Η οικονομική κρίση αποτέλεσε μηχανισμό αποδυνάμωσης του πολιτικού προσωπικού του ελληνικού κράτους – το πελατειακό σύστημα κατέρρευσε, η εμπιστοσύνη προς το πολιτικό προσωπικό ελαχιστοποιήθηκε (καθώς αδυνατεί πια να δώσει ανταλλάγματα), οι στρατηγικές αποφάσεις λαμβάνονται σε υψηλότερα κέντρα, σε υπερεθνικά σχήματα που αντιστοιχούν καλύτερα στη διεθνή οργάνωση της οικονομίας.
Με το κράτος να αντικαθίσταται εν μέρει από υπέρτερα σχήματα, οι πόλεις, η μηχανή αυτή του καπιταλισμού, βαραίνουν περισσότερο σ’ επίπεδο καθημερινότητας, τόσο για τους από πάνω όσο και για τους από κάτω. Στο έδαφός τους αναπτύσσεται μεγάλο μέρος της καπιταλιστικής επιθετικότητας και των κοινωνικών συγκρούσεων που αυτή προκαλεί. Πάνω στο εν ανεπαρκεία και διαφιλονικούμενο αστικό έδαφος (ένας εκ των τριών παραγωγικών συντελεστών, μας λέει η κλασική πολιτική οικονομία) του ελλαδικού χώρου εκπονούνται και τα πάσης φύσεως καπιταλιστικά επενδυτικά σχέδια με ονοματεπώνυμο.
Ωστόσο, με δεδομένη τη γενική αποδιοργάνωση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και των πολιτικών του θεσμών και τις αλλαγές ρόλων του παραδοσιακού πολιτικού προσωπικού, κάποιοι παλιοί παίκτες κάνουν εμφάνιση με νέο τρόπο: Στοιχεία μαφίας και κορπορατισμός επικαλύπτουν την ουσία των «επενδύσεων» σε γη, κυρίως κτηματομεσιτικής φύσης, σε ανεκμετάλλευτους ως σήμερα απ’ τον καπιταλισμό αστικούς χώρους. Οι «επενδυτές» εμπλέκονται στην τοπική πολιτική, υποθάλπουν την αντιδραστική πολιτική βία κι επιζητούν τη «λαϊκή υποστήριξη» δια της εμπλοκής τους στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο που, κατά τ’ άλλα, υποτίθεται πως γλυκαίνει τις Κυριακές των καταπιεσμένων. Παραλλαγές υπάρχουν πολλές: Πειραιάς, Νέα Φιλαδέλφεια, Βόλος, Θεσσαλονίκη… Με τρία απ’ αυτά τα παραδείγματα ασχολούμαστε σ’ αυτό το φύλλο, τρία επικίνδυνα παραδείγματα για το παρόν και το μέλλον μας.
———————————————————————————————————————————————————————————
Από τα τέλη του Φλεβάρη 2017 και μετά, μια ιδιότυπη κατάσταση έχει εκ νέου εγκαθιδρυθεί στη Νέα Φιλαδέλφεια: ένας αριθμός χουλιγκάνων με τα χρώματα της ΑΕΚ μονοπωλεί τον δημόσιο χώρο στην περιοχή, ασκώντας αυθαίρετη βία, φυσική μα και ψυχολογική, όχι μόνο σε όσους αντιτάσσονται ανοιχτά στην υλοποίηση του σχεδίου Μελισσανίδη για την «Αγιά Σοφιά», αλλά και σε όσους αισθάνονται απλώς άβολα με την επιβολή του διλήμματος «ΑΕΚ ή φάπα».
Ο εξωτερικός χώρος της κατάληψης της Στρούγκας αποτελεί «προνομιακό» χώρο έκφρασης αυτών των χουλιγκάνων, καθώς οι, εδώ και χρόνια σταθερές και τεκμηριωμένες, τοποθετήσεις των συμμετεχόντων στην κατάληψη κατά του σχεδίου Μελισσανίδη αποτελούν από μόνες τους πρόβλημα για τα επιχειρηματικά συμφέροντα, και άρα θα πρέπει να φιμωθούν. Τρομοκρατία, όμως, δεν ασκείται μόνο προς τη Στρούγκα, αλλά και προς όλους όσους έχουν εκφράσει με κάποιο τρόπο και σε κάποιο βαθμό την αντίθεσή τους στο σχέδιο και στο σύστημα Μελισσανίδη: στη Λαϊκή Συνέλευση, στη δημοτική αρχή, σε όσους έχουν αρθρογραφήσει μέχρι σήμερα για το ζήτημα σε τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Οι χουλιγκάνοι δεν είναι μόνοι: αν ήταν, δεν θα ήταν και τόσο πρόβλημα να αντιμετωπιστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πίσω τους είναι παραταγμένο ολόκληρο το μπλοκ εξουσίας και προσπαθεί να διασφαλίσει ότι στη Νέα Φιλαδέλφεια και τις γύρω περιοχές θα συμβεί αυτό που θέλουν κάποιοι, χωρίς όσοι διαφωνούν να μπορέσουν καν να το πουν:
- Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εξασφαλίζει την «εξυπηρέτηση» Μελισσανίδη από το κοινοβούλιο, με την ψήφιση τροπολογίας που μεταφέρει την αρμοδιότητα έγκρισης των υψομετρικών μελετών στο υπουργείο Υποδομών (χαριτωμένη λεπτομέρεια, η φωτογραφία του κυρ Αλέκου Φλαμπουράρη του Εξαρχειώτη αγκαλιά με τη μακέτα της «Αγιά Σοφιάς» στη Νέα Ιωνία).
- Σύσσωμη η αντιπολίτευση, με την εξαίρεση του ΚΚΕ, αλλά με τη συμμετοχή της «αντισυστημικής» Χρυσής Αυγής, στηρίζει την «εξυπηρέτηση». Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, απ’ τον εργολάβο Μανιάτη και τον Λοβέρδο της διαπόμπευσης των οροθετικών ως τον πρώην δήμαρχο Αθηναίων, Κακλαμάνη (Ομέρ Πριόνη, Κύπρου και Πατησίων γωνία), πλειοδοτούν ασκώντας «κοινοβουλευτικό έλεγχο».
- Η Περιφέρεια Αττικής της Αρένας Δούρου εξασφαλίζει δημόσιο χρήμα στον καπιταλιστή Μελισσανίδη (20 εκατ. ευρώ για το γήπεδο κι άλλα τόσα περίπου για την υπογειοποίηση), ενώ οι υπηρεσίες της λειτουργούν ως υπάλληλοί του, εντάσσοντας στον «αναπτυξιακό» σχεδιασμό τους το έργο της υπογειοποίησης της οδού Πατριάρχου Κωνσταντίνου, χωρίς την οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί το έργο του γηπέδου.
- Ο Δήμος Αθηναίων προωθεί το σχέδιο Μελισσανίδη-Μάτσα για την ένταξη στο σχέδιο πόλης και την κτηματομεσιτική εκμετάλλευση της περιοχής Ριζούπολης-Προμπονά.
- Η κρατική τηλεόραση, δια στόματος των «αριστερών δημοσιογράφων» του payroll, αναλαμβάνει «να μεσολαβήσει για να λύσει το πρόβλημα» μεταξύ δημοτικής αρχής και Μελισσανίδη στα πλατό του θεάματος.
- Η αστυνομία αναθέτει την καθημερινή… «αστυνόμευση» της Νέας Φιλαδέλφειας στους χουλιγκάνους. Αυτό φάνηκε καθαρά τη μέρα της πορείας προς την κατάληψη της Στρούγκας (16 Μαρτίου 2017), που ομάδες οπαδών ανενόχλητες αλώνιζαν στην πόλη. Παράλληλα, εξασφαλίζει την ησυχία, τάξη και ασφάλεια για τα επιχειρηματικά συμφέροντα (βλ. 28 προσαγωγές σε εργατική παρέμβαση για θάνατο εργαζόμενου στα Mikel).
- Η Εκκλησία της Ελλάδος, στο πρόσωπο του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας Γαβριήλ, αποκαλύπτει μέσα σ’ αυτή τη συγκυρία τα κτηματομεσιτικά της σχέδια, ακριβώς δίπλα στον σταθμό ΗΣΑΠ του Περισσού: εντελώς τυχαία, η Τράπεζα Πειραιώς παραχωρεί δωρεάν στη Μητρόπολη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας το οικόπεδο που μέχρι πρότινος φιλοξενούσε τον καταυλισμό των σεισμοπαθών. Η Μητρόπολη σχεδιάζει να κατασκευάσει υπόγειο πάρκινγκ, συνεδριακό κέντρο, μουσείο μικρασιατικού ελληνισμού (το τρίτο σε δύο τετραγωνικά χιλιόμετρα, αν υπολογίσουμε το υπάρχον μουσείο του ΠΠΙΕΔ και το μελλοντικό του γηπέδου Μελισσανίδη – μεγάλη πέραση έχει τελευταία η μικρασιατική ιστορία…) και άλλες εγκαταστάσεις. Ταυτόχρονα «βάζει πλάτη» στη φιλοτέχνηση του φιλάνθρωπου προφίλ της ΠΑΕ ΑΕΚ.
Μέσα Μαζικής «Ενημέρωσης»: Ιπποκόμοι της εξουσίας
Ως εκφραστές του συστήματος, τα τοπικά, και όχι μόνο, ΜΜΕ προωθούν με κάθε ευκαιρία την υποταγή των συνειδήσεων στα συμφέροντα του παραπάνω μπλοκ εξουσίας και υπονομεύουν τις κοινωνικές αντιστάσεις: αποσιωπούν τη βία του οπαδού που επιχειρεί να εξαφανίσει κάθε ελεύθερη φωνή, ενώ στοχοποιούν τη βία της ελεύθερης φωνής που επιχειρεί να υπερασπιστεί το δικαίωμά της να υπάρχει ως ελεύθερη. Παρουσιάζουν τους υποστηρικτές του σχεδίου Μελισσανίδη ως καταπιεσμένο λαϊκό κίνημα, που διεκδικεί κάποιο «πατρογονικό δικαίωμα», ενώ ταυτόχρονα ακυρώνουν οποιαδήποτε κοινωνική δυσφορία και αντίσταση, διαστρέφοντάς την σε μια «γραφική, ψευτοεπαναστατική και παράνομη πράξη». Απέναντι σε νόμους και πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που προωθούν άνισες και ακραία εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης και που υποσκάπτουν κάθε έννοια ισότητας και αξιοπρέπειας, είμαστε υπερήφανα παράνομοι.
Τα ίδια αυτά μέσα, προωθούν βρώμικους υπαινιγμούς για υπόγεια «συμβόλαια» των καταληψιών της Στρούγκας με τη δημοτική αρχή. Για να γίνουν εφικτοί αυτοί οι υπαινιγμοί, οι «υπερασπιστές της δημοκρατίας και της νομιμότητας» αποσιωπούν τις ενυπόγραφες πολιτικές τοποθετήσεις των συλλογικοτήτων της Στρούγκας, που διαχρονικά στέκονται απέναντι στη δημοτική εξουσία, ενώ καθιστούν την ανυπόγραφη σχολιογραφία μέσο «έγκυρης» πληροφόρησης. Επίσης, αξιοποιούν τις υπαρκτές πολιτικές διαφοροποιήσεις του αναρχικού-αντεξουσιαστικού χώρου, προβάλλοντάς τες πάνω στη δική τους εμπειρία από τον προθάλαμο του συστημικού δικομματισμού. «Συμβόλαια» κάνουν οι μαφίες, όχι οι αυτοδιαχειριζόμενοι κοινωνικοί χώροι.
Όλοι μαζί για το γήπεδο
Ενώ όλος αυτός ο συρφετός ασκεί πιέσεις (ο καθένας από τη θέση του και στην ένταση που μπορεί και του αρμόζει), αναδεικνύεται το νήμα που συνδέει τους οπαδούς μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, σε όποιο πολιτικό χώρο κι αν κινούνται αυτοί. Για πολλούς, αυτό το νήμα φαντάζει ισχυρότερο από κάθε είδους πολιτικό δεσμό ή έστω από κάθε συνάφεια πολιτικών σχεδίων. Μέχρι και η διαχειριστική ομάδα του Indymedia προβληματίστηκε για το αν η απειλητική ανακοίνωση της Original 21, την προηγούμενη μέρα της πορείας, ήταν σύμφωνη με την πολιτική δημοσίευσης του μέσου (καταλήγοντας ότι δεν ήταν)· για να μην αναφέρουμε όλους εκείνους τους αναρχικούς, κομμουνιστές και αριστερούς που κάνουν τα στραβά μάτια όταν οι οπαδοί, και μάλιστα οι αντιφασίστες οπαδοί της ΑΕΚ, συμπλέουν με τον Μελισσανίδη, τους συριζαίους, τους πασόκους, τους νεοδημοκράτες, τους αλήτες-ρουφιάνους-δημοσιογράφους, τους παπάδες, και τον Θεό τον ίδιο για να χτιστεί το γήπεδο. Να μην ξεχνάμε και το προεκλογικό σύνθημα της Original 21 το 2014: «Γήπεδο στηρίζουμε κι ανάλογα ψηφίζουμε»… Ένα γήπεδο για τη στέγαση των θεαμάτων, γιατί ο άρτος, εδώ που τα λέμε, δεν είναι και πολύ εξασφαλισμένος…
Αυτοί που συναγελάζονται με τον Μελισσανίδη, αναμένοντας μεγαλύτερες ή μικρότερες, άμεσες ή έμμεσες ωφέλειες στο επόμενο διάστημα, συγκροτούν ένα μπλοκ με θεσμικές κι εξωθεσμικές εκφράσεις. Αυτό το μπλοκ δεν αντέχει (και δεν ανέχεται) ούτε καν μια γραπτή διατύπωση απόψεων μιας ομάδας όπως η δική μας, και την αναγορεύει μεταξύ των «Θεών και Δαιμόνων» που εχθρεύονται το οικουμενικό όνειρο της «Αγιά Σοφιάς» – λες και εμείς είμαστε αυτοί που σχεδιάζουν ανέφικτα φαραωνικά έργα, ψηφίζουν χαριστικούς νόμους που προβλέπουν την εν λευκώ έκδοση αδειών οικοδομής, ανακοινώνουν την εξασφάλιση αεριτζίδικων χρηματοδοτήσεων, υπογράφουν παράτυπες υψομετρικές μελέτες και υποστηρίζουν ότι «είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα».
Η δημοτική αρχή: θεσμός διαχείρισης της εκμετάλλευσης
Παρόλο που ο δήμος και ο δήμαρχος είναι και αυτοί στόχος των επιθέσεων των οπαδών του σχεδίου Μελισσανίδη, δεν είμαστε στην ίδια πλευρά του μετώπου. Δήμος και δήμαρχος υποστηρίζουν την ανάπτυξη του κέρδους πάνω στις πλάτες όλων μας. Στο κοινωνικοοικονομικό μοντέλο που στηρίζουν με τις πολιτικές τους, εμείς βρισκόμαστε σε θέση να δουλεύουμε για ψίχουλα ή να καταναλώνουμε ό,τι βάζουν μπροστά μας – ή και τα δύο.
Μας αφήνει αδιάφορες και αδιάφορους μια επίθεση φιλίας από έναν δήμο που χαρακτηρίζει την Στρούγκα «κοινωνικό χώρο» όταν τον βολεύει, αλλά κατεδαφίζει μια κατάληψη στο Άλσος που μετέτρεπε ένα αυθαίρετο μαγαζί σε κοινωνικό χώρο, για να την αντικαταστήσει και πάλι με ένα μαγαζί που υπηρετεί το σκοπό της «ανάπτυξης», δηλαδή του κέρδους, μέσα στον δασικό χώρο.
Επίσης είναι προφανές και από την πορεία της συγκεκριμένης δημοτικής αρχής, ότι ο δήμος αποτελεί μέρος του «δημοκρατικού συστήματος» της χώρας, το οποίο επιβάλλει μέσω των «αντιπροσώπων» του το δίκιο των αφεντικών σε όσους ψήφισαν και σε όσους δεν ψήφισαν. Η υπεράσπιση της πολεοδομικής νομιμότητας, με αιχμή το ζήτημα της υψομετρικής μελέτης, καταρρέει σαν χάρτινος πύργος, όταν μια ανώτερη βαθμίδα εξουσίας δίνει στον Μελισσανίδη αυτό που ζητάει με τη μορφή μιας ακόμη νομοθετικής ρύθμισης.
Το πιθανότερο σενάριο για την επόμενη μέρα, αν κρίνουμε απ’ την προηγούμενη, είναι η δημοτική αρχή Βασιλόπουλου να μας ανακοινώσει ότι διεξήγαγε έναν τίμιο, πλην άνισο αγώνα, και να συνεχίσει την εφαρμογή του προγράμματός της για το Άλσος, δηλαδή τις εργολαβίες που πρόσφατα εγκρίθηκαν με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ και τα λοιπά σχέδια του προγράμματός της. Σ’ αυτό, δεν θα διαφοροποιηθεί από προηγούμενες δημοτικές αρχές κάθε πολιτικής προέλευσης, οι οποίες είδαν το Άλσος ως δασικό χώρο προς «αξιοποίηση» ή «ανάπλαση» και επιδίωξαν να το γεμίσουν με πάσης φύσης κατασκευές που θα γεννούσαν μπόλικες εργολαβίες (βλ. τις «αναπλάσεις» των δεκαετιών ‘80 και ‘90 και τα απομεινάρια τους, συγκριτικά με τα σημερινά σχέδια που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και την Περιφέρεια Αττικής της Αρένας Δούρου).
Παράλληλα, η σημερινή δημοτική αρχή όχι μόνο δεν ανακόπτει τη ραγδαία επέκταση των μικρότερων επιχειρηματικών συμφερόντων στον χώρο της εστίασης στο κέντρο της πόλης, αλλά και κατευθύνει δημόσιο χρήμα για την κάλυψη των αναγκών τους. Τα ίδια αυτά επιχειρηματικά συμφέροντα έχουν ήδη αναλάβει πόστα στην τοπική πολιτική αντιπροσώπευση.
Αντιμέτωποι με το ασφυκτικό τοπίο της πόλης
Είναι γνωστό ότι απέναντι σε κάθε μορφή ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης παρατάσσεται όλος ο συρφετός της ανελευθερίας. Κρατικός μηχανισμός, πολιτική διαχείριση, ΜΜΕ, επιχειρηματικά συμφέροντα και φασίστες, όλοι κρυμμένοι πίσω από την επερχόμενη «ανάπτυξη» με μισθούς πείνας και με όρους εξαθλίωσης, παίρνουν θέσεις για να πολεμήσουν κάθε μορφή κοινωνικής ανυπακοής και αντίστασης.
Όλο αυτό το μπλοκ εξουσίας, παρά τη φαινομενική υπεροπλία του, τρέμει μπροστά σε δυο σελίδες χαρτί κάτω από κάθε πόρτα της γειτονιάς, που προσπαθούν να εξηγήσουν τι συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας· τρέμει μπροστά σε κάθε φωνή που επιμένει να ξεμπροστιάζει το σχέδιο του Μελισσανίδη και των άμεσων κι έμμεσων ακολούθων του. Γι’ αυτό και έχει απελευθερώσει τις πιο σκοτεινές απ’ τις δυνάμεις που διαθέτει, προκειμένου να εξουδετερώσει εμάς και όσους άλλους εκφράζονται ελεύθερα μέσα κι έξω απ’ αυτή την πόλη.
Αυτές οι δυνάμεις συγκροτούνται σε ομάδες ατόμων που λειτουργούν με φασιστικά χαρακτηριστικά, με λογικές συλλογικής ευθύνης και «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας». Σαν «καλοί χριστιανοί» απειλούν και τραμπουκίζουν, κρύβοντας στις τσέπες τους μαχαίρια, εμπρός απ’ το «Ιησούς Χριστός Νικά» γραμμένο στον τοίχο της Στρούγκας· χρησιμοποιούν την καθόλου τυχαία ονομασία του Ναού της Κερδοφορίας του Μελισσανίδη, που παραπέμπει σε πατριωτικές αντιλήψεις σκοταδισμού, ιερών χωμάτων, προαιώνιων εχθρών, αλλόθρησκων και δε συμμαζεύεται. Εκφράζονται με φαλλοκρατικά και σεξιστικά συνθήματα. Καταλαβαίνει έτσι κανείς ότι το σχέδιο Μελισσανίδη δεν είναι μόνο «ένα γήπεδο στο χωράφι μας», όπως θέλει να λέει ο εμπνευστής του. Δυστυχώς, όσοι καλοπροαίρετα θέλουν απλώς ένα γήπεδο για να περνούν την Κυριακή τους, όταν κλείνουν τα μάτια απέναντι σ’ όλα αυτά, συμπλέουν αντικειμενικά με τους παραπάνω και θωρακίζουν την κυρίαρχη τάξη πραγμάτων.
Ας μάθουν αυτοί που είναι παραταγμένοι στην είσοδο της Στρούγκας, ο καθένας με τον τρόπο του, ότι σημείο αναφοράς των καταλήψεων είναι η εναντίωση στο θεσμό της ιδιοκτησίας και του κέρδους. Ας μάθουν ότι οι καταλήψεις και οι αυτοδιαχειριζόμενες δομές λειτουργούν ακηδεμόνευτα, με σχέσεις ισότιμες στη βάση της αυτοοργάνωσης, της αλληλεγγύης, και αποτελούν υποδομές αντίστασης και αλληλοβοήθειας, στοχεύοντας στο «αδύνατο» αλλά και αυτονόητο: στην όξυνση του αγώνα για ένα κόσμο ελευθερίας, όπου τα πάντα (μαζί κι εμείς οι ίδιοι) δεν θα είναι εμπορεύματα.
Ο αγώνας δεν είναι συμβολικός. Δεν υπήρξε ποτέ συμβολικός, ούτε κατά τα 40 περίπου χρόνια κατά τα οποία έρχεται και ξανάρχεται ως ζήτημα η «αξιοποίηση» του άλσους με ρόλο της ΑΕΚ σ’ αυτήν. Στην τελευταία τετραετία, όσοι ασχοληθήκαμε μ’ αυτή την υπόθεση έχουμε πετύχει την αναστολή του σχεδίου Μελισσανίδη και την ανάδυση στη δημόσια σφαίρα ενός λόγου που ήταν αντίθετος με την υπαλληλική ρητορική κυβερνήσεων, πολιτικών κομμάτων, μέσων «ενημέρωσης» και δημοτικών αρχών. Κι είναι σαφές στα δικά μας μάτια ότι ο κρίσιμος παράγοντας που θα αλλάξει το συσχετισμό είναι οι δυνάμεις που θα πλαισιώσουν αυτό τον αγώνα για την υπεράσπιση του άλσους και της πόλης χωρίς ιδιοτελείς σκοπούς και πολιτικάντικες μεθοδεύσεις.
Από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε συλλογικά ενάντια σε κάθε οργανωμένη ή όχι μορφή φασισμού, σε επιχειρηματικά συμφέροντα όπως και στους υποστηρικτές και εκφραστές τους. Ας μην ξεχνάμε ότι οι γειτονιές μας κινδυνεύουν από αυτούς που επιβάλλουν αποφάσεις και όχι από αυτούς που εναντιώνονται σε αυτές.
Για την απελευθέρωση από την τυραννία της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας
Γειτονιές αντίστασης κι όχι σιωπής
Συλλογικό κείμενο από τις Ανοιχτές Ελευθεριακές Συναντήσεις στην κατάληψη Στρούγκα
Απρίλης 2017
http://eleftheriaki-strouga.espivblogs.net/ e-mail: eleftheriaki_strouga@espiv.net
