Το Μπαρουτάδικο αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς του Αιγάλεω από κάθε άποψη. Ιστορικά λειτούργησε ως πόλος συγκρότησης της πόλης, αφού στο μεσοπόλεμο, στην περιοχή που αποτελούταν από αραιοκατοικημένα χωράφια, εγκαταστάθηκαν χιλιάδες πρόσφυγες «κυκλώνοντας» με τις παράγκες τους, για επιβιωτικούς λόγους, για ένα μεροκάματο, τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου πυρίτιδας. Το εργοστάσιο λειτούργησε από το 1884 έως το 1974, οπότε και έκλεισε οριστικά με ισοπέδωση των κτιριακών του εγκαταστάσεων, και απόδοσή του στο δημόσιο. Μαζί του έκλεισε και μια περίοδος βαθιάς εκμετάλλευσης χιλιάδων εργατών από αστούς τυχοδιώκτες, όπως ο Μποδοσάκης, με σωρεία ανυπολόγιστων έως σήμερα θανατηφόρων εργατικών δυστυχημάτων. Έτσι, η ταξικότητα της πόλης έχει αποκτήσει το δικό της ορόσημο. Στη συνέχεια, ο χώρος του πρώην εργοστασίου μετατράπηκε σε 380 στρέμματα πρασίνου, σε έναν αναντικατάστατο πνεύμονα πρασίνου των μεσοδυτικών συνοικιών της Αθήνας. Αυτό δεν κράτησε για πολύ καθώς, λόγω φθήνιας της δημόσιας γης, διάφοροι δημόσιοι οργανισμοί άρχισαν να χτίζουν τις δικές τους εγκαταστάσεις (ΤΕΙ Αθήνας, ΟΑΕΔ, ΚΕΤΕΚ, Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια, Θέατρο Μινωτής) παράλληλα με κάποιους ιδιώτες και τα αναψυκτήριά τους. Δέκα σχεδόν χρόνια μετά, το άλσος του Μπαρουτάδικου είχε ήδη μείνει μισό.
Παρόλα αυτά το Μπαρουτάδικο παραμένει το μεγαλύτερο αστικό άλσος της Δυτικής Αθήνας, αντίστοιχο του Εθνικού Κήπου, του Πεδίου του Άρεως κλπ. και με ιδιαίτερη σημασία για την συμμετοχή του στη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών συνθηκών κυρίως των υποβαθμισμένων δυτικών συνοικιών, αλλά και για το σύνολο του λεκανοπέδιου λόγω της έκτασής του. Η σημασία του γίνεται ακόμα μεγαλύτερη μετά την υποβάθμιση των περιβαλλοντικών συνθηκών του λεκανοπέδιου από τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν τον βιότοπο της Πάρνηθας και των γύρω βουνών τα τελευταία χρόνια.
Αυτό δεν σταματάει την κουλτούρα μιας ανάπτυξης συνώνυμης του τσιμέντου και των εργολάβων. Από το 2012 επιδιώκεται να μπει και άλλο τσιμέντο σε έναν από τους χώρους του Μπαρουτάδικου (το λεγόμενο Πατινάζ) με το πρόσχημα της «κοινωφελούς» πολιτικής. Το σχέδιο όλων των δημοτικών παρατάξεων (πλην μιας που συγκροτείται από την εξωκοινοβουλευτική αριστερά) είναι η ανέγερση βρεφονηπιακού σταθμού σε οικόπεδο που κατά τη διοίκηση είναι εκτός άλσους, άρα δεν εκποιείται κατ’ αυτούς χώρος πρασίνου. Ο εν λόγω χώρος είναι αναπόσπαστο μέρος του Μπαρουτάδικου, είναι χώρος πρασίνου, δεντροφυτεμένος και δεν έχει διακριτά όρια με το άλσος. Ο κόσμος του Αιγάλεω και όχι μόνο, χρησιμοποιεί τον χώρο ως χώρο αναψυχής, πολιτιστικών δραστηριοτήτων, συνάθροισης, παιχνιδιού των παιδιών, κλπ για πάνω από 30 χρόνια, ενώ με πρωτοβουλίες κυρίως των κατοίκων ο χώρος φροντίζεται, καθαρίζεται και προστατεύεται ως ελεύθερος χώρος πρασίνου.
Η σχεδόν ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την ανέγερση του βρεφονηπιακού σταθμού προκάλεσε την αντίδραση των κατοίκων, αφού η υλοποίησή του προσθέτει τσιμέντο (ο σχεδιασμός προβλέπει 600 τ.μ. κτίσματος σε 1100 τ.μ. οικοπέδου) στην περίμετρο του άλσους που είναι ήδη τσιμεντοποιημένη από τα «κοινωφελή» δημοτικά έργα.
Έγινε απόπειρα να ξεκινήσει το έργο στις 8 Μαρτίου 2012 με τους κατοίκους να μπαίνουν μπροστά στις μπουλντόζες για να μην ξεκινήσουν το καταστρεπτικό τους έργο. Στις 10 Σεπτεμβρίου 2012 η δημοτική αρχή κάλεσε τα ΜΑΤ στην προσπάθειά της να εγκατασταθεί ο εργολάβος και να ξεκινήσουν τα έργα, χωρίς όμως αποτέλεσμα λόγω της συνεχιζόμενης αντίδρασης των κατοίκων. Όλο αυτό το διάστημα συνεχίστηκαν οι αντιδράσεις των κατοίκων με ανοικτές συνελεύσεις, παρεμβάσεις στο δημοτικό συμβούλιο, πορείες στην περιοχή και περιφρούρηση της περιοχής για να μην επιτραπεί η υλοποίηση του έργου. Λόγω της αντίδρασης των κατοίκων το έργο δεν ξεκίνησε. Οι δημοτικές αρχές, όμως, με επικεφαλής τον αριστερό πια δήμαρχο Δ. Μπίρμπα, επιχείρησαν να υπερβούν τις αντιδράσεις με το τέχνασμα του «δημοψηφίσματος». Επειδή για νομοτεχνικούς λόγους δεν μπορεί να γίνει δημοψήφισμα, προσπάθησαν να βαφτίσουν δημοψήφισμα το μάζεμα υπογραφών, από περιορισμένο τμήμα του δήμου, και με ψευδή διλλήματα του τύπου «θέλετε να γίνει βρεφονηπιακός σταθμός;». Το άλσος, ωστόσο, δεν αφορά μόνο δύο συνοικίες της περιοχής, για τις ανάγκες των οποίων προβλέπεται ο βρεφονηπιακός σταθμός, αλλά το σύνολο των κατοίκων του Αιγάλεω, αλλά και της Δυτικής Αθήνας και του λεκανοπέδιου γενικότερα, αν αναλογιστεί κανείς τις σημερινές περιβαλλοντικές συνθήκες και τη σημασία των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου.
Με δεδομένη την fake νομιμοποίηση από ένα fake δημοψήφισμα, έγινε μια τελευταία απόπειρα της δημοτικής αρχής τον Σεπτέμβρη του 2013 να τσιμεντοποιηθεί το Πατινάζ, γεγονός που απετράπη και πάλι μετά από μια σύντομη σύγκρουση. Αυτή τη φορά δεν είχαν έρθει τα ΜΑΤ, αλλά δημοτικοί εργάτες κήπων, τους οποίους η «αριστερή ηθική» είχε επιτάξει μετατρέποντάς τους σε «αγανακτισμένους πολίτες». Το έργο αποσύρθηκε λίγους μήνες μετά. Αλλά, δυστυχώς, όχι οριστικά.
Από το καλοκαίρι του 2018 οι σχεδιασμοί για τσιμεντοποίηση του Μπαρουτάδικου επανήλθαν. Η δημοτική αρχή επικαιροποίησε τα σχέδια για τον βρεφονηπιακό σταθμό εντός του Άλσους, στο χώρο του Πατινάζ, διπλασιάζοντας μάλιστα τον προϋπολογισμό του έργου από 1.2 εκ. σε 2.3 εκ. ευρώ. Τον Σεπτέμβρη το έργο εγκρίθηκε από την Περιφέρεια. Η πάγια θέση των αντιστεκόμενων στο έργο είναι «Ναι στο έργο, όχι μέσα στο Άλσος», και εντύπωση προκαλεί από τη μία το γεγονός πως παρά τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού, θεωρείται δεδομένο πως δεν υπάρχει η δυνατότητα να βρεθεί άλλος χώρος μέσα στο Αιγάλεω εκτός του Άλσους, αλλά και η εμμονή, παρά τις αντιδράσεις, να χτιστεί ο χώρος του Πατινάζ. Ας σημειωθεί ότι ακριβώς δίπλα στον χώρο του Πατινάζ υπάρχουν δύο σχολεία που υπολειτουργούν, και θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια έτοιμη σχεδόν λύση με αλλαγή της χρήσης τους. Επίσης, αποτελεί άσκηση ειρωνείας το γεγονός ότι όσο διαρκούν οι απόπειρες να τσιμεντοποιηθεί το Πατινάζ εν ονόματι της κατασκευής βρεφονηπιακού σταθμού, έχουν κλείσει 5 τέτοιοι λόγω αδυναμίας συντήρησης, αφού από 14 σταθμούς στο δήμο Αιγάλεω υπάρχουν πλέον μόνον 9. Επιπλέον, δεν αξίζει κανείς να σταθεί στον ισχυρισμό της δημοτικής αρχής για τον επικείμενο «βιοκλιματικό» χαρακτήρα του κτιρίου, λες και υπάρχει αρωματικό τσιμέντο που αφήνει τη θαμμένη γη να αναπνεύσει… Εντωμεταξύ, κόβονται από συνεργεία του δήμου και εργολάβους εκατοντάδες, κυριολεκτικά, δέντρα σε διάφορες συνοικίες της πόλης με διάφορα χυδαία προσχήματα, επιβαρύνοντας διαρκώς την ήδη ανυπόφορη περιβαλλοντική συνθήκη της περιοχής.
Με αυτά τα δεδομένα, από το καλοκαίρι του 2018 η «συνέλευση αγώνα για την υπεράσπιση του Μπαρουτάδικου» έχει προχωρήσει σε μια σειρά παρεμβάσεων για την αναβαθμισμένη ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας, αλλά και για να κάνει σαφές στη δημοτική αρχή πως σε οποιαδήποτε επιχείρηση τσιμεντοποίησης του Άλσους, θα βρεθεί απέναντι. Επίσης, τον Ιούνιο του 2018 κατατέθηκε προσφυγή κατά της μελέτης, που όμως απορρίφθηκε, όπως και κάθε σχετική νομική ενέργεια στην οποία έχουν προσφύγει οι κάτοικοι στο παρελθόν. Παράλληλα έγιναν πορείες και παρέμβαση στο δημοτικό συμβούλιο. Οι επιλογές των δημοτικών αρχών -και- στο συγκεκριμένο ζήτημα έχουν οδηγήσει σε μια οξυμένη συνθήκη με νεολαίους να συγκρούονται με security στο Μπαρουτάδικο, να σπάζονται αυτοκίνητα του δήμου, να «βάφεται» το δημαρχείο, να προπηλακίζεται ο δήμαρχος στη διάρκεια αγώνα στο γήπεδο του Αιγάλεω κ.ο.κ.
Βρισκόμαστε στο φθινόπωρο του 2019 με μια δεξιά πια διαχείριση της δημοτικής αρχής της πόλης, και τον νέο δήμαρχο πολιτικό μηχανικό, χαρακτηριστικά που προδιαθέτουν την επιθετικότητα της τοπικής εξουσίας προκειμένου να γίνει το επαίσχυντο αυτό έργο.
Ενώ το Αιγάλεω ήταν ανέκαθεν μια υποβαθμισμένη από κάθε άποψη περιοχή, με αποτέλεσμα το βεβαρημένο του περιβάλλον, όπου το άλσος του Μπαρουτάδικου αποτελούσε και αποτελεί τα τελευταία χρόνια ανεκτίμητο και αναντικατάστατο πνεύμονα οξυγόνου, η κρίση των καιρών μας αποτελεί ουσία αλλά και πρόσχημα για την κεντρική και την τοπική εξουσία προκειμένου να προωθηθεί μια ανάπτυξη με στόχο τη λεηλασία του φυσικού περιβάλλοντος. Ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων χώρων και αποστείρωσή τους με περιφράξεις και αποκλεισμό της χρήσης τους με πρόσχημα την ασφάλεια, καθώς και «αξιοποίηση» των αστικών αλσών με μαγαζιά και αναψυκτήρια.
Στο προκείμενο, η επιλογή του Πατινάζ θεωρείται μια εύκολη και φτηνή λύση με την τσιμεντοποίηση ενός ανοιχτού δημόσιου χώρου στο όνομα ενός έργου κοινής ωφέλειας. Το αυτονόητο αυτής της επιλογής, αλλά και η πρόκρισή της ως φτηνής λύσης για έργα κοινής ωφέλειας είναι χαρακτηριστικά μιας λογικής που έχει καταστρέψει ήδη το μισό Μπαρουτάδικο.
Το «έως εδώ» το λένε οι αντιστεκόμενοι στην περιβαλλοντοκτόνα ανάπτυξη εδώ και 7 χρόνια, από την απαρχή των σχεδίων τσιμεντοποίησης του Πατινάζ. Αυτή τη φορά η σύγκρουση με τη δημοτική αρχή και τους εργολάβους θα είναι σφοδρή, και θα αποτρέψει και πάλι τόσο τις μπουλντόζες όσο και τα προσχήματά τους.
Κ.Γ.,
μέλος της Συνέλευσης αγώνα για την υπεράσπιση του Μπαρουτάδικου
