Αναρχική οργάνωση σε καιρό πολέμου και κρίσης

Saša Kaluža 5 Μαρτίου 2022

*Το αυθεντικό κείμενο του ουκρανού αναρχικού βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://telegra.ph/Anarhicheskaya-organizaciya-vo-vremya-vojny-i-krizisa-03-05
Μετάφραση: Ενβίκτις Οναύτις
 

Πόλεμος δύο κρατών

Στις 24 Φεβρουαρίου, τα στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας ξεκίνησαν μια λεγόμενη “επιχείρηση” στην Ουκρανία με επίσημα δηλωμένο στόχο την αποστρατιωτικοποίηση και την αποναζιστικοποίηση της χώρας καθώς και την ανατροπή του σημερινού προέδρου και των υπόλοιπων ανώτατων στελεχών της κυβέρνησης στην Ουκρανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσική Ομοσπονδία δεν χρησιμοποιεί τη λέξη “πόλεμος” στις επίσημες δηλώσεις της, αλλά τον όρο “επιχείρηση”, ενώ οι ουκρανικές αρχές κάνουν λόγο για πόλεμο, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έχουν κηρύξει επίσημα πόλεμο στη Ρωσία. Και οι δύο πλευρές -στη βάση της αντιπαράθεσης μεταξύ τους- χρησιμοποιούν τις έννοιες του πολέμου, της κατοχής, της εισβολής, της απελευθέρωσης, της αποστρατιωτικοποίησης και άλλες, για σκοπούς προπαγάνδας, παραπληροφόρησης καθώς και για να αυξήσουν τα πατριωτικά και εθνικιστικά αισθήματα. Είναι ένας σύγχρονος τρόπος παραποίησης εννοιών και ψεύδους ρητορικής σχετικά με τον πόλεμο που διεξάγεται. Εάν πρόκειται για επιχείρηση και όχι για πόλεμο, τα στοιχεία που δημοσιεύονται σχετικά με τις στρατιωτικές απώλειες ή τις απώλειες αμάχων μπορεί να μην ακούγονται και τόσο τρομακτικά. Αν πρόκειται για κατοχή, αυτό ακούγεται πιο τρομακτικό από μια απλή επίθεση, σημαίνει ότι η επίθεση δεν τελειώνει με την ήττα, αλλά ακολουθείται από κάτι ακόμη πιο μακροπρόθεσμο. Οι όροι φασισμός και ναζισμός ακούγονται εδώ και εκεί, χάνοντας κάθε αρχικό τους νόημα.

Οι άξονες της επίθεσης του ρωσικού στρατού

Η επίθεση του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία είναι ένα καλό παράδειγμα του σύγχρονου μη συμβατικού πολέμου, όπου ένα ευρύ φάσμα σύγχρονων τεχνολογικά όπλων και αντιμέτρων χρησιμοποιείται. Τα σύνορα και οι γραμμές των μετώπων δεν είναι σαφή, η κλασική τακτική της κατάκτησης και διατήρησης εδαφών δεν χρησιμοποιείται καθολικά αλλά περιορίζεται κυρίως σε στρατηγικά σημαντικές τοποθεσίες. Τις πρώτες ημέρες, αντί για μια κατασταλτική πολιτική κατοχής και ολικής καταστροφής, χρησιμοποιούνται πιο επιτηδευμένες τακτικές δυναμικής διέλευσης και κατάληψης των πιο σημαντικών στόχων (φράγμα Χερσώνας, πυρηνικός σταθμός του Τσερνομπίλ, αποκλεισμός μεγάλων πόλεων, κατάληψη αεροδρομίων, σημαντικών σταθμών εφοδιασμού, αυτοκινητοδρόμων, οδικών κόμβων κ.ο.κ.), οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για εντονότερη πολιτική και οικονομική πίεση και προπαγάνδα. Κατά την εφαρμογή μιας τέτοιας τακτικής  η ύπαιθρος, η οποία καταλαμβάνει ένα τεράστιο μέρος της Ουκρανίας, παραμένει μερικώς -αν όχι πλήρως- ανεξέλεγκτη, αφού δεν δημιουργούνται σε αυτήν οι μεγάλες στρατιωτικές βάσεις και στρατηγικές εγκαταστάσεις. Η δημιουργία αντάρτικων αντιστασιακών δομών στην ύπαιθρο και η ενεργός εμπλοκή τους με τακτικές “hit n’ run” από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά την ισορροπία δυνάμεων στα πρώτα στάδια και να μειώσει σημαντικά την ταχύτητα της προέλασης των ρωσικών στρατευμάτων. Ωστόσο, η ουκρανική κυβέρνηση και οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αποφάσισαν να ενεργήσουν με τον κλασικό τρόπο, σχηματίζοντας εθελοντικές ένοπλες δομές, κυρίως στα αστικά κέντρα και συγκεντρώνοντας εκεί το μεγαλύτερο μέρος των στρατιωτικών δυνάμεων. Ίσως επειδή η κυβέρνηση ήθελε να προστατεύσει ό,τι ήταν πιο πολύτιμο, πιο κοντινό και αντιληπτό από αυτήν, ή επειδή χαρακτηριζόταν από έλλειψη στρατιωτικής αντίληψης. Με αυτόν τον τρόπο, κατά την πρώτη εβδομάδα των μαχών, σχεδόν όλες οι μεγάλες πόλεις στην ανατολική και κεντρική Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του Κιέβου, έχουν περικυκλωθεί από τις ρωσικές δυνάμεις και ενδέχεται σύντομα να βρεθούν υπό πλήρη αποκλεισμό.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα των γεγονότων των τελευταίων εβδομάδων είναι ο λεγόμενος “κυβερνοπόλεμος”, ο οποίος για πρώτη φορά διεξάγεται σε τόσο μεγάλη κλίμακα και με τη διάθεση τόσων πολλών πόρων και από τις δύο πλευρές, με στόχο τόσο την απόκτηση πληροφοριακών δεδομένων όσο και την παρεμπόδιση κρατικών και πολιτικών πόρων και υποδομών. Πρόκειται λοιπόν για έναν έντονο, παγκόσμιο πληροφοριακό πόλεμο που εκπορεύεται από όλες τις κατευθύνσεις και κατευθύνεται σε όλες τις γωνιές του κόσμου, όπως συμβαίνει συνήθως όταν οι πόλεμοι διεξάγονται εντός της Ευρώπης. Ενώ οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και άλλες περιοχές του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου, δεν ενδιαφέρουν πλέον τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης. Ούτε καν τα μέσα ενημέρωσης στις ίδιες αυτές περιοχές που διεξάγονται οι πόλεμοι.

Στρατιώτης των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων με τη σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας

Κατάσταση κρίσης

Αμέσως μετά τις πρώτες ημέρες των εχθροπραξιών, οι άνθρωποι σε όλη την Ουκρανία ήταν σε θέση να αντιληφθούν όλες τις συνοδευτικές παραμέτρους ενός πολέμου: γενικευμένος πανικός, έλλειψη των αναγκαίων και έγκυρων πληροφοριών, αυθόρμητη μετακίνηση πληθυσμού εκτός της χώρας, η επακόλουθη κατάρρευση των μέσων μεταφοράς, οι επιθέσεις σε μη στρατιωτικούς στόχους και η  δυσλειτουργία των υποδομών μεταφορών και εφοδιασμού, πολυάριθμες απώλειες αμάχων και έλλειψη βοήθειας και στήριξης προς αυτούς. Το ουκρανικό κράτος, όπως κάθε άλλο σε μια τέτοια κατάσταση, δεν είναι σε θέση να στηρίξει τον πληθυσμό του και να καλύψει τις άμεσες ανάγκες του, καθώς όλοι οι πόροι έχουν διοχετευτεί στην άμυνα και τη σύγκρουση με τη Ρωσία. Σαν συνέπεια, η κυβέρνηση χάνει την εμπιστοσύνη των απλών ανθρώπων της χώρας. Η κατάσταση επιδεινώνεται από τις σπασμωδικές αποφάσεις της κυβέρνησης και του στρατού, όπως η ελλιπώς ελεγχόμενη διανομή όπλων και οι επακόλουθοι πυροβολισμοί κατά πολιτών ή ακόμη και των ίδιων των στρατιωτών της. Επιλογή που προκάλεσε “κυνήγι μαγισσών” καθώς και αύξηση των ληστειών και λεηλασιών στους δρόμους, τις οποίες οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας δεν έχουν πλέον την ικανότητα να ελέγχουν πλήρως. Ούτε φυσικά υπάρχουν εκείνες οι κρατικές πρωτοβουλίες με τη συμμετοχή εθελοντών, αντίστοιχες των “Δυνάμεων Εδαφικής Άμυνας”, η οποία πλέον αποτελεί μέρος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και για την οποία οι αποφάσεις και οι εντολές λαμβάνονται άνωθεν.

Οι “Δυνάμεις Εδαφικής Άμυνας” είναι ένα καλό και χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς οι εθελοντικές δομές που δημιουργούνται και ελέγχονται από το κράτος μπορούν να εκτελούν εθελοντικές λειτουργίες υποστήριξης μόνο εντός τις κρατικής πολιτικής, με κρατικές μεθόδους και μόνο για την προστασία του ίδιου του κράτους και δεν είναι ικανές να βοηθήσουν ουσιαστικά τον πληθυσμό όσον αφορά την ασφάλεια και άλλες πρωταρχικές ανάγκες που προκύπτουν σε καταστάσεις κρίσης. Γεγονός που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη μετανάστευση ανθρώπων από τη χώρα και περισσότερα θύματα.

(Βίαιο βίντεο) Δράσεις των “Δυνάμεων Εδαφικής Άμυνας” στο Κίεβο

Σε αυτό το σημείο στο ουκρανικό κείμενο παρατίθεται βίντεο με τη δολοφονία ενός άντρα στη μέση του δρόμου από δύο άνδρες που φαίνονται από τα διακριτικά τους να ανήκουν σε Ουκρανική πολιτοφυλακή. Το βίντεο παραλείπεται λόγω ιδιαίτερα σκληρού περιεχομένου, ωστόσο μπορεί να το βρει κανείς στον ιστότοπο που δημοσιεύτηκε το ουκρανικό κείμενο εδώ

Οι διαβεβαιώσεις των ουκρανικών φιλοκυβερνητικών πηγών ότι η Ρωσία δεν μπορεί να υποστηρίξει τον πόλεμο για πολύ ακόμη, και συνεπακόλουθα η Ουκρανία θα πρέπει να επικεντρωθεί στην υποστήριξη του στρατού και να ασχοληθεί με τις “Δυνάμεις Εδαφικής Άμυνας”, είναι στην πραγματικότητα κοντόφθαλμες. Η ρωσική κυβέρνηση διαθέτει σχεδιασμό, μεθόδους και έχει στην κατοχή της περισσότερους πόρους για να αντιμετωπίσει την κρίση στο εσωτερικό της από ό,τι η ουκρανική κυβέρνηση. Η παροχή όπλων και χρηματοδότησης από τις ευρωπαϊκές χώρες στην Ουκρανία δεν αλλάζει το γεγονός ότι η στρατηγικής σημασίας στρατιωτική, πολιτική και υλικοτεχνική υποδομή συνεχίζει να καταστρέφεται από τα ρωσικά στρατιωτικά πλήγματα και η αποκατάστασή της θα απαιτήσει πολύ χρόνο και τεράστιους πόρους που η ουκρανική κυβέρνηση δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή. Ο πόλεμος απειλεί να βυθίσει την Ουκρανία σε μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση και να καταστήσει τη χώρα έναν άγονο και μη κατοικήσιμο τόπο για τα επόμενα χρόνια.

Αναρχική δράση

Καταστάσεις κρίσης, όπως αυτή που λαμβάνει χώρα σήμερα στην Ουκρανία, συμβάλλουν πάντοτε σε μια μεταβολή του ηθικού και της αυτοσυνείδησης της κοινωνίας, σε μια απώλεια εμπιστοσύνης ή σε μια επανεκτίμηση της εξουσίας και του κρατικού συστήματος, είτε πρόκειται για το κράτος της Ουκρανίας είτε για το κράτος της Ρωσίας. Όταν υπάρχει απώλεια εμπιστοσύνης, αίσθηση εξαπάτησης ή εγκατάλειψης, η κοινωνία  τείνει περισσότερο προς την αυτοοργάνωση, την πρωτοβουλία και τη δημιουργία ή τη συμμετοχή σε δομές ή πρωτοβουλίες διαφοροποιημένες από το κράτος, που δημιουργούνται οριζόντια, με δυνατότητα συμμετοχής για όλους, σύμφωνα με τις επιθυμίες ή τις ικανότητές τους και διασφαλίζουν τις πιο σημαντικές παραμέτρους για την επιβίωση και τις επείγουσες ανάγκες που βιώνει η κοινωνία τη δεδομένη στιγμή. Για παράδειγμα η μέριμνα για την ασφάλεια στη γειτονιά, την πόλη ή το χωριό, η επάνδρωση και η φροντίδα των ζωτικών εγκαταστάσεων, όπως οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας, οι σταθμοί ύδρευσης, οι λέβητες, τα νοσοκομεία, οι πυροσβεστικοί σταθμοί, καθώς και οι υλικοτεχνικές εγκαταστάσεις, όπως τα παντοπωλεία και οι επιχειρήσεις τροφίμων και φαρμάκων. Μέριμνα για την ασφαλή μετακίνηση στους δρόμους της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των ληστειών, των επιθέσεων, είτε από οργανωμένες εγκληματικές συμμορίες και μεμονωμένα άτομα, είτε από στρατιωτικές δυνάμεις ή δυνάμεις ασφαλείας -οποιουδήποτε κράτους και θεσμού- που λυμαίνονται στην περιοχή.

Η αναρχική ιδεολογία -που αρνείται κάθε μορφή εξουσίας, κυριαρχίας και διακρίσεων και προωθεί τη δημιουργία οριζόντιων εναλλακτικών μορφών, αυτοοργάνωσης, αυτονομίας και αυτοάμυνας της κοινωνίας, στην οποία μπορεί να λάβει μέρος οποιοσδήποτε επιθυμεί να συμμετέχει σε ισότιμη βάση, ανεξαρτήτως φύλου ή εθνικότητας- μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία στην τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πολλοί άνθρωποι χάνουν την εμπιστοσύνη τους σε μια κυβέρνηση που αδυνατεί να  φροντίσει για την ασφάλεια και τις βασικές τους ανάγκες και ως εκ τούτου αναζητούν όλο και πιο έντονα εναλλακτικές λύσεις για την αυτοοργάνωσή τους, είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε με πρωτοβουλία άλλων. Οι αναρχικοί μπορούν να αναλάβουν αυτή την πρωτοβουλία παρά το γεγονός ότι εδώ και 8 χρόνια το ουκρανικό κράτος έχει αναπτύξει μια προπαγάνδα πατριωτισμού, μια στρατιωτική λατρεία, έχει υποστηρίξει εθνικιστικές και φασιστικές οργανώσεις και κινήματα και έχει καταστείλει το αναρχικό κίνημα.

Ξεκινώντας να δρούμε οργανωμένα, σε τοπικό επίπεδο, ξεκινώντας από μικρές περιοχές και ομάδες, το αποτέλεσμα θα είναι ορατό με την αποδοχή και την υποστήριξη μιας de facto αυτοοργανωμένης κοινωνίας χωρίς εξουσία και κράτος. Ένα καλό παράδειγμα που συνάντησα ήταν στη Μελιτόπολη, οι κάτοικοι της περιοχής οργάνωσαν μια ημερήσια συνέλευση στο τοπικό Πνευματικό Κέντρο και δήλωσαν ποιος διατίθεται να συμμετέχει σε περιπολίες ασφαλείας στην πόλη. Χωρίστηκαν σε ομάδες των 5 ατόμων ανάλογα με την περιοχή διαμονής τους, όρισαν έναν υπεύθυνο για κάθε ομάδα, επέλεξαν μια βάρδια και άρχισαν να περιπολούν τις συνοικίες και τους δρόμους. Επίσης δημιουργήθηκε και διανεμήθηκε στους κατοίκους ένας ειδικός αριθμός τηλεφώνου έκτακτης ανάγκης για 24ωρη χρήση. Στην πραγματικότητα, δημιουργήθηκε μια εναλλακτική λύση στην αστυνομία, η οποία δεν λειτουργούσε πλέον στην πόλη, χωρίς τη συμμετοχή κανενός κυβερνητικού φορέα.

Οργανωμένη περιπολία στη Μελιτόπολη

Όσο εξελίσσεται ο πόλεμος και η κρίση, θα υπάρξουν περισσότερα τέτοια παραδείγματα και το αναρχικό κίνημα μπορεί να πρωτοστατήσει στην οργάνωση τέτοιων παραδειγμάτων και πειραμάτων.

Είναι καλή ιδέα να περιηγηθείτε σε μια περιοχή, ένα χωριό, μια πόλη και να μάθετε από τους κατοίκους (αν δεν το γνωρίζετε ήδη) ποιες είναι οι μεγαλύτερες ανάγκες τους και τι είδους βοήθεια χρειάζεται. Μετά από αυτό, βρεθείτε με παρόμοια σκεπτόμενους ανθρώπους και βρείτε τρόπους να λύσετε αυτές τις ανάγκες από κοινού, οργανώνοντας την προσπάθειά σας μαζί με τους κατοίκους. Πώς να εξασφαλίσετε οργανωμένα την προμήθεια τροφίμων υπό τακτικούς βομβαρδισμούς, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος θανάτου. Πώς να αποκαταστήσετε την παροχή νερού, να επισκευάσετε κομμένα καλώδια ρεύματος ή να βρείτε εναλλακτικές πηγές για θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα. Πώς να συλλέγετε φάρμακα που σώζουν ζωές για όσους έχουν ανάγκη ή να παρέχετε ιατρική περίθαλψη όταν οι ιατρικές εγκαταστάσεις δεν λειτουργούν.

Κάποιοι από εμάς ή οι γείτονές μας, μπορεί να γνωρίζουμε σχετικά με αυτά τα θέματα. Δεν χρειαζόμαστε το κράτος και την εξουσία κάποιων πάνω σε άλλους για να λύσουμε τέτοια προβλήματα. Οργανώνοντας τους εαυτούς μας με αυτό τον τρόπο, η κοινότητα των ανθρώπων θα είναι σε θέση να επιτύχει αυτάρκεια στην κάλυψη των βασικών της αναγκών, χωρίς την εμπλοκή εξωτερικών δυνάμεων, είτε πρόκειται για ανθρωπιστική βοήθεια από τη Ρωσική Ομοσπονδία είτε από την ΕΕ, και να αποτελέσει παράδειγμα επιτυχημένης αυτοοργάνωσης για τους υπόλοιπους.

Από το chat σε social media στην πόλη του Χάρκοβο:

*ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΟ POST
– Κάποιος είναι στην πόρτα τι να κάνω !!!!!?
– Είσαι μόνος σου?
– Πάρε την Αστυνομία

Χωρίς να συνεργαζόμαστε με κανένα κράτος, χωρίς να υποκύπτουμε στον πατριωτισμό και τη ρωσοφοβία που τόσο εύκολα αναπαράγουν τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, με την οργάνωση στη βάση των αρχών και των μεθόδων του αναρχισμού, κυρίως μεταξύ των πιο ευάλωτων και πληγέντων από τους πολέμους των δύο κρατών – απλών ανθρώπων που εγκαταλείπονται από το κράτος στη μοίρα τους – μπορούμε να δώσουμε ένα παράδειγμα αναρχικής πρακτικής.

Πρωτοβουλίες όπως η “Komitet Struvu” (Επιτροπή Αντίστασης) συγκροτούνται εντός της στρατιωτικής δομής του ουκρανικού κράτους. Παρόλο που η πλειοψηφία των συμμετεχόντων είναι αναρχικοί, δεν είναι μια αναρχική πρωτοβουλία. Όλες οι δομές των “Δυνάμεων Εδαφικής Άμυνας” ελέγχονται από τις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις και οι δράσεις και οι δυνατότητές τους περιορίζονται στη στρατηγική και τις πολιτικές του κράτους και του Υπουργείου Άμυνας. Μπορούμε να έχουμε διάλογο ή συμβιβασμό με το κράτος μόνο όταν έχουμε δύναμη και την επαρκή υποστήριξη των ανθρώπων της Ουκρανίας, διαφορετικά η καταστολή θα μας ρίξει στις φυλακές ή θα συντριβούμε από οποιαδήποτε από τις εχθρικές δυνάμεις, είτε πρόκειται για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και τους εθνικιστικούς σχηματισμούς στο πλευρό τους είτε για τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και την FSB. Ίσως το επόμενο διάστημα να δούμε περισσότερα θετικά παραδείγματα αναρχικής οργάνωσης στην Ουκρανία, είτε στον στρατιωτικό είτε στον πολιτικό τομέα.

Ο στόχος του ουκρανικού κράτους και των στρατιωτικών δομών του σε αυτόν τον πόλεμο είναι να διατηρήσουν την εξουσία τους, ενώ ο στόχος του ρωσικού κράτους και των στρατιωτικών δομών του είναι να καταλάβουν την εξουσία. Η συμμετοχή των αναρχικών στις δομές των δύο αυτών κρατών δεν διευκολύνει την κατάσταση για τους ανθρώπους της Ουκρανίας που υποφέρουν από τον πόλεμο μεταξύ των δύο κρατών. Όλα αυτά που λέγονται για για τον στρατό, ότι υπερασπίζεται τους ανθρώπους, την κοινωνία και τη γη τους, είναι μόνο κρατική προπαγάνδα και η ιστορία μας το έχει δείξει. Ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε τον πόλεμο είναι να αντιπαρατεθούμε και στα δυο κράτη.

Όταν αρχίσουμε να εφαρμόζουμε τις αναρχικές μεθόδους οργάνωσης στην πράξη και να δείχνουμε στους υπόλοιπους πώς είναι δυνατόν να οργανωθούμε, μπορούμε να δούμε και πόσο ευρεία θα είναι η υποστήριξη, τόσο από τους ανθρώπους μαζί με τους οποίους οργανωνόμαστε, όσο και από  αναρχικούς εκτός Ουκρανίας αλλά και άλλους ανθρώπους πρόθυμους να βοηθήσουν και να συμμετάσχουν σε αναρχικές πρωτοβουλίες. Αντί για την πολιτική της άσκοπης καταστροφής και της εξόντωσης που ενυπάρχει στα κράτη, να δημιουργήσουμε μια πολιτική αναδημιουργίας, αυτοάμυνας, συμμετοχής και βοήθειας. Μπορούμε να το πετύχουμε αυτό πιστεύοντας στους εαυτούς μας, οργανώνοντας και ενεργώντας από κοινού με άλλους.