Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε από τη συντακτική ομάδα Ιωαννίνων της Άπατρις σε συνεργασία με το Αυτόνομο Ραδιόφωνο Ιωαννίνων (radio-i.org), στις (αντι)δομές του δεύτερου. Μπορείτε να την ακούσετε ηχογραφημένη στο www.radio-i.org/index.php/15-homepage/556-apatrisradio.html
Ε: Πώς και πότε ξεκίνησε το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων Διανομέων;
ΣΒ: Οι διαδικασίες για τη δημιουργία της συνέλευσης ξεκίνησαν στις αρχές του 2012 με πρωτοβουλία εργαζομένων διανομέων κυρίως από τον κλάδο του επισιτισμού και στη συνέχεια σε αυτές άρχισαν να συμμετέχουν και άλλοι διανομείς. Οι διαδικασίες διήρκησαν περίπου 4 μήνες, και αποφασίστηκε η δημιουργία της συνέλευσης και του σωματείου, που συστάθηκε νομικά τον Αυγουστο του 2012.
Ε: Τι θα αναφέρατε αν μας παρουσιάζατε τον τρόπο δράσης και πίεσης του σωματείου βάσης;
ΣΒ: Για εμάς η δράση δεν περιορίζεται σε παρεμβάσεις σε καταστήματα, απεργίες και αφισοκολλήσεις. Ξεκινά από κινήσεις, όπως το να κολλήσουμε ένα αυτοκόλλητο που δηλώνει την ύπαρξη και του στόχους μας, το να επικοινωνήσουμε με τους συναδέλφους μας σταματώντας δίπλα δίπλα στα φανάρια και φτάνει στον αποκλεισμό καταστημάτων ώστε να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα μας. Η δημιουργία του σωματείου μας συνέπεσε με δύο εργατικούς αγώνες διανομέων στην πόλη: στο κατάστημα piazza del cafe και στην pizza fan. Εκεί συγκεκριμένα, κάναμε παρεμβάσεις έξω απ’ το κατάστημα, με τη βοήθεια αλληλέγγυων και άλλων εργατικών πρωτοβουλιών, μοιράσαμε κείμενα, πραγματοποιήσαμε μοτοπορείες, αφισοκολλήσεις κτλ.
Ε: Υπάρχει ικανοποιητική συμμετοχή απ’ τους εργαζόμενους διανομείς στα Γιάννενα;
ΣΒ: Kατά την άποψη μας, η συμμετοχή μέχρι στιγμής είναι αναλογικά αρκετά μεγάλη. Η συνέλευση έχει ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή και η ανταπόκριση γενικότερα είναι θετική.
Ε: Ποια έιναι τα βασικά χαρακτηριστικά του Σ.Β.Ε.Δ.Ι;
ΣΒ: Έχοντας παρατηρήσει και βιώσει το συνδικαλισμό της ανάθεσης, την αρνητική χροιά που είχε πάρει ο ίδιος ο συνδικαλισμός αφού λειτουργούσε με τη λογική του «κάτι το οποίο δε μπορώ να το κάνω εγώ, ας το κάνει κάποιος άλλος για μένα», αυτό το οποίο θέλαμε να δημιουργήσουμε είναι ένα σωματείο του οποίου οι αποφάσεις να λαμβάνονται ισότιμα, μέσα από τη γενική συνέλευση. Κύριο όργανο του σωματείου βάσης είναι η γενική συνέλευση και το «διοικητικό συμβούλιο» επιτελεί το ρόλο γλάστρας, αφού αποτελεί απλώς τυπική υποχρέωση μας απ’ την νομοθεσία. Θεωρούμε τους εαυτούς μας μέρος αυτών που βρίσκονται από τα κάτω, είμαστε εκμεταλλευόμενοι και προσπαθούμε να ενώσουμε τις ανάγκες μας, τα συμφέροντά μας, για να κερδίσουμε συλλογικά τα δικαιώματά μας και πάνω απ’ όλα την αξιοπρέπειά μας.
ΑΡ: Υπάρχουν σχέσεις του Σ.Β.Ε.Δ.Ι με άλλα σωματεία διανομέων;
ΣΒ: Γενικά, δεν υπάρχουν πολλά σωματεία. Υπάρχει άλλο ένα σωματείο βάσης στην Αθήνα, υπήρχε άλλο ένα στο Ηράκλειο Κρήτης και νομικά κατοχυρωμένες συνελεύσεις σε άλλες πόλεις. Έχουμε έρθει σε επικοινωνία μαζί τους και προσπαθούμε να βρισκόμαστε συνεχώς σε επικοινωνία μαζί τους. Όποτε προκύπτουν ζητήματα και προβαίνουν σε δράσεις, προσπαθούμε κι εμείς με τον τρόπο μας να δείξουμε την αλληλεγγύη μας. Μάλιστα, στα Γιάννενα είχε πραγματοποιηθεί και μια εκδήλωση στο εργατικό κέντρο, του Σ.Β.Ε.Δ.Ι με καλεσμένους τους συναδέλφους από το Σ.Β.Ε.Ο.Δ. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι η δημιουργία διάθεσης για τη σύσταση νέων σωματείων βάσης διανομέων σε άλλες πόλεις ή και η βοήθεια ατόμων που έχουν ήδη εκφράσει τη διάθεσή τους να δημιουργήσουν σωματείο βάσης.
Ε: Πρόσφατα υπήρξε κι ένας εργατικός αγώνας σχετικά με την απόλυση ενός εργαζομένου διανομέα σε καφετέρεια στο κέντρο της πόλης, εργαζόμενου που αποτελεί και μέλος του Σ.Β.Ε.Δ.Ι. Τι ακριβώς συνέβη σε αυτή την περίπτωση;
ΣΒ2: Μιλάμε για ένα cafe το οποίο λειτουργεί με francise, εδρεύει στη Λάρισα και σιγά σιγά ξεφυτρώνουν καταστήματα σε όλη την Ελλάδα όπως και στην πόλη των Ιωαννίνων όπου υπάρχουν δύο. Ο συνάδελφος διανομέας εργαζόταν σ’ ένα απ ‘αυτά σαν υπάλληλος απ’ τον Άυγουστο του 2013. Ο εργαζόμενος έπρεπε να φέρει το δικό του εξοπλισμό, κάτι το οποίο αποτελεί άτυπο κανόνα στα Γιάννενα, ώστε ο εργοδότης να γλιτώνει λίγο ακόμη κέρδος για την τσέπη του. Τα αναγκαία υλικά, λοιπόν, όπως η βενζίνη, το μηχανάκι, ή και τα σέρβις για το μηχανάκι, όπως και όλος ο εξοπλισμός επιβαρύνουν τον ίδιο τον εργαζόμενο. Επίσης, ο συνάδελφος δούλευε (πάλι με τον άτυπο νόμο των εργοδοτών) με λιγότερα ένσημα απ’ όσα του αναλογούσαν, όντας απασχολούμενος 6 ώρες την ημέρα, 6 μέρες την εβδομάδα. Κάποια στιγμή, όταν πλησίαζαν τα Χριστούγεννα και ο συνάδελφος θεωρούσε αυτονόητο ότι θα πάρει την τακτική του αποδοχή, το δώρο των χριστουγέννων, η εργοδοσία αρνήθηκε να το καταβάλλει, ισχυριζόμενη πως «εμείς σαν επιχείρηση δε δίνουμε δώρα». Ο συνάδελφος προσπάθησε άλλες δυο φορές να έρθει σε επαφή με την εργοδοσία ώστε να εκφράσει τη δυσφορία του για το γεγονός της άρνησης καταβολής του επιδόματος χριστουγέννων το οποίο και θεωρούσε ότι δικαιωματικά έπρεπε να λάβει. Η εργοδοσία απάντησε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, ότι δηλαδή σαν εταιρεία δε καταβάλλουν σε κανένα εργαζόμενο δώρα κι ότι έτσι λειτουργεί η συγκεκριμμένη επιχείρηση. Ο συνάδελφος προσέφυγε στην επιθεώρηση εργασίας και διεκδίκησε μέσω αυτής (πάντα όχι μόνος του αλλά μαζί με τους συναδέλφους απ ‘το σωματείο) το δώρο χριστουγέννων το οποίο και τελικά πήρε. Στις αρχές Απριλίου, δηλαδή ένα μήνα πριν την καταβολή του δώρου του Πάσχα, τον κάλεσε η εργοδοσία για να του πει πως το κατάστημα στο οποίο εργαζόταν και ήταν ο μοναδικός διανομέας «δε βγαίνει» οικονομικά κι έτσι αποφάσισαν να διακόψουν τη διανομή και κατ επέκταση να απολύσουν τον ίδιο. Ο συνάδελφος δε δέχτηκε αυτη την πρόφαση ως δικαιολογία, δε δέχτηκε να υπογράψει κανένα χαρτί απόλυσης, απαντώντας πως τον απολύουν καθαρά εκδικητικά για τη συνδικαλιστική του δράση και πως όλο αυτό το κάνουν για παραδειγματισμό, λόγω του ότι απέχει μόνο ένας μήνας από την καταβολή του δώρου του πάσχα, ώστε να μη σηκώσει κεφάλι κανένας από τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Μετά από 3-4 μέρες τελικά τον απέλυσαν και η επίσημη δικαιολογία τους ήταν το ότι…δε βγαίνουν οικονομικά. Η κλασσική δηλαδή δικαιολογια που χρησιμοποιούν οι εργοδότες όταν βλέπουν πως ο εργαζόμενος δε σκύβει το κεφάλι στις ορέξεις τους.
ΑΡ: Ποια ήταν η αντίδραση του ίδιου του εργαζόμενου?
ΣΒ2: Αρχικά, όταν τον ενημέρωσαν πως θέλουν να τον απολύσουν, ο ίδιος δε δέχτηκε την απόλυση, συνέχισε να εργάζεται κανονικά σύμφωνα με το ωράριο εργασίας του. Πήγαινε στη δουλειά του και η (εκδικητική) στάση της εργοδοσίας ήταν να μην τον αφήνουν να πηγαίνει παραγγελίες. Δηλαδή, ο συνάδελφος καθόταν, ήταν τυπικός στο ωράριό του, απλά τα αφεντικά δεν του επέτρεπαν να πηγαίνει παραγγελίες για να τον αναγκάσουν να φύγει. Παρ’ όλα αυτα ο συνάδελφος συνέχισε να δίνει την παρουσία του εκεί σύμφωνα με το ωράριο για 3 μέρες μέχρι που την τρίτη μέρα του έστειλαν με δικαστικό κλητήρα την απόλυσή του.
Ε: Ποια ήταν η αντίδραση απ ‘το Σ.Β.Ε.Δ.Ι και ποιές οι δράσεις στις οποίες προέβη?
ΣΒ2: Σαν σωματείο γενικότερα, στην τακτική συνέλευση που έχουμε κάθε πρώτη και τρίτη κυριακή του μήνα, συζητάμε όλα τα προβλήματα , συλλογικοποιώντας τα προβλήματα μας, κι αυτός ήταν ακόμη ένας απ ‘τους λόγους που δημιουργήθηκε το Σ.Β.Ε.Δ.Ι. Επομένως οι συνάδελφοι απ ΄το σωματείο, γνώριζαν όλη την εξέλιξη απ’ την πρώτη στιγμή που ο συνάδελφος ξεκίνησε να εργάζεται στη συγκεκριμένη επιχείρηση μέχρι και την ημέρα της απόλυσής του, γνώριζαν δηλαδή την τροπή που έπαιρνε το ζήτημα μέρα με τη μέρα. Άπο εκεί και πέρα, όταν ήρθε η απόλυση, ενημερώθηκε και αλληλέγγυος κόσμος έτσι ώστε μέσα από τη συνέλευση να δούμε τι δράσεις θα κάνουμε για να διεκδικήσουμε την επαναπρόσληψη του συναδέλφου. Πράγμα το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν 3 παρεμβάσεις στο κατάστημα των Ιωαννίνων και μια παρέμβαση απ ΄το σωματείο σερβιτόρων μαγείρων στη Θεσσαλονίκη σε κατάστημα της ίδιας αλυσίδας. Τα αιτήματα μας ήταν η επαναπρόσληψη του συναδέλφου, ο εξοπλισμός να παρέχεται από την επιχείρηση, να καταβάλλονται κανονικά υπερωρίες, δώρα, επιδόματα. Οι όροι που βάλλαμε στον εργατικό αγώνα ήταν κινηματικοί, κι έτσι καταφέραμε και την επαναπρόσληψη αλλά και την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων του σωματείου συλλογικά.
ΣΒ1: Τέτοιες προσπάθειες, όπως στις δύο καφετέριες και στην πιτσαρία, μπορεί να μην αποτελούν ένα «μεγάλο εργατικό αγώνα», όπως κάποιοι τον έχουν στο μυαλό τους, είναι όμως μικροί καθημερινοί εργατικοί αγώνες που έχουν τη δική τους σημασία, προσφέρουν τις δικές τους νίκες, κι έχει μεγάλη σημασία να τους αναδείξουμε. Τα αφεντικά, αλλά και ο κόσμος εκεί έξω, είδαν πως ο συνάδελφος δεν είναι μόνος του, ότι προσπάθησε να συλλογικοποιήσει τα προβλήματά του και διεκδίκησε συλλογικά το δίκιο του με όλα τα μέσα.
ΑΠ: Ποιές είναι οι συνθήκες εργασίας ενός διανομέα στα Γιάννενα;
ΣΒ2: Έίναι ένα επάγγελμα για το οποίο έχει περάσει στην κουλτούρα και του εργοδότη και του πελάτη ότι ο εργαζόμενος σ’ αυτό διανομέας είναι το παιδί για όλες τις δουλειές. Για τον εργοδότη διότι έχει έναν υπάλληλο που δουλεύει για 3,5 ευρώ την ώρα βάζοντας ο ίδιος όλον τον εξοπλισμό, δίχως επιδόματα, δώρα, άδειες, και μπορεί να κάνει και δουλειές πέρα απ’ το καθηκοντολόγιο, λίγη λάτζα, λίγο τηλεφωνητής, λίγο το ένα, λίγο τ’ άλλο. Κι όλα αυτά με τη διαρκή απειλή της απόλυσης, καθώς οι διαθέσιμοι άνεργοι αναμένουν στην ουρά. Στα Γιάννενα υπάρχουν αρκετά καταστήματα τα οποία προσφέρουν ανασφάλιστη εργασία, κι έτσι είναι πολλοί οι συνδάλεφοι που βρίσκονται εκτεθειμένοι πάνω στο μηχανάκι χωρίς ασφάλεια. Μάλιστα, σε μια πόλη σαν τα Γιάννενα όπου οι βροχές αποτελούν σύνηθες φαινόμενο, ο βαθμός επικινδυνότητας ανεβαίνει, κάτι το οποίο δεν ενδιαφέρει ούτε τον εργοδότη, ούτε πολλές φορές τον πελάτη. Ακόμη κι αν είναι ασφαλισμένος όμως, ο διανομέας έχει υπογράψει μια σύμβαση με το ελάχιστο δυνατό κόστος και τώρα οι εισφορές των εργοδοτών όσων αφορά την ασφάλιση είναι μειωμένες…Το χειρότερο σε όλο αυτό είναι ότι κοστίζουμε το λιγότερο και αποδίδουμε το περισσότερο κι έχει επικρατήσει ένας φόβος. Αυτό τουλάχιστον παρατηρούμε και βιώνουμε στο δρόμο, ότι μετά από εσένα θα έρθει κάποιος άλλος. Αυτό το φόβο προσπαθούμε να σπάσουμε, αυτή τη σιωπή και πιστεύω οτι σιγά σιγά με μικρούς καθημερινούς αγώνες θα τα καταφέρουμε.
Η συνέλευση είναι ανοιχτή, γίνεται κάθε πρώτη και τρίτη κυριακή του μήνα στο εργατικό κέντρο στις 11 το πρωί. Οποισδήποτε μπορεί να παρευρεθεί.
