Σημειώσεις για τη Μόρια

/ Στο Ka-Be (σ.σ. τα αρχικά του αναρρωτηρίου Krankenbau των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Ναζί), αντιληφθήκαμε ότι η ανθρώπινη υπόσταση είναι εύθραυστη, ότι αυτή κινδυνεύει περισσότερο από τη ζωή. Και οι αρχαίοι σοφοί αντί να μας νουθετήσουν «να θυμάσαι ότι θα πεθάνεις», θα ήταν καλύτερο να μας υπενθύμιζαν ότι αυτός είναι ο πιο σοβαρός κίνδυνος. Εάν μέσα απ’ τα στρατόπεδα θα μπορούσε να δραπετεύσει ένα μήνυμα και να φτάσει στους ελεύθερους ανθρώπους θα ήταν αυτό: Προσπαθήστε να μην υποστείτε στο σπίτι σας αυτό που έχει επιβληθεί σε μας εδώ. /

/ Για μας το Λάγκερ (σ.σ. στρατόπεδο συγκέντρωσης) δεν είναι μια τιμωρία ∙ για μας δεν προβλέπεται σαν τέρμα, το Λάγκερ είναι το είδος της ύπαρξης που μας δόθηκε, χωρίς χρονικά όρια, στους κόλπους της γερμανικής κοινωνίας. /

/ Στη δύση του ηλίου χτυπά η σειρήνα για το Feierabend, το τέλος της δουλειάς, και μιας και είμαστε όλοι χορτάτοι, για μερικές ώρες τουλάχιστον, δεν ξεσπούν καβγάδες, είμαστε φρόνιμοι, ο Κάπο δεν θ’ αναγκαστεί να μας δείρει, και είμαστε ικανοί να σκεφτούμε τις μητέρες μας και τις γυναίκες μας, πράγμα που συμβαίνει σπάνια. Για λίγες ώρες, μπορούμε να είμαστε δυστυχισμένοι με τον τρόπο των ελεύθερων ανθρώπων. /

/ Ναι, είμαστε σκλάβοι, στερημένοι κάθε δικαίωμα, εκτεθειμένοι σε κάθε προσβολή, αντιμετωπίζουμε βέβαιο θάνατο, αλλά μας έχει απομείνει ένα δικαίωμα και πρέπει να το υπερασπιστούμε με σθένος, γιατί είναι το τελευταίο: το δικαίωμα να αρνηθούμε τη συγκατάθεσή μας. /

primo levi, «εάν αυτό είναι ο άνθρωπος»

[ Ο Πρίμο Λέβι ήταν Ιταλοεβραίος συγγραφέας και ποιητής. Συνελήφθη στα τέλη του 1943 στη βόρεια Ιταλία από τη φασιστική αστυνομία και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς μέχρι τον Ιανουάριο του 1945. Τις εμπειρίες του από τη ζωή στο Άουσβιτς τις κατέγραψε στο δημοφιλέστερο έργο του, το «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος» (Se questo è un uomo), που εκδόθηκε το 1947. ]

*από το έντυπο carrex flacca της καταληψης Σινιάλο τεύχος 3, με μια εκτροπή στον τίτλο