Ο κόσμος δεν κερδίζεται από άλλους για εμάς. Η παραίτηση ποτέ δεν είχε προοπτική. Και για όλα που έχουμε ακόμα να κερδίσουμε μόνο εμείς μπορούμε να μιλήσουμε. Κανένας άλλος. Εμείς γνωρίζουμε τις ανάγκες μας, τις επιθυμίες μας, αλλά και τις καταπιέσεις μας. Μονάχα εμείς μπορούμε να θέσουμε με αιχμηρότητα και επάρκεια τους όρους του «διαλόγου». Οι ζωές μας, σε μας ανήκουν, εμείς οφείλουμε να τις οργανώνουμε, εμείς οφείλουμε να τις γεμίζουμε με τον τρόπο που μας ευχαριστεί…
Διομήδης
Φιλιππότου,
απόσπασμα από το
φιλοσοφικό-πολιτικό δοκίμιο «Αιρέσεις
του 21ου αιώνα» (1987)
Έχουμε ξαναγράψει πως η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του κεφαλαίου. Εννοούμε πως είναι το ιδανικό πολιτικό περιβάλλον εντός του οποίου ολόκληρος ο κόσμος του κεφαλαίου αναπτύσσεται και εξελίσσεται απρόσκοπτα, και μάλιστα δημοκρατικά. Η ιδεολογία που αναγνωρίζει πως ο κόσμος, όπως τον έχουμε μάθει, είναι η μόνη ρεαλιστική πρόταση για την οργάνωση της ζωής μας, πως ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής και οι κρατικές κοινωνίες απαντάνε συνολικά στις ανάγκες της ανθρώπινης δραστηριότητας, οφείλει πολλά στο θεσμό της δημοκρατίας. Γιατί είναι η δημοκρατία που δίνει την αίσθηση συμμετοχής στο μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που ονομάζεται εκλογικό σώμα, και αφήνει αλάβωτους του δομικούς πυλώνες εκμετάλλευσης, από τη μισθωτή εργασία και την πατριαρχία έως την κρατική επιτήρηση και την εκμετάλλευση της φύσης. Όλες οι αντιθέσεις, οικονομικές, κοινωνικές κλπ συνεχίζουν να υπάρχουν. Και βέβαια, τι πιο δίκαιο από τη στιγμή που όλες και όλοι είχαν δικαίωμα ψήφου και το εξάσκησαν;
Ας το κάνουμε λιανό: Η δημοκρατία είναι ένα αξεσουάρ, ένα στολίδι ίσως, ενός κόσμου που συγκροτείται γύρω από το κέρδος εις βάρος άλλων. Ένα στολίδι που τον κάνει να φαίνεται πιο δίκαιος και πιο οικειοποιήσιμος από τον καθένα και την καθεμία. Δεν είναι το μέσο για την αλλαγή αυτού του κόσμου, πόσο μάλλον για το ξεπέρασμά του. Δεν είναι, γιατί δεν προσφέρει αυτή τη δυνατότητα. Για όποιο άτομο θεωρεί πως συνεισφέρει στα «κοινά» απλά επειδή συμμετείχε ή θα συμμετάσχει στις εκλογές μπορούμε να πούμε τα εξής: Είτε έχει καταπιεί όλο το παραμύθι αμάσητο, όπως φυσιολογικά συμβαίνει με την πλειοψηφία του κόσμου που έχει γεννηθεί και έχει μάθει να λειτουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο, ή, και αυτό είναι πιο σοβαρό, αναγνωρίζει τα οφέλη, τις αντιφάσεις, τις αντιθέσεις και τις καταπιέσεις στις οποίες συναινεί και επιλέγει συνειδητά να συντηρήσει, βασισμένο στο προσωπικό του όφελος. Και αυτό το τελευταίο είναι μία θέση…
Για εμάς, από την άλλη, δεν υπάρχει θέση σε αυτό τον κόσμο. Δεν θέλουμε το στρογγύλεμα των καταπιέσεων, θέλουμε να τις εξαφανίσουμε. Δεν θέλουμε προοδευτική διαχείριση των ζωών μας, θέλουμε να τις πάρουμε στα χέρια μας, και ήδη το «δουλεύουμε». Γνωρίζουμε πως ό,τι έχουμε να κερδίσουμε από αυτόν τον κόσμο δεν θα μας το φέρει κανένας δήμαρχος και κανένας βουλευτής. Αντιθέτως, έχουμε μάθει πως τα πράγματα, από το πιο μικρό ως το πιο μεγάλο, μέσα από αγώνες κερδίζονται.
Η ανάθεση είναι το χαντάκι του κάθε αγώνα. Όταν αναθέτουμε σε άλλους να πάρουν αποφάσεις για τις δικές μας ζωές, όταν αναθέτουμε σε άλλους να «αγωνιστούν» για εμάς, μηδενίζουμε κάθε προοπτική βελτίωσης της καθημερινότητάς μας. Νικηφόροι αγώνες είναι οι αγώνες που πηγάζουν από τα κάτω. Από ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες ανάγκες και που έχουν τα ίδια συμφέροντα. Είναι κοροϊδία να ταυτίζουμε την καθημερινή πάλη για επιβίωση, με τον «αγώνα» που κάποιοι ευαγγελίζονται πως δίνουν πίσω από τα βουλευτικά έδρανα ή μέσα από τα εργοδοτικά συνδικαλιστικά σωματεία. Εμείς, καλύτερα από όλους αυτούς, καταλαβαίνουμε τι χρειαζόμαστε, και για τι ακριβώς πρέπει να παλέψουμε.
Το να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας δεν είναι απλή υπόθεση. Χρειάζεται κόπο, οργάνωση, προσπάθεια. Πόσο μάλλον όταν προϋπάρχει μία κρατική υπερδομή που δείχνει να φροντίζει αυτή για εμάς. Είναι όμως εφικτό. Είναι κάτι που χτίζουμε συνεχώς στις κοινότητές μας, χωρίς να μεσολαβεί καθόλου η κρατική σχέση. Εμείς, μόνες μας και μόνοι μας, μπορούμε συλλογικά να ορίσουμε πώς να καλύπτουμε τις ανάγκες μας, και πώς να διαχειριζόμαστε τις σχέσεις μας σε κάθε επίπεδο. Το να πάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας είναι αναγκαίο. Το κράτος δεν είναι εδώ για να λύσει τα προβλήματα μας, δεν μπορεί κιόλας· είναι εδώ για να συντηρήσει ένα σύστημα συμφερόντων που εξυπηρετεί τους από πάνω, και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, όποιος και αν βρίσκεται στη διαχείρισή του.
Η αντιπρόταση μας είναι απλή: Κοινότητες αγώνα, αδιαμεσολάβητα, από τα κάτω, όπου όλα τα άτομα συμμετέχουν και αποφασίζουν ισότιμα. Όπου προσπαθούμε να φτιάχνουμε παραδείγματα από τον κόσμο που ονειρευόμαστε, ενώ ταυτόχρονα οξύνουμε τους αγώνες μας ενάντια στην κοινωνική και ταξική καταπίεση, μέχρι να γκρεμίσουμε τον κόσμο που μισούμε…
Κόντρα στην ανάθεση. Μόνη μας πρόταση ο αγώνας.
Μόνη ελπίδα μας η επανάσταση
The new best niagara