frontex, ούτε τα τείχη, αλλά οι διακινητές. Όταν το κόμιστρο έφτασε τα 2.000-3.000 ευρώ από Τουρκία σε Μυτιλήνη ή Σάμο, μια άλλη ομάδα στα επάνω σύνορα του Έβρου έριξε τις τιμές στα 300 ευρώ. Και σε αυτό οφείλεται το ότι πέραν της γεωγραφικής μετατόπισης παρατηρείται και μια ποιοτική αλλαγή: Οι πιο φτωχοί, οι πιο ευάλωτοι, οι πιο δυστυχισμένοι … επιλέγουν τον Έβρο. Με τον φράχτη, απλώς ενδέχεται να αυξηθούν λίγο τα κόμιστρα και ίσως… και τα πτώματα, αφού θα προσπαθούν να μπουν από το ποτάμι ή να περάσουν το Αιγαίο.
Αλλά έχει ο καιρός γυρίσματα, και για το μόνο που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο σε αυτήν τη ζωή. Όταν καρφωθεί και το τελευταίο πασαλάκι σε αυτούς τους φράχτες που χτίζονται ανά τον κόσμο, θα δούμε τελικά ποιοι είναι μέσα και ποιοι έξω, και αν είμαστε στους μέσα να θυμηθούμε ότι εμείς το επιλέξαμε, το έτος 2011 ήτανε θυμάμαι.
Και αφού θα κάνετε τον κόπο να τραβηχτείτε στον Έβρο με όρεξη για δουλεία, δεν κάνετε κανένα αντιπλημμυρικό καλύτερα να μην πνίγονται τα χωριά και καταστρέφονται οι καλλιέργειες; Όσο για τα παλούκια που θα σας περισσέψουν, ξέρετε εσείς που να τα φυλάξετε…
αλεξία
