Έχουμε συνδέσει το Χάος με την καταστροφή, την έλλειψη οργάνωσης, ακόμη και την άρνηση του όντος. Χάος όμως δεν είναι τίποτε άλλο από το κενό που παραμονεύει παντού, είναι η ex nihilo (εκ του μηδενός) πραγματικότητα από όπου απορρέουν όλες οι μορφές, οι λειτουργικές σημασίες της ζωής, αλλά κυρίως οι Πολιτικές δημιουργίες των ανθρώπινων κοινωνιών. Η Δημοκρατία είναι η συγκάλυψη του Χάους, όπως και η θρησκεία, με τη μόνη διαφορά ότι το χάος διαμορφώνεται από τους πολίτες και όχι από ένα εξωγενή παράγοντα που δημιουργεί την ψευδαίσθηση του ζώντος. Ας αφήσουμε τον Κορνήλιο Καστοριάδη να μας πει με το δικό του τρόπο αυτό που διαφεύγει απ΄τους περισσότερους.
«Διανύουμε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στην επιφάνεια, αιχμάλωτοι των φροντίδων, των ασήμαντων ασχολιών, της διασκέδασης. Γνωρίζουμε, όμως, ή πρέπει να γνωρίζουμε ότι ζούμε στο χείλος μιας διπλής Αβύσσου, ή Χάους ή απύθμενου Βαράθρου. Η Άβυσσος που είμαστε, που είμαστε εμείς οι ίδιοι, εντός του ίδιου του εαυτού μας και για τον εαυτό μας. Η Άβυσσος πίσω από τα εύθραυστα φαινόμενα, το αποσαθρωμένο κάλυμμα του οργανωμένου κόσμου και ακόμα και του κόσμου τον οποίο υποτίθεται πως ερμηνεύει η επιστήμη. Άβυσσος, το ίδιο μας το σώμα, μόλις απορρυθμιστεί έστω και ελάχιστα – αλλά και κατά τον υπόλοιπο χρόνο άλλωστε, αλλά δεν το σκεφτόμαστε διόλου, το ασυνείδητο και οι σκοτεινοί μας πόθοι, το βλέμμα του άλλου, η ηδονή, επίμονα διαπεραστική και πάντοτε φευγαλέα, ο θάνατος, ο χρόνος, για τον οποίο, ύστερα από είκοσι πέντε αιώνες φιλοσοφικής σκέψης, δεν είμαστε ακόμη σε θέση να πούμε κάτι. Ο χώρος επίσης, αυτή η ακατανόητη αναγκαιότητα για καθετί που υπάρχει να οριοθετεί μέσα σε ένα εδώ ή αλλού. Γενικότερα, η αέναη δημιουργία/ καταστροφή όχι μόνο των επιμέρους πραγμάτων, αλλά και των ίδιων των μορφών και των νόμων που διέπουν τα πράγματα. Άβυσσος τελικά το μη-νόημα που βρίσκεται πίσω από κάθε νόημα, ή επίρρωση των σημασιών με τις οποίες θέλουμε να ντύσουμε το Είναι, όπως και η αδιάλειπτη ανάδυση τους».
Μήπως τελικά η αμφισβήτηση, η αυτονομία, ακόμα και η ίδια η επανάσταση είναι οι μόνες ικανές να δώσουν μορφή στην Άβυσσο;
Μίλτος
