Τέλος εποχής
Όντως, ο κόσμος που γνωρίσαμε αλλάζει. Μόλις 2 χρόνια ήταν αρκετά για να φτάσουμε σε μια κοινωνικό-πολιτική φάση που καμία σχέση δεν έχει με όλα όσα θεωρούσαμε ως δεδομένα. Το τέλος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, ως αποδεκτή σχέση διαχείρισης εξουσίας, τελικά δεν ήρθε από τις όποιες επαναστατικές δυνάμεις, αλλά από τα οικονομικά αδιέξοδα του ίδιου του συστήματος.
Ο κόσμος που αντέχαμε τελειώνει;
Το ερωτηματικό αντικαθιστά την τελεία, κι αυτό είναι εύλογο. Το λυκόφως του μέχρι πρότινος κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου δεν σημαίνει από μόνο του μια αλλαγή προς μια θετική κατεύθυνση. Τα σημάδια δείχνουν μάλλον το αντίθετο (αυτό το συμπέρασμα δεν θέλει να έχει κανενός είδους νοσταλγική διάθεση). Παρ’ όλα αυτά, η ανάγνωση των, ρευστών μεν, σχετικά προβλέψιμων δε, συνθηκών, θέτουν ζητήματα που απαιτούν επιτακτικά λήψεις αποφάσεων από τα κοινωνικά κομμάτια που έχουν ένα ριζοσπαστικό-αντεξουσιαστικό προσανατολισμό.
Η ευκαιρία της δικιάς μας γενιά
Ας πούμε πως βρισκόμασταν σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό, από τον οποίο περνάει μονάχα ένα τραίνο, σε μεγάλα χρονικά διαστήματα και δίχως καθορισμένο δρομολόγιο. Το τραίνο αυτό είναι το μοναδικό όχημα που έχει τον ποθητό για μας προορισμό, η διαδρομή μάς είναι άγνωστη, οι επιβάτες του, οι συνταξιδιώτες μας επίσης. Αναμονή… ο χρόνος φέρνει μαζί του ανυπομονησία, αμφιταλαντεύσεις, σχέδια, φόβο, απελπισία – τι χειρότερο απ’ το να περιμένει κανείς; Και εκεί που σχεδόν είχαμε χάσει κάθε ελπίδα, έρχεται η στιγμή που τόσο περιμέναμε. Τώρα ο χρόνος επιταχύνεται, ίλιγγος, η στάση δεν θα διαρκέσει για πολύ, οι πόρτες ανοίγουν, ή τώρα ή ποτέ, επιβιβαζόμαστε;
Το τρένο δεν περιμένει.
Οι συνθήκες
Δεν θα είναι για πάντα τόσο γόνιμες όσο είναι τώρα και στα επόμενα έτη. Αν κάνουμε μια ανάγνωση των μακροπρόθεσμων σχεδιασμών του διεθνούς κεφαλαίου, μας δίνεται μια εικόνα. Ο Χ. Ράιχενμπαχ, επικεφαλής του επιτελείου που είναι υπεύθυνο για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, δήλωσε πρόσφατα, πολύ κυνικά:
«Η Ελλάδα, ως τόπος οικονομικής δραστηριοποίησης, είναι επιβαρυμένη από πολλούς παράγοντες αβεβαιότητας, οι καλοί επενδυτές θα δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα σε μια καθοδική φάση. Αλλά αυτό θα το κάνουν όταν πειστούν ότι δεν πάει πιο κάτω, όταν δηλαδή βρισκόμαστε πλέον στον πάτο. Αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη στην περίπτωση της Ελλάδας».
Τι σημαίνει αυτό για μας; Ότι μετά από μια φάση απόλυτης εξαθλίωσης, θα ακολουθήσει η φάση των επενδύσεων, όπου μεγάλα κοινωνικά κομμάτια θα ξαναβρούν εργασία, σε συνθήκες Κίνας μεν, αλλά που θα εξασφαλίζουν σε έναν βαθμό την επιβίωση. Αυτό θα είναι το ξεκίνημα της νέας ομαλότητας, η επανεκκίνηση της οικονομίας θα συνοδεύεται με κάποιες μίνιμουμ κοινωνικές παροχές, η πολιτική δύναμη που θα διαχειρίζεται την εξουσία θα έχει ξανά μια κάποια κοινωνική νομιμοποίηση. Στη διαδικασία αυτή θα είναι αναμενόμενο η αριστερά να παίξει σταθεροποιητικό ρόλο, περιοριζόμενη σε ρεφορμιστικά αιτήματα.
Αυτά δεν είναι προφητείες, είναι το πιο πιθανό σενάριο, τα συμπεράσματα αντλούνται από την εμπειρία της Αργεντινής.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Καταρχάς να ξεκολλήσουμε από τη μιζέρια: 2 χρόνια περισυλλογής και απραξίας είναι ήδη πολλά. Να βρεθούμε, να συμφωνήσουμε σε μία κοινή υπέρβαση και κατεύθυνση, στηρίζοντας και όχι απαξιώνοντας προσπάθειες με τέτοια προοπτική. Να δικτυωθούμε κοινωνικά στις γειτονιές και τα χωριά μας, να σταθούμε πραγματικά εμπόδιο στην επερχόμενη επέλαση του κεφαλαίου, να υποστηρίξουμε με πάθος την έννοια της από-ανάπτυξης, της άμεσης δημοκρατίας, του συλλογικού, να πολεμήσουμε τους φασίστες. Να διεκδικήσουμε τα πλουτοπαραγωγικά μέσα, ώστε αυτά να περάσουν υπό λαϊκό-εργατικό έλεγχο.
Να περάσουμε στη δικιά μας αντεπίθεση
