Ένα συνηθισμένο φαινόμενο στην ιστορία του ανθρωπότητας είναι η μετανάστευση πληθυσμών. Άλλοτε για λόγους οικονομικούς, άλλοτε για θρησκευτικούς, άλλοτε λόγω πολέμων. Τέλος, εξαιτίας περιβαλλοντικών καταστροφών όπως η ξηρασία και η ερημοποίηση και σταδιακή εξαφάνιση ολόκληρων περιοχών-χωρών.
Σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική κρίση αυτές οι μετακινήσεις πληθυσμών δημιουργούν μια νέα κατάσταση. Από τη μία πλευρά τα κράτη της οικονομικά ανεπτυγμένης Δύσης κατασκευάζουν σιδερένιους φράχτες για να εμποδίσουν την είσοδο των κατατρεγμένων και από την άλλη, τα εκατομμύρια ανθρώπων που εμποδίζονται να φύγουν από τις χώρες τους και εξαναγκάζονται να παραμένουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο ερείπια.
Τα κλειστά σύνορα και η προσπάθεια εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ), στον Καναδά και στην Αυστραλία, θα είναι ένα από τα κεντρικά ζητήματα των επόμενων ετών, χωρίς να φαίνεται άμεσα καμία λύση. Αντίθετα, φαίνεται μάλλον η παγίωση (μονιμοποίηση) αυτής της κατάστασης, με την ΕΕ να θωρακίζεται όλο και περισσότερο με φράχτες που υψώνονται παντού στα σύνορα μεταξύ κρατών.
Ποιος όμως είναι ο δημιουργός και ο υπεύθυνος αυτής της μεταναστευτικής/ προσφυγικής κρίσης; Η Ευρώπη – φρούριο είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες για την φτώχεια και την εξαθλίωση των πληθυσμών που μεταναστεύουν για οικονομικούς λόγους. Ταυτόχρονα, η ΕΕ προσπαθώντας να διευρύνει την πολιτική επιρροής της σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργεί και συμμετέχει σε πολέμους με στρατιωτικές παρεμβάσεις και πωλήσεις όπλων. Τώρα η ΕΕ καλείται να πληρώσει τον λογαριασμό για τις πράξεις της. Καλείται να διαχειριστεί τα αποτελέσματα των επιλογών της: τα πλήθη, δηλαδή, των εξαθλιωμένων ανθρώπων που χτυπάνε την πόρτα της.
Ο διαχωρισμός που γίνεται μεταξύ «πρόσφυγα» και «μετανάστη», καθώς και η αποδοχή του «πρόσφυγα» και η απόρριψη του «μετανάστη» που συνεπάγεται και την απέλαση του, γίνεται για καθαρά πολιτικούς λόγους. Στην ουσία δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην άποψη των δεξιών «φιλελεύθερων» κυβερνήσεων της ΕΕ που επιδιώκουν την ένταξη των προσφύγων, και μόνο αυτών, στην οικονομία των χωρών τους και της ακροδεξιάς προπαγάνδας που ισχυρίζεται ότι ο «ευρωπαϊκός πολιτισμός» κινδυνεύει από το Ισλάμ. Και οι δύο λένε το ίδιο πράγμα: ταξινόμηση των ανθρώπων στα χοτ σπότ και φυλάκισή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Έτσι η ΕΕ, εκμεταλλευόμενη την μεταναστευτική/ προσφυγική κρίση δημιουργεί ένα νέο «είδος» ανθρώπου, μια καινούργια «ταυτότητα»: τον άνθρωπο που παραμένει «αόρατος» χωρίς δικαιώματα στο περιθώριο της Ευρώπης, η ελευθερία του οποίου εξαρτάται αποκλειστικά από την επαγγελματική κατάρτιση του. Αν είναι εξειδικευμένος τεχνικός έχει καλώς, αν δεν είναι, τον έφαγε το μαύρο σκοτάδι…
Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας κινείται στην κατεύθυνση της μείωσης, έως και τον μηδενισμό, των μεταναστευτικών/ προσφυγικών μετακινήσεων. Στην πράξη αυτό μεταφράζεται ως εξής: διαχωρισμός των προσφύγων από τους μετανάστες, εγκλεισμός σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και, στη συνέχεια, απέλαση πίσω στην Τουρκία όπου συνεχίζεται ο εγκλεισμός τους. Η στρατηγική των κλειστών συνόρων χρειάζεται πέρα από την Τουρκία, και την συνεργασία άλλων κρατών (Λιβύη, Αίγυπτος), που έναντι οικονόμων και πολιτικών ανταλλαγμάτων δέχονται να παίξουν το ρόλο του φίλτρου για την είσοδο πληθυσμών στην ΕΕ.
Οι δεκάδες επιθέσεις που πραγματοποιούνται σε κέντρα «υποδοχής» προσφύγων στην Γερμανία και στην Σουηδία βασίζονται στην «απειλή» που δέχεται ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και ο χριστιανισμός από το Ισλάμ. Αυτή η άποψη είναι κοινή τόσο στις ντόπιες φασιστικές ομάδες όσο και σε ένα κομμάτι της πολιτικής εξουσίας των χωρών της ΕΕ για να συσπειρώσουν γύρω τους, τα πιο συντηρητικά στοιχεία των μεσαίων τάξεων. Άρα, η κοινωνική βάση του δεξιού και ακροδεξιού ολοκληρωτισμού δεν εμφανίζεται, όπως σε παλιότερες εποχές, σε οικονομικά πλαίσια («οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές»), αλλά στα πλαίσια της υπεράσπισης του «καλού» ευρωπαϊκού πολιτισμού και του χριστιανισμού απέναντι στο «κακό» Ισλάμ.
