Ένα πλήθος επικήδειων έχει γραφτεί από τη στιγμή που ο συγγραφέας Τζον Λε Καρρέ εγκατέλειψε τούτο τον μάταιο κόσμο… Σε αυτούς διαβάσαμε κάποια βιογραφικά στοιχεία, το συλλυπητήριο μήνυμα του εκδότη του, τη μνεία στο συγγραφικό του έργο, αλλά και φυσικά την ιδιότητα του συγγραφέα ως πρώην πράκτορα της ΜΙ5 και της ΜΙ6. Εμείς από τη μεριά μας θα θέλαμε να σταθούμε στην αθέατη μεριά -από τον καθεστωτικό τύπο- δηλαδή στα πολιτικά στοιχεία του έργου αλλά και του χαρακτήρα του. Ο Ντέιβιντ Κόρνγουολ λοιπόν -όπως είναι το πραγματικό όνομα του συγγραφέα- ξεκίνησε δουλεύοντας στην ΜΙ5 στην ανατολική Γερμάνια, ενώ συνέχισε φοιτώντας στην Οξφόρδη, συνεργαζόμενος πλέον με την ΜΙ6, μέχρι τη στιγμή που ένας συνάδελφός του αυτομόλησε και αποκάλυψε την ταυτότητά του.
Ο Τζον Λε Καρρέ είναι πράγματι λοιπόν ένας κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο, αλλά μάλλον δεν αποκόμισε και τις καλύτερες εντυπώσεις. Όπως μας διηγείται και ένας ήρωάς του «Τι στο διάολο νομίζεις ότι είναι οι κατάσκοποι; Τίποτα ηθικολόγοι ή φιλόσοφοι που ακολουθούν τον λόγο του θεού ή του Καρόλου Μαρξ; Δεν είναι τίποτα από αυτά. Είναι ένα μάτσο δημόσιοι υπάλληλοι που το παίζουν καουμπόηδες για να ρίξουν λίγο φως στη μίζερη ζωούλα τους… Χθες θα τον είχα σκοτώσει τον Μαντ γιατί πίστευα ότι είναι κακός και εχθρός μου. Σήμερα όμως πιστεύω ότι είναι κακός και φίλος μου. Το Λονδίνο τον χρειάζεται».1
Κάτι που δεν διαβάσαμε σε κανέναν επικήδειο είναι το από που αντλεί την έμπνευση για τα φανταστικά του διηγήματα. Τον βλέπουμε, λοιπόν, όλο και πιο συχνά να την αντλεί από την πραγματικότητα, είτε πολλές φόρες από τα προσωπικά του βιώματα, όπως συμβαίνει στο πιο αστυνομικό μυθιστόρημα που έγραψε ποτέ, το «Ο ποιοτικός φόνος», που διαδραματίζεται σε ένα ίδρυμα υπερήφανο για την αυστηρότητά του και τις κοινωνικές διακρίσεις. Το ίδρυμα αυτό θυμίζει τη σχολή Σέρμπορν, την οποία εγκατέλειψε μην αντέχοντας τον αυστηρό εσωτερικό κανονισμό της. Άλλες φορές η έμπνευσή του προκύπτει μέσα από εκτενή ερεύνα, όπως έκανε με τον «επίμονο κηπουρό» και τη διαφθορά των φαρμακευτικών εταιριών, ταξιδεύοντας από τη Βασιλειά της Ελβετίας μέχρι το Κονγκό.2
Τηρουμένων τον αναλόγιων θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένας whistleblower ή -όπως μεταφράζεται στα ελληνικά- ένας «μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος». Κάποιος δηλαδή που αποκαλύπτει τη σαπίλα του συστήματος εκ τον έσω, στρεφόμενος συχνά και εναντίον του εαυτού του ή της τάξης του. Όπως είχε δηλώσει και ο ίδιος «Ένας κατάσκοπος, όπως κι ένας συγγραφέας, ζει έξω από τον γενικό πληθυσμό. Κλέβει εμπειρίες και τις ανακατασκευάζει από την αρχή». Συν τοις άλλοις όμως, ο Τζον Λε Καρρέ δεν προσπαθεί να ωραιοποιήσει το σύστημα το οποίο υπηρέτησε στο ξεκίνημα της ζωής του, και αυτό γιατί ήταν ένας συγγραφές που σιχαινόταν τον αγγλικό καθωσπρεπισμό, μισούσε τις πολυεθνικές εταιρίες, απεχθανόταν τον πόλεμό και αγανακτούσε με την εκμετάλλευση, και δεν έμενε με σταυρωμένα τα χεριά. Εμείς για αυτόν ακριβώς τον λόγο θα τον θυμόμαστε.
1Ακουστέ για περισσότερες ιστορίες του Τζον Λε Καρρέ στο info-war.gr την εκπομπή «Τζον Λε Καρέ: Κατάσκοπος συγγραφέας».
2Διαβάστε στο ίδιο φύλλο, το άρθρο «Εμβόλια, Υγεία και Καπιταλισμός».
