Συνδέοντας την απελευθέρωση των ζώων με την πτώση του καπιταλισμού
Το αυτοκίνητο τρέχει πολύ γρήγορα. Ένας χωματόδρομος που έχει γίνει ακόμα πιο ανώμαλος από ότι ήταν, λόγω των βροχών της υγρής περιόδου, κάνει τα 60 χιλιόμετρα την ώρα να φαντάζουν πάρα πολλά. Χτυπάμε συνέχεια σε πέτρες και λακκούβες και οι κραδασμοί κάθε άλλο παρά απορροφώνται από τα παλιωμένα αμορτισέρ. Οι θόρυβοι αυτοί σε συνδυασμό με την ταχύτητα αλλά και όσα αφήνουμε πίσω μας, ως εικόνες διαμέσου παραθύρων, μου φέρνουν κάτι σε ελεύθερη πτώση ή σε πιτ, πανκ συναυλίας. Η φασαρία αυτή αποκτά έναν ακανόνιστο ρυθμό που συνοδεύει την εντελώς άτακτη ονειροπόλησή μου.
Μετά από μέρες στον καταυλισμό, εκεί όπου η ζωή στη φύση μονοπωλεί το ενδιαφέρον, οδεύουμε προς την πόλη. Περνάμε κοντά από μία ομάδα μπαμπουίνων που κάποιοι κυνηγιούνται και στριγγλίζουν, κάποιοι αλληλοφροντίζονται, κάποιοι αρπάζουν φρούτα από τα δέντρα, μητέρες με γαντζωμένα τα μωρά τους στo σώμα σκαρφαλώνουν στις ακακίες: ατέλειωτα στιγμιότυπα μιας κοινωνίας που βασίζεται σε πολύπλοκες σχέσεις. Παρακάτω, πριν μήνες, κατά την περίοδο της μακράς ξηρασίας, είχαμε καλή οπτική προς μία αχανή κοιλάδα της σαβάνας και είδα μια μεγάλη ομάδα ελεφάντων. Περίπου 20 άτομα, κυρίως θηλυκά, υπο-ενήλικα και μωρά, όλες κι όλοι μαζί όδευαν προς τα βορειοανατολικά της χώρας. Στο αυτοκίνητο που χτυπιόταν ανακαλούσα στη μνήμη μου μια έρευνα που έδειχνε ότι όταν οι συνθήκες γίνονται δυσμενείς, δηλαδή το χορτάρι, το νερό τα φύλλα των δέντρων εξαντλούνται, λόγω ξηρασίας, θηλυκοί ελέφαντες, μεγάλης ηλικίας, άνω των 40-50 ετών, έχοντας συσσωρεύσει γνώσεις και μνήμες δεκαετιών, οδηγούν την ομάδα τους σε περιοχές που ξέρουν ότι υπάρχει τροφή και νερό, ακόμα κ αν χρειαστεί να ταξιδέψουν εκατοντάδες χιλιόμετρα, όλες/όλοι μαζί.
Λίγο πιο πέρα βλέπω δύο ανθρώπους με πολύ βρώμικα και κατασκισμένα ρούχα να προχωρούν σε περιοχές που εμάς τους λευκούς επουδενί θα συνιστούσε κανείς να περπατήσουμε, γιατί κυκλοφορούν μεγάλοι θηρευτές (λιοντάρια, λεοπαρδάλεις κ.λπ.) αλλά και αφρικανικοί βούβαλοι. Aυτοί οι άντρες κρατούν στα χέρια τους από μία μεγάλη χατζάρα και ένα μικρόσωμο ξανθό σκυλάκι τους ακολουθεί ευλαβικά. Πού να πηγαίνουν οι τρεις τους; Παράλληλα σκέφτομαι τα νέα που διαβάζω στα ελληνικά διαδικτυακά ειδησεογραφικά, καθεστωτικά και κινηματικά, τις αναλήψεις ευθύνης γεμάτες πάθος για αγώνα και ζωή, τα πρόσφατα κείμενα φυλακισμένων αναρχικών και την τρομοϋστερία στα δελτία των οκτώ. Όλα αυτά είναι τόσο μακριά γεωγραφικά, αλλά μοιάζουν τόσο συγγενικά με το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον και τις αντιθέσεις αυτής της αφρικανικής χώρας.
Αναπτύσσονται αυθόρμητοι συνειρμοί με αφορμή το βιβλίο «Οπλισμένες επιθυμίες» που διάβασα πρόσφατα, υπό τα καλέσματα των τροπικών πουλιών. Η Άμεση Δράση είχε τόσο δίκιο, αλλά τι κρίμα ρε γαμώτο αυτό που έγινε στη Litton. [1] Να κάνει κανείς τόσο δυνατές επιλογές αγώνα, τόσο καθοριστικές για τη ζωή του και να συμβαίνει ένα τέτοιο ατύχημα. Αλλά τι είναι η πρόωρη έκρηξη μιας βόμβας που στοχεύει μια βιομηχανία η οποία αναπτύσσει συστήματα πλοήγησης για πυρηνικούς πυραύλους μπροστά στον πόνο της φύσης που λεηλατείται, μπροστά σε όλες αυτές τις τραγικές αντιθέσεις που περνούν ραγδαία από τα μάτια μου όσο τρέχει και τραντάζεται αυτό το αυτοκίνητο; Πόσο αίμα ζώων χύνεται άδικα; Επαναφέρω το μυαλό μου γρήγορα και λέω ότι ένα τέτοιο ατύχημα είναι ασήκωτο για συντρόφισσες/ους που πολεμούν για την ελευθερία, στρέφει την κοινωνία εναντίον μας. Και ξανα-μετακυλώ και φέρνω στο μυαλό μου τα κοινωνικά σκουπίδια για τα οποία πετάμε τα δάκρυά μας. Αυτό το μπαλαντζάρισμα μεταξύ οργής και αντιληψιακών μοτίβων που ορίζουν την πολιτική ορθότητα καθορίζει συχνά τις εναλλαγές της αυθόρμητης σκέψης.
Αν υπήρχε έγκλημα σκέψης και μπορούσε η κυριαρχία να διαβάσει τις τρελές μας φαντασιώσεις και να μας τιμωρήσει γι’ αυτές θα είχαμε μαζέψει χιλιετίες φυλακής, με τόσους εξουσιαστές που ξυλοκοπούμε, ματώνουμε και εκτελούμε. Αν όλες οι σφαίρες που ρίχνουμε στα όνειρά μας πέφταν στην πραγματικότητα θα τους είχαμε βγάλει όλους από τη μέση. Κάθε λακκούβα και μια ριπή κάθε κραδασμός και μία εκδίκηση, για όλα αυτά που δεν προλάβαμε ή δεν μπορέσαμε να απαντήσουμε, γιατί έλαβαν χώρα τα επόμενα… Ταυτόχρονα οι άνθρωποι της αποστειρωμένης κοινωνίας αποκαλούν εξτρεμισμό (σ. σ. ακρότητα) όχι μόνο τον ένοπλο αγώνα αλλά και την πολιτική ανυπακοή. Θεωρούν ότι μόνο μέσω της διαμεσολάβησης από ειδικές επιτροπές οφείλουν να ορίζονται τα πολιτικά ζητήματα. Εσύ αρκεί να ψηφίζεις, να δουλεύεις και να αυτο-αναπαράγεσαι. Εξτρεμισμός όμως είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός και οι συνεπαγωγές του, είναι οι φυλακές και τα σφαγεία, οι βιασμοί των ζώων στα εκτροφεία, η συμφωνία της «προοδευτικής» ευρωπαϊκής ένωσης με τη λιβύη για την επαναπροώθηση μεταναστών και ο επακόλουθος βιασμός και η πώλησή τους στα σκλαβοπάζαρα. Εξτρίμ είναι ότι το 99% των θαλασσοπουλιών έχουν στα στομάχια τους πλαστικό και ότι τεράστια υδροηλεκτρικά φράγματα στερεύουν τη λίμνη Τουρκάνα και τσακίζουν τον Αμαζόνιο.
Από τη μοιραία έλξη στη σκανδάλη, το άλμα του συνειρμού με προσγειώνει στη σοφία του πλήθους. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή (wisdom of the crowds) αν ρωτήσουμε x αριθμό ανθρώπων, που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, πόσες θερμίδες περιέχει ένα… χορτοφαγικό, ας πούμε, σουβλάκι θα δώσουν x αριθμό τιμών ως απαντήσεις. Ο μέσος όρος των τιμών αυτών είναι πιο κοντά στην αλήθεια από ό,τι η πλειονότητα τους. Αν τώρα δημιουργήσουμε αποκεντρωμένα κοινωνικά δίκτυα (δηλαδή όλα τα άτομα έχουν ισότιμη επιρροή) και επιτρέψουμε στους ανθρώπους αυτούς να επικοινωνούν με όσες ανήκουν στο κοινωνικό τους δίκτυο τότε η μέση τιμή των τιμών που θα δώσουν ως απάντηση θα είναι ακόμα πιο κοντά στην αλήθεια. Αν όμως δημιουργήσουμε κεντρικοποιημένα κοινωνικά δίκτυα που κάποια άτομα έχουν μεγαλύτερη επιρροή, ο μέσος όρος των απαντήσεων θα καθορίζεται κατά πολύ από τα άτομα μεγάλης επιρροής. Αν τα άτομα επιρροής είναι κοντά στην αλήθεια τότε βελτιώνουν τη συλλογική εκτίμηση των θερμίδων, αν όμως δεν είναι κοντά της, τότε απομακρύνουν και το πλήθος από αυτήν. Γι’ αυτό τα αποκεντρωμένα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να εγγυηθούν τη βελτίωση της συλλογικής εκτίμησης του πλήθους.
Τα μη ανθρώπινα ζώα, και όχι μόνο αυτά που είναι διάσημα για την κοινωνικότητα και την εξυπνάδα τους, όπως τα πρωτεύοντα, τα κητώδη κ.λπ., αλλά και άλλα υποτιμημένα είδη όπως μικρά ψαράκια που ζούνε σε μεγάλα κοπάδια, λαμβάνουν συλλογικές αποφάσεις με βάση τη σοφία του πλήθους. Αντίθετα, ο δεσποτισμός είναι σπάνιο φαινόμενο στη φύση και όχι ευνοϊκό, σύμφωνα με πλήθος μοντέλων και εμπειρικών μελετών. Οι ανθρώπινες κοινωνίες ανά τον κόσμο είναι υποδουλωμένες στα κράτη και τις ορέξεις του κεφαλαίου. Η αριστερά πιστεύει στη λογική της πρωτοπορίας, αγνοώντας τη σοφία του πλήθους και ότι μπορεί απλούστατα η ίδια να μην κατέχει την αλήθεια. Θα μπορούσαν τουλάχιστον οι αναρχικές και οι αντιεξουσιάστριες να προωθούν την πολυμορφία, να αντιμάχονται την καθοδήγηση, τον πατερναλισμό στο εσωτερικό τους, την ομοιογένεια; Και όλα αυτά όχι λόγω κάποιας ιδεοληψίας αλλά λόγω αυτών των απλών μαθηματικών… Και ο επόμενος γδούπος, χάρη σε αυτά τα αρχαία ελατήρια του αυτοκινήτου ξυπνά τις αναμνήσεις μου: τότε που αρσενικός σύντροφος σε συνέλευση χτυπιόταν για να περάσει τη λογική του, γιατί όλες εμείς οι υπόλοιπες θεωρούμασταν χαμένες στην άγνοια, τότε που εγώ μηχανορραφούσα για να περάσει το δικό μου, τότε που οι δικοί μου ήταν δικοί μου και ότι και να λέγαν ήταν άκριτα και δικό μου. Μπορεί τα επιστημονικά περιοδικά της κυριαρχίας να κρύβουν εργαλεία επικοινωνίας για τους επαναστατημένους αλλά και οι ψυχές μας κρύβουν πολύ εγωισμό.
Δεκάδες γραμμές ανάστατες σκέψεις, ναυτία και έρχεται η έκπληξη. Έχοντας διασχίσει δύο ώρες σαβάνας πλησιάζουμε στην πόλη. Και τότε μας προσπερνάει μια φανταχτερή μηχανή bora-bora που την καβαλούν δύο ρακένδυτοι, πάμφτωχοι άνθρωποι και της έχουν προσδέσει ένα καφάσι μέσα στο οποίο βρίσκεται ένα φρεσκοσφαγμένο πρόβατο, με το κεφάλι του να αιωρείται. Τα πόδια του είναι δεμένα μεταξύ τους με σχοινί και από το στόμα κυλάει το αίμα του που σημαδεύει την πορεία τους. Πριν χαθεί η μηχανή αυτή στον ορίζοντα, ένα πολεμικό αεροσκάφος τη βρετανικής αποικιοκρατικής βάσης περνάει ξυστά πάνω από το κεφάλι μας, του σκοτωμού, με τον εκκωφαντικό του θόρυβο να υπερκαλύπτει τα πάντα.
Μέσα σε δύο στιγμές αποτυπώθηκε η αιώνια ιστορία της κυριαρχίας. Καλωσήρθατε στην πόλη.
Όνομα Επώνυμο: Τσίσια Κατουράκη
1 [Σ.τ.Ε] Αναφέρεται στο πολύ καλό βιβλίο «Οπλισμένες επιθυμίες -αναρχικοί αντάρτες πόλεις στον Καναδά των ’80», της Ανν Χάνσεν, από τις εκδόσεις «Δαίμων του Τυπογραφείου»
